چگونه بی اشتهایی کودکان را رفع کنیم؟

بی اشتهایی کودکان مشکل خیلی از پدر و مادرهاست. بعضی از کودکان علاقه‌ای به سبزیجات، گوشت و مواردی از این دست ندارند. صادقانه بیندیشید! آیا کودکان از غذا خوردن شما الگو برداری نمی‌کنند؟ آخرین باری که مقدار زیاد سبزی، حبوبات یا گوشت خوردید را به ‌یاد می‌آورید؟‌ پدر و مادر باید در کنار فرزندشان با به ‌به و چه چه از موادی که کودکان کمتر به آن علاقه‌مند هستند، میل کنند.

یکی از مشکلات شایع میان بسیاری از پدر و مادرها، تغذیه کودک به اصطلاح بدغذا و بی اشتهاست. معمولا کودکان به غذاهایی که برایشان مفید است واکنش منفی نشان می‌دهند و میلی به خوردن غذا ندارند. در نتیجه پدر و مادر مجبور می‌شوند به دنبال کودک راه بروند تا به او غذا بدهند. در این مقاله می‌خواهیم روش‌های ساده‌‌ای را به شما آموزش دهیم تا بتوانید به بهبود بی اشتهایی کودک خود کمک کنید.

چه عواملی باعث بی اشتهایی کودک می‌شود؟

• مادرانی که تنها یک فرزند دارند و به شکل غیرطبیعی همه حرکات او را کنترل می‌کنند.
• مادرانی که دائم نگران وزن خود هستند. در صحبت‌ها تاکید زیادی بر مد (به‌ویژه نزد دختران کوچک) و رژیم‌های غذایی متفاوت دارند و کودک دچار توهم، همزاد پنداری و الگوگیری نامناسب و کاذب می‌شود.
• مادرانی که فرزندشان را در هنگام غذا همراهی نمی‌کنند، شاغل هستند و همیشه عجله دارند به همین دلیل ایستاده و با استرس کودک را سیر می‌کنند.
• کودکانی که در خانواده‌های درگیر، کم‌توجه و سرد رشد می‌کنند، دچار تنش‌های مختلف روحی‌اند و برای جلب ترحم و توجه دچار بی‌اشتهایی کاذب می‌شوند.
• کودکانی که برای گرفتن امتیاز از والدین غذا نمی‌خورند.
• کودکانی که مشکلات فیزیکی خاصی دارند و باید تحت درمان پزشکی قرار گیرند.

راهکارهایی برای حل بی اشتهایی کودکان

1- به کودک اجازه دهید با شما آشپزی کند.

کودکان کم سن و سال عاشق این هستند که در آماده کردن غذا کمک کنند. نگران نباشید حتی اگر هنوز به سنی نرسیده باشند که بتوانند نزدیک چاقو شوند، کارهای زیادی هست که می‌توانید به آنها بسپارید. از کودکان بخواهید با یک قاشق بزرگ چوبی مواد را داخل یک کاسه بهم بزنند، به آنها اجازه دهید گوشت چرخ کرده را گرد کنند و یا به شکل برگر در آورند. بگذارید تخم مرغ‌ها را بهم بزنند و مواد لازم برای املت را انتخاب کنند. می‌توانید از آنها بخواهید مواد روی پیتزایشان را خودشان انتخاب کنند.

2- بی اشتهایی کودکان را با سرگرم کردن آنها حل کنید.

بی اشتهایی کودکان ممکن است از همان دوران شیرخوارگی و یا کودکی، اتفاق بیافتد. به همین دلیل وقتی می‌خواهید بشقاب غذای کودکتان را آماده کنید ارزشش را دارد کمی بیشتر زمان بگذارید تا ظاهرش دلپسندتر شود. شام کودک خود را تبدیل به چهره‌ای خندان کنید. به جای اینکه ساندویچ را کامل جلوی او قرار دهید آن را به قطعات کوچک و بامزه تقسیم کنید. با این کار زمان غذا خوردن را برای خودتان نیز آرامش بخش‎تر کرده‌اید.

برنامه غذایی کودک را باید به روش‌های مختلف همچون دادن غذای جدید، تغییر در ترکیب غذاها، مزه، بافت، نحوه طبخ، تزئین غذاها به شکل حیوانات، گل و عروسک و استفاده از بشقاب‌های رنگین متنوع کنید.

3- ایجاد فضای دوستانه

یکی از بهترین راه‌ها برای حل بی اشتهایی کودک این است که همراه با او غذا بخورید. اگر کودک، شما را ببیند که دائم و با نگرانی دور سرش می‌چرخید و خودتان هیچ غذایی نمی‌خورید، مسلما فضا برایش ناخوشایند می‌شود. کودکان همیشه پیرو شما هستند. اگر ببینند که با صورتی خندان و شاد، کلم بروکلی می‌خورید مسلما چنین کاری را تکرار می‌کنند. یادتان باشد هر زمان کودکتان غذای جدیدی را امتحان کرد از او تعریف کنید.

هنگام وعده‌های غذایی فرصت مناسبی برای تشویق مهارت‌های اجتماعی است. می‌توانید هنگام غذا خوردن از کارهایی که می‌خواهید به همراه یکدیگر در ادامه روز انجام دهید، صحبت کنید و یا با کودکان کم سن و سال شعر بخوانید و با بزرگترها بازی کلمات را انجام دهید.

با این کارها وعده غذایی را برای آنها لذت‌بخش می‌کنید و به رفع بی اشتهایی آنها کمک زیادی کرده‌اید. وقتی کودک، غذایی را که در بشقابش است نمی‌خورد احتمال اینکه از بشقاب شما غذا بخورد بالاست؛ حتی اگر هر دو غذا یکسان باشد. اگر غذای جدیدی است می‌توانید از او بخواهید امتحانش کند.

4- هرگز کودک را وادار به غذا خوردن نکنید.

یک لازانیا خوشمزه درست کرده‌اید و یا مرغ و سبزیجات پخته‌اید اما کودک غذا نمی‌خورد. سپس شما تلاش می‌کنید به او غذا بدهید و در نهایت خشمگین می‌شوید. در چنین مواقعی هرگز اجازه ندهید نا‎امیدیتان خودش را نشان دهد چرا که هیچ کمکی به حل بی اشتهایی کودکان نمی‌کند.

کودکان خیلی راحت متوجه احساسات و اضطراب پدر و مادرشان می‎شوند. هرگز کودک را مجبور به غذا خوردن نکنید. درست مانند بزرگسالان، کودکان هم گاهی حال غذا خوردن ندارند و یا اصلا گرسنه نیستند. اشکالی ندارد که گاهی بعضی غذاها را نخورند مطمئناً از گرسنگی برایش مشکلی پیش نمی‌آید. کودک باید خودش در مورد سیرشدن تصمیم بگیرد. اگر در یک وعده مقدار کمتری غذا بخورد مسلما در وعده دیگر جبران خواهد کرد.

برای رفع بی اشتهایی کودک هرچه شما کمتر عصبی شوید کودک نیز هنگام غذا خوردن و در کل در مورد غذا آرامش بیشتری خواهد داشت. توصیه می‌شود از دادن میان وعده‌های بیجا تا حد ممکن بپرهیزید تا کودک سه وعده اصلی را بهتر بخورد. با این روش در وعده‌ه‍ای اصلی کودکتان واقعا احساس گرسنگی می‌کند و خوب غذا می‌خورد. اما اگر واقعا نگران کاهش وزن و ترس از غذای او هستید بهتر است به یک متخصص مراجعه کنید.

5- آهسته پیش بروید.

اگر کودکتان به شدت بی اشتهاست، بهتر است غذاهای جدید را آرام آرام به او معرفی کنید. برای مثال غذای جدید را در کنار غذایی که می‌دانید دوست دارد به بشقاب اضافه کنید. وقتی آرام آرام این کار را می‌کنید، کودک در کنار غذاهای مورد علاقه خود موارد جدید را نیز امتحان می‌کند و یاد می‌گیرد همه غذاها را دوست داشته باشد. با این روش گام بزرگی در بهبود بی اشتهایی کودک برداشته‌اید.

میان وعده‌های سالم برای رفع بی اشتهایی کودکان

بهترین متخصصان تغذیه توصیه‌هایی برای تغذیه سالم کودکان به ویژه میان‌وعده‌ها دارند. مهم است که نیاز بدن کودک خود را قبل از انجام تکالیف، بازی و ورزش و یا حتی خواب بدانیم و آن را با یک میان‌وعده‌ سالم و البته خوشمزه برآورده کنیم. در ادامه زمان  و خوراکی‌های مناسبی برای خوردن میان‌وعده را بررسی می‌کنیم.

قبل از انجام تکالیف

به دنبال غذایی باشید که سرشار از فیبر و پروتئین است و چربی و قند پایینی دارد. این میان‌وعده‌ها باعث می‌شود فرزندتان برای مدت طولانی‌تری سیر بماند و در میان تکالیف دچار افت قند نشود. شکلات داغ می‌تواند انتخاب مناسبی باشد چون مقداری کافئین دارد. کافئین سطح اندروفین بدن را بالا می‌برد و باعث افزایش تمرکز می‌شود.

میان وعده‌های پیشنهادی

• سه چهارم فنجان ماست وانیلی با یک قطعه سیب یا گلابی برای اینکه همراه با ماست میل شود.
• یک فنجان شکلات داغ
•  یک دوم فنجان مخلوط غلات به همراه یک چهارم فنجان میوه خشک طبیعی ( شیرین نشده )
• یک دوم فنجان بلغور جو ( با جو پرک فرق دارد ) که روی آن دو قاشق چای‌خوری تخم کتان آسیاب شده و یک قاشق چای‌خوری عصاره افرا ریخته شده باشد.
• دو قطعه نان سبوس‌دار به همراه یک قاشق غذاخوری کره بادام زمینی طبیعی.

قبل از ورزش

میان وعده‌ای انتخاب کنید که کم چرب و سرشار از کربوهیدرات و مقداری فیبر باشد مانند چوب شور سبوس‌ دار، کراکرهای سبوس دار و پوره سیب شیرین نشده. به یاد داشته باشید که آب نقشی کلیدی در سلامت بدن دارد و بهتر از نوشیدنی‌های ورزشیِ سرشار از کالری است. اگر کودکتان علاقه ای به آب ندارد از میوه‌های آبدار یا بستنی‌های یخی میوه‌ای استفاده کنید.

میان‌وعده‌های پیشنهادی

• ۳ عدد کراکر سبوس دار
• ۲ عدد نارنگی یا یک فنجان توت فرنگی
•  یک دوم فنجان پوره سیب شیرین نشده
• یک عدد بستنی یخی میوه‌ای

قبل از خواب

غذاهای دارای تریپتوفان مانند لبنیات و حموص به تولید سروتونین کمک می‌کنند. سروتونین هورمون آرامش بخشی است که کمک می‌کند فرزندتان راحت بخوابد. برای بالا بردن تاثیر سروتونین، میان‌وعده‌ها را با بهبود دهنده‌های خواب یعنی کربوهیدرات‌های پیچیده که در غلات کامل یافت می‌شود، ترکیب کنید.

میان‌وعده‌های پیشنهادی

هدف این است که به خواب فرزندمان کمک کنیم نه اینکه شارژش کنیم.

• یک دوم فنجان شیر کم چرب به همراه یک عدد کلوچه کوچک (کلوچه ای که دارای غلات کامل باشد)
• یک دوم فنجان برشتوک که از غلات کامل تولید شده به همراه یک دوم فنجان شیر کم چرب
• یک دوم نان خشک سبوس‌دار به همراه یک چهارم حموص.
•  یک دوم فنجان پنیر خامه‌ای به همراه سه عدد زردآلوی خشک.

توصیه‌های کلی برای بهبود بی اشتهایی کودکان

•  اگر شاغل هستید، نیم ساعت زودتر از خواب برخیزید. بعضی از بچه‌ها تا مدتی بعد از بیداری، گرسنه نیستند. بگذارید کم کم بیدار شوند.
• برای وعده‌های غذایی انتخاب‌های بیشتری فراهم کنید، گاهی خوردن پلو از شب ‌مانده با ماست برای کودک دلچسب‌تر از شیر، نان، کره و عسل است.
• بلافاصله بعد از صرف وعده اصلی، میان‌ وعده‌ای را که دوست دارد در اختیارش قرار دهید (بستنی، لواشک، شیرینی‌های خانگی و…) .
• امکان فعالیت بدنی را برایش فراهم کنید. رفتن به پارک، حیاط منزل و یا هرگونه حرکت فیزیکی که گرسنگی را تحریک می‌کند. کودکی که از صبح تا ظهر جلوی تلویزیون یا کامپیوتر بی‌تحرک نشسته، هرگز میلی به غذا نخواهد داشت.
• از شتاب زندگی بکاهید و به فرزند خود توجه و عشق بورزید. گاهی کودک برای جلب توجه و یا لجبازی از غذا خوردن امتناع می‌کند. با ابراز علاقه بدون قید و شرط،‌ بستری از احساس امنیت و شادابی را برایش فراهم کنید.
• از خواص مواد غذایی برایشان بگویید. آگاهی از فواید خوراکی‌ها در ترغیب کودک برای مصرف بیشتر این گروه‌های غذایی یاری خواهد کرد.
• در هنگام غذا دادن به کودک صبور باشید با او صحبت و او را تشویق کنید.
• در زمانی که کودک با علاقه غذا می‌خورد می‌توان از او تعریف و تمجید کرد.
• ساعات برنامه غذایی کودک نباید متغیر باشد. فاصله زمانی بین مصرف میان‌وعده و وعده اصلی باید رعایت شود.
• در زمان غذاخوردن، کودک نباید خیلی گرسنه یا خیلی خسته باشد.
• برای خوردن غذا جایزه در نظر نگیرید.
• نباید انتظار داشت کودک خیلی تمیز و مرتب مطابق با خواسته شما غذا بخورد. ریخت و پاش غذا را می‌توان با ملایمت و به‌تدریج محدود کرد.