
نمک دریا از تبخیر آب نمک بهدست میآید. شواهد باستان شناسی حاکی از این است که از دوران ماقبل تاریخ مردمانی در سراسر جهان از این نمک استفاده میکردند. امروزه این نمک در آشپزخانهها جزو لاینفک دستور غذاهاست. جدا از کاربردهای آشپزی، نمک دریا اغلب به اسکراب بدن، شویندههای حمام، نوشیدنیها و محصولات بیشمار دیگر نیز اضافه میشود. برخی از مردم معتقدند این نمک سالمتر از انواع دیگر نمک بوده و فواید زیادی دارد. اما تحقیقات کمی برای حمایت از این ادعاها وجود دارد. این مقاله مروری بر کاربردهای رایج نمک دریایی است و فواید و مضرات بالقوه آن و ارزش غذایی آن را ارائه میکند. با ما بمانید.
نمک دریا چیست؟
بیشترین محتوای این نمک را کلرید سدیم تشکیل داده است. این ترکیب به تنظیم تعادل مایعات و فشار خون در بدن کمک میکند و از آنجایی که حداقل فرآوری را داراست، حاوی برخی مواد معدنی از جمله پتاسیم، آهن و کلسیم نیز هست. این موضوع یکی از دلایلی است که برخی افراد آن را از نظر تغذیهای برتر از نمک خوراکی میدانند. نمک خوراکی، نمکی است که به شدت آسیاب شده و طی این روند اکثر مواد مغذی آن نیز از بین رفته است.
با این حال، مواد مغذی موجود در این نمک ناچیز است و برای دریافت حداقل میزان موادمعدنی باید مقدار زیادی از آن مصرف شود. درحالیکه همین مقدار مواد معدنی به سادگی از سایر غذاها قابل دریافت است. دانههای نمک دریایی نیز بزرگتر از گرانول نمک خوراکی هستند. در نتیجه نمک معمولی تقریباً ۲۳۰۰ میلیگرم سدیم در هر قاشق چایخوری (۶٫۱ گرم) دارد، اما Sea saltحاوی ۲۰۰۰ میلیگرم سدیم در هر قاشق چای خوری (۴٫۲ گرم) است؛ زیرا در مقایسه با نمک خوراکی، گرانولهای نمک دریایی کمتری را میتوان در یک قاشق چایخوری جای داد، نه به این دلیل که نمک دریایی سدیم کمتری نسبت به نمک خوراکی دارد.
با این حال، اکثر مردم این تمایز را درک نمیکنند و این نمک را سالمتر از نمک خوراکی میدانند، زیرا مصرف بیش از حد سدیم با سطح فشار خون بالا و افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط است. لازم به ذکر است اگر مقدار سدیمی که فرد مصرف میکند از حد توصیه شده یا تحمل شخصی وی بیشتر باشد، استفاده از نمک دریا به جای نمک معمولی تفاوتی ایجاد نمیکند و هردو مضر است. در واقع، برخی از مردم متوجه میشوند برای دستیابی به همان سطح طعم، باید از نمک دریایی بیشتری در آشپزی استفاده کنند.
خواص نمک دریا کدام است؟
از آنجایی که کلرید سدیم (نمک) چندین عملکرد مهم در بدن دارد، کاربرد آن در غذاها برای حفظ سلامت مطلوب ضروری است. برخی از مردم ادعا میکنند نمک دریایی نسبت به نمک معمولی دارای برخی فواید اضافه است. با این حال، اکثر این عقاید توسط تحقیقات علمی قوی پشتیبانی نمیشوند. در ادامه چند مورد از رایجترین ادعاها در مورد نمک دریایی آورده شده است.
هیدراتاسیون و فشار خون
بهطور کلی، نمک میتواند به بدن در حفظ هیدراتاسیون مناسب و تنظیم سطح فشار خون کمک کند. از آنجایی که سدیم نقش حیاتی در تعادل مایعات ایفا میکند، عدم دریافت آن به اندازه کافی بهخصوص در حین ورزش با شدت بالا میتواند منجر به کمآبی بدن شود. داشتن تعادل مایعات مناسب در بدن برای حفظ سطح فشار خون سالم نیز مهم است. بنابراین، مصرف خیلی کم یا بیش از حد سدیم میتواند منجر به تغییرات فشار خون در افرادی شود که به نمک رژیم غذایی حساس هستند. مصرف نمک دریایی نیز میتواند به افراد کمک کند نیاز سدیم خود را تامین کنند. این میزان سدیم را نمیتوان از غذاهای مختلف دیگر دریافت نمود.

نمک دریا از تبخیر آب نمک بهدست میآید.
هضم غذا
برخی معتقدند مصرف Sea salt مخلوط با آب ولرم به هضم غذا کمک میکند. کلرید برای تولید اسید معده ضروری است و کلرید سدیم (نمک) جذب و حمل و نقل مواد مغذی را در رودهها پس از تجزیه آنها در طول هضم تسهیل میکند. بنابراین، مصرف نمک به میزان کافی باعث ارتقای سلامت بهینه گوارش میشود. در یک مطالعه به بررسی اثرات نوشیدن آب نمک در ۵۴ بزرگسال که برای کولونوسکوپی آماده میشدند، پرداخته شد. حرکات روده کسانی که یوگا انجام میدادند و ۲ فنجان (۴۸۰ میلیلیتر) آب حاوی ۴٫۵ گرم نمک دریایی مینوشیدند، نسبت به سایرین بهبود یافته بود. با این حال، مشخص نیست که تا چه حد آب نمک به تنهایی به بهبود سلامت روده کمک میکند.
قابل توجه است درحالیکه نوشیدن آب نمک دریایی ممکن است در برخی موارد به هضم غذا کمک کند، اما نوشیدن آب نمک بیش از حد نیز ممکن است باعث بالارفتن بیش از حد نمک در بدن و افزایش فشار خون شود. دریافت سدیم کافی از منابع دیگر احتمالا برای حمایت از هضم طبیعی کافی است.
سلامت پوست
تصور میشود که حمام نمک دریایی خشکی و التهاب پوست را کاهش میدهد. در واقع، بنیاد ملی اگزما در آمریکا اضافه کردن ۱ فنجان نمک به آب حمام را برای کمک به تسکین سوزش ناشی از اگزما توصیه میکند. اگزما نوعی بیماری پوستی است که با قرمزی و خارش پوست مشخص میشود. با این حال، مشخص نیست که فرایند تاثیر حمام نمک بر کاهش التهاب پوست چگونه است و همچنین اینکه آیا Sea salt اثرات خاصی بر این موضوع دارد یا خیر!؟ یک مطالعه بر روی افراد با پوست خشک نشان داد که حمام کردن در محلول نمکی که از دریای مرده (دریای نمک) به دست میآید، در مقایسه با حمام کردن با آب لولهکشی به افزایش هیدراتاسیون پوست و کاهش زبری آن کمک میکند. با این حال، محققان نتایج مثبت را به مقدار منیزیم در محلول دریای مرده نسبت دادند، نه محتوای نمک.
از سوی دیگر مطالعات نشان داد که غلظتهای بالاتر کلرید سدیم در بدن و پوست ممکن است تعداد سلولهای ایمنی را افزایش دهد. این موضوع منجر به واکنشهای التهابی مرتبط با خشکی و خارش پوست میشود. این یافتههای متناقض نشان میدهد که توانایی حمام نمک دریایی برای بهبود تحریک پوست ممکن است تا حد زیادی به ترکیب معدنی نمک بستگی داشته باشد. نمکهای دریایی که دارای محتوای منیزیم بالایی هستند ممکن است بهترین نوع نمک برای اضافه کردن به حمام برای افراد مبتلا به مشکلات پوستی باشند.
آسم
بهترین نوع نمک دریایی، نمک صورتی هیمالیا شناخته شده است. اگرچه نقش نمک هیمالیا در مدیریت آسم و بهبود سایر شرایط تنفسی مشخص نیست، اما مطالعاتی در مورد استفاده از درمان استنشاقی نمک خشک (هالوتراپی) وجود دارد. هنگامی که نمک خشک توسط فرد مبتلا به آسم استنشاق میشود، به پاکسازی مجرای تنفسی کمک نموده و التهاب راههای هوایی را کاهش میدهد. بخار نمک دریایی مخاط را حل نموده و به رفع سرفه و بهبود علائم آسم کمک میکند.

بخار نمک دریایی مخاط را حل نموده و به رفع سرفه و بهبود علائم آسم کمک میکند.
مضرات نمک دریا
نمک دریایی به غذاها طعم میبخشد و ممکن است کاربردهای غیررژیمی مفیدی نیز داشته باشد، اما نباید در مصرف آن زیادهروی شود. رژیم غذایی معمول اغلب نوجوانان و جوانان حاوی مقدار زیادی از غذاهای فرآوری شده با سدیم بالا است و اکثر آنها بیش از مقدار توصیه شده در روز سدیم مصرف میکنند. مصرف بیش از حد سدیم نیز با فشار خون بالا، پوکی استخوان، سنگ کلیه و سایر مشکلات سلامتی مرتبط است. بنابراین، حتی اگر نمک دریا بر دیگر انواع نمک ترجیح داده شود، باز هم واقعیت این است که نمک دریایی فایده خاصی ندارد و باید مانند سایر نمکها در حد اعتدال استفاده شود.
طبع نمک دریا
طبع Sea salt گرم و خشک است و برای افراد بلغمی مزاج یا سردمزاجان مناسبتر است. نمک دریا به دلیل طبیعت گرم خود به رفع سردی معده، بهبود هضم غذا و رفع برخی علائم گوارشی کمک میکند.
طعم نمک دریا
برخی از کارشناسان غذا معتقدند نمک دریا طعم و بافت بهتری نسبت به نمک معمولی دارد. آنها میگویند بافت درشتتر نمک دریا میتواند طعم متفاوتی در دهان ایجاد کند و ممکن است به دلیل سرعت انحلال متفاوت، طعم غذا را نیز تغییر دهد. همچنین، محتوای مواد معدنی نیز بر طعم آن تأثیر میگذارد. تنوع رنگها و طعمهای انواع مختلف نمک دریایی، به دلیل بستر خاک رس محلی و جلبکهای موجود در آبهایی است که نمک از آنها برداشت میشود. به عنوان مثال، برخی از نمکهای دریایی کشورهای کره و فرانسه، خاکستری مایل به صورتی و برخی از نمکهای هند سیاه هستند. نمکهای سیاه و قرمز از هاوایی نیز ممکن است حتی گدازه سیاه پودری و خاک رس قرمز پخته شده را با خود به همراه داشته باشند.

تنوع رنگها و طعمهای انواع مختلف نمک دریایی، به دلیل بستر خاک رس محلی و جلبکهای موجود در آبهایی است که نمک از آنها برداشت میشود.
چه میزان نمک در روز میتوانیم استفاده کنیم؟
شایان ذکر است که حداکثر مجاز مصرف روزانه سدیم، باید ۲۳۰۰ میلیگرم باشد. مصرف بهینه روزانه سدیم نیز ۱۵۰۰ میلیگرم است. در ۴/۱ قاشق چایخوری نمک دریا ۵۰۰ میلیگرم سدیم وجود دارد. بنابراین نصف قاشق چایخوری نمک دریایی، تقریبا نیمی از نیاز روزانه بدن به سدیم را مرتفع میکند.
ارزش غذایی
بسیاری از افراد معتقدند نمک هیمالیا جایگزین سالمتری برای نمک خوراکی معمولی یا کلرید سدیم است. البته نمک صورتی هیمالیا اگرچه مانند سنگ نمک از معادن استخراج میشود، اما از نظر فنی همان نمک دریایی است. با این وجود، نمکهای دریایی موجود در بازار از نظر ترکیب شیمیایی بسیار متفاوت هستند. جزء اصلی این نمکها کلرید سدیم است، اما بخش باقیمانده در نمکهای مختلف میتواند از کمتر از ۰٫۲ تا ۱۰ درصد متغیر باشد. این بخش عمدتاً شامل نمکهای کلسیم، پتاسیم و منیزیم کلرید و سولفات هستند. جدول زیر غلظت یونهای مختلف در نمک دریا را بر حسب میلی گرم در لیتر بیان نموده است.
غلظت یون نمک دریا | میلیگرم بر لیتر |
کلراید | ۱۸۹۸۰ |
سدیم | ۱۰۵۵۶ |
سولفات | ۲۶۴۹ |
منیزیم | ۱۲۶۲ |
کلسیم | ۴۰۰ |
پتاسیم | ۳۸۰ |
بیکربنات | ۱۴۰ |
برم | ۶۵ |
بور | ۲۶ |
استرانسیوم | ۱۳ |
فلوراید | ۱ |
سیلیکات | ۱ |
ید | کمتر از ۱ |
ارزش غذایی این نمک و نمک خوراکی تقریباً یکسان است، زیرا هر دو عمدتاً کلرید سدیم هستند. اما نمک سفره بیشتر از نمک دریا فرآوری شده و معمولاً حاوی مواد افزودنی مانند دی اکسید سیلیکون برای جلوگیری از کلوخه شدن است. در این فرایند موادمعدنی نمک از بین میرود. در مقابل، ید تنها به مقدار کمی در نمک دریایی وجود دارد. نمک یددار نمکی خوراکی است که با مقدار کمی عنصر ید مخلوط شده است. همچنین نشان داده شده که این نمک ممکن است توسط قارچهایی که میتوانند باعث فساد مواد غذایی شوند و همچنین برخی از قارچهایی که تصور میشود مایکوتوکسیزا باشند، آلوده شود.
چگونه از نمک دریا در برنامه غذایی خود استفاده کنیم؟
برای افرادی که علاقمند به استفاده از این نمک در آشپزخانه خود هستند، راههای مختلفی برای اضافه کردن این نمک به رژیم غذایی وجود دارد. البته بسته به نوع نمک دریایی غذای تهیه شده ممکن است طعمی شورتر یا کممزهتر از همان غذا با نمک خوراکی داشته باشد. استفاده از این نمک به جای نمک معمولی در بیشتر غذاها مانعی ندارد. با این حال، اگر قرار است به جای نمک سفره استفاده شود، همیشه باید نمک دریایی ریز آسیاب شده انتخاب گردد. برخی از راههای رایج استفاده از این نمک عبارتند از: پاشیدن آن بر روی سبزیجات برشته، افزودن آن به دسرهای شکلاتی، خیساندن برنج، افزودن به سوپ و خورش و استفاده از آن برای طعم دادن به استیک، همبرگر و ماهی.
علاوه بر این، افراد میتوانند با اضافه کردن ۱ فنجان (۲۳۰ گرم) این نمک به آب گرم حمام، یک حمام نمک عالی برای ریلکسیشن و اسکراب پوست تدارک ببینند. درحالیکه هنوز هم تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا حمام نمک فواید خاصی برای سلامتی دارد یا خیر، نیاز است، اما آرامش و راحتی حاصل از آن غیرقابل انکار است.
این نمک نوعی نمک کم فرآوری شده دارای موادمعدنی گوناگون است که به غذاها طعم میبخشد و میتوان از آن به عنوان درمان خانگی برای برخی بیماریها مانند آسم نیز استفاده کرد. علاوه بر این، دریافت سدیم کافی برای تعادل مایعات، هیدراتاسیون بدن و هضم غذا مهم است، اما مصرف این نمک با هدف تامین نیاز سدیم روزانه توصیه نمیشود. کاربردهای غیرآشپزی نمک دریا مانند افزودن آن به حمام نیز ممکن است سلامت پوست را بهبود بخشد و فواید دیگری نیز به همراه داشته باشد. با این حال، هیچ تحقیقی بسیاری از ادعاهای سلامت مرتبط با آن را پشتیبانی نمیکند. به طور کلی، میتوان از نمک دریا به طرق مختلف استفاده نمود، اما نباید آن را یک داروی سلامتی در نظر گرفت.
نظرات