شیر‌دادن نوزاد به مادر، تأییدی غیرقابل انکار بر ریشه انسان در طبیعت است. بااین‌وجود، شیردهی مرحله‌ای است که می‌تواند برای تازه مادران چالش‌برانگیز باشد. تغذیه مکرر و مراقبت از نوزاد، اغلب منجربه کم‌خوابی، بی‌حالی، خستگی و استرس شده و مادران را وسوسه می‌کند که از گیاهانی مانند جینسینگ در شیردهی استفاده کنند. به‌طورکلی، دلیل محبوبیت جینسینگ، افزایش نشاط و شادابی است و مصرف آن برای بزرگسالان بی‌خطر است. بااین‌حال، هنوز مشخص نیست آیا استفاده‌از جینسینگ برای زنان شیرده بی‌خطر است یا خطرناک؟! ازاین‌رو، جینسینگ یا هر محصولی که حاوی جینسینگ است، باید تحت نظارت متخصص استفاده شود. در این مقاله به مصرف جینسینگ در شیردهی، عوارض و فواید آن، میزان مصرف جینسینگ در این دوران و بهترین زمان برای مصرف آن خواهیم پرداخت.
انواع جینسینگ
سه نوع اصلی جینسنگ وجود دارد، اما تنها دو نوع جینسنگ به‌طور واقعی به مصرف عموم مردم می‌رسد. انواع جینسنگ مورداستفاده عمومی عبارتند از:
- جینسنگ چینی
- جینسینگ کره‌ای
- جینسنگ آمریکای شمالی
جینسینگ آسیایی و آمریکایی حاوی ترکیباتی به‌نام جین‌سنوزیدها هستند که به‌نظر می‌رسد عامل خواص دارویی جینسینگ باشد. جینسینگ گاهی‌اوقات «آداپتوژن» نامیده می‌شود که به معنای گیاهی است که می‌تواند به بدن ما برای مقابله با استرس فیزیکی و روانی کمک کند. انواع جینسینگ در دنیا شامل موارد زیر هستند:
جینسینگ آمریکایی
این نوع جینسینگ، گیاهی است که عمدتاً در آمریکای شمالی رشد می‌کند. یک ریشه برنزه روشن و خراشیده که اغلب شبیه بدن انسان با شاخه‌های رشته‌ای شبیه دست‌ها و پاها است. جینسینگ آمریکایی برای درمان سردرد، تب، سوء هاضمه و ناباروری مفید است.
جینسینگ آسیایی
جینسینگ آسیایی، بومی چین و کره بوده و دارای فواید بی‌شماری برای سلامتی است. این گیاه از سلامت کلی حمایت کرده و سیستم‌ایمنی را تقویت می‌کند و در درمان اختلال نعوظ، دیابت، فشار خون بالا و هپاتیت C مفید است.
جینسینگ سیبری
این گیاه، یک جینسینگ واقعی نیست و کاملاً با جینسینگ آمریکایی و آسیایی متفاوت بوده و دارای ترکیبات شیمیایی فعال خاصی است. گفته می‌شود استفاده منظم از آن باعث بهبود حافظه و افزایش طول عمر می‌شود.
هیچ اطلاعاتی درمورد ایمنی و اثربخشی جینسینگ در شیردهی برای مادران شیرده یا نوزادان وجود ندارد.
مصرف جینسینگ در دوران شیردهی ضرر ندارد؟
بسیاری از مادران باردار و شیرده می‌خواهند تا حدامکان از داروهای شیمیایی دور بمانند. درنتیجه، به‌دنبال استفاده‌از گیاهان و سایر داروهای طبیعی به‌عنوان جایگزین می‌گردند. گیاهان می‌توانند جایگزین فوق‌العاده‌ای برای داروهای شیمیایی باشند و بسیاری از آن‌ها هم واقعا مفید هستند. اما مشکل زمانی به‌وجود می‌آید که این فرض وجود داشته باشد که فقط به‌دلیل طبیعی بودن، گیاهان 100٪ بی‌خطر هستند. درحالی‌که این‌گونه نیست و اتفاقا گیاهان می‌توانند بسیار قدرتمند و حتی به‌طور بالقوه خطرناک باشند.
یکی از گیاهانی که مادران شیرده بیشتر درمورد آن می‌خواهند بدانند، جینسینگ است. طبیعی است طی دوران شیردهی، بسیاری از مادران دچار استرس و خستگی شوند. آن‌ها شروع به جستجوی هرچیزی می‌کنند که به آن‌ها کمک کند روز سخت پیش‌رو و بیخوابی بعدی را پشت سر بگذارند. در این میان، به‌نظر می‌رسد جینسینگ راه‌حل خوبی باشد. بااین‌حال، مصرف تقریبا تمام انواع جینسینگ برای مادران شیرده می‌تواند خطرناک باشد.
جینسینگ در دوران شیردهی کاربرد خاصی ندارد و البته هیچ اطلاعاتی هم درمورد ایمنی و اثربخشی جینسینگ در شیردهی برای مادران شیرده یا نوزادان وجود ندارد. جینسینگ به‌طورکلی در بزرگسالان به‌خوبی تحمل می‌شود و توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده، به‌طور کلی ایمن (GRAS) شناخته شده است. شایع‌ترین عوارض جانبی آن نیز شامل سردرد، فشار خون بالا، اسهال، بیخوابی، بثورات پوستی و خونریزی واژن است. جینسینگ سطوح خونی برخی داروها مانند وارفارین را کاهش و اثر داروهای آرام‌بخش را افزایش می‌دهد. با مصرف طولانی‌مدت آن نیز ممکن است عوارض زیر ایجاد شود:
- پرخاشگری
- گیجی
- افسردگی
- مسخ شخصیت
ژنیکوماستی و درد پستان در برخی مادران شیرده نیز در پی مصرف جینسینگ گزارش شده است. به‌دلیل فعالیت احتمالی استروژنی آن و کمبود اطلاعات در دوران شیردهی، بسیاری از منابع توصیه می‌کنند جینسینگ در دوران شیردهی استفاده نشود. البته برخی مطالعات نیز حاکی از این است که ساپونین‌های موثر (پاناکسوزیدها) که جینسینگ حاوی آن است، از سد جفت و همچنین از شیر مادر عبور می‌کنند. به این ترتیب، اگر از دوزهای کم معمولی (2 گرم در روز) استفاده شود، هیچ عارضه جانبی برای مادر یا کودک وجود نخواهد داشت. بااین‌حال برای دوزهای بالاتر، باید از مصرف جینسینگ خودداری شود.
ژنیکوماستی و درد پستان در برخی مادران شیرده در پی مصرف جینسینگ گزارش شده است.
عوارض جینسینگ در دوران شیردهی
جین‌سنوزیدها مجموعه‌ای از ترکیبات شیمیایی موجود در جینسینگ هستند که معمولا اثرات بسیار کمی بر بدن دارند. آن‌ها جریان خون به مغز را تغییر داده و فشار خون را افزایش می‌دهند. مسئولیت کاهش سطح قند خون و تحریک سیستم‌ایمنی نیز با آن‌هاست. جینسینگ همچنین حاوی چندین ترکیب استروئیدی است که اثرات استروئیدهای آنابولیک را تقلید می‌کند. به‌طورخاص، پاناکستریول اثرات بسیار مشابهی با استفاده‌از استروژن دارد، به‌همین دلیل است که جینسینگ برای استفاده طولانی‌مدت در زنان پیش از یائسگی بی‌خطر است و به هیچ وجه نباید در دوران بارداری استفاده شود. همچنین مواردی از تاکی کاردی و فشارخون بالا در کودکان گزارش شده که به‌نظر می‌رسد با استفاده مادر شیرده از جینسنگ در ارتباط مستقیم باشد.
بااین‌حال، هنوزهیچ مطالعه یا تحقیق رسمی برای تعیین میزان تأثیرات جینسینگ که از طریق شیر انسان منتقل می‌شود، روی نوزاد انجام نشده است. ولی منطق می‌گوید چون جینسینگ حاوی ترکیبات شیمیایی قوی است، عاقلانه نیست سیستم رشد کودک درمعرض این اثرات قرار گیرد. بنابراین، اگر یک مادر شیرده همچنان می‌خواهد جینسینگ مصرف کند، باید بسیار احتیاط کند چون ممکن است این گیاه حتی روی نوزاد نیز عوارض نامطلوبی برجای بگذارد. برخی علائم عوارض جانبی نامطلوب جینسینگ روی نوزاد از طریق شیر مادر، عبارتند از:
- پرخاشگری
- لرزش
- تشدید اضطراب
- بیخوابی
- بثورات پوستی
- اسهال
درصورت مشاهده این علائم در کودک، مادر باید فورا به پزشک مراجعه نموده و به او اطلاع دهد که جینسینگ مصرف می‌کند تا ضربان قلب و فشارخون کودک به‌دقت کنترل شود. درمجموع، توصیه می‌شود اگر مادری احساس می‌کند برای مبارزه با استرس و خستگی به کمک نیاز دارد، چیزی غیر از جینسینگ را انتخاب کند. جینسینگ سیبری و جینسینگ هندی نیز آداپتوژن هستند و اگرچه به اندازه جینسینگ آمریکایی و کره‌ای قوی نیستند، اما برای مادران شیرده بی‌خطرند.
به‌طورکلی، زنانی که کودکشان را با شیر مادر تغذیه می‌کنند باید درمورد داروهای خاصی که ممکن است روی نوزاد تأثیر بگذارد و عوارض جانبی نامطلوبی در او ایجاد کند، احتیاط بیشتری به خرج دهند. کتاب «داروها و شیر مادر» نوشته دکتر هیل، کتاب بسیار خوبی است که زنان را درمورد مصرف دارو در دوره شیردهی راهنمایی می‌کند.
در این کتاب، او جینسینگ در دوران بارداری را مضر دانسته است و آن را در دسته‌ی گیاهان دارویی غیرمجاز فهرست کرده است. هرچند هنوز هیچ اطلاعاتی درمورد انتقال جینسینگ به شیر انسان وجود ندارد، اما یک یافته اطلاعاتی دیگر درمورد استفاده‌از جینسینگ در شیردهی می‌گوید که اگرچه شواهدی مبنی بر ایمنی و اثربخشی جینسینگ در مادران شیرده و نوزادان وجود ندارد، اما به دلیل فعالیت احتمالی استروژنی آن و کمبود اطلاعات باید از مصرف آن در دوران شیردهی خودداری شود. بهترین اقدامات برای مادران شیرده در این دوران این است که:
اسهال و دل درد، یکی از عوارض جانبی مصرف جینسینگ است.
- به بدن خود گوش دهند؛ یعنی وقتی گرسنه هستند غذا بخورند، وقتی خسته هستند بخوابند و وقتی تشنه هستند آب بنوشند. هر مادری متفاوت است. ازاین‌رو هرکدام از مادران شیرده نیازهای متفاوتی دارند.
- همیشه قبل‌از مصرف هر دارو حتی داروی گیاهی با پزشک متخصص مشورت کنند.
- تصور نکنند داروهای گیاهی 100٪ ایمن هستند، فقط به این دلیل که طبیعی هستند. این گیاهان می‌توانند بالقوه خطرناک و سمی باشند.
سایر عوارض احتمالی جینسینگ در دوران شیردهی برای مادر، عبارتند از:
- بی‌حالی
- خونریزی زیاد
- آسم
- تب
- سرماخوردگی
- درد
- سرگیجه
- اختلال روانی
- اسپاسم
- مشکلات گوارشی
- یبوست
- اسهال
- بی‌اختیاری ادرار
- ادم
- کاهش کیفیت شیر مادر
مزایای مصرف جینسینگ در دوران شیردهی
ریشه‌های جینسینگ آمریکایی، جینسینگ آسیایی و چندین گونه دیگر، حاوی ساپونین‌های استروئیدی به نام جین‌سنوزید هستند که ظاهراً آداپتوژن بوده و موجب افزایش استقامت و بهبود حافظه می‌شوند. اما این‌که بگوییم جینسینگ در دوران شیردهی کاربرد خاصی دارد، صحت ندارد. هرچند در برخی مطالعات ذکر شده که مصرف جینسینگ در شیردهی می‌تواند به کمبود شیر مادر کمک کند.
میزان مصرف جینسینگ در دوران شیردهی
جینسینگ باید کمتر از 1.5 گرم در روز به عنوان مکمل غذایی توصیه شود. اگر خانم شیردهی بخواهد جینسینگ را به‌عنوان دارو یا تقویت‌کننده مصرف کند، باید حتما با پزشک متخصص رسمی درمورد تجویز دوز مناسب آن مشورت کند.
بهترین زمان برای مصرف جینسینگ در شیردهی
جینسینگ آمریکایی باید 2 ساعت پس از غذا مصرف شود. اگر مدت زیادی قبل‌از غذا مصرف شود، ممکن است قند خون خیلی پایین بیاید. همچنین باید توجه داشت که مصرف روزانه 100-200 میلی‌گرم جینسینگ آمریکایی نباید بیش از 8 هفته تداوم یابد. علاوه‌براین، از آن‌جا که جینسینگ ممکن است باعث ایجاد مشکلات خواب شود، نباید در زنان شیردهی که با کمبود خواب فراوان مواجه هستند، نزدیک زمان خواب مصرف شود.
جینسینگ یک داروی گیاهی است که قرن‌ها در طب چینی و بومی آمریکا استفاده شده است. اما مادران شیرده باید قبل‌از استفاده‌از جینسنگ مراقب باشند، زیرا تحقیقات پزشکی کافی برای اثبات ایمنی آن در دسترس نیست. تأثیر دقیق جینسینگ بر شیر مادر یا تداخل آن با سایر داروها نیز ناشناخته است.
توصیه می‌شود زنان شیرده از مصرف هرگونه داروی گیاهی یا سایر داروها، ازجمله جینسینگ در شیردهی بدون تجویز پزشک خودداری کنند. برخی‌از عوارض مصرف جینسینگ در دوران شیردهی، شامل پرخاشگری، بی‌قراری، لرزش، اختلالات خواب، اختلالات گوارشی، اسهال، خونریزی واژن، تهوع، بی‌اختیاری ادرار، کاهش کیفیت شیر مادر و عوارض احتمالی روی نوزاد است.
این مطالب را از دست ندهید ...- خواص جینسینگ برای سلامتی + 3 روش استفاده از آن
- قهوه جینسینگ چیست و چه خواصی دارد؟
- عوارض جینسینگ؛ از مضرات جینسینگ بیشتر بدانید!
- جینسینگ برای چاقی؛ آیا جینسینگ واقعا چاق می‌کند؟
- جینسینگ برای لاغری + معرفی بهترین جینسینگ برای کاهش وزن
- جینسینگ در شیردهی و مادران شیرده مجاز است یا نه؟
- جینسینگ در بارداری مفید است یا مضر؟
- جینسینگ با عسل چه تاثیری بر کاهش وزن دارد؟ + طرز تهیه و طریقه مصرف
نظرات