سلامت مواد ‌غذایی در مرحله هشدار

 
یک عضو شورای شهر تهران و رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط‌زیست اخیرا طی سخنانی درباره امنیت غذایی شهروندان به‌وجود آثار سموم در میوه، سبزیجات و گوشت‌ها اشاره کرده و گفته است :
مصرف اینگونه محصولات غذایی آثار سوئی دارد که بحران‌آفرین است لذا انواع نمونه‌برداری‌ها طبق یک برنامه کاملا علمی با همکاری مرکز گیاه‌پزشکی وزارت جهادکشاورزی روی پرتقال، سیب و کیوی انجام شد. نتیجه این بود که در تمام نمونه‌ها باقیمانده آفت‌کش‌ها در حدمجاز و بیش از حدمجاز بود. سبزی‌های برگی بیشترین میزان و میوه‌های انبار شده کمترین میزان سموم را داشتند.

معصومه ابتکار گفته: در بررسی گوشت‌ها هم با کمال تعجب دیدیم در مرغ میزان سرب خیلی بالاست و در نظارت بر غذای دام خلأهایی وجود دارد .
برای پی‌بردن به‌دلایل وجود سموم در موادغذایی و اینکه این سموم تا چه‌حد می‌توانند برای سلامت افراد خطرناک باشند، خبرنگار روزنامه همشهری گفت‌وگویی با دکتر سیدضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایرانیان و مدیر گروه تغذیه واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، انجام داده است که در پی می‌آید .
دکتر مظهری درباره بحران غذاهای سمی و وجود سموم در محصولات کشاورزی، میوه و سبزیجات، مرغ و گوشت گفت: اینها مواردی نیستند که بتوان آنها را با چشم غیرمسلح و بدون انجام آزمایش‌هایی تشخیص داد بلکه مسئولان وزارت بهداشت که مدیریت و نظارت بر غذا و دارو برعهده آنان است باید در راستای نمونه‌برداری از تولیدات داخلی یا واردات اقدام کنند. حتی باید نظارت به‌گونه‌ای باشد که اجازه داده نشود مواد غذایی حاوی سم و غذاهای فاسد از مرزهای کشور عبور کند .

بارها توصیه شده است که مردم میوه‌های نوبرانه نظیر گوجه‌سبز و چغاله بادام را با احتیاط مصرف کنند چرا که این نوع میوه‌ها در معرض آلودگی آفت‌کش‌ها و سم‌کش‌ها قرار دارند و امکان دارد زمان مصرف آنها نرسیده باشد . در صورت صحیح نبودن نوع حمل و نگهداری و سالم نبودن آبی که برای تازه ماندن این میوه‌ها به آنها اضافه می‌کنند، مصرف این میوه‌ها می‌تواند باعث انتقال میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا باشد که می‌تواند باعث بروز بیماری‌های گوارشی و انواع و اقسام بیماری‌های دیگر شود. او درباره وجود سموم در برخی از مواد غذایی نیز گفت: نمی‌توانم با قاطعیت این مسئله را تأیید یا تکذیب کنم .
در هر صورت حیواناتی هم که از منابع غذایی مختلف استفاده می‌کنند مانند انسان‌ها در معرض خطر مسمومیت قرار دارند. مواد غذایی آلوده به سم می‌تواند باعث انتقال افلاتوکسین شود، به‌ویژه در گاوداری‌ها که از قدیم از نان‌های خشک کپک‌زده برای تغذیه دام‌ها استفاده می‌کنند. در آجیل‌هایی که در دمای مرطوب نگهداری می‌شود نیز احتمال ایجاد افلاتوکسین وجود دارد .

افلاتوکسین‌ها سمومی هستند که به‌وسیله تعدادی از قارچ‌ها که روی خوراک دام و مواد‌غذایی رشد می‌کنند، تولید می‌شوند و می‌توانند بیماری افلاتوکسیکوزیس را در حیوانات اهلی و انسان ایجاد کنند . عوامل محیطی مختلفی روی تولید افلاتوکسین دخالت دارند از این‌رو شدت آلودگی بستگی به موقعیت جغرافیایی، شیوه کشاورزی، حساسیت محصولات کشاورزی قبل از درو، پروسه تهیه موادغذایی و وضعیت انبار محصولات دارد اما در مورد واردات مواد غذایی و دامی به کشور باید گفت که نباید پیش از نمونه‌برداری و آزمایش اجازه ترخیص این نوع کالاها در داخل کشور صادر شود البته در مواردی که مواد غذایی به‌صورت قاچاق وارد کشور شود، نظارت بر آن بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن است .
دکتر مظهری درباره سموم موجود در میوه‌ها گفت: اگر مشخص شود که کیفیت سموم وارداتی به‌گونه‌ای است که ماندگاری این سموم در میوه‌ها بسیار بالاست و قابلیت تجزیه شدن در بافت میوه را دارند باید از واردات آنها جلوگیری کرد. نکته مهم این است که پس از نفوذ سم به بافت میوه دیگر شستن تأثیری در زدودن سم ندارد .

اگر در زمان کشت سبزیجات از آب فاضلاب استفاده شود، تنها مزیت آن رشد بیشتر این سبزیجات خواهد بود چرا که در فاضلاب‌ها مواد مغذی فراوانی برای رشد گیاهان وجود دارد اما در کنار آن فلزات سنگینی مانند جیوه و سایر سموم صنعتی و آزمایشگاهی که فاضلاب‌ها را تشکیل می‌دهند می‌توانند در جسم میوه و سبزیجات نفوذ کنند و باز هم همان مسئله میوه‌ها برای سبزیجاتی که با فاضلاب آبیاری می‌شوند بروز می‌کند و نمی‌توان با شستن آلودگی‌های ناشی از سموم صنعتی و آزمایشگاهی را از سبزیجات زدود. این کارشناس تغذیه در ادامه افزود :
در مورد دام‌ها نیز باید گفت که تا سلامتی یک نوع دام از نظر سازمان دامپزشکی تأیید نشده باشد و مهر روی آن نخورده باشد از عرضه آن به بازار جلوگیری می‌شود اما در بسیاری از مواقع دیده می‌شود که قاچاقچیان، حیواناتی که کشته شده‌اند یا به سن پیری رسیده‌اند و پس از مرگ باید سوزانده می‌شده‌اند را به بازار عرضه می‌کنند و می‌فروشند .
همشهری آنلاین