
تیروئید غدهای است در بدن انسان که هورمونهایی را ایجاد و تولید میکند که در بسیاری از سیستمهای مختلف بدن نقش دارند. زمانی که تیروئید این هورمونهای مهم را بیش از حد یا خیلی کم تولید کند، به آن اختلال تیروئید میگویند. انواع مختلفی از بیماری تیروئید وجود دارد، از جمله پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید، تیروئیدیت و تیروئیدیت هاشیموتو. ما در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا ضمن پرداختن به علائم تیروئید و راههای درمان و روشهای تشخیص آن به ویژه در زنان باردار و کودکان بپردازیم. با ما همراه باشید.
- غده تیروئید چیست؟
- انواع اختلالات تیروئید کدامند؟
- پرکاری تیروئید
- علائم تیروئید
- علائم تیروئید در کودکان چیست؟
- علائم تیروئید و درمان آن در زنان باردار
- علائم تیروئید را چگونه میتوان تشخیص داد؟
- کدام افراد بیشتر در معرض اختلالات و بروز علائم تیروئید هستند؟
- بیماری تیروئید چگونه درمان میشود؟
- سوالات متداول درباره تشخیص و درمان علائم تیروئید
غده تیروئید چیست؟
تیروئید یک غده کوچک بهاندازه 5 سانتی متر است که درست در زیر پوست گردن، در قسمت زیرین سیب آدم قرار دارد. دو نیمه غده در وسط به هم متصل شدهاند و به غده تیروئید شکل پاپیون میدهند. به طور معمول، غده تیروئید دیده نمیشود و به سختی میتوان آن را حس کرد. اگر بزرگ شود، پزشکان به راحتی آن را احساس میکنند و ممکن است یک برآمدگی برجسته (گواتر) در زیر یا کنارههای سیب آدم ظاهر شود.
اگه فرصت ندارید مقاله را مطالعه کنید، فایل صوتی آن را گوش کنید:
غده تیروئید هورمونهای تیروئیدی ترشح میکند که سرعت انجام عملکردهای شیمیایی بدن (نرخ متابولیک) را کنترل میکنند. هورمونهای تیروئید از دو طریق بر میزان متابولیسم تأثیر میگذارند:
- با تحریک تقریباً تمام بافتهای بدن برای تولید پروتئین
- با افزایش میزان اکسیژنی که سلولها استفاده میکنند
هورمونهای تیروئید بر بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن مانند ضربان قلب، سرعت سوزاندن کالری، نگهداری پوست، رشد، تولید گرما، باروری و هضم تأثیر میگذارند. این غده به طور متوسط بین 20 تا 60 گرم وزن دارد و توسط دو کپسول فیبری احاطه شده است. کپسول بیرونی به عضلات جعبه صدا و بسیاری از عروق و اعصاب مهم متصل است. یک بافت همبند شل بین کپسول داخلی و خارجی وجود دارد، بنابراین تیروئید میتواند حرکت کند و موقعیت خود را هنگام قورت دادن چیزی در دهان تغییر دهد. خود بافت تیروئید شامل تعداد زیادی لوبول کوچک فردی است که در لایههای نازکی از بافت همبند محصور شدهاند. این لوبولها حاوی تعداد زیادی وزیکول (کیسه) کوچک – به نام فولیکول – هستند که هورمونهای تیروئید را به شکل قطرات کوچک ذخیره میکنند.
غده تیروئید سه هورمون تولید میکند:
- تری یدوتیرونین (Triiodothyronine) که با نام T3 نیز شناخته میشود
- تترایدوتیرونین (Tetraiodothyronine) که تیروکسین یا T4 نیز نامیده میشود
- کلسی تونین (Calcitonin)
به طور دقیق، فقط T3 و T4 هورمونهای تیروئید مطبوع هستند، یعنی بدن ما به این دو هورمون نیاز مبرمی دارد. آنها در سلولهای اپیتلیال فولیکولی (follicular epithelial cells) تیروئید ساخته میشوند. ید یکی از اجزای سازنده اصلی هر دو هورمون است و بدن ما نمیتواند این عنصر کمیاب را تولید کند، بنابراین باید بهاندازه کافی از آن در رژیم غذایی استفاده شود. ید از مواد غذایی موجود در روده به جریان خون بدن جذب، سپس به غده تیروئید منتقل شده و در نهایت از آن برای ساخت هورمونهای تیروئید استفاده میشود.
گاهی اوقات بدن به هورمونهای تیروئید بیشتری نیاز داشته و گاهی اوقات به مقدار کمتری نیاز دارد. برای تولید مقدار دقیق هورمونها، غده تیروئید به کمک غده دیگری نیاز دارد: غده هیپوفیز. غده هیپوفیز به غده تیروئید میگوید که آیا هورمونهای بیشتر یا کمتری را در جریان خون ترشح کند. همچنین مقدار مشخصی از هورمونهای تیروئید به پروتئینهای انتقال دهنده در خون متصل میشوند. اگر بدن به هورمونهای بیشتری نیاز داشته باشد، T3 و T4 میتوانند از پروتئینهای موجود در خون آزاد شده و کار خود را انجام دهند.
سومین هورمون تولید شده توسط غده تیروئید کلسی تونین نام دارد. کلسی تونین توسط سلولهای C ساخته میشود و در متابولیسم کلسیم و استخوان نقش دارد. T3 و T4 سرعت متابولیسم پایهی بدن را افزایش میدهند. این هورمونها باعث میشوند تا تمام سلولهای بدن سختتر کار کنند، بنابراین سلولها نیز به انرژی بیشتری نیاز دارند. افزایش متابولیسم اثرات زیر را دارد، به عنوان مثال:
- دمای بدن افزایش مییابد
- نبض سریعتر و ضربان قلب قویتر میشوند
- غذا با سرعت بیشتری مصرف میشود، زیرا انرژی ذخیره شده در کبد و ماهیچهها تجزیه میشود
- مغز بالغ میشود (در کودکان)
- رشد (در کودکان) تقویت میشود.
- فعال شدن سیستم عصبی منجر به بهبود تمرکز و رفلکسهای سریعتر میشود.
تاثیر بیماری تیروئید بر روی وزن را از زبان دکتر کرمانی بشنوید:
انواع اختلالات تیروئید کدامند؟
هنگامی که غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید میکند (پرکاری تیروئید، به انگلیسی: Hyperthyroidism) و یا بهاندازه کافی هورمون تولید نمیکند (کم کاری تیروئید، به انگلیسی: hypothyroidism)، چندین اختلال مختلف میتوانند در بدن و علائم تیروئید ایجاد شوند. چهار اختلال شایع تیروئید عبارتند از:
- تیروئیدیت هاشیموتو (Hashimoto’s thyroiditis)،
- بیماری گریوز (Graves’ disease)،
- گواتر (goiter)
- و ندولهای تیروئید (thyroid nodules).
پرکاری تیروئید
در پرکاری تیروئید، غده تیروئید بیش از حد فعال است و بیش از حد هورمون تولید میکند. پرکاری تیروئید حدود 1 درصد از زنان را تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری در مردان کمتر دیده میشود. بیماری گریوز شایعترین علت پرکاری تیروئید است که حدود 70 درصد از افراد مبتلا به پرکاری تیروئید را تحت تاثیر قرار میدهد. ندولهای تیروئید (وضعیتی به نام گواتر ندولار سمی یا گواتر چند ندولار) همچنین میتوانند باعث تولید بیش از حد هورمونهای این غده شوند. تولید بیش از حد هورمون تیروئید منجر به علائم تیروئید زیر شوند:
- بیقراری
- عصبی بودن
- تپش قلب
- زودرنجی
- افزایش تعریق
- رعشه
- اضطراب
- مشکل خواب
- پوست نازک
- مو و ناخنهای شکننده
- ضعف عضلانی
- کاهش وزن ناگهانی
- برآمدگی چشم (در بیماری گریوز)
تشخیص علائم تیروئید و درمان پرکاری تیروئید
اگر شخص، علائم تیروئید را داشته باشد پزشک در اولین اقدام برای وی یک آزمایش تجویز میکند. آزمایش خون، سطوح هورمون تیروئید (تیروکسین یا T4) و هورمون محرک تیروئید (TSH) را در خون اندازهگیری میکند. غده هیپوفیز TSH را آزاد میکند تا تیروئید را تحریک نموده تا هورمونهای خود را تولید کند. تیروکسین بالا و سطوح پایین TSH نشان میدهد که غده تیروئید شما بیش فعال است.
همچنین ممکن است پزشک ید رادیواکتیو را از طریق دهان یا تزریق به بیمار بدهد و سپس اندازهگیری کند که غده تیروئید چقدر از آن را میگیرد. تیروئید برای تولید هورمونهای خود ید مصرف میکند و مصرف زیاد ید رادیواکتیو نشانه پرکاری تیروئید است. سطح پایین رادیواکتیویته به سرعت برطرف میشود و این موضوع برای اکثر افراد خطرناک نیست.
در پرکاری تیروئید، غده تیروئید بیش از حد فعال است و بیش از حد هورمون تولید میکند.
بد نیست به یاد داشته باشید که:
- داروهای ضد تیروئید مانند متیمازول (تاپازول) از تولید هورمونهای تیروئید جلوگیری میکنند.
- وجود دوز زیادی از ید رادیواکتیو به غده تیروئید آسیب میرساند و آن را از بین میبرد. فرد بیمار ید رادیواکتیو را به عنوان یک قرص از طریق دهان مصرف میکند. همانطور که غده تیروئید ید را جذب میکند، ید رادیواکتیو را نیز جذب کرده که این موضوع موجب آسیب رسیدن به غده میشود.
- برای برداشتن غده تیروئید میتوان عمل جراحی نیز انجام داد.
اگر فرد درمان با ید رادیواکتیو یا جراحی انجام دهد که غده تیروئید را از بین ببرد، دچار کم کاری تیروئید میشود و نیاز به مصرف روزانه هورمون تیروئید دارد.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید نقطه مقابل پرکاری تیروئید است. در این مورد، غده تیروئید کم کار است و نمیتواند بهاندازه کافی هورمونهای خود را تولید کند. کم کاری تیروئید اغلب به دلیل تیروئیدیت هاشیموتو، جراحی برای برداشتن غده تیروئید یا آسیب ناشی از پرتودرمانی ایجاد میشود. این بیماری در حال حاضر در ایالات متحده، حدود 4.6 درصد از افراد 12 ساله و بالاتر را تحت تأثیر خود قرار داده است. اکثر موارد کم کاری تیروئید خفیف هستند.
تولید خیلی کم هورمون تیروئید منجر به علائم تیروئید مانند علائم زیر میشوند:
- خستگی
- پوست خشک
- افزایش حساسیت به سرما
- مشکلات حافظه
- یبوست
- افسردگی
- افزایش وزن ناگهانی
- ضعف
- ضربان قلب آهسته
- کما
تشخیص علائم تیروئید و درمان کم کاری تیروئید
برای این کار، پزشک آزمایش خون را برایاندازهگیری سطح هورمون TSH و تیروئید انجام میدهد. سطح TSH بالا و سطح تیروکسین پایین میتواند به این معنی باشد که تیروئید شما کم کار است. این سطوح همچنین میتواند نشان دهنده این باشد که غده هیپوفیز شما TSH بیشتری آزاد میکند تا غده تیروئید را تحریک کند تا هورمونهای خود را بسازد.
درمان اصلی علائم تیروئید مصرف قرصهای هورمون تیروئید است. دریافت دوز مناسب بسیار مهم است، زیرا مصرف بیش از حد هورمون تیروئید میتواند علائم پرکاری تیروئید را ایجاد کند.
تیروئیدیت هاشیموتو
تیروئیدیت هاشیموتو به عنوان تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن نیز شناخته میشود. تیروئیدیت هاشیموتو شایعترین علت کم کاری تیروئید در ایالات متحده است که حدود 14 میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری میتواند در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در زنان میانسال شایع است. این بیماری زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید و توانایی آن در تولید هورمون حمله کرده و به آرامی آن را از بین میبرد.
برخی از افراد مبتلا به موارد خفیف تیروئیدیت هاشیموتو ممکن است علائم تیروئید واضحی نداشته باشند. این بیماری میتواند برای سالها پایدار بماند و علائم اغلب خفیف هستند. ضمنا این بیماری معمولا علائم مخصوص به خود را ندارد، یعنی ممکن است علائم تیروئید مشابه بسیاری از بیماریهای دیگر باشد. علائم تیروئیدیت هاشیموتو عبارتند از:
- خستگی
- افسردگی
- یبوست
- افزایش وزن خفیف
- خشک شدن پوست
- موهای خشک و نازک
- صورت رنگ پریده و پف کرده
- قاعدگی سنگین و نامنظم
- عدم تحمل سرما
- تیروئید بزرگ یا گواتر
تشخیص علائم تیروئید و درمان هاشیموتو
آزمایش سطح TSH اغلب اولین قدم در غربالگری برای هر نوع اختلال تیروئید است. در صورت مشاهده برخی از علائم تیروئید که در بالا ذکر شد، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی سطوح TSH و همچنین سطوح پایین هورمون تیروئید (T3 یا T4) تجویز کند. تیروئیدیت هاشیموتو یک اختلال خود ایمنی است، بنابراین آزمایش خون همچنین آنتی بادیهای غیرطبیعی را نشان میدهد که ممکن است به تیروئید حمله کنند.
هیچ درمان شناخته شدهای برای تیروئیدیت هاشیموتو وجود ندارد. داروهای جایگزین هورمون اغلب برای افزایش سطح هورمون تیروئید یا کاهش سطح TSH استفاده میشوند. همچنین این داروها میتوانند به تسکین علائم تیروئید کمک کنند. در موارد پیشرفتهی نادر هاشیموتو، ممکن است نیاز به برداشتن بخشی یا تمام غده تیروئید باشد. این بیماری معمولاً در مراحل اولیه تشخیص داده میشود و برای سالها پایدار میماند زیرا به کندی پیشرفت میکند.
بیماری گریوز
بیماری گریوز به نام پزشکی که برای اولین بار بیش از 150 سال پیش آن را توصیف کرد، نامگذاری شده است. بیماری گریوز شایعترین علت پرکاری تیروئید در ایالات متحده است که حدود 1 نفر از هر 200 نفر را مبتلا میکند. گریوز نیز همانند تیروئیدیت هاشیموتو، یک اختلال خود ایمنی است و زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله کند.
در بیماری گریوز، حملهی سیستم ایمنی بدن به غدهی تیروئید میتواند باعث شود تا غده، هورمونی که مسئول تنظیم متابولیسم بدن است را بیش از حد تولید کند. این بیماری ارثی است و ممکن است در هر سنی در مردان یا زنان ایجاد شود، اما به گفته برخی از محققان، در زنان 20 تا 30 ساله بسیار شایع است. سایر عوامل خطرساز برای ابتلا به این بیماری عبارتند از: استرس، بارداری و سیگار کشیدن.
هنگامی که سطح بالایی از هورمون تیروئید در جریان خون شما وجود دارد، سیستم بدن شما سرعت میگیرد و علائمی را ایجاد میکند که در پرکاری تیروئید مشترک است. علائم تیروئید شامل موارد زیر میشوند:
- اضطراب
- زودرنجی
- خستگی
- لرزش دست
- ضربان قلب افزایش یافته یا نامنظم
- تعریق بیش از حد
- مشکل در خوابیدن
- اسهال یا حرکات مکرر روده
- تغییر چرخه قاعدگی
- گواتر
- برآمدگی چشم و مشکلات بینایی
برآمدگی چشم و مشکلات بینایی، از علائم کم کاری تیروئید است.
تشخیص علائم تیروئید و درمان بیماری گریوز
یک معاینه فیزیکی ساده و بررسی علائم تیروئید از طرف پزشک میتواند بزرگی تیروئید، بزرگ شدن و برآمدگی چشمها و علائم افزایش متابولیسم، از جمله نبض سریع و فشارخون بالا را نشان دهد. پزشک شما همچنین آزمایش خون را برای بررسی سطوح بالای T4 و سطوح پایین TSH که هر دو نشانه بیماری گریوز هستند، تجویز میکند. همچنین ممکن است آزمایش جذب ید رادیواکتیو برایاندازهگیری سرعت جذب ید تیروئید شما انجام شود. جذب بالای ید با بیماری گریوز سازگار است. هیچ درمانی برای جلوگیری از حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید و ایجاد بیش از حد هورمون در آن وجود ندارد. با این حال، علائم بیماری گریوز را میتوان به روشهای مختلفی کنترل کرد، این بیماری اغلب با ترکیبی از درمانهای زیر کنترل میشود:
- بتا بلوکرها (beta-blockers) برای کنترل ضربان قلب سریع، اضطراب و تعریق
- داروهای ضدتیروئید برای جلوگیری از تولید مقادیر بیش از حد هورمون تیروئید
- ید رادیواکتیو برای از بین بردن تمام یا بخشی از غدهی تیروئید
- جراحی برای برداشتن غده تیروئید، این گزینه برای افرادیست که بدن آنها نمیتواند داروهای ضدتیروئید یا ید رادیواکتیو را تحمل کند.
درمان موفقیت آمیز پرکاری تیروئید معمولا منجر به کم کاری تیروئید میشود. بنابراین از آن زمان به بعد، بیمار مجبور به مصرف داروهای جایگزین هورمون میشود. بیماری گریوز در صورت عدم درمان میتواند منجر به مشکلات قلبی و شکنندگی استخوان شود.
گواتر
گواتر بزرگ شدن غیرسرطانی غده تیروئید است. شایعترین علت گواتر در سراسر جهان کمبود ید در رژیم غذایی است. محققان تخمین میزنند که گواتر 200 میلیون نفر از 800 میلیون نفری که در سراسر جهان دچار کمبود ید هستند را تحت تاثیر قرار میدهد. اما گاهی برعکس، در مناطقی از جهان (مثل ایالات متحده) که از نمک یددار به صورت خیلی زیاد در رژیم غذایی استفاده میشود، گواتر اغلب ناشی از پرکاری تیروئید (و یکی از علائم پرکاری تیروئید) است.
گواتر ممکن است هر فردی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، به خصوص در مناطقی از جهان که کمتر از غذاهای غنی از ید استفاده میشود. با این حال، گواتر بعد از 40 سالگی و در زنانی که بیشتر به اختلالات تیروئید مبتلا هستند، شایعتر است. سایر عوامل خطر شامل سابقه پزشکی خانوادگی، مصرف برخی داروها، بارداری و قرار گرفتن در معرض اشعه هستند. اگر گواتر، شدید نباشد، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اگر گواتر بهاندازه کافی بزرگ شود، بسته بهاندازه، ممکن است یک یا چند مورد از علائم تیروئید را که ادامه خواهیم گفت ایجاد کند:
- تورم یا گرفتگی در گردن
- مشکلات تنفسی یا مشکل در بلعیدن غذا
- سرفه یا خس خس سینه
- گرفتگی صدا
تشخیص علائم تیروئید و درمان گواتر
برای تشخیص بیماری گواتر و بررسی علائم تیروئید، معمولا در ابتدا پزشک شما ناحیه گردن شما را با دست لمس میکند و در این حین از شما میخواهد تا آب دهان خود را قورت دهید. همچنین آزمایش خون، سطوح هورمون تیروئید، TSH و آنتی بادیهای موجود در جریان خون را نشان میدهد. با این کار میتوان اختلالات تیروئیدی که اغلب علت گواتر هستند را تشخیص داد. سونوگرافی تیروئید نیز میتواند تورم غدهی تیروئید را بررسی کند.
گواتر معمولاً تنها زمانی درمان میشود که به حدی شدید شده باشد که باعث ایجاد علائم شود. اگر گواتر در نتیجه کمبود ید باشد، میتوانید دوزهای کمی از ید مصرف کنید. ید رادیواکتیو میتواند غده تیروئید را کوچک کند. عمل جراحی نیز میتواند برای برداشتن تمام یا بخشی از غده استفاده شود. درمانها معمولاً همپوشانی دارند زیرا گواتر اغلب نشانه پرکاری تیروئید است.
گواتر اغلب با اختلالات تیروئیدی دیگر مانند بیماری گریوز همراه است. اگرچه گواتر معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست، اما اگر درمان نشود میتواند عوارض جدی ایجاد کند. این عوارض میتواند شامل مشکل در تنفس و بلع باشد.
از علائم کم کاری تیروئید، مشکل در تنفس و بلع میباشد.
علائم تیروئید
علاپم تیروئید نشانه هایی دارد که در هر فرد متفاوت می باشد در این مقاله سعی شده است 11 علامت ذکر شود که شامل موارد ذیل می باشد:
کاهش یا افزایش وزن
تغییر ناگهانی در وزن، از نشانههای شایع اختلال در تیروئید است. اضافه کردن وزن، نشانه کاهش هورمونهای تیروئید است که به آن کم کاری تیروئید میگویند. در مقابل، اگر تیروئید بیش از نیاز بدن هورمون تولید کند ممکن است دچار کاهش وزن ناگهانی شوید که به این حالت، پرکاری تیروئید میگویند.
التهاب در گردن
تورم و بزرگ شدن گردن، نشانه قابل مشاهدهایست که به ما میگوید ممکن است تیروئیدتان دچار مشکل شده باشد. عامل ایجاد گواتر میتواند کم کاری و یا پُرکاری تیروئید باشد. گاهی تورم گردن به دلیل سرطان تیروئید یا ندول (تودهای که در داخل تیروئید رشد میکند) است. همچنین این تورم ممکن است بر اثر مشکلات دیگری در بدن باشد.
تغییر در ضربان قلب
هورمونهای تیروئید، تقریبا روی همه اعضای بدن و حتی روی سرعت ضربان قلب تاثیر دارند. کسانی که کم کاری تیروئید دارند، شاید متوجه شوند که ضربان قلبشان از حد معمول پایینتر است. پرکاری تیروئید نیز ممکن است سبب شود ضربان قلبتان افزایش پیدا کند.
تغییر در روحیه و انرژی بدن
اختلال در تیروئید سبب تغییرات اساسی در انرژی بدن و روحیه میشود. فرد با مشکل کمکاری تیروئید احساس خستگی، تنبلی و یا افسردگی میکند. از طرفی پرکاری تیروئید هم شامل مشکلاتی از قبیل اضطراب، اختلال در خواب، بیقراری و تحریک پذیری میشود.
کمکاری و پرکاری تیروئید هر دو در نحوه استفاده بدن از انرژی، تاثیری متفاوت دارند اما هر دو میتوانند بدن انسان را عاری از انرژی کنند. در صورت ابتلا به کمکاری تیروئید، هیچ انرژیای برای انجام کارها ندارید. پرکاری تیروئید نیز سرعت سوخت و ساز بدنتان را در تمام روز به شدت بالا میبرد، در نتیجه انرژیتان به صورت جدی افت میکند. پرکاری تیروئید به شدت ضربان قلب را افزایش میدهد. بنابراین فرد ممکن است از چنین حالتی کلافه شود. این مصرف انرژی بالا میتواند مشکلاتی را برای خواب و میل جنسی فرد به وجود بیاورد.
ریزش مو
ریزش مو نیز از نشانه های متعادل نبودن غده تیروئید است. کمکاری و پرکاری تیروئید هر دو سبب ریزش مو میشوند. در بسیاری از موارد پس از درمان تیروئید، موهای ریخته شده مجددا رشد میکنند.
احساس گرما یا سرمای شدید
مشکل تیروئید، بدن را در تنظیم دمای خود دچار اختلال میکند. افرادی که کمکاری تیروئید دارند، بیش از حد معمول احساس سرما میکنند. پرکاری تیروئید تاثیر معکوس دارد و باعث تعریق شدید و بیزاری از گرما میشود.
کم کاری تیروئید سبب علائم دیگری نیز میشود که عبارتند از:
- خشکی پوست و شکننده شدن ناخنها
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست
- یبوست
- دورههای قاعدگی غیرطبیعی
پر کاری تیروئید نیز مشکلات زیر را شامل میشود:
- ضعف عضلانی و لرزش دستان
- مشکل در بینایی
- اسهال
- دوره های قاعدگی نامنظم
نازک یا سخت شدن پوست
تیروئید بر روی پوست نیز تاثیرگذار است. در افرادی که دچار پرکاری تیروئید هستند، تغییرات پوستی کمی سریعتر اتفاق میافتد و معمولا باعث نازکی و حساس شدن پوست میشود. اما اگر فرد دچار کمکاری تیروئید باشد، روند تغییر رنگ کند خواهد شد و پوست حالتی سخت به خود می گیرد. دیگر مشکلات پوستی که ممکن است با پرکاری تیروئید، خود را نشان دهند عبارتند از افزایش قرمزی صورت، دستها و پوستی که احساس رطوبت و گرما دارد.
در حالی که افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است پوستشان سرد و رنگ پریده شود،ترمیم زخم هایشان به طول بینجامد و یا به دلیل کاروتنمی، پوستشان رنگی نارنجی و زرد بگیرد.در این حالت تیروئید نمی تواند کاروتن را به ویتامین A تبدیل کند.
تغییر در خلق و خو
پر کاری تیروئید، تاثیری دیوانه کننده روی احساسات میگذارد. پر کاری تیروئید با مشکلاتی مانند اضطراب، فوقالعاده احساساتی شدن و حتی روانپریشی در ارتباط است. کمکاری تیروئید نیز با افسردگی و دوری از موقعیتهای اجتماعی، مشکلات شناختی مانند فراموشی و یا کندی در یادگیری در ارتباط است.
اختلالات قاعدگی در خانمها
چرخه قاعدگی خانمها وابسته به شاخصهای هورمونی حساس است. یک تغییر کوچک میتواند نظم همه چیز را به هم بزند. در صورت ابتلا به کمکاری یا پرکاری تیروئید، چرخه قاعدگی میتواند بیشتر یا کمتر اتفاق بیافتد و همچنین خیلی سنگین یا خیلی سبک باشد. وقتی مشکل، تیروئید باشد اساسا اولین سوالی که پزشک از بیمار میپرسد این است که چرخه قاعدگیاش چه تغییری کرده است.
اگر چرخه قاعدگی فرد طبیعی باشد و شدت آن نیز تغییری نکرده باشد، میتوان گفت مشکلی وجود ندارد. اما اگر چرخه قاعدگی به شدت دچار تغییر شده باشد، بهتر است که فرد هرچه زودتر به پزشک مراجعه کند تا از نظر هورمونی مورد بررسی قرار بگیرد.
افزایش نیاز به دفع
این را میدانید که پرکاری تیروئید به همه چیز سرعت میبخشد و حرکت رودهها نیز یکی از این موارد است. بسیاری از افراد مبتلا به پرکاری تیروئید متوجه شدهاند که در طول روز، شکمشان بیش از یک بار کار میکند. اما کم کاری تیروئید چطور؟ بله درست حدس زدید، یبوست. با کند شدن فرآیندهای بدن، سرعت حرکت رودهها نیز کند میشود و فرد یبوست را تجربه میکند.
تغییر حالت چشمها
آیا تا به حال در اینترنت عکس افرادی را دیدهاید که چشمانشان به شدت بیرون زده باشد؟ ممکن است آنها از بیماری گریوز رنج ببرند که نوعی پرکاری تیروئید است. این بیماری باعث میشود چشمان فرد چنین حالتی به خود بگیرد. تجمع بافت اضافی پشت چشم، عامل چنین حالتی است.
علائم تیروئید در کودکان چیست؟
اگرچه کمکاری تیروئید اغلب زنان میانسال و مسن را تحت تاثیر قرار میدهد، اما هر کسی از جمله نوزادان ممکن است به این بیماری مبتلا شود. نوزادانی که بدون غده تیروئید یا با غدهای که به درستی کار نمیکند متولد میشوند، ممکن است در ابتدا، علائم و نشانههای کمی داشته باشند. در نوزادان مبتلا به کمکاری تیروئید ممکن است علائم تیروئید به این شکل مشاهده شود:
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان)؛ در بیشتر موارد، این اختلال، زمانی اتفاق میافتد که کبد نوزاد نمیتواند مادهای به نام بیلیروبین را متابولیزه کند
- زبان بزرگ و بیرون زده
- دشواری در تنفس
- گریه خشن
- فتق نافی
با پیشرفت بیماری، شیرخواران در تغذیه مشکل پیدا میکنند و ممکن است از رشد و تکامل طبیعی جا بمانند. آنها همچنین ممکن است مشکلات و علائم زیر را داشته باشند:
- یبوست
- انقباض عضلانی ضعیف
- خوابآلودگی بیش از حد
- هنگامی که کمکاری تیروئید در نوزادان درمان نمیشود، حتی موارد خفیف هم میتواند منجر به عقبماندگی شدید جسمی و ذهنی شود.
کودکان و نوجوانانی که به کمکاری تیروئید مبتلا میشوند، علائم و نشانههای مشابه بزرگسالان را دارند.
بهطورکلی، کودکان و نوجوانانی که به کمکاری تیروئید مبتلا میشوند، علائم و نشانههای مشابه بزرگسالان را دارند، اما ممکن است این موارد را نیز تجربه کنند:
- رشد ضعیف و در نتیجه کوتاهی قد
- تاخیر در رشد دندانهای دائمی
- بلوغ تاخیری
- رشد ذهنی ضعیف
علائم تیروئید و درمان آن در زنان باردار
هورمونهای تیروئید، برای رشد طبیعی جنین در 3 ماه اول ضروری هستند. از آنجایی که احتمال بروز کمکاری و پرکاری تیروئید در دوران بارداری وجود دارد، سطح تیروئید باید هم قبل از بارداری و هم در طول بارداری کنترل شود.
بیماریهای تیروئید، در بارداری نسبتاً شایع هستند و بررسی علائم تیروئید و راههای درمان آنها مهم است. توجه داشته باشید که هورمونهای تیروئید، به ویژه برای اطمینان از رشد سالم مغز و سیستم عصبی جنین در طول سه ماه اول بارداری ضروری هستند، زیرا رشد صحیح کودک به هورمونهای شما بستگی دارد که از طریق جفت منتقل میشوند. در حدود 12 هفتگی، غده تیروئید در جنین شروع به تولید هورمونهای تیروئید خود میکند.
اگر از قبل از بارداری، پرکاری یا کمکاری تیروئید دارید، باید مراقبتهای پزشکی بیشتری بهویژه در سه ماهه اول (برای کنترل این شرایط در دوران بارداری) داشته باشید. گاهی اوقات، خود بارداری ممکن است علائم تیروئید شبیه پرکاری تیروئید ایجاد کند. اگر علائم ناراحت کننده یا جدید، از جمله تپش قلب، کاهش وزن، یا استفراغ مداوم را تجربه میکنید، باید با پزشک خود تماس بگیرید. بیماریهای تیروئید درمان نشده در دوران بارداری ممکن است منجر به زایمان زودرس، پره اکلامپسی (افزایش شدید فشار خون)، سقط جنین و وزن کم جنین در هنگام تولد شود.
علائم پرکاری تیروئید ممکن است شبیه علائم بارداری طبیعی باشد. مانند افزایش ضربان قلب، حساسیت به دمای گرم و خستگی. سایر علائم پرکاری تیروئید شامل موارد زیر است:
- ضربان قلب نامنظم
- تشدید عصبی بودن
- حالت تهوع یا استفراغ شدید
- دست دادن (لرزش خفیف)
- مشکل خواب
- کاهش وزن یا افزایش وزن کم فراتر از حد انتظار یک بارداری معمولی
علائم کمکاری تیروئید، مانند خستگی شدید و افزایش وزن، نیز ممکن است به راحتی با علائم طبیعی بارداری اشتباه گرفته شود. علائم تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- یبوست
- مشکل در تمرکز یا مشکلات حافظه
- حساسیت به دمای سرد
- گرفتگی عضلات
یکی از علائم کم کاری تیروئید، گرفتگی عضلات است.
عوارض تیروئید در زنان باردار
نادیده گرفتن علائم تیروئید و کمکاری تیروئید درمان نشده در دوران بارداری منجر به بروز مشکلاتی برای زنان و نوزادان در دوران بارداری و پس از تولد میشود. مشکلات زنان باردار، میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کم خونی
- پره اکلامپسی
- جدا شدن جفت
- خونریزی پس از زایمان (که PPH نیز نامیده میشود): این زمانی است که زن بعد از زایمان خونریزی شدید داشته باشد. این یک بیماری جدی اما نادر است. معمولاً در عرض 1 روز پس از زایمان اتفاق میافتد، اما میتواند تا 12 هفته پس از زایمان نیز رخ دهد.
- میکسادم: یک بیماری نادر ناشی از کمکاری تیروئید شدید و درمان نشده است که میتواند باعث کما رفتن و مرگ شود.
- نارسایی قلبی: این بیماری زمانی رخ میدهد که قلب آنطور که باید خون را پمپاژ نمیکند. نارسایی قلبی ناشی از کمکاری تیروئید نادر است.
مشکلات برای نوزادان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- میکسادم نوزادی: وضعیتی که با کمکاری تیروئید شدید مرتبط است و میتواند باعث کوتولگی، ناتوانیهای ذهنی و مشکلات دیگر شود.
- وزن کم هنگام تولد
- مشکلات رشد و رشد مغز و سیستم عصبی: کمکاری تیروئید درمان نشده، به خصوص زمانی که در سه ماهه اول بارداری اتفاق بیافتد، میتواند باعث پایین آمدن ضریب هوشی در نوزاد شود.
- مشکلات تیروئید: این مورد نادر است، اما میتواند در نوزادان زنان مبتلا به بیماری هاشیموتو اتفاق بیافتد زیرا آنتی بادیها ممکن است در طول بارداری از جفت عبور کنند.
- سقط جنین یا مردهزایی
تیروئیدیت پس از زایمان چیست؟
در حدود 1 تا 21 از 100 زن (1 تا 21 درصد)، غده تیروئید در سال اول پس از زایمان متورم میشود. این یک وضعیت خودایمنی است که تیروئیدیت پس از زایمان نامیده میشود و میتواند باعث پرکاری، کمکاری تیروئید و حتی ترکیبی از هر دو شود.
آیا اختلالات تیروئید در زنان باردار خطرناک است؟
معمولا زنان باردار نسبت به سایر زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری تیروئید در دوران بارداری هستند، اگر:
- در حال حاضر برای بیماری تیروئید تحت درمان هستند یا ندول تیروئید یا گواتر دارند.
- در گذشته (از جمله پس از زایمان) بیماری تیروئید داشتهاند یا نوزادی به دنیا آوردهاند که بیماری تیروئید داشته است.
- یک اختلال خودایمنی دارند یا سابقه خانوادگی بیماری خودایمنی تیروئید مانند بیماری گریوز یا بیماری هاشیموتو دارند.
- دیابت نوع 1 داشته باشند (دیابت نوع 1 نوعی دیابت است که قبل از بارداری به آن مبتلا هستند).
- پرتودرمانی با دوز بالای گردن یا درمان پرکاری تیروئید داشتهاند.
علل اختلالات تیروئید در بارداری
شایعترین علت پرکاری تیروئید مادر در دوران بارداری اختلال خودایمنی بیماری گریوز است. در این اختلال، بدن یک آنتی بادی (پروتئینی که بدن وقتی فکر میکند ویروس یا باکتری مهاجمی وجود دارد، تولید میکند) به نام ایمونوگلوبولین محرک تیروئید (TSI) میسازد که باعث میشود تیروئید بیش از حد واکنش نشان دهد و هورمون تیروئید بیش از حد تولید کند.
حتی اگر فرد تحت درمان با ید رادیواکتیو یا جراحی برای برداشتن تیروئید خود بوده، بدن همچنان میتواند آنتی بادی TSI را بسازد. اگر این سطوح خیلی بالا برود، TSI از طریق خون به جنین در حال رشد میرسد، که ممکن است باعث شود تیروئید او شروع به تولید هورمون بیش از نیاز خود کند. تا زمانی که پزشک سطح تیروئید را بررسی میکند، هم مادر و هم کودک مراقبتهای لازم را برای کنترل هرگونه مشکل و بهبود علائم تیروئید دریافت خواهد کرد.
تشخیص و درمان علائم تیروئید در بارداری
شدت علائم تیروئید و راههای درمان آن در دوران بارداری نیز بستگی به سح هورمون تیروکسین خون دارد. کمکاری یا پرکاری غده تیروئید در دوران بارداری، بر اساس علائم، معاینه فیزیکی و آزمایش خون برایاند ازهگیری سطح هورمون محرک تیروئید یا تیروکسین (TSH) و هورمونهای تیروئید T4 و T3 (برای پرکاری تیروئید) تشخیص داده میشود.
برای زنانی که نیاز به درمان پرکاری تیروئید و علائم تیروئید دارند، از یک داروی ضدتیروئید استفاده میشود که تولید هورمونهای تیروئید را مسدود میکند. این دارو – پروپیل تیواوراسیل (PTU) – معمولاً در سه ماهه اول تجویز میشود و در صورت لزوم و تشخیص پزشک، میتوان از متی مازول بعد از سه ماهه اول استفاده کرد.
در موارد نادری که زنان به این داروها پاسخ نمیدهند یا احتمال عوارض جانبی ناشی از درمانها وجود دارد، جراحی برای برداشتن بخشی از تیروئید ممکن است ضروری باشد. پرکاری تیروئید ممکن است در 3 ماه اول پس از زایمان بدتر شود و پزشک نیاز به افزایش دوز دارو داشته باشد.
کمکاری تیروئید با یک هورمون مصنوعی (ساخت بشر) به نام لووتیروکسین درمان میشود که شبیه هورمون T4 ساخته شده توسط تیروئید است. پزشک، دوز لووتیروکسین را در هنگام بارداری تنظیم نموده و به نظارت بر تستهای عملکرد تیروئید (هر 4 تا 6 هفته) در دوران بارداری ادامه میدهد. اگر کمکاری تیروئید دارید و از لووتیروکسین استفاده میکنید، مهم است که به محض اطلاع از بارداری خود به پزشک اطلاع دهید تا دوز لووتیروکسین را متناسب با میزان نیازتان به هورمون تیروئید در دوران بارداری افزایش دهد.
همچنین، از آنجایی که آهن و کلسیم موجود در ویتامینهای دوران بارداری ممکن است مانع از جذب هورمون تیروئید در بدن شما شود، نباید ویتامینهای دوران بارداری خود را در عرض 3 تا 4 ساعت پس از مصرف لووتیروکسین مصرف کنید.
نباید ویتامینهای دوران بارداری خود را در عرض 3 تا 4 ساعت پس از مصرف لووتیروکسین مصرف کنید.
علائم تیروئید را چگونه میتوان تشخیص داد؟
گاهی اوقات، تشخیص بیماری تیروئید ممکن است دشوار باشد زیرا علائم تیروئید به راحتی با علائم سایر بیماریها اشتباه گرفته میشود. شما ممکن است علائم مشابهی را در دوران بارداری، کهنسالی و در هنگام ابتلا به بیماری تیروئید تجربه کنید. خوشبختانه، آزمایشاتی وجود دارد که میتواند به تعیین اینکه آیا علائم شما ناشی از مشکل تیروئید است یا خیر، کمک کند. این آزمایشات عبارتند از:
- آزمایشات خون
- تستهای تصویربرداری
- معاینات بدنی
یکی از قطعیترین راهها برای تشخیص مشکل تیروئید از طریق آزمایش خون است. آزمایش خون تیروئید برای تشخیص عملکرد صحیح غده تیروئید بااند ازهگیری میزان هورمونهای تیروئید در خون بهکار میرود. این آزمایشها با گرفتن خون از رگ بازو انجام میشود. از آزمایش خون تیروئید برای بررسی اینکه آیا به مشکلات زیر مبتلا هستید یا خیر، استفاده میشود:
- پرکاری تیروئید
- کمکاری تیروئید
- بیماری گریوز
- بیماری هاشیموتو
- گواتر
- ندول تیروئید
- سرطان تیروئید
آزمایش خون برای تشخیص و درمان علائم تیروئید
در صورت وجود علائم تیروئید ابتدا آزمایشهای خون خاصی انجام میشود میتواند شامل موارد زیر باشد:
TSH: هورمون محرک تیروئید (TSH) در غده هیپوفیز تولید میشود و تعادل هورمونهای تیروئید – از جمله T4 و T3 – را در جریان خون تنظیم میکند. این معمولاً اولین آزمایشی است که پزشک شما برای بررسی عدم تعادل هورمون تیروئید انجام میدهد. در بیشتر مواقع، کمبود هورمون تیروئید (کمکاری تیروئید) با سطح TSH بالا همراه است، در حالی که تولید بیش از حد هورمون تیروئید (پرکاری تیروئید) با سطح TSH پایین همراه است. اگر میزان TSH غیرطبیعی باشد،اند ازهگیری مستقیم هورمونهای تیروئید، از جمله تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) ممکن است برای ارزیابی بیشتر مشکل انجام شود.
- محدوده طبیعی TSH برای بزرگسالان: 0.40 – 4.50 mIU/mL (میلی واحد بینالمللی در هر لیتر خون) است.
T4: آزمایش تیروکسین برای کمکاری تیروئید و پرکاری تیروئید، و برای نظارت بر درمان اختلالات و علائم تیروئید استفاده میشود. T4 پایین در کمکاری تیروئید دیده میشود، در حالی که سطح T4 بالا ممکن است نشان دهنده پرکاری تیروئید باشد.
- محدوده طبیعی T4 برای بزرگسالان: 5.0 – 11.0 ug/dL (میکروگرم در دسیلیتر خون) است.
FT4: تیروکسین آزاد روشی برایاند ازهگیری T4 است که اثر پروتئینهایی که بهطور طبیعی به T4 متصل میشوند را از بین میبرد و ممکن است ازاند ازهگیری دقیق جلوگیری کند.
- محدوده نرمال FT4 برای بزرگسالان: 0.9 – 1.7 نانوگرم در دسی لیتر (نانوگرم در دسیلیتر خون) است.
T3: آزمایشهای تری یدوتیرونین به تشخیص پرکاری تیروئید یا نشان دادن شدت پرکاری تیروئید کمک میکند. سطوح پایین T3 را میتوان در کمکاری تیروئید مشاهده کرد، اما اغلب این آزمایش در تشخیص و مدیریت پرکاری تیروئید (هنگامی که سطح T3 بالا است)، مفید است.
- محدوده طبیعی T3: 100 – 200 نانوگرم در دسیلیتر (نانوگرم در دسیلیتر خون) است.
FT3: تری یدوتیرونین آزاد روشی برایاند ازه گیری T3 است که اثر پروتئینهایی که بهطور طبیعی به T3 متصل میشوند و ممکن است ازاند ازهگیری دقیق تیروئید، جلوگیری کنند، را از بین میبرد.
- محدوده نرمال FT3: 2.3 – 4.1 pg/mL (پیکوگرم در هر میلیلیتر خون) است.
آزمایش آنتی بادیهای تیروئید
این آزمایشها به شناسایی انواع مختلف شرایط خودایمنی تیروئید کمک میکند. آزمایشات رایج آنتی بادی تیروئید شامل آنتی بادیهای میکروزومی (که همچنین به عنوان آنتی بادیهای پراکسیداز تیروئید یا آنتی بادیهای TPO شناخته میشود)، آنتی بادیهای تیروگلوبولین (که به عنوان آنتی بادیهای TG نیز شناخته میشوند) و آنتی بادیهای گیرنده تیروئید (شامل ایمونوگلوبولینهای محرک تیروئید [TSI] و ایمونوگلوبولینهای مسدود کننده تیروئید [TBI]).
کلسی تونین
این آزمایش برای تشخیص هیپرپلازی سلول C و سرطان مدولاری تیروئید که هر دو از اختلالات تیروئید نادر هستند استفاده میشود.
تیروگلوبولین
این آزمایش برای تشخیص تیروئیدیت (التهاب تیروئید) و نظارت بر درمان سرطان تیروئید استفاده میشود.
این را بدانید که علائم تیروئید و راه حلهای درمان ممکن است برای شما با دیگران یکسان نباشد.
تستهای تصویربرداری
در بسیاری از موارد نگاهی به غده تیروئید میتواند به بسیاری از سوالات پاسخ دهد. پزشک متخصص با مشاهده علائم تیروئید ممکن است یک آزمایش تصویربرداری به نام اسکن تیروئید انجام دهد. این کار به او اجازه میدهد تا تیروئید شما را بررسی کند و متوجه شود که آیااند ازه، شکل یا رشد (ندولها) افزایش یافته است یا خیر!؟
اولتراسوند
پزشک همچنین میتواند از یک آزمایش تصویربرداری به نام اولتراسوند استفاده کند. این آزمایش، یک روش تشخیصی است که امواج صوتی با فرکانس بالا را که برای گوش انسان قابل شنیدن نیست، از طریق بافتهای بدن منتقل میکند. از سونوها برای تشخیص بسیاری از مسائل در بدن استفاده میشود. اما برخلاف اشعه ایکس، سونوگرافی از اشعه استفاده نمیکند.
سونوگرافی
معمولاً قبل از سونوگرافی نیازی به تغییر رژیم غذایی خود یا ناشتا بودن ندارید. در طول آزمایش، روی یک میز معاینه صاف دراز میکشید و سر خود را روی یک بالش قرار میدهید تا سرتان به عقب متمایل شود. یک ژل گرم و محلول در آب روی پوست در ناحیهای که در حال بررسی است قرار داده میشود. سپس پزشک یک پروب را روی گردن شما گذاشته و به آرامی آن را به اطراف حرکت میدهد تا تمام قسمتهای تیروئید را ببیند.
معاینه بدنی و مشاهده علائم تیروئید
راه دیگر برای بررسی سریع علائم تیروئید معاینه فیزیکی در مطب است. این یک آزمایش بسیار ساده و بدون درد است که در آن پزشک، قسمت جلوی گردن شما را برای تشخیص هرگونه رشد یا بزرگ شدن تیروئید لمس میکند.
راه دیگر برای بررسی سریع علائم تیروئید معاینه فیزیکی در مطب است.
کدام افراد بیشتر در معرض اختلالات و بروز علائم تیروئید هستند؟
بیماری تیروئید میتواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد؛ مردان، زنان، نوزادان، نوجوانان و افراد مسن، همه در معرض ابتلا به آن هستند. ممکن است در بدو تولد (معمولا کمکاری تیروئید) وجود داشته باشد و با افزایش سن (اغلب بعد از یائسگی در زنان) ایجاد شود. احتمال ابتلای یک زن به بیماری تیروئید تقریباً پنج تا هشت برابر بیشتر از یک مرد است. اما افرادی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند که:
- سابقه خانوادگی بیماری تیروئید داشته باشند.
- یک بیماری پزشکی داشته باشند (این موارد میتواند شامل کم خونی خطرناک، دیابت نوع 1، نارسایی اولیه آدرنال، لوپوس، آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن و سندرم ترنر باشد).
- از داروهای حاوی ید (آمیودارون) استفاده کنند.
- افراد بالای 60 سال به خصوص در زنان.
- قبلاً برای یک بیماری تیروئید یا سرطان (تیروئیدکتومی یا پرتودرمانی) درمان داشتهاند.
آیا ریزش مو از علائم تیروئید است؟
ریزش مو یکی از علائم تیروئید، به ویژه کمکاری تیروئید است. اگر موهایتان شروع به ریزش غیرعادی کردهاند با پزشک خود صحبت کنید.
آیا تشنج از علائم تیروئید است؟
تشنج از علائم تیروئید نیست. با این حال، در موارد بسیار شدید کمکاری تیروئید که تشخیص داده نشده یا درمان نشده است، خطر ابتلا به سدیم پایین در سرم خون افزایش مییابد. این امر، میتواند منجر به تشنج شود.
بیماری تیروئید چگونه درمان میشود؟
هدف پزشک متخصص غدد، این است که سطح هورمون تیروئید را به حالت عادی برگرداند. این کار را میتوان به روشهای مختلفی انجام داد. هر درمان، به علائم تیروئید بستگی دارد. اگر در خون سطوح بالایی از هورمونهای تیروئید وجود داشته باشد (پرکاری تیروئید)، گزینههای درمانی زیر، میتواند مفید واقع شود:
- داروهای ضدتیروئید: (متیمازول و پروپیل تیوراسیل): داروهایی هستند که تیروئید را از تولید هورمون باز میدارند.
- ید رادیواکتیو: این درمان با آسیب به سلولهای غده تیروئید،از تولید سطوح بالای هورمونهای تیروئید جلوگیری میکند.
- مسدودکنندههای بتا: این داروها میزان هورمونها را در بدن تغییر نمیدهند، اما به کنترل علائم تیروئید کمک میکنند.
- جراحی: یک شکل دائمیتر درمان است. پزشک ممکن است تیروئید را با جراحی بردارد (تیروئیدکتومی). این کار مانع از تولید هورمون میشود.
اگر هورمونهای تیروئید در سطح پایینی قرار داشته باشند (کمکاری تیروئید)، گزینه اصلی درمان داروهای جایگزین تیروئید است. این دارو یک روش مصنوعی برای افزودن دوباره هورمونهای تیروئید به بدن است. یکی از داروهایی که معمولا استفاده میشود، لووتیروکسین نام دارد. با استفاده از این دارو بیمار میتواند علائم تیروئید را کنترل کند و زندگی عادی داشته باشد.
جراحی
اگر پزشک تشخیص دهد که تیروئید باید برداشته شود، چند راه وجود دارد . ممکن است لازم باشد تیروئید به طور کامل یا جزئی برداشته شود. این به شدت وضعیت علائم تیروئید بستگی دارد. اگر تیروئید شما بیش از حد رشد کرده است، ممکن است فرد دیگر واجد شرایط برخی از انواع جراحی نباشد. جراحی برای برداشتن تیروئید، تیروئیدکتومی نامیده میشود. دو روش اصلی برای انجام این جراحی وجود دارد:
- با یک برش در جلوی گردن.
- با یک برش در زیر بغل.
جراحی برای برداشتن تیروئید، تیروئیدکتومی نامیده میشود.
برش در جلوی گردن، بیشتر شبیه نسخه سنتی تیروئیدکتومی است و به جراح اجازه میدهد تا مستقیما وارد بدن شده و تیروئید را خارج کند. در بسیاری از موارد، این ممکن است بهترین گزینه باشد. اگر تیروئید بزرگ است یا ندولهای بزرگ و نامتعارفی دارد، ممکن است به این روش نیاز باشد.
در روش دیگر جراح برشی را در زیر بغل بیمار ایجاد و سپس یک تونل به تیروئید شما میزند. این تونل با ابزار خاصی به نام جمع کننده بالابر (Elevated Retractor) ایجاد میشود و با ایجاد یک دریچه، برش زیر بغل را به گردن متصل میکند. جراح از یک بازوی رباتیک استفاده میکند که با حرکت از طریق تونل، به تیروئید میرسد. پس از آن، وی میتواند تیروئید را از طریق تونل و از برش زیر بغل خارج کند.
این روش اغلب بدون اسکار نامیده میشود زیرا برش زیر بغل بیمار و خارج از دید او قرار دارد. با این حال، این روش برای جراح پیچیدهتر و برای بیمار تهاجمیتر و پرمخاطرهتر است. ممکن است فرد کاندیدای این نوع برداشتن تیروئید نباشید اگر:
- وزن بدن متعادلی ندارد.
- ندولهای تیروئیدی بزرگ دارد.
- شرایطی مانند تیروئیدیت یا بیماری گریوز داشته باشد.
چه مدت طول میکشد تا پس از جراحی تیروئید (تیروئیدکتومی) بهبودی حاصل شود؟
پس از برداشتن تیروئید با جراحی (تیروئیدکتومی) چند هفته طول میکشد تا بدن شما بهبود یابد. در این مدت باید از چند کار اجتناب کنید، از جمله:
- فرو بردن برش (گردن یا زیربغل) به زیر آب
- بلند کردن جسمی که سنگینتر از 15 پوند است.
- انجام دادن بیش از حد ورزشهای سبک
این محدودیتها به طور کلی حدود دو هفته طول میکشد. پس از آن میتوانید به فعالیتهای عادی خود بازگردید.
سوالات متداول درباره تشخیص و درمان علائم تیروئید
در ادامه به برخی سوالات پرکاربرد و متداول در میان مبتلایان به بیماریهای تیروئید میپردازیم.
آیا میتوانم تیروئید خود را در خانه چک کنم؟
شما میتوانید با یک خودآزمایی سریع و آسان تیروئید، در خانه، چکاپ انجام دهید. تنها ابزاری که برای انجام این خودآزمایی نیاز دارید یک آینه و یک لیوان آب است.
برای انجام خودآزمایی تیروئید مراحل زیر را دنبال کنید:
- با شناسایی محل قرارگیری تیروئید شروع کنید. به طور کلی، تیروئید را در جلوی گردن، بین استخوان یقه و سیب آدم پیدا خواهید کرد. در مردان، دیدن سیب آدم بسیار آسانتر است. برای خانمها، نگاه کردن از استخوان یقه به بالا معمولا راحتتر است.
- در حالی که در آینه نگاه میکنید، سر خود را به عقب خم کنید. به گردن خود نگاه کنید و سعی کنید فضایی را که به آن نگاه میکنید، با محل غده تیروئید، انطباق دهید.
- هنگامی که آماده شدید، در حالی که سرتان به عقب خم شده است، آب بنوشید. هنگام بلعیدن مراقب تیروئید خود باشید. فراموش نکنید که در طول این آزمایش، شما به دنبال توده یا برآمدگی هستید. هنگام قورت دادن آب، ممکن است بتوانید بهتر آن را ببینید.
- این آزمایش را چند بار تکرار کنید تا تیروئید خود را به خوبی ببینید. در صورت مشاهده هرگونه توده یا برآمدگی، با ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی خود تماس بگیرید.
البته مراقب باشید که دچار وسواس نشوید!
در صورت ابتلا به بیماری تیروئید آیا میتوانم ورزش کنم؟
ورزش منظم، بخش مهمی از یک سبک زندگی سالم است. اگر به بیماری تیروئید مبتلا هستید، نیازی به تغییر برنامه ورزشی خود ندارید. اما مهم است که قبل از شروع یک برنامه ورزشی جدید با پزشک خود صحبت کنید.
چه مدت پس از برداشتن تیروئید، علائم تیروئید و خستگی برطرف میشود؟
به طور معمول، بلافاصله پس از جراحی برای کمک به علائم شما دارو تجویز میشود. بدن شما در واقع هورمون تیروئیدی دارد که هنوز در سرتاسر آن در گردش است، حتی پس از برداشتن تیروئید!! هورمونها هنوز هم میتوانند برای دو تا سه هفته در بدن شما باقی بمانند. پس از برداشتن تیروئید، دارو، هورمونهای جدیدی را به بدن شما وارد میکند. اگر بعد از جراحی همچنان علائم تیروئید و احساس خستگی دارید، به یاد داشته باشید که این خستگی ممکن است بخشی طبیعی از بهبودی پس از هر نوع جراحی باشد. بهبودی بدن شما زمان میبرد.
اگر بخشی از تیروئید با جراحی برداشته شود، آیا قسمت دیگر میتواند هورمونهای تیروئیدی کافی برای جلوگیری از مصرف دارو تولید کند؟
گاهی اوقات، جراح ممکن است بتواند بخشی از تیروئید شما را بردارد و قسمت دیگر را رها کند تا بتواند به تولید و ترشح هورمونهای تیروئید ادامه دهد. این به احتمال زیاد در شرایطی است که شما یک ندول دارید که باعث مشکل تیروئید میشود. حدود 75 درصد از افرادی که تنها یک طرف تیروئیدشان برداشته شده است، میتوانند پس از جراحی بدون درمان هورمونی، هورمون تیروئید کافی تولید کنند.
آیا میتوانم با بیماری تیروئید زندگی عادی داشته باشم؟
بیماری تیروئید اغلب یک وضعیت پزشکی مادامالعمر است که باید دائما علائم تیروئید را مدیریت کنید. این مدیریت، اغلب شامل مصرف روزانه یک دارو است. پزشک وضعیت جسمیتان را زیر نظر خواهد داشت و با توجه به علائم تیروئید، در طول زمان تصمیمات جدیدی اتخاذ میکند و یا به همان روند قبلی ادامه میدهد. با این حال، معمولاً علیرغم بیماری تیروئید میتوانید یک زندگی عادی داشته باشید.
چه کسانی باید آزمایش تیروئید بدهند؟
هر فرد باید پنج سال یک بار، این آزمایش را بدهد. افراد با نشانههای اختلال تیروئید باید در فاصلههای زمانی کمتری تست بدهند. کم کاری تیروئید بیشتر خانمهای بالای 60 سال و پرکاری تیروئید بیشتر خانمها و افراد بالای 60 سال را درگیر میکند. عوامل ارثی نیز خطر بروز این مشکل را افزایش میدهند.
سخن پایانی
در این نوشتار، قبل از پرداختن به علائم تیروئید و راه حلهای درمان آن، به تعریف غده تیروئید و چگونگی عملکرد آن در بدن پرداخته شد. در دوران بارداری، ممکن است سطح تیروئید خون جابهجا شود و همین امر مشکلات و خطرات عدیدهای برای مادر و جنین را در پی خواهد داشت. به همین دلیل مهم است که در طی دوران بارداری، مراقب علایم بدنی خود باشید و در صورت مشاهده علائم تیروئید حتما به پزشک مراجعه کنید. خوشبختانه، آزمایشاتی وجود دارد که میتواند به تعیین اینکه آیا علائم شما ناشی از مشکل تیروئید است یا خیر، کمک کند.
این مطالب را از دست ندهید ...- رژیم غذایی پرکاری تیروئید + بایدهای و نبایدهای غذایی مبتلایان به پرکاری تیروئید
- آیا تیروئید بر روی وزن تاثیر دارد؟
- آیا پرکاری تیروئید در کودکان خطرناک است؟ + علائم، روشهای تشخیص و درمان
- پرکاری تیروئید و لاغری + چرا پرکاری تیروئید باعث کاهش وزن میشود؟
- چگونه آزمایش تیروئید را بخوانیم؟ + تفسیر آزمایش تیروئید
- علائم تیروئید عصبی چیست و چه درمانی دارد؟
- معرفی رژیم کم کاری تیروئید + غذاهای نامناسب کم کاری تیروئید
- پرکاری تیروئید از علت تا درمان آیا پرکاری تیروئید خطرناک است؟
- علائم تیروئید چیست؟ تشخیص و درمان آن به صورت اصولی
- علائم کم کاری تیروئید + اصلیترین راه درمان کم کاری تیروئید
نظرات شما
-فرشته ۰۲ خرداد ۱۴۰۲
سلام ببخشید علائم سنگینی در سمت چپ و روی گردن و نبض شدید در زیر قفسه سینه علائم تیرویید هست؟
کارشناس به اندام ۰۳ خرداد ۱۴۰۲
سلام عزیزم علائم دربالا اشاره شده برای اطلاع باید چکاب وازمایش و انجام بدین
Ya30 ۱۶ فروردین ۱۴۰۲
سلام چ دارویی مصرف کنم تیروییدم پر کاره همش خستم و خابیدم خیته ترم میشه ن حوصله دارم با کسی حرف بزنم نه کاری بکنم همیشم گشنمه و سیر نمیشم احساس گرمای شدید و عطش زیاد دارم
کارشناس به اندام ۱۷ فروردین ۱۴۰۲
سلام عزیزم تشخیص تجویز دارو به عهده پزشک متخصص هست
Fatemeh ۰۵ فروردین ۱۴۰۲
سلام، من پوست خشک و هم چربی دارم! بهشدت چربه اما کش میآد و سوزش داره، همینطور تا نهایت ۶ ساعت بعد حموم اوکیم بعدش یه احساس سنگینی دارم، سریع هم پوستم چرب میشه، هم خسته و کلافه میشم. دقیقاً چند ساعت بعد حموم هم گرمم میشه و هی گر میگیرم اکثر اوقات هم خسته و کلافهم و برای درس خوندن و… اصلاً تمرکز ندارم، از تیروئیده یا چیزای دیگه هم ممکنه باشه؟
کارشناس به اندام ۰۶ فروردین ۱۴۰۲
سلام عزیزم بله میتونه اختلال هورمون باشه که البته باید بررسی بشه ابرسانی پوست بدن وصورت خیلی مهمه حتما به متخصص مراجعه و چکاب انجام بدین
سیندخت - ۲۲ اسفند ۱۴۰۱
سلام ۱۸ سالمه و در خانواده سابقه تیروئید کم کار داریم ، از صبح تا الان در سمت راست حنجره ام احساس ناراحتی می کنم مثل این می ماند که سوزن فرو کنند و در بیارن ، پریودی هام گاهی اوقات نامنظم هستن ، ۶ ماه پیش چکاپ شدم ( سونو و آزمایش های مربوط به تیروئید) اما مشکلی نبود.
کارشناس به اندام ۲۳ اسفند ۱۴۰۱
سلام عزیزم اگر این حالت مزمن بود بهتره با متخصص مشورت کنید
مطهره ۱۲ بهمن ۱۴۰۱
سلام من ۱۸سالمه ریزش مو دارم ناخن هام انگار لایه لایه جدا میشن و پوست بدنم خشک خشک یعضی اوقات چشمام سیاهی میره ولی دوران قاعدگیم دقیقه آیا تیروئید دارم؟
کارشناس به اندام ۱۳ بهمن ۱۴۰۱
سلام مطهره جان برای اطلاع ازوضعیت جسمانی باید ازمایش بدین کمبود ویتامین کم خونی هم میتونه این علائم وداشته باشه
0رضا ۱۰ آذر ۱۴۰۱
بسیار عالی بود
ایلار ۱۷ آبان ۱۴۰۱
سلام من ۱۶ سالمه یه مدته چشمام سیاهی میره بغل پیشانیم تیر میکشه لرزش دست دارم دوران قاعدگیم هم اصلا منظم نیست هر چند ماه یک بار ممکنه تیروئید داشته باشم؟ممنون میشم جواب بدین
کارشناس به اندام ۱۸ آبان ۱۴۰۱
سلام عزیزم . بله میتونه مشکل از تیروئید باشه باتوجه به شرایطی که داری حتما باید به متخصص مراجعه کنی تا آزمایش های لازم انجام بشه .
زینب ۱۶ مهر ۱۴۰۱
سلام من ۱۵ سالمه و صورتم خیلی جوش میزنه به دکتر های زیادی مراجعه کردم و دارو های زیادی مصرف کردم هم شیمیایی وهم طبیعی ولی هیچ کدوم باعث از بین رفتن جوشهام نشدن و جوشهام جا میندازه الان دوسالی میشه که درگیرم امکان داره بخاطر تیروئید باشه؟
کارشناس به اندام ۲۰ مهر ۱۴۰۱
سلام زینب جان .این جوش ها میتونه بخاطر سنت باشه .در دوران بلوغ، تغییراتی در تولید هورمونهای بدن رخ میدهد. این مسئله میتواند باعث فعالیت بیشازحد غدد چربی واقع در پایه فولیکولهای مو در پوست شود. بههمیندلیل جوشها معمولاً در سالهای نوجوانی و قبل و بعد از دوران قاعدگی خانمها ایجاد میشوند.
زینب ۱۶ مهر ۱۴۰۱
سلام من ۱۵ سالمه و صورتم خیلی جوش میزنه به دکتر های زیادی مراجعه کردم و دارو های زیادی مصرف کردم هم شیمیایی وهم طبیعی ولی هیچ کدوم باعث از بین رفتن جوشهام نشدن و جوشهام جا میندازه الان دوسالی میشه که درگیرم امکان داره بخاطر تیروئید باشه؟
کارشناس به اندام ۲۰ مهر ۱۴۰۱
سلام زینب جان .این جوش ها میتونه بخاطر سنت باشه .در دوران بلوغ، تغییراتی در تولید هورمونهای بدن رخ میدهد. این مسئله میتواند باعث فعالیت بیشازحد غدد چربی واقع در پایه فولیکولهای مو در پوست شود. بههمیندلیل جوشها معمولاً در سالهای نوجوانی و قبل و بعد از دوران قاعدگی خانمها ایجاد میشوند.
Entezari ۱۶ مهر ۱۴۰۱
سلام من ۱۵ سالمه و صورتم خیلی جوش داره تقریبا دو سال میشه و جوش هام جا میندازه دکتر های زیادی رفتم و هم از دارو های شیمیایی زیادی و هم از داروهای طبیعی زیادی استفاده کردم ولی از بین نمیرن امکان داره بخاطر تیروئید باشه
کارشناس به اندام ۲۰ مهر ۱۴۰۱
سلام زینب جان .این جوش ها میتونه بخاطر سنت باشه .در دوران بلوغ، تغییراتی در تولید هورمونهای بدن رخ میدهد. این مسئله میتواند باعث فعالیت بیشازحد غدد چربی واقع در پایه فولیکولهای مو در پوست شود. بههمیندلیل جوشها معمولاً در سالهای نوجوانی و قبل و بعد از دوران قاعدگی خانمها ایجاد میشوند.
نگار ۰۷ مهر ۱۴۰۱
سلام من الان چند وقتیه پریودم هر دوماه سه ماه تاخیر افتاده امکانش هست بخاطر تیروئید باشه؟. و اینکه آزمایش تیروئید به چه روشیه با خون یا سونوگرافی؟
کارشناس به اندام ۱۰ مهر ۱۴۰۱
سلام نگار جان .بله میتونه بخاطر اختلالات تیروئیدباشه .آزمایش تیروئید یک گروه از آزمایش خون است که در کنار هم به منظور ارزیابی عملکرد غده تیروئید و برای کمک به تشخیص اختلالات تیروئیدی، انجام میشود. آزمایشات موجود در این گروه شامل اندازه گیری هورمونهای تیروئیدی در خون میباشد.
فاطمه ۲۹ خرداد ۱۴۰۱
سلام من ۳۶ سالمه زیر گلو م رنگهای سفيد رنگ اندازی نخود چهار تا مشاهده کردم آیا من مشکل تیروئید دارم یا مشکل پوستی
کارشناس به اندام ۳۰ خرداد ۱۴۰۱
سلام فاطمه جان این تشخیص کار پزشک داخلی یا عمومی هست
آ ۰۴ خرداد ۱۴۰۱
سلام من ۱۵سالمه تیروئیدم ۵.۵آیا باید به پزشک مراجعه کنم
کارشناس به اندام ۰۹ خرداد ۱۴۰۱
سلام دوست خوبم بله بهتره به پزشک مراجعه کنی و آزمایشهای لازم رو انجام بدی
روحالله ۳۱ فروردین ۱۴۰۱
سلام من حدود یک سال هست که همیشه احساس خستگی و کسلی میکنم و دید چشمام تار شده و یه سوت دائم تو مغزم درحال زدنه فقط وقتی که خوابم متوجه سوت نمیشم خیلی کلافم کرده امکانش هست تیروئید باشه
کارشناس به اندام ۰۴ اردیبهشت ۱۴۰۱
سلام دوست عزیز بله امکانش هست به پزشک مراجعه کنید و آزمایشهای مربوط به تیروئید رو انجام بدید
امیر حسین ۱۲ فروردین ۱۴۰۱
سلام. من 15 سالمه و لرزش دست دارم. مشکل از تیروئدمه؟
کارشناس به اندام ۱۴ فروردین ۱۴۰۱
سلام دوست عزیز ممکنه همینطور باشه بهتره هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنی و آزمایشهای لازم رو انجام بدی
ریحانه ۲۴ اسفند ۱۴۰۰
سلام من 15سالمه چند وقته ریزش مو دارم شدید احساس کسلی و بی حوصلگی دارم تو سن رشد هم هستم نمیدونم شاید بخاطر همونه قاعدگیم هم نا منظمه سه سال عادت میشم و از همون اول نامنظم بوده دکتر رفتم گفتن کیست داری الان فقط بی حوصلگیم و ریز مو هست ممکنه اثا تیروئید باشه؟
کارشناس به اندام ۲۵ اسفند ۱۴۰۰
سلام ریحانه جان بله امکانش هست بهتره به پزشک مراجعه کنی و آزمایشهای مربوط به تیروئید رو انجام بدی
حکیم ۱۳ اسفند ۱۴۰۰
سلام ممنون دوکتور گرامی من احساس میکنم در گلویم چیزی گیر کرده و همراه بلغم ام خون میبنم یا من تیروئید دارم
کارشناس به اندام ۱۴ اسفند ۱۴۰۰
سلام دوست عزیز ممکنه این علائم از اختلال تیروئید باشه بهتره به پزشک مراجعه کنید و آزمایشهای لازم رو انجام بدید
آرزو ۰۸ اسفند ۱۴۰۰
سلام ممنون میشم راهنماییم کنید !من گلوم خیلی وقته همیشه درد میکنه به طوری که آب دهنمو نمیتونم قورت بدم همیشه چرک داره دوره قاعده گیم هم نامنظم شده وتازگی ها هم ریزش مو گرفتم و احساس خستگی وبی حالبی هم دارم وخیلی خلق وخوی عصبی اینا ممکنه از بیماری تروئید باشه
کارشناس به اندام ۰۹ اسفند ۱۴۰۰
سلام آرزو جان بله ممکنه اینهایی که شما گفتی از علائم تیروئیده ولی برای اطمینان بهتره به پزشک مراجعه کنی و آزمایشهای مربوط به تیروئید رو انجام بدی
معصومه ۰۷ اسفند ۱۴۰۰
سلام من ریزش مو دارم و وقتی آب میخورم توی گلوم یه توده رو احساس میکنم وزنم هم خیلی کمه هرچقدر بخورم وزنم اضافه نمیشه و اینکه خواهرمم تیروئید داره امکان داره تیروئید داشته باشم؟
کارشناس به اندام ۰۸ اسفند ۱۴۰۰
سلام معصومه جان بله علائمی که میگید ممکنه به دلیل اختلالات تیروئید باشه بهتره به پزشک مراجعه کنی وآزمایشات لازم رو انجام بدی
محبوبه ۰۷ بهمن ۱۴۰۰
سلام. من 6 سال پیش توده بدخیمی در تیروئیدم داشتم که بنا به تشخیص پزشک معالج جراحی و تیروئیدم را برداشتم و 6 روز هفته قرص لووتروکسین می خورم 4 ماه پیش که آزمایش تیروئید دادم، TSHهم کمی پایین بود اما الان یک مرتبه بالا رفته و به 7 رسیده باید قر صهایم را زیاد کنم ؟
کارشناس به اندام ۱۱ بهمن ۱۴۰۰
سلام محبوبه خانم عزیز تغییر نوع یا دوز قرص مصرفیتون رو فقط باید با مشورت پزشک انجام بدید