خواص ترخون از دیرباز در طب سنتی و الگوهای تغذیه سالم مورد توجه بوده و این گیاه معطر به دلیل طعم خاص و ترکیبات مفیدش جایگاه ویژهای در رژیم غذایی بسیاری از افراد دارد. ترخون علاوه بر استفاده در آشپزی، حاوی ترکیباتی است که میتوانند بر عملکرد دستگاه گوارش، اشتها و سلامت عمومی بدن تاثیرگذار باشند و به همین دلیل امروزه نیز مورد توجه پژوهشهای تغذیهای قرار گرفته است.
در ادامه این مطلب، به بررسی دقیقتر خواص ترخون میپردازیم تا مشخص شود مصرف آن تا چه اندازه میتواند در بهبود سلامت بدن نقش داشته باشد. همچنین بررسی میکنیم که آیا ترخون میتواند به تنظیم متابولیسم کمک کند و نقشی در کنترل وزن و حتی کاهش وزن ایفا کند یا خیر.
ترخون چیست؟
این گیاه متعلق به گونه Artemisia است که شامل مریم گلی و برنجاسف نیز میشود:
- دارای برگهای باریک و نوک تیز است که بسیار معطر بوده و طعم شیرین بیان یا انیسون متمایزی دارند.
- ترخون معمولا در غذاهای فرانسوی استفاده میشود اما در غذاهای روسی و مدیترانهای نیز محبوب است.
- برگ های تازه ترخون را میتوان خرد کرد و برای ایجاد طعمی بینظیر به سالادها، سسها و مارینادها اضافه کرد.
- علاوه بر این عصاره و روغن ترخون در صنایع غذایی برای افزودن طعم طبیعی به محصولاتی مانند آب نبات، محصولات پخته شده و نوشیدنیها استفاده میشود.
خواص ترخون برای لاغری
ترخون با وجود کالری پایین ماده غذایی نیست که بخواهید به مقدار زیاد یا مداوم استفاده کنید بنابراین تاثیر چشم گیری روی لاغری نخواهد داشت. شاید یکی از دلایلی که نام کاهش وزن را در کنار ترخون میشنوید خاصیت ملین بودن آن باشد. فراموش نکنید مصرف مقدار زیاد ترخون به مدت طولانی میتواند به کبد نیز آسیب بزند.
ارزش غذایی و کالری ترخون
ترخون کالری و کربوهیدرات کمی دارد فقط یک قاشق غذاخوری ( ۱.۸ گرم ) برگ خشک ترخون حاوی موارد زیر است:
| ترکیبات | میزان |
| کالری | ۵ |
| کربوهیدرات | ۱ گرم |
| منگنز | ۶ درصد از نیاز روزانه |
| آهن | ۳ درصد از نیاز روزانه |
| پتاسیم | ۱ درصد از نیاز روزانه |
اگرچه مقدار این مواد مغذی در ترخون قابل توجه نیست اما این گیاه همچنان میتواند برای سلامت کلی شما مفید باشد:
- منگنز یک ماده مغذی ضروری است که در سلامت مغز، رشد، متابولیسم و کاهش استرس اکسیداتیو در بدن شما نقش دارد.
- آهن کلید عملکرد سلول و تولید خون است. کمبود آهن ممکن است منجر به کم خونی و در نتیجه خستگی و ضعف شود.
- پتاسیم یک ماده معدنی است که برای عملکرد مناسب قلب، عضلات و اعصاب بسیار مهم است. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که میتواند فشار خون را کاهش دهد.
در برخی منابع از ترخون برای لاغری نام بردهاند. باید خاطر نشان کرد که این گیاه به تنهایی موجب کاهش وزن و چربی سوزی نخواهد شد و طبیعتا باید در یک رژیم لاغری استاندارد مصرف شود تا موثر باشد.
رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمیذاره. کافیه همین الان تصمیم بگیری که میخوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.
دیگر خواص ترخون برای سلامتی
ترخون علاوه بر کاربردهای آشپزی و طعم دهی به غذاها، فواید زیادی برای سلامتی دارد. حاوی آنتی اکسیدانهایی است که به محافظت در برابر آسیب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد کمک میکنند. علاوه بر این چای ترخون تهیه شده از برگهای آن میتواند به هضم غذا کمک کرده و ناراحتی معده را تسکین دهد:
تعادل قند خون
تحقیقات نشان داده کسانی که قبل از صبحانه و شام ۱۰۰۰ میلی گرم ترخون دریافت کردند کاهش قابل توجهی در ترشح کل انسولین را تجربه کردند که میتواند به متعادل نگه داشتن سطح قند خون در طول روز کمک کند. همچنین در تحقیقات آزمایشگاهی عصاره ترخون از مقاومت به انسولین، اختلال عملکرد متابولیک و تجمع چربی در عضلات و کبد موشها جلوگیری کرده است.
انسولین هورمونی است که کمک میکند گلوکوز به سلولهای بدن برسد تا بتوانید از آن برای انرژی استفاده کنید. عواملی مانند رژیم غذایی و التهاب میتوانند منجر به مقاومت به انسولین شوند و در نتیجه سطح گلوکز را بالا ببرند. ترخون به بهبود حساسیت به انسولین و نحوه استفاده بدن از گلوکز کمک میکند.
کاهش فشار خون
ترخون سرشار از پتاسیم است و این ماده معدنی میتواند به کاهش فشار خون کمک کند. پتاسیم میتواند اثرات سدیم را کاهش دهد. نشان داده شده است که سدیم زیاد فشار خون را افزایش میدهد. هر چه پتاسیم بیشتری بخورید سدیم بیشتری از طریق ادرار از دست میدهید. پتاسیم همچنین به کاهش تنش در دیواره رگهای خونی کمک میکند که به کاهش فشار خون منجر میشود.
تقویت سیستم ایمنی کودکان
ترخون برای کودکان نیز خواص زیادی دارد البته به این شرط که تنها مقداری از آن در یک برنامه غذایی سالم قرار داده شود. خواص آنتی اکسیدانی و مواد مغذی ترخون میتواند به تقویت سلامت سیستم ایمنی کودکان کمک کند. همچنین با تجویز پزشک میتوان از ترخون برای بهبود گوارش کودکان نیز استفاده کرد.
تسکین دردهای پریود
گفته میشود منیزیم موجود در ترخون میتواند روی انقباضات رحم تاثیر بگذارد بنابراین تاثیر شل کنندگی آن روی رحم ممکن است موجب تسکین دردهای پریودی نیز بشود. با این حال هنوز تحقیقات بسیاری روی این مورد انجام نشده و قبل از هر کاری حتما با پزشک خود درباره این موضوع صحبت کنید.
هضم بهتر غذا
روغن های موجود برای هضم صحیح غذا نیز مفید هستند. ترخون میتواند از ابتدا تا انتها به فرآیند گوارش کمک کند از ترشح بزاق در دهان گرفته تا تولید شیره معده در معده و حرکت در روده ها.
بیشتر این قدرت گوارش به دلیل کاروتنوئیدهای ترخون است. دپارتمان علوم غذایی و تغذیه ای در کالج دانشگاه کورک در ایرلند اثرات گیاهانی را که حاوی کاروتنوئیدها هستند بر هضم بررسی کرد. نتایج نشان داد که این گیاهان ” به جذب کاروتنوئیدهای قابل دسترس زیستی کمک میکنند ” که به نوبه خود سلامت گوارش را بهبود میبخشد.
ضد التهاب و درد
یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ روی موشها خواص تسکین دهنده درد و ضد التهابی ترخون را بررسی کرد. محققان مزایای قابل توجهی یافتند و نتایج نشان داد که گیرنده های اوپیوئیدی میتوانند در اثر تسکین دهنده درد این گیاه نقش داشته باشند. با این حال تحقیقات روی موشها به این معنی نیست که این اثرات در انسان نیز یکسان خواهد بود.
مفید برای کبد
اگر گیاه ترخون را در حد متعادل مورد استفاده قرار دهید خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانیاش میتواند برای تقویت سلامت کبد مفید باشد. با این حال برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف طولانی مدت ترخون به عنوان دارو ممکن است برای کبد سمی باشد. این به دلیل ترکیبات طبیعی این گیاه به نام های استراگول و متیل اوژنول است.
هشدار: قبل از مصرف مکملهای حاوی ترخون حتما با پزشک مشورت کنید.
طرز تهیه دمنوش ترخون
دمنوش ترخون ملایم است و میتواند پس از یک روز سخت آرامش بخش و ضد استرس باشد. میتواند به خواب بهتر کمک کند. همچنین میتواند نفخ و سوء هاضمه را تسکین دهد و ممکن است به درمان سکسکه کمک کند:
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری ترخون تازه ( ۱ قاشق چای خوری خشک )
- ۲۸ میلی لیتر آب جوش
دستورالعمل:
- آب را به جوش بیاورید و روی برگهای تازه بریزید.
- به مدت پنج دقیقه دم کنید.
- صاف کنید و لذت ببرید.
نکته:
- دمنوش ترخون با وجود سالم بودن هیچگونه تاثیر مستقیمی روی کاهش وزن ندارد.
- تهیه آن آسان است و اگر یک یا دو بوته ترخون را در تراس، باغ یا حتی در داخل خانه، کنار طاقچه پنجره آفتاب گیر نگه دارید به طور منظم برگهای تازه خواهید داشت.
- در صورت امکان، ترخون تازه را به ترخون خشک ترجیح دهید. ترخون خشک به مرور زمان طعم، عطر و مواد مغذی خود را از دست میدهد.
هشدارها و احتیاط های مصرف ترخون
ترخون ممکن است در برخی افراد که گیاه تازه آن را میخورند باعث خارش دهان شود. علاوه بر این برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف ترخون به عنوان دارو در صورت مصرف طولانی مدت ممکن است برای کبد سمی باشد.
افراد مبتلا به بیماری های خاص یا خانمهای باردار یا شیرده باید قبل از مصرف مقدار زیادی از هر گیاه یا مکملی با پزشک مشورت کند.
کلام آخر
خواص ترخون مانند هر ماده غذایی سالمی تاثیرات چشمگیری بر سلامت عمومی بدن دارد از جمله پتانسیل کاهش قند خون، التهاب و درد، و در عین حال بهبود خواب، اشتها و سلامت قلب. شما میتوانید با افزودن ترخون به رژیم غذایی خود به راحتی از فواید بیشمار آن بهرهمند شوید.
با این حال ترخون نمیتواند به تنهایی تاثیر چشم گیری روی کاهش وزن داشته باشد و همچنان بهترین روش برای رسیدن به تناسب اندام پیروی از یک برنامه غذایی سالم و متعادل و در کنار آن ورزش مرتب است.
سوالات متداول مقاله خواص ترخون:
۱-ترخون خشک برای چی خوبه؟
خشک کردن ترخون تنها برای نگهداری طولانی مدت آن انجام میشود و مزیت دیگری نسب به ترخون تازه نخواهد داشت.
۲-ترخون خشک بهتره یا تازه؟
مسلما ترخون تازه از ترخون خشک بهتر است چون به مرور زمان ترخون خشک طعم و مواد مغذی خود را از دست میدهد.
۳-برای تهیه دمنوش ترخون میتوانیم از گیاهان دیگر نیز استفاده کنیم؟
در تهیه دمنوش میتوانید میکسی از انواع گیاهان را مورد استفاده قرار دهید.
منابع:
دیدگاه شما