عوارض چاقی کودکان چیست و از چه راه‌هایی درمان می‌شود؟

چاقی کودکان، آینده همه نوجوانان و کودکان مبتلا به آن را به خطر می‌اندازد. عوارض چاقی کودکان، آن‌ها را در مسیر بیماری‌‎هایی مانند دیابت، فشار خون بالا و کلسترول، کاهش عزت نفس و افسردگی بالا قرار می‌دهد. یکی از بهترین راهکارها برای درمان چاقی کودکان بهبود عادات غذایی و ورزش در تمام اعضای خانواده است. درمان و پیشگیری از چاقی دوران کودکی به محافظت از سلامت کودک شما در حال حاضر و آینده کمک می‌کند.

علائم چاقی کودکان چیست؟

همه کودکانی که مقداری وزن بیشتر دارند، لزوما چاق نیستند. برخی از کودکان، نسبت به همسن و سالان خود، هیکل درشت‌تری دارند. کودکان، به طور معمول، مقادیر مختلفی از چربی بدن را در مراحل مختلف رشد، حمل می‌کنند. بنابراین نمی‌توانید از ظاهر فرزندتان، دقیقا بگویید که اضافه وزن دارد یا نه. شاخص توده بدنی (BMI) ، با استفاده از قد و وزن، به شما کمک می‌کند تا بدانید برای فرزند شما چه وزنی مناسب است.

چه چیزهایی باعث چاقی کودکان می‌شود؟

1- سابقه خانوادگی

عوامل روانشناختی و سبک زندگی همگی در چاقی دوران کودکی نقش دارند. کودکانی که والدین یا سایر اعضای خانواده آن‌ها چاقند یا اضافه وزن دارند، احتمال بیشتری دارد که وزنشان بیش از اندازه بالا برود. اما علت اصلی چاقی کودکان ترکیبی از خوردن زیاد و کمی ورزش کردن است.

2- رژیم غذایی نامناسب

یک رژیم غذایی نامناسب، حاوی سطوح بالای چربی یا قند و مواد مغذی کم، باعث افزایش وزن سریع کودکان می‌شود. فست فود، آب نبات و نوشابه‌های گازدار، مقصران اصلی این داستانند. وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده (HHS) گزارش می‌دهد که 32 درصد از دختران نوجوان و 52 درصد از پسران نوجوان در ایالات متحده 24 اونس نوشابه، در روز می‌نوشند.

غذاهای راحت، مانند غذای آماده، تنقلات نمکی و پاستاهای کنسرو شده نیز می‌توانند در افزایش وزن ناسالم نقش داشته باشند. برخی از کودکان، به این دلیل چاق می‌شوند که والدین آن‌ها نمی‌دانند چگونه غذاهای سالم را انتخاب یا تهیه کنند. خانواده‌های دیگر ممکن است نتوانند به راحتی میوه، سبزی و گوشت تازه بخرند.

3- فعالیت نکردن

نداشتن فعالیت کافی می‌تواند یکی دیگر از دلایل چاقی کودکان باشد. افراد در هر سنی، زمانی که کم فعالیت کنند، وزنشان بالا می‌رود. ورزش کالری می‌سوزاند و به حفظ وزن سالم کمک می‌کند. کودکانی از طریق ورزش، گذراندن وقت در زمین بازی یا سایر اشکال فعالیت بدنی کالری نمی‌سوزانند که تشویق به فعالیت و بازی کردن تشویق نمی‌شوند.

مسائل روانی نیز ممکن است منجر به چاقی در برخی از کودکان شود. کودکان و نوجوانانی ممکن است برای مقابله با احساس‌های منفی، غذای بیشتری بخورند که بی‌حوصله‌، مضطرب یا افسرده‌اند.

4- عوامل روانشناسی

استرس شخصی، والدین و خانواده، خطر چاقی را در کودک افزایش می‌دهد. برخی از کودکان برای کنار آمدن با مشکل‌ها، مقابله با احساس‌ها، مانند استرس و برای مبارزه با کسالت، پرخوری می‌کنند. والدین آن‌ها ممکن است تمایل‌هایی مشابه داشته باشند.

5- عوامل اجتماعی و اقتصادی

مردم، در برخی جوامع، منابع محدود و دسترسی محدودی به سوپرمارکت‌ها دارند. در نتیجه، آن‌ها ممکن است غذاهای راحت بخرند که به سرعت فاسد نمی‌شوند، مانند غذاهای یخ زده، کراکر و کلوچه. همچنین، افرادی که در محله‌های کم‌درآمد زندگی می‌کنند، احتمالا به مکان‌های امنی، برای ورزش کردن، دسترسی ندارند.

6- داروهای خاص

برخی از داروهای تجویزی ابتلا به چاقی را خطرساز می‌کنند. مانند داروهای زیر:

• پردنیزون؛
• لیتیوم؛
• آمی تریپتیلین؛ پاروکستین (پاکسیل)؛
• گاباپنتین (نورونتین، گرالیس، هوریزانت)؛
• پروپرانولول (ایندرال، همنجول).

عوارض چاقی کودکان چیست؟

چاقی دوران کودکی اغلب باعث ایجاد عوارض در سلامت جسمی، اجتماعی و عاطفی کودک می‌شود. این عوارض شامل بیماری‌ها و مشکل‌های زیر است:

1- دیابت نوع 2

این بیماری مزمن، بر نحوه استفاده بدن کودک از قند (گلوکز)، تأثیر می‌گذارد. چاقی و سبک زندگی کم تحرک، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد.

2- کلسترول و فشار خون بالا

یک رژیم غذایی نامناسب می‌تواند باعث شود که کودک شما به یک یا هر دوی این بیماری‌ها مبتلا شود. این عوامل می‌توانند در ایجاد پلاک‌ها در شریان‌ها نقش داشته باشند، که می‌تواند باعث تنگ شدن و سخت شدن شریان‌ها شود که احتمالاً منجر به حمله قلبی یا سکته در اواخر زندگی می‌شود.

3- درد مفاصل

اضافه وزن باعث ایجاد فشار اضافی روی باسن و زانو می‌شود. چاقی دوران کودکی می‌تواند باعث درد و گاهی آسیب در لگن، زانو و کمر شود.

4- مشکل‌هایی تنفسی

آسم در کودکانی که اضافه وزن دارند بیشتر دیده می‌شود. این کودکان همچنین بیشتر در معرض ابتلا به آپنه انسدادی خوابند، یک اختلال بالقوه جدی که در آن تنفس کودک به طور مکرر متوقف و در طول خواب شروع می‌شود.

5- بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)

این اختلال که معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، باعث ایجاد رسوبات چربی در کبد می‌شود. NAFLD می‌تواند منجر به زخم و آسیب کبدی شود.

6- عوارض اجتماعی و عاطفی

کودکانی که چاقی دارند ممکن است، همسن و سالانشان آن‌ها را اذیت کنند. این می‌تواند منجر به از دست دادن عزت نفس و افزایش خطر افسردگی و اضطراب شود.

سلامتی آینده فرزندتون رو تضمین کنید

سلامتی بچه‌‌ها، وابسته به چیزهاییه که می‌خورن. با برنامه غذایی دکتر کرمانی، سلامتی فرزندتون رو تضمین کنید.
آینده‌ای سالم برای فرزندتون بسازید.

همین الان ثبت نام کن.

پیشگیری و درمان چاقی کودکان

راه‌حل‌های زیر می‌تواند به پیشگیری و درمان چاقی کودکان کمک بسیاری کنند.

1- الگوی خوبی بگذارید

تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم را به یک امر خانوادگی تبدیل کنید. همه نفع خواهند برد و هیچ کس احساس نمی‌کند که از بقیه جدا شده است.

2- میان وعده‌های سالم در دسترس داشته باشید.

گزینه‌ها عبارت‌اند از ذرت بو داده بدون کره، میوه‌ها با ماست کم‌چرب، هویج یا غلات سبوس دار با شیر کم چرب.

3- غذای جدید درست کنید

غذای جدیدی بپزید. اگر فرزندتان بلافاصله غذای جدیدی را دوست ندارد، ناامید نشوید. معمولاً برای پذیرش طعم غذای جدید، نیاز به چندبار خوردن آن هست.

4- جایزه بدهید

جایزه بدهید؛ اما نه جوایز غذایی. جایزه‌هایی در نظر بگیرید که فرزندتان آن‌ها را دوست دارد. اینکه برای هرکاری، به فرزندتان، آب‌نبات و شکلات هدیه بدهید، کار درستی نیست.

5- خواب کافی مهم است

مطمئن شوید که فرزندتان به اندازه کافی می‌خوابد. برخی مطالعه‌ها نشان می‌دهد که خواب کم باعث زیاد شدن وزن می‌شود. کم‌خوابی می‌تواند باعث نامتعادل شدن هورمون‌ها شود. این بی‌تعادلی هورمون‌ها، اشتها و گرسنگی را افزایش می‌دهد.

6- چکاپ را فراموش نکنید

همچنین مطمئن شوید که فرزندتان، حداقل سالی یک بار، برای معاینه به پزشک مراجعه کند. در این ملاقات‌ها، پزشک قد و وزن کودک شما را اندازه گیری و BMI او را محاسبه می‌کند. افزایش چشمگیر در رتبه صدک BMI کودک، در طول یک سال، نشان‌دهنده این است که فرزندتان کم کم به چاقی دچار خواهد شد.

درمان چاقی کودکان در خانه!

راه‌های زیادی برای جلوگیری از افزایش وزن کودکان چاق وجود دارد. برای کودکانی که اضافه وزن دارند، دسترسی به محیط‌های امن که برای فعالیت بدنی مناسب است، مانند مسیرهای دوچرخه‌سواری، زمین‌های بازی، مهم است.

والدین نیز باید فعال بمانند. فعالیت‌هایی را پیدا کنید که فرزندانتان از آن لذت می‌برند و اگر می‌توانید در انجام آن‌ها، مشارکت کنید. تغذیه سالم کلید اصلی است. باید غذاهای مشکل‌ساز را کمتر در دسترس بچه‌ها بگذاریم. ناهارهای سالم‌تری را بپزید. وعده‌های غذایی کم‌چرب و پرفیبر را سرو کنید. میان‌وعده‌های قندی و نشاسته‌ای را با انتخاب‌های سالم‌تر جایگزین کنید. از توصیه‌های زیر به عنوان یک راهنما استفاده کنید:

1- افزایش فعالیت بدنی

سطح فعالیت بدنی فرزندتان را افزایش دهید تا به کاهش وزن ایمن کمک کنید. از کلمه «فعالیت» به جای «ورزش» یا «تمرین» استفاده کنید تا آن‌ها به انجامش، علاقه‌مند بمانند. به عنوان مثال، بازی قایم موشک در بیرون، ممکن است برای یک کودک 7 ساله جذاب‌تر از دویدن در اطراف بلوک باشد. فرزندتان را تشویق کنید تا ورزشی که دوست دارد را امتحان کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده توصیه می‌کند که کودکان حداقل یک ساعت در روز ورزش کنند تا سالم بمانند.

2- فعالیت‌های خانوادگی بیشتر

فعالیت‌هایی را بیابید که کل خانواده با هم می‌توانند از آن لذت ببرند. این کار پیوندهای خانوادگی‌تان را قوی‌تر می‌کند. همچنین، به کودک الگوبرداری را یاد می‌دهد. پیاده‌روی، شنا یا حتی بازی می‌تواند به کودک شما کمک کند تا فعال شود و مسیر رسیدن به وزن سالم‌تر را آغاز کند. برای جلوگیری از کسالت، حتما فعالیت‌ها را متنوع کنید.

3- کاهش زمان نمایشگر

زمان تماشای فیلم و بازی‌ها ویدئویی را محدود کنید. کودکانی بیشتر در معرض اضافه وزن‌اند که چندین ساعت در روز را صرف تماشای تلویزیون، بازی‌های ویدیویی و تلفن همراه‌اند. طبق مطالعه‌های گزارش شده توسط دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، دلیل این امر ممکن است دو چیز باشد. اولاً، زمان استفاده از صفحه نمایش به زمانی می‌خورد که می‌تواند به جای آن صرف انجام فعالیت‌های بدنی شود. و دوم، زمان بیشتر جلوی تلویزیون به معنای زمان بیشتر برای میان وعده، و قرار گرفتن بیشتر در معرض تبلیغات غذاهای پر قند و چربی است.

والدین برای جلوگیری از چاقی کودکان چه کارهایی را می‌توانند انجام دهند؟

برای شروع ایجاد عادات سالم در زندگی روزمره فرزندتان، از جمله انتخاب مواد غذایی خوب و افزایش فعالیت بدنی، هرگز زود نیست. اگر فکر می‌کنید فرزند شما ممکن است مشکل وزن داشته باشد، با پزشک اطفال یا پزشک مراقبت‌های اولیه خود صحبت کنید. پزشک تشخیص می‌دهد که آیا فرزند شما واقعاً اضافه وزن دارد یا خیر و راه درمان را پیشنهاد می‌دهد.

از هر گونه تلاش افراطی برای کاهش وزن، مانند رژیم‌های غذایی سخت، روزه‌داری، مکمل‌های کاهش وزن یا هر چیزی خودداری کنید که مشکوک به نظر می‌رسد. این‌ روش‌ها در درازمدت کار نمی‌کنند. در واقع می‌توانند باعث اضطراب، اختلال‌های خوردن و سایر مشکل‌هایی سلامتی شوند.

چاقی کودکان به راحتی پیشگیری شدنی و درمان کردنی است. کافیست کمی صبر و حوصله به خرج بدهید و به راه‌های درمان چاقی کودکان عمل کنید. عوارض چاقی کوکان را به خاطر بسپارید. بدانید آینده فرزندتان در خطر است. به یاد داشته باشید که کاهش وزن سالم، فرآیندی تدریجی و طولانی مدت است که نیاز به تغییر سبک زندگی دارد.