درمان ناباروری قطعی + معرفی بهترین روش‌های درمان نازایی در زنان و مردان

برای زوج‌هایی که امیدوارند پدر و مادر شوند، مشکل بچه‌دار نشدن ناامیدکننده و غیرمنتظره است. تقریبا تمامی انسان‌ها حداقل در یک دوره از زندگی میل به داشتن فرزند را در خود احساس نموده‌اند و با این حال، آمار نشان می‌دهد که از هر 7 زوج در دنیا، یک زوج با مشکل ناباروری دست و پنجه نرم می‌کند و به دنبال درمان ناباروری خود هستند.

خوشبختانه بسیاری از زوج‌هایی که به این مشکل دچار هستند، در نهایت با کمک پزشک و به کارگیری روش‌های درمانی مناسب، صاحب فرزند می‌شوند. با این حال اولین قدم در درمان نازایی، درک علل احتمالی بروز آن می‌باشد. در این مقاله هر آنچه که باید در مورد ناباروری و علل آن و روش‌های درمان ناباروری بدانید را خواهید یافت. با ما همراه باشید.

ناباروری چیست؟

به طور کلی، ناباروری به عنوان ناتوانی در باردار شدن پس از یک سال (یا بیشتر) و با رابطه جنسی محافظت نشده تعریف می‌شود. از آن جایی که مشخص شده است که باروری در زنان با افزایش سن به طور پیوسته کاهش می‌یابد، برخی از پزشکان، زنان 35 ساله یا بالاتر را پس از 6 ماه رابطه جنسی محافظت نشده، ارزیابی و درمان می‌کنند.

زنان مبتلا به ناباروری باید توسط یک متخصص غدد تولید مثل (Reproductive) که در مدیریت ناباروری متخصص است، ویزیت شوند. متخصصان غدد تولید مثل ممکن است بتوانند به زنان مبتلا به سقط مکرر، یعنی بانوانی که بیش از دو یا چند سقط جنین خود به‌ خودی داشته‌اند، کمک کنند.

صحبت‌های دکتر کرمانی در مورد ناباروری را از دست ندهید: 

به طور کلی برای به وجود آمدن جنین، مراحل زیر به صورت طبیعی طی می‌شود:

• بدن زن باید یک تخمک را آزاد کند.
• اسپرم مرد باید در طول مسیر به تخمک بپیوندد (لقاح).
• تخمک بارور شده باید از طریق فالوپ به سمت رحم برود.
• جنین باید به داخل رحم بچسبد (لانه‌گزینی).

ناباروری ممکن است ناشی از مشکل در یک یا چند مورد از این مراحل باشد:

• علاوه بر موارد ذکر شده، زنانی که قادر به باردار شدن هستند اما حاملگی را به پایان نمی‌رسانند نیز ممکن است به ناباروری مبتلا شوند. در واقع، زنی که هرگز نتوانسته باردار شود، دچار ناباروری اولیه است و زنی که حداقل یک بار بارداری موفق در گذشته داشته باشد، برای او ناباروری ثانویه تشخیص داده می‌شود.
• البته ناباروری فقط مشکل بانوان نیست و مردان نیز ممکن است نابارور باشند. در واقع، زنان و مردان به یک‌ اندازه احتمال دارد که مشکلات باروری داشته باشند. در حال حاضر حدود یک سوم موارد ناباروری را می‌توان به ناباروری زنان نسبت داد، در حالی که مشکلات مردان یک سوم دیگر موارد ناباروری را تشکیل می‌دهد. یک سوم باقیمانده ممکن است ناشی از ترکیبی از ناباروری مردانه و زنانه باشد و یا ممکن است علت شناخته شده‌ای نداشته باشند.

زنی که هرگز نتوانسته باردار شود، دچار ناباروری اولیه است.

علائم ناباروری چیست؟

همان طور که گفتیم، هم مردان و هم زنان دچار ناباروری می‌شوند که این مشکل برای هر کدام می‌تواند علائم و نشانه‌های خاصی را دربر داشته باشد. برای درمان نازایی ابتدا باید با علائم آن آشنا شوید.

علائم ناباروری در مردان

علائم ناباروری در مردان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

عدم تعادل هورمونی

انواع عدم تعادل هورمونی می‌تواند بر باروری مردان تأثیر بگذارد. تستوسترون یک هورمون کلیدی برای باروری مردانه است، بنابراین وجود مشکل در بیضه‌ها که این هورمون را تولید می‌کنند، ممکن است منجر به ناباروری شود.

دو هورمون برای تولید اسپرم و تستوسترون به بیضه‌ها سیگنال می‌دهند: هورمون لوتئینه کننده (یا هورمون lh که موجب تخمک‌گذاری در خانم‌ها می‌شود) و هورمون محرک فولیکول. غده هیپوفیز این هورمون‌ها را تولید می‌کند، بنابراین هرگونه مشکل در این غده ممکن است بر ناباروری نیز تأثیر بگذارد.

اختلال در نعوظ

تغییرات هورمونی، عوامل روانی یا مسائل فیزیکی می‌توانند باعث ایجاد اختلال در نعوظ و حفظ آن در طول رابطه جنسی شوند. اگر این امر عادی شود، ممکن است باعث ایجاد مشکل در رابطه جنسی شده و مشکلات اساسی‌تری را به وجود آورد. با مراجعه به یک متخصص غدد می‌توان این مشکل را برطرف کرد.

مشکلات مربوط به انزال

داشتن مشکل در انزال یا مشاهده تغییرات در انزال، مانند کاهش حجم منی، نشانه‌ای از یک مشکل اساسی مرتبط با باروری مردان است.

تغییرات در بیضه‌ها

بیضه‌های سالم یکی از جنبه‌های مهم باروری مردان هستند. بیضه‌های کوچک یا سفت که احساس “تنگش و گرفتگی” می‌کنند ممکن است نشانه دیگری از مشکلات هورمونی باشد. از سوی دیگر، بیضه‌های متورم، دردناک یا حساس معمولا نشانه‌ای از یک مشکل اساسی مانند عفونت است که می‌تواند بر کیفیت اسپرم و باروری مردان تأثیر بگذارد.

چاقی

بسیاری از تحقیقات انجام شده در سرتاسر دنیا، چاقی در مردان را با ناباروری مرتبط می‌کنند. چاقی می‌تواند خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها را افزایش دهد که ممکن است بر باروری مردان تأثیر بگذارند. چاقی می‌تواند کیفیت اسپرم‌ها را کمتر کرده و باعث اختلال در عملکرد جنسی شود.

چاقی می‌تواند کیفیت اسپرم‌ها را کمتر کرده و باعث اختلال در عملکرد جنسی شود.

علائم ناباروری در زنان

در زنان، علائم ناباروری ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درد هنگام رابطه جنسی

درد حین رابطه جنسی یا دیسپارونی، می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل اساسی در سلامت زن باشد که ممکن است بر باروری او تأثیر بگذارد. نمونه‌هایی از چنین مسائل بهداشتی عبارتند از عفونت‌ها،‌ اندومتریوز و فیبروم‌ها.

پریودهای سنگین، طولانی یا دردناک

برخی از زنان چند روز دوره‌ی ماهانه‌ی سبک را تجربه می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به طور منظم پریودهای سنگین و گرفتگی دردناک عضلات را تجربه می‌کنند. زنانی که قاعدگی‌های بسیار سنگین و دردناکی را تجربه می‌کنند ممکن است علائم آندومتریوز (در این حالت سلول‌های بافت رحم در بیرون از رحم رشد می‌کنند) را نشان دهند، وضعیتی که در آن بافت‌هایی که معمولاً در رحم یافت می‌شوند در جای دیگری از بدن وجود دارند.‌

اندومتریوز یک نشانه‌ی خطر برای ناباروری است. سایر علائم آندومتریوز عبارتند از:

• درد مزمن لگن (نه تنها در دوران قاعدگی)
• درد هنگام رابطه جنسی
• کمر درد
• خستگی
• حالت تهوع
• پریودهای نامنظم
• مشکلات روده یا درد با حرکات روده

خون قاعدگی تیره یا کم رنگ

اگر خون قاعدگی در چند پریود پشت سر هم به طور مرتب کم رنگ‌تر از حد معمول باشد، ممکن است باعث نگرانی شود. خون قاعدگی معمولاً در ابتدای دوره قاعدگی افراد به رنگ قرمز روشن است و ممکن است در روزهای بعد تیره‌تر شود.

وجود خون بسیار تیره و قدیمی در ابتدای پریود نیز می‌تواند نشانه‌ اندومتریوز باشد. اگر فردی این نشانه را همزمان با علائم دیگری تجربه کند، حتما باید با پزشک صحبت نماید.

وجود خون بسیار تیره و قدیمی در ابتدای پریود نیز می‌تواند نشانه‌ اندومتریوز باشد.

سیکل قاعدگی نامنظم

طول چرخه قاعدگی در افراد مختلف و در طول زمان، متفاوت است. با این حال، بسیاری از افراد یک چرخه منظم دارند، به این معنی که زمان بین هر پریود در آن‌ها تقریباً یکسان است. داشتن یک چرخه نامنظم و عدم قاعدگی در زمان مشخص می‌تواند به ناباروری کمک کند، زیرا به این معنی است که یک زن ممکن است به طور منظم تخمک‌گذاری نداشته باشد.

تخمک‌گذاری زمانی است که تخمدان، یک تخمک را آزاد می‌کند. تخمک‌گذاری نامنظم می‌تواند به دلیل بسیاری از مسائل از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، چاقی، کمبود وزن و مشکلات تیروئید باشد.

تغییرات هورمونی

علائم تغییرات هورمونی می‌توانند غیراختصاصی باشند، یعنی در هر انسان با انسان دیگر فرق داشته باشند و فرد ممکن است حتی متوجه آن‌ها نشود و یا علت بروز آن‌ها را نداند. بنابراین برای تشخیص نوسانات هورمونی نیاز به انجام آزمایش است.

نوسانات سطح هورمون می‌تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• افزایش وزن غیرقابل توضیح
• آکنه شدید
• پاها و دست‌های سرد
• کاهش یا از دست دادن میل جنسی
• ترشح از نوک پستان
• رویش موهای صورت در خانم‌ها
• نازک شدن موهای سر

شرایط پزشکی زمینه‌ای

سایر عوامل مؤثر که ممکن است بر باروری در زنان تأثیر بگذارد عبارتند از:

• آسیب به لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها
• یائسگی زودرس
• PCOS
• اندومتریوز
• سرطان و درمان‌های سرطان مثل شیمی درمانی

باردار نشدن

علامت اولیه‌ی ناباروری، باردار نشدن پس از تلاش برای مدتی معین است. اگر زنی پس از 1 سال تلاش باردار نشده باشد، پزشک ممکن است ناباروری را تشخیص دهد. اگر زن، بالای 35 سال سن داشته باشد و بعد از 6 ماه تلاش باردار نشده باشد، ممکن است نابارور باشد.

اگر زنی پس از 1 سال تلاش باردار نشده باشد، پزشک ممکن است ناباروری را تشخیص دهد.

تشخیص اینکه ناباروری از سوی زن است یا مرد؟

تشخیص دقیق اینکه ناباروری از سوی زن است یا مرد، معمولا طی کردن یک پروسه‌ی طولانی مدت را می‌طلبد، اما نه همیشه. برای تشخیص علل و مقصر ناباروری، پزشکان معاینه ناباروری را انجام خواهند داد.

در ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام شده و پزشک سوابق سلامتی و سابقه جنسی هر دو شریک جنسی را جویا می‌شود. گاهی اوقات در همین مرحله مشکل پیدا می‌شود. با این حال، در بیشتر مواقع، پزشک نیاز به انجام آزمایشات بیشتری دارد.

• در مردان، پزشکان معمولاً معاینه را با آزمایش مایع منی شروع می‌کنند. آن‌ها به تعداد، شکل و حرکت اسپرم نگاه می‌کنند.

گاهی اوقات پزشکان آزمایش سطح هورمون‌های مردانه را نیز پیشنهاد می‌کنند.

در قدم بعدی، ممکن است پزشک برای سونوگرافی دستگاه تناسلی مردانه و آزمایش ژنتیک اقدام کند. در خانم‌ها، اولین قدم این است که بفهمند هر ماه تخمک‌گذاری می‌کنند یا خیر. چند راه برای انجام این کار وجود دارد. یک زن می‌تواند تخمک‌گذاری خود را در خانه با روش‌های زیر ردیابی کند:

• نوشتن تغییرات دمای بدن صبحگاهی برای چندین ماه
• نوشتن نحوه ظاهر مخاط دهانه رحم برای چندین ماه
• استفاده از کیت تست تخمک‌گذاری خانگی (موجود در داروخانه‌ها)

آزمایشات رایج باروری در زنان

برای درمان نازایی و انتخاب بهترین درمان ناباروری در زنان، ابتدا باید یک سری آزمایش‌ها انجام شود تا وضعیت رحم و تخمک‌ها بررسی شود و در مرحله  دوم پزشک بهترین درمان متناسب با آن را پیشنهاد می‌کند. پزشکان می‌توانند تخمک‌گذاری را با آزمایش خون یا سونوگرافی از تخمدان‌ها بررسی کنند. اگر تخمک‌گذاری طبیعی باشد، آزمایش‌های بیشتری مورد نیاز است.

برخی از آزمایشات رایج باروری در زنان عبارتند از:

• هیستروسالپنگوگرافی (Hysterosalpingography): هیستروسالپنگوگرافی، نوعی عکسبرداری با اشعه ایکس از رحم و لوله‌های فالوپ است. پزشکان رنگ مخصوصی را از طریق واژن به رحم تزریق می‌کنند. این رنگ در اشعه ایکس خود را نشان می‌دهد. سپس پزشکان می‌توانند مراقب باشند که آیا رنگ آزادانه در رحم و لوله‌های فالوپ حرکت می‌کند یا خیر. این کار می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا موانع فیزیکی که ممکن است باعث ناباروری شوند را پیدا کنند. موانع موجود در این سیستم می‌توانند از حرکت تخمک از لوله فالوپ به رحم جلوگیری کنند. وجود یک مانع یا انسداد همچنین می‌تواند اسپرم را از رسیدن به تخمک باز دارد.
• لاپاراسکوپی (Laparoscopy): لاپاراسکوپی، یک جراحی جزئی برای دیدن داخل شکم می‌باشد. پزشک این کار را با یک ابزار کوچک دارای دوربین به نام لاپاروسکوپ (laparoscope) انجام می‌دهد. او یک برش کوچک در قسمت پایین شکم ایجاد می‌کند و لاپاراسکوپ را وارد می‌کند. با لاپاراسکوپ، پزشک می‌تواند تخمدان ها، لوله‌های فالوپ و رحم را از نظر بیماری و مشکلات فیزیکی بررسی کند. پزشکان معمولاً با لاپاراسکوپی می‌توانند جای زخم و ‌اندومتریوز را پیدا کنند.

پس از اتمام آزمایشات، پزشک می‌تواند دلیل ناباروری را تشخیص داده و به زوجین بگوید که آیا مشکل مربوط به یک نفر از آنها است و یا هر دو نفر در عدم باروری دخیل می‌باشند.

به یاد داشته باشید یافتن علت ناباروری می‌تواند یک فرآیند طولانی و احساسی باشد. ممکن است تکمیل تمام آزمایشات مورد نیاز زمان ببرد. بنابراین اگر مشکل فوراً پیدا نشد، نگران نباشید.

پزشک می‌تواند دلیل ناباروری را تشخیص داده و بگوید که آیا مشکل مربوط به یکی از زوجین است و یا هر دو نفر.

تاثیر تغذیه در قدرت باروری و درمان ناباروری

محققان دانشکده بهداشت عمومی و دانشکده پزشکی هاروارد به تازگی مروری بر مطالعات گذشته منتشر کرده‌اند که تأثیر رژیم غذایی بر باروری را بررسی کرده است. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد برای زنانی که سعی در بارداری طبیعی دارند (بدون “فناوری‌های کمک باروری” مانند لقاح مصنوعی)، ویتامین‌ها و مواد مغذی زیر دارای اثرات مثبتی بر باروری طبیعی هستند:

• اسید فولیک
• ویتامین B12
• اسیدهای چرب امگا 3
• رژیم‌های غذایی سالم (مانند رژیم غذایی مدیترانه‌ای)

• از سوی دیگر، آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین D، محصولات لبنی، سویا، کافئین و الکل  یا تاثیر کمی بر باروری دارند و یا هیچ تاثیری ندارند.
• چربی‌های ترانس و “رژیم‌های غذایی ناسالم” (غنی از گوشت قرمز و فرآوری شده، سیب زمینی، شیرینی و نوشیدنی‌های شیرین) اثرات منفی بر روی باروری طبیعی دارند.
• مطالعات روی مردان نشان داده است که کیفیت مایع منی با رژیم‌های غذایی سالم بهبود می‌یابد (همان طور که در بالا توضیح داده شد)، درحالی‌که عکس آن با رژیم‌های غذایی سرشار از چربی اشباع یا ترانس مرتبط است. به نظر می‌رسد که الکل و کافئین در مجموع تأثیر کمی بر کیفیت مایع منی دارند. نکته مهم این است که کیفیت مایع منی یک پیش‌بینی‌کننده کامل در ناباروری مردان نیست و اکثر مطالعات در واقع تأثیر رژیم غذایی پدر را بر میزان بارداری‌های موفق بررسی نکرده‌اند.
• برای زوج‌هایی که فناوری‌های کمک باروری دریافت می‌کنند، زنان ممکن است با مکمل‌های اسید فولیک یا رژیم غذایی سرشار از ایزوفلاون‌ها (استروژن‌های گیاهی با فعالیت آنتی‌اکسیدانی) باردار شوند، در حالی که باروری مردان ممکن است با کمک آنتی‌اکسیدان‌ها ایجاد شود.
• یک رژیم غذایی یا مکمل شامل اسید فولیک و ویتامین B12 برای زنانی که سعی در باردار شدن دارند توصیه می‌شود. مکمل اسید فولیک به کاهش خطر مشکلات عصبی رشدی در جنین در حال رشد و درمان ناباروری کمک می‌کند.

حال با دانستن این نکات، شما می‌توانید انتخاب‌های غذایی خود را هدایت کنید. اما باز هم باید به چند سوال اساسی پاسخ دهیم:

• چه مقدار اسید فولیک یا B12 مصرف کنیم؟
• آیا مصرف مکمل به جای تکیه بر منابع غذایی مزیتی دارد؟
• کدام منابع و چند وعده از اسیدهای چرب امگا 3 در رژیم غذایی خود بگنجانیم؟
• چگونه یک زن باید خطر آلودگی ماهی به سمومی مانند جیوه را متعادل کند؟
• آیا افرادی هستند که باید بیش از دیگران به این توصیه‌های غذایی توجه کنند؟

چربی‌های ترانس و رژیم‌های غذایی ناسالم، اثرات منفی بر روی باروری طبیعی دارند.

نترسید، محققان سخت در حال بررسی این سوالات هستند! به عنوان مثال، نتایج سه مطالعه دیگر که اخیراً منتشر شده است را برای شما بیان می‌کنیم:

• مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده با قند (به ویژه نوشابه‌های گازدار یا نوشیدنی‌های انرژی زا) با کاهش باروری در مردان و زنان مرتبط است، در حالی که نوشیدن نوشابه رژیمی و آب میوه هیچ تاثیری ندارد.
• باردار شدن زنانی که مقادیر زیادی فست فود و میوه‌های کمی مصرف می‌کنند نسبت به آنهایی که رژیم‌های غذایی سالم تری دارند بیشتر طول می‌کشد.
• زوج‌هایی که غذاهای دریایی بیشتری می‌خورند زودتر از آن هایی که به ندرت غذاهای دریایی می‌خورند باردار می‌شوند. اکثر زنان باردار به مراتب کمتر از 2 تا 3 وعده توصیه شده ماهی با جیوه‌ی کم (مانند ماهی آزاد، گوش ماهی و میگو) در هفته مصرف می‌کنند.

بنابراین اگر تصمیم به بارداری گرفته‌اید، بسیار ضروری است تا با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.

چه عواملی باعث ایجاد مشکل در باروری می‌شود؟

ناباروری در مردان و زنان به دلایل متعددی اتفاق می‌افتد که تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

ناباروری در مردان

به طور کلی، ناباروری در مردان با موارد زیر مرتبط است:

• تولید موثر اسپرم
• تعداد اسپرم
• شکل اسپرم
• حرکت اسپرم، که شامل حرکت تکان دادن خود اسپرم و انتقال اسپرم از طریق لوله‌های دستگاه تناسلی مردانه است.

دلایل ناباروری در مردان

عوامل خطر مرتبط با ناباروری در مردان شامل موارد زیر است:

• سن بالا
• سیگار کشیدن
• استفاده زیاد از الکل
• اضافه وزن یا چاق بودن
• قرار گرفتن در معرض سموم، مانند آفت کش‌ها، علف کش‌ها و فلزات سنگین

شرایط پزشکی موثر در ناباروری مردان

برخی از شرایط پزشکی که می‌توانند باعث ناباروری مردان شوند عبارتند از:

• انزال رتروگراد (معکوس)
• واریکوسل یا تورم وریدهای اطراف بیضه
• بیضه‌هایی که به داخل کیسه بیضه نزول نکرده‌اند
• داشتن آنتی بادی‌هایی که به اسپرم شما حمله کرده و آنها را از بین می‌برند
• عدم تعادل هورمونی، مانند تولید کم تستوسترون

داروهای موثر در ناباروری مردان

برخی داروها نیز می‌توانند بر باروری مردان تأثیر بگذارند، مانند:

• شیمی درمانی یا پرتودرمانی که برای سرطان استفاده می‌شود
• سولفاسالازین که برای آرتریت روماتوئید (RA) یا کولیت اولسراتیو (UC) استفاده می‌شود.
• مسدود کننده‌های کانال کلسیم، که برای فشار خون بالا استفاده می‌شود
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
• استروئیدهای آنابولیک، که برای بهبود عملکرد ورزشی یا مشکلات هورمونی مانند تاخیر در بلوغ استفاده می‌شود.
• مواد مخدر تفریحی مانند ماری جوانا و کوکائین

هر یک از این موارد یا حتی ترکیبی از آن‌ها می‌تواند منجر به ناباروری در مردان شود.

مواد مخدر تفریحی، می‌توانند روی ناباروری مردان تاثیر بگذارند.

ناباروری در زنان

ناباروری در زنان نیز می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که فرآیندهای بیولوژیکی زیر را تحت تأثیر قرار می‌دهند یا با آن‌ها تداخل دارند:

• تخمک‌گذاری، زمانی که تخمک بالغ از تخمدان آزاد می‌شود
• لقاح، زمانی که اسپرم پس از عبور از دهانه رحم با تخمک در لوله فالوپ برخورد می‌کند.
• لانه گزینی، زمانی که یک تخمک بارور شده به دیواره رحم می‌چسبد، جایی که می‌تواند رشد کرده و به نوزاد تبدیل شود.

دلایل ناباروری زنان

عوامل خطر ناباروری زنان عبارتند از:

• افزایش سن
• سیگار کشیدن
• استفاده زیاد از الکل
• اضافه وزن، چاقی یا به طور قابل توجهی کمبود وزن
• داشتن برخی از عفونت‌های مقاربتی (STIs) که می‌تواند به سیستم تولید مثل آسیب برساند

شرایط پزشکی موثر در ناباروری زنان

برخی شرایط پزشکی نیز می‌توانند بر سیستم تناسلی زنان تأثیر گذاشته و باعث ناباروری شوند:

• اختلالات تخمک‌گذاری، که می‌تواند ناشی از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا عدم تعادل هورمونی باشد.
• بیماری التهابی لگن (PID)
• اندومتریوز
• فیبروئید رحم(تومورهای خوش‌خیم و غیرسرطانی که شایع‌ترین توده لگنی هستند.)
• نارسایی زودرس تخمدان
• جای زخم ناشی از جراحی‌های قدیمی

داروهای اثرگذار در ناباروری زنان

برخی از داروهایی که می‌توانند بر ناباروری زنان تأثیر بگذارند عبارتند از:

• شیمی درمانی یا پرتودرمانی
• استفاده طولانی مدت از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی با دوز بالا مانند آسپرین و ایبوپروفن
• داروهای ضد روان پریشی
• مواد مخدر تفریحی مانند ماری جوانا و کوکائین

مشکلات تخمک‌گذاری باعث حدود یک چهارم از مشکلات ناباروری در زوج‌ها می‌شود. پریود نامنظم یا عدم پریود شدن، دو علامتی هستند که نشان می‌دهد ممکن است تخمک‌گذاری اتفاق نیفتاده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله “ناباروی در زنان و مردان” رجوع نمایید.

روش‌های درمان ناباروری کدام است؟

اگر شما و همسرتان در تلاش برای باردار شدن بوده‌اید و متاسفانه تاکنون موفق نشده‌اید، ممکن است بخواهید به دنبال درمان باشید. نوع درمانی که توصیه می‌شود به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله:

• علت ناباروری
• چه مدت برای باردار شدن تلاش کرده‌اید
• سن شما
• سلامت کلی شما و همسرتان
• روش درمانی مورد علاقه‌ی شما

شیمی درمانی یا پرتودرمانی، روی ناباروری زنان تاثیرگذار است.

بهترین درمان ناباروری برای مردان

ناباروری مردان بسته به علت آن به روش‌های مختلفی قابل درمان است. در این بخش جدیدترین درمان ناباروری را در زنان و مردان خواهید خواند:

• گزینه‌های درمانی برای مردان می‌تواند شامل جراحی، دارو، و فناوری کمک باروری (ART) باشد. جراحی می‌تواند انسدادهایی که مانع از حضور اسپرم در انزال می‌شوند را برطرف کرده و شرایطی مانند واریکوسل(بزرگ شدن رگ‌های بیضه به دلیل اختلال در خونرسانی) را اصلاح کند.
• در برخی موارد، اسپرم را می‌توان مستقیماً از بیضه‌ها بازیابی کرد و پس از آن می‌توان از آن در درمان‌های ART استفاده نمود.
• از داروها می‌توان برای درمان مسائلی مانند عدم تعادل هورمونی استفاده کرد. آن‌ها همچنین می‌توانند برای درمان سایر شرایطی که می‌توانند بر باروری مردان تأثیر بگذارند، مانند ED یا عفونت‌هایی که بر تعداد اسپرم تأثیر می‌گذارد، استفاده شوند.
• ART به درمان‌هایی اطلاق می‌شود که در آن، تخمک و اسپرم‌ها در خارج از بدن با یکدیگر ترکیب می‌شوند. درمان‌هایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) و تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم در دسته‌ی فناوری‌های کمک باروری جای می‌گیرند. اسپرم برای درمان‌های ART را می‌توان از طریق انزال، استخراج از بیضه یا شخص اهداکننده دریافت کرد.

بهترین درمان ناباروری برای زنان

• درمان ناباروری زنان همچنین می‌تواند شامل جراحی، دارو، و کمک‌های باروری مانند ART باشد. گاهی اوقات چندین نوع درمان برای کمک به رفع ناباروری زنان مورد نیاز است.
• اگرچه گاهی اوقات می‌توان از جراحی برای درمان ناباروری زنان استفاده کرد، اما اکنون به دلیل پیشرفت در سایر درمان‌های ناباروری، استفاده از جراحی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. به هر حال، جراحی می‌تواند باروری را با موارد زیر بهبود بخشد:

• اصلاح رحم با شکل غیر طبیعی
• رفع انسداد لوله‌های فالوپ
• از بین بردن فیبروم
• کمک باروری می‌تواند شامل روش‌هایی مانند تلقیح داخل رحمی IUI و ART باشد.

در طول IUI ، میلیون‌ها اسپرم در نزدیکی زمان تخمک‌گذاری به رحم زن تزریق می‌شود. IVF یکی از انواع ART است و شامل برداشتن تخمک از بدن زن و بارورسازی آن با اسپرم مرد در آزمایشگاه می‌شود. پس از لقاح، جنین به داخل رحم بازگردانده می‌شود.

• داروهایی که برای درمان ناباروری زنان استفاده می‌شوند مانند هورمون‌هایی عمل می‌کنند که به طور طبیعی در بدن وجود دارند تا تخمک‌گذاری را تحریک یا تنظیم کنند.

کمک باروری می‌تواند شامل روش‌هایی مانند تلقیح داخل رحمی (IUI) و ART باشد.

راه‌های طبیعی درمان ناباروری و دیدگاه طب سنتی

علاوه‌ بر موارد ذکر شده، محققان راه‌ حل‌های طبیعی جالبی را هم برای درمان ناباروری توصیه می‌کنند. در واقع تخمین زده می‌شود که هم اکنون حدود یکی سوم از زوجین به جای استفاده از جراحی و داروهای شیمیایی، به دنیال یافتن راهی طبیعی برای حل مشکلات باروری خود هستند. البته باید به این نکته توجه کنید که درمان نازایی یک فرایند طولانی است و عموما باید از چند روش ترکیبی برای درمان استفاده کرد.

• یکی از این روش ها، یوگا می‌باشد. البته مطالعات در مورد یوگا به عنوان یک درمان ناباروری بسیار‌ اندک است. با این حال، اعتقاد بر این است که تمرین یوگا می‌تواند در کاهش استرس در حین انجام درمان‌های ناباروری مفید عمل کند.
• طب سوزنی هم از دیگر روش‌هایی است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اعتقاد بر این است که این روش می‌توانند به تحریک جریان انرژی بدن کمک کنند. البته همانند یوگا، طب سوزنی هم پشتوانه‌ی علمی چندان زیادی ندارد.
• اما در مورد اثر تغذیه بر روی ناباروری، شرایط متفاوت است.

اخیرا یک بررسی علمی نشان داد که ترکیبات آنتی اکسیدانی موجود در چای سبز ممکن است با بهبود پارامترهایی مانند تعداد و تحرک اسپرم‌ها به درمان ناباروری کمک کند. ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف مثل فولات، زینک، ویتامین C، ویتامین E و آهن هم  در تقویت باروری مفید هستند. همچنین می‌توان مکمل‌های دیگری مانند پروبیوتیک‌ها را نیز در نظر گرفت که می‌توانند هضم سالم را تقویت کرده و سلامت کلی را بهبود بخشند. برخی از توصیه‌های غذایی برای افزایش باروری عبارتند از:

• انتخاب عاقلانه کربوهیدرات‌ها با تمرکز بر غذاهای غنی از فیبر (مانند سبزیجات و غلات کامل) و در عین حال اجتناب از کربوهیدرات‌های تصفیه شده‌ی حاوی قند بالا.
• اجتناب از چربی‌های ترانس، که در بسیاری از محصولات غذایی سرخ شده و فرآوری شده وجود دارد.
• تا حد امکان، پروتئین حیوانی را با منابع پروتئین گیاهی جایگزین کنید.

نکته:

برای زنان، توصیه‌های غذایی تقویت کننده‌ی باروری با هدف بهبود ناباروری ناشی از مشکلات مربوط به تخمک‌گذاری است.

بنابراین، این توصیه‌ها برای ناباروری‌هایی که ناشی از شرایط فیزیکی مانند انسداد در لوله‌های فالوپ یا فیبروم‌های رحمی است، کار نمی‌کنند. پیروی از این توصیه‌ها و به طور کلی مصرف یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی می‌تواند به مردان نیز در بهبود سلامت اسپرم کمک کند.

• استفاده از روغن‌های گیاهی هم به عنوان یکی از راه حل‌های طبیعی احتمالی در درمان ناباروری درنظر گرفته می‌شود. این روغن‌ها از گیاهان، معمولاً از ریشه، دانه‌ها یا برگ‌های آن‌ها به دست می‌آیند. روغن‌های ضروری ممکن است در رایحه درمانی برای تقویت آرامش و کاهش سطح استرس استفاده شوند.
• رایحه درمانی می‌تواند شامل ماساژ، حمام کردن، یا سوزاندن روغن‌های ضروری باشد.

آنچه در مقاله درمان ناباروری آموختیم:

و در پایان، باید این نکته را بدانید که تشخیص ناباروری به این معنی نیست که رویاهای شما برای داشتن فرزند به پایان رسیده است. ممکن است مدتی طول بکشد، اما بسیاری از زوج‌هایی که ناباروری را تجربه می‌کنند، در نهایت می‌توانند صاحب فرزند شوند. برخی به تنهایی و صرفا با رژیم غذایی این مشکل را برطرف می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به کمک پزشک نیاز دارند. درمان مناسب برای شما و همسرتان به عوامل زیادی از جمله سن، علت ناباروری و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد.

همچنین این که آیا یک درمان ناباروری خاص منجر به بارداری می‌شود یا نه، می‌تواند به عوامل زیادی بستگی داشته باشد. در برخی موارد، مشکل باروری ممکن است قابل درمان نباشد. بسته به شرایط، پزشک ممکن است به شما و همسرتان پیشنهاد دهد که روش‌هایی مثل اسپرم یا تخمک اهداکننده، رحم جایگزین یا فرزندخواندگی را در نظر بگیرید.

در مجموع، اعمال تغییرات رژیم غذایی همراه با تغییرات سبک زندگی مانند تحرک بیشتر، کنترل استرس و عدم مصرف الکل و دخانیات می‌تواند به تقویت باروری کمک کند. در واقع آمار نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، ناباروری تنها به دلیل عدم توجه کافی یکی از زوجین یا هر دو نسبت به سلامت بدن خود اتفاق می‌افتد. بنابراین اگر رویای پدر یا مادر شدن را در سر دارید، درست زندگی کنید، درست غذا بخورید و ورزش و تحرک را هیچ گاه از یاد نبرید!

منبع: +++++++++