ما میتوانیم جمعیت جهان را از نظر تناسب اندام افراد آن به ۳ قسمت تقریباً مساوی تقسیم کنیم: یک سوم دارای اضافه وزن، یک سوم لاغر و یک سوم دارای اندام مناسب. بنابراین پدیده اضافه وزن یا لاغری پدیدهای طبیعی به حساب میآید. با این حال برخی از افراد به لاغری بیش از حد دچارند که این عارضه قابل بررسی است.
لاغری بیش از حد میتواند علل بسیاری داشته باشد از ابتلا به بیماری هایی همچون اختلالات تیروئید، مشکلات گوارشی و سوء تغذیه گرفته تا سبک زندگی و نوع تغذیه ی افراد. در این مقاله به بررسی علل و راهکارهای درمان آن خواهیم پرداخت. تا انتها با ما همراه باشید.
تعریف لاغری بیش از حد
در بیشتر مواقع با استفاده از شاخص توده بدن یا BMI میتوان وضعیت بدنی یک فرد از نظر وزن را تشخیص داد (لاغر، متناسب، دارای اضافه وزن و چاق) چون این شاخص وزن فرد را با قد او مقایسه میکند. برای مثال فردی با وزن ۷۷ کیلوگرم اگر قد خیلی بلندی داشته باشد چاق به حساب نمیآید اما فرد با همان وزن و قدی کوتاه ممکن است دچار اضافه وزن باشد.
شاخص توده بدنی (BMI) یک فرد با وزنی عادی چیزی بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ است اگر شاخص توده بدنی مقداری از ۱۸.۵ کمتر شود آن فرد باید به فکر تغییر سبک تغذیه باشد تا کمی وزن اضافه کند اما اگر فاصله عددی که بدست میآورید با وزن نرمال زیاد باشد دچار لاغری بیش از حد شده اید و در اسرع وقت باید به دنبال علت باشید.
اگر فردی دچار کمبود وزن باشد بدنش قادر نیست مواد مغذی کافی برای ساختن استخوانها، پوست و مویی سالم را جذب کند. مواردی که گفته شد فقط ظاهری بود این افراد ممکن است از مشکلات جدی نظیر پوکی استخوان، کم خونی و … رنج ببرند. شما همین الان میتوانید با محاسبه BMI آنلاین سایت دکتر کرمانی وضعیت وزن خود را بسنجید.
علت لاغری بیش از حد
لاغری بیش از حد نمیتواند فقط یک علت داشته باشد و با توجه به شدتش باید مورد بررسی قرار بگیرد. در ادامه به بررسی مهمترین علل لاغری بیش از حد میپردازیم:
اختلالات هورمونی و تیروئید
اختلالات هورمونی و تیروئید میتوانند به شکل های مختلف روی کاهش وزن شدید تاثیر بگذارند. تولید بیش از حد هورمونهای تیروئید (T3/T4) سوخت و ساز بدن را تسریع میکنند و باعث میشوند کالری زیادی بسوزد. اگر با وجود اشتهای طبیعی یا حتی افزایش اشتها وزنتان کم میشود و یا دائما دچار تعریق، تپش قلب و اضطراب هستید ممکن است چنین مشکلی داشته باشید.
آیا تیروئید بر روی وزن تاثیر دارد؟ از زبان دکتر کرمانی بشنوید:
نارسایی آدرنال
مورد بعدی نارسایی آدرنال یا بیماری آدیسون است که در آن سطح پایین کورتیزول موجب اختلال در تنظیم انرژی و متابولیسم میشود و در نتیجه کاهش وزن ناخواسته اتفاق می افتد. اگر دچار ضعف عضلانی، خستگی و کاهش اشتها شده اید ممکن است دچار چنین مشکلی شده باشید.
اختلالات غدد درون ریز و متابولیک
بیماری های زیر از جمله اختلالات متابولیک هستند که می توانند روی لاغری بیش از حد موثر باشند:
- دیابت: سطح قند خون کنترل نشده منجر به کاهش وزن میشود
- پرکاری تیروئید: تیروئید پرکار سوخت و ساز بدن را افزایش میدهد و باعث کاهش وزن میشود.
- بیماری آدیسون: بر تولید هورمون تأثیر میگذارد و منجر به کاهش وزن میشود.
بیماری های دستگاه گوارش
تعدادی از بیماریهای دستگاه گوارش میتوانند منجر به لاغری بیش از حد (کاهش وزن ناخواسته و قابل توجه) شوند. این عارضه معمولاً به دلیل اختلال در جذب مواد مغذی (سوء جذب)، کاهش اشتها، افزایش متابولیسم ناشی از التهاب یا از دست دادن مواد مغذی از طریق اسهال یا خونریزی رخ میدهد.

مهم ترین بیماری های دستگاه گوارش که موجب لاغری بیش از حد می شوند عبارتند از:
- بیماری التهابی روده یا IBD: بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو جذب مواد مغذی را مختل میکند.
- بیماری سلیاک: عدم تحمل گلوتن موجب آسیب رسیدن به پوشش روده میشود در نتیجه سوء جذب اتفاق میافتد.
بیماری های بدخیم
بیماریهای بدخیم (سرطانها) میتوانند به طرق مختلف بر وزن بدن تأثیر بگذارند. در حالی که برخی سرطانها و درمانهای آنها میتوانند منجر به افزایش وزن شوند، کاهش وزن ناخواسته و قابل توجه یکی از علائم هشدار دهنده مهم بسیاری از انواع سرطان است. این سرطان ها عبارتند از:
- سرطان های دستگاه گوارش: مانند سرطان معده، پانکراس، روده بزرگ
- سرطان ریه، لنفوم و لوسمی
بیماری های عفونی
یکی از عوارض برخی بیماری های عفونی، کاهش وزن شدید است. هرچند این تأثیرات به نوع عفونت، شدت آن، پاسخ ایمنی بدن و وضعیت سلامت فرد بستگی دارد. بیماری های عفونی که بر روی وزن تاثیر دارند، عبارتند از:
- اچ آی وی / ایدز: عفونت مزمن و اختلال عملکرد سیستم ایمنی
- سل، عفونت های انگلی یا عفونت های قارچی مزمن
بیماری های روانی
بیماریهای روانی متعددی وجود دارند که می توانند به طور قابل توجهی بر وزن افراد تأثیر بگذارند. این تأثیرات میتوانند ناشی از خود بیماری، عوارض جانبی داروها یا تغییرات در سبک زندگی و رفتارهای مرتبط با غذا خوردن باشند.

بیماری های روانی که منجر به لاغری بیش از حد می شوند، عبارتند از:
- افسردگی و اضطراب: کاهش اشتها و تغییر عادات غذایی
- اختلالات تغذیه ای: همچون بی اشتهایی عصبی
- بی اشتهایی عصبی: محدودیت شدید در مصرف غذا
- اختلال دوقطبی: کاهش شدید میل به غذا
مشکلات جذب و سوء تغذیه
سندروم سوء جذب یا سوء تغذیه به تعدادی از اختلالات اشاره دارد که در آنها روده کوچک نمیتواند به اندازه کافی از مواد مغذی و مایعات خاص جذب کند. عوامل زیادی میتوانند منجر به سندرم سوء جذب شوند، از بیماری های خاص گرفته تا عفونت ها یا مشکلات رشدی.
علل احتمالی عبارتند از:
- آسیب به روده بر اثر عفونت، التهاب، تروما یا جراحی.
- استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها.
- سایر بیماری ها مانند بیماری سلیاک، بیماری کرون، پانکراتیت مزمن یا فیبروز کیستیک.
- کمبود لاکتاز یا عدم تحمل لاکتوز.
برخی از ناهنجاری های مادرزادی مانند آترزی صفراوی، زمانی که مجاری صفراوی به طور طبیعی رشد نمیکنند و از جریان صفرا از کبد جلوگیری می کنند.
اگر لاغری بیش از حدتان با مواردی مانند اسهال مزمن، کمبود مواد مغذی و کاهش وزن قابل توجه علیرغم داشتن یک رژیم غذایی متعادل همراه بود به احتمال زیاد مبتلا به مشکلات جذب و سوءتغذیه هستید.
بی اشتهایی عصبی
بی اشتهایی عصبی یا anorexia یک نوع اختلال تغذیه قابل درمان است که فرد وزنش نسبت به حالت عادی بسیار کمتر است. بیشتر افرادی که دچار بی اشتهایی عصبی هستند ظاهری به شدت لاغر دارند اما ممکن است فردی با وزن طبیعی یا حتی مبتلا به اضافه وزن نیز از این مشکل رنج ببرد.

افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی ترس شدیدی از اضافه شدن وزن دارند و ممکن است فکر کنند وقتی لاغر هستند نیز چاق به نظر می آیند، بنابراین میزان یا نوع غذاهایی که میخورند را کاهش میدهند. این تلاش ها به مرور زندگیشان را مختل میکند.
این اختلال تغذیه ای اگر درمان نشود ممکن است فرد تا جایی وزن کم کند که دچار آسیب های جدی و حتی مرگ شود. بیاشتهایی عصبی دومین میزان مرگ و میر بالا را در بین بیماری های روانی دارد و تنها مصرف بیش از حد مواد افیونی از آن پیشی میگیرد. بیشتر مرگ و میرهای مرتبط با بیاشتهایی عصبی ناشی از بیماریهای قلبی و خودکشی است.
روش های درمان لاغری بیش از حد
برای درمان لاغری بیش از حد ابتدا باید ریشه یابی کرد تا مشخص شود دلیل اصلی چیست و سپس به درمان آن پرداخت. معمولا این مشکل از طریق داروها، تغییرات رژیم غذایی، فعالیت بدنی و رفتار درمانی قابل حل شدن است. اما یک مورد هست که در تمام موارد باید مورد توجه قرار بگیرد و آن هم رژیم غذایی است.
توجه داشته باشید بیشتر این افراد وزن زیادی را از دست داده اند بنابراین برای پیشرفت در درمان باید به دنبال یک رژیم غذایی مناسب باشند. خوشبختانه رژیم غذایی دکتر کرمانی شامل برنامه هایی برای افزایش وزن نیز هست. بسیاری بر این باورند که افزایش وزن نسبت به کاهش ساده تر است در صورتی که اصلا اینطور نیست و بدون داشتن یک برنامه اصولی ممکن است به بدنتان آسیب برسانید.
در رژیم غذایی دکتر کرمانی اولین چیزی که مد نظر است رسیدن به افزایش وزنی سالم است. اضافه کردن وزن و درمان لاغری بیش از حد فقط با افزایش میزان وعده های غذایی مقدور نیست. یک فرد ممکن است با زیاد غذا خوردن وزن اضافه کند اما آیا وزن اضافه شده سالم است؟ به همین منظور در برنامه افزایش وزن دکتر کرمانی فرد افزایش وزنی تدریجی و سالم را تجربه خواهد کرد.
[real_cta title=’اعتماد به نفست و از صد به هزار برسون’ text=’اگه همه راهکارهای افزایش وزن رو امتحان کردی و نتیجه نگرفتی، این بار رژیم افزایش وزن دکتر کرمانی رو امتحان کن.
با رژیم افزایش وزن دکتر کرمانی به اندام دلخواهت برس’ href=’https://landing.kermany.com/weight-gain/’ btn=’برای دریافت رژیم کلیک کن ‘ ]
چه زمانی لاغری بیش از حد نگران کننده است؟
لاغری بیش از حد به همان اندازه اضافه وزن بالا میتواند سلامت را به خطر بیندازد. لاغری بیش از حد زمانی نگران کننده میشود که این مشکلات را تجربه کنید:
- پوکی استخوان: این مشکل مخصوصا در زنان زیاد اتفاق میافتد و در آن استخوان ها مستعد شکستگی میشوند.
- مشکلات پوست، مو یا دندان : اگر فردی مواد مغذی کافی در رژیم غذایی روزانه خود دریافت نکند، ممکن است علائم جسمی مانند نازک شدن پوست، ریزش مو، خشکی پوست و ضعیف شدن دندان ها را تجربه کند.
- بیماری مکرر: اگر فردی انرژی کافی از رژیم غذایی خود برای حفظ وزن سالم بدن دریافت نکند، ممکن است مواد مغذی کافی برای مبارزه با عفونتها را نیز نداشته باشد. در نتیجه بیشتر از حد معمول بیمار خواهد شد و طول درمانش نیز طولانی تر است.
- احساس خستگی مداوم : کالری معیاری برای اندازه گیری انرژی است که یک غذای خاص میتواند به فرد بدهد. عدم دریافت کالری کافی برای حفظ وزن سالم میتواند باعث شود فرد احساس خستگی کند.
- کم خونی: افراد مبتلا به این مشکل معمولا بیشتر دچار سرگیجه، سردرد و خستگی خواهند شد.
- قاعدگیهای نامنظم : زنانی که دچار کمبود وزن هستند ممکن است قاعدگی منظمی را تجربه نکنند و حتی ممکن است دچار توقف قاعدگی شوند، یا اولین قاعدگی یک نوجوان ممکن است به تأخیر بیفتد یا اصلاً اتفاق نیفتد.
- زایمان زودرس: زنی که باردار است و وزن کمی دارد، بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس است به این معنی که قبل از ۳۷ هفته زایمان میکند.
- رشد آهسته یا مختل : افراد جوان برای رشد و توسعه استخوانهای سالم به مواد مغذی نیاز دارند. کمبود وزن و عدم دریافت کالری کافی میتواند به این معنی باشد که فرد ممکن است آنطور که انتظار میرود رشد نکند.
بر اساس مطالعهای که در مجله BMC Public Health منتشر شده، لاغری بیش از حد در مقایسه با افراد دارای شاخص توده بدنی (BMI) متوسط، با افزایش خطر مرگ و میر مرتبط است. محققان بر این باورند که لاغری بیش از حد ممکن است فرآیندهای بهبودی فرد پس از حادثه یا ضربه را در مقایسه با فردی با BMI متوسط مختل کند.
در صورتی که این موارد را در خود مشاهده کردید و تلاش هایتان برای افزایش وزن نیز حاصلی نداشت باید حتما موضوع را جدی بگیرید و برای درمان به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری:
لاغری بیش از حد به اندازه ابتلا به اضافه وزن بالا خطرناک است و در صورت عدم رسیدگی میتواند مشکلات بسیاری را برای سلامت بدن به وجود بیاورد. علل لاغری بیش از حد زیاد است، گاهی به خاطر مشکلات روحی روانی اتفاق می افتد و گاهی هم یک بیماری مانند پرکاری تیروئید، دیابت و غیره موجب آن میشوند.
بهترین روش مقابله با این مشکل در ابتدا مشورت با یک پزشک است و در ادامه پیروی از یک رژیم غذایی مناسب.
سوالات متداول مقاله لاغری بیش از حد:
۱- چه زمانی برای لاغری بیش از حد باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر شاخص توده بدنی شما زیر محدوده وزن سالم است، بدون تلاش برای کاهش وزن، وزن کم میکنید یا در افزایش وزن مشکل دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
۲- آیا بیماری ها در رژیمی که برای افزایش وزن رعایت میکنیم تاثیری دارند؟
مسلما بیماری ها روی آنچه میخوریم تاثیر گذار هستند، در یک برنامه غذایی اصولی همیشه باید جایگزین هایی وجود داشته باشد تا فرد به مشکل برنخورد درست مانند رژیم غذایی دکتر کرمانی.
سلام آقای دکتر علت لاغری بدن چیست دکتر هم رفتم سالم هستم
دانیال عزیز، دلایل زیادی مثل تغذیه نامناسب، استرس، اختلالات تیروئیدی و غیره وجود داره که میتونه دلیل کمبود وزن باشه. پیشنهاد میکنیم با یک برنامه غذایی اصولی پیش برید .برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام رژیم افزایش وزن مراجعه کنید.
سلام.من خیلی لاغرم.۲۴سالمه و ۴۰ کیلوام.همش هم استرس دارم.و تا کمی غذا میخورم سریع معدم پر میشه و حالت تهوع بهم دست میده
ساناز عزیز، کمبود وزن دلایل زیادی مثل تغذیه نامناسب، استر و حتی اختلالات تیروئید یمیتونه داشته باشه. بهتره آزمایش بدین و با یک برنامه غذایی اصولی به وزن مناسب برسید.
(پسر) تقریبا وارد ۱۹ سالگی شدم و هرچه سعی کردم از لاغری اندامم و ضعفشون جلوگیری کنم موفق نشدم با اینکه اصلا کم خوراک نیستم و بهترین مواد غذایی رو میخورم اما تو خانوادمون سابقه دیابت و تیروئید زیاده ..فقط میخوام یکی به من کمک کنه ..سپاس
دوست عزیز، ممکنه شما هم به پرکای تیروئید مبتلا باشید. توصیه می کنیم در اسرع وقت آزمایش بدین.
سلام خوبین اقای دکتر من بیماری کولیت اولسروز دارم وبه شدت وزنم کمه ۲۰سالمه ولی۴۰کیلوم قرص ازارم وسولفاسالازین مصرف میکنم همچنین خیلی تنش دارم طوریکه هرروزمن پرازاسترسه.من غذام خوبه امابازم چاق نمیشم خیلی ناامیدم
ندای عزیز، بهتره درمان و مصرف قرص رو زیر نظر دکترتون ادامه بدین و در کنارش از یک برنامه غذایی اصولی متناسب با شرایطتون استفاده کنید. برای اطلاعات بیشتر می تونید به صفحه ثبت نام رژیم افزایش وزن مراجعه کنید.
سلام من خیلی لاغرم ولی خانواده ام همشان لاغرند به نظرتان طبیعی!!
امیر عزیز، لاغر یا چاق بودن ژنتیکی میتونه باشه ولی میتونید با برنامه غذایی اصولی وزنتون رو افزایش بدین. برای اطلاعات بیشتر می تونید به صفحه ثبت نام رژیم افزایش وزن مراجعه کنید.
سلام من خیلی لاغرم و اشتهام کمه یعنی نمیتونم خیلی غذا بخورم خیلی زود سیر میشم به نظر شما مشکلم چیه؟
دوست عزیز، لاغر بودن دلایلی مثل تغذیه نامناسب، عدم تحرک و حتی اختلالات تیروئیدی میتونه داشته باشه. برای اطمینان آزمایش بدین. همچنین میتونید برای اطلاعات بیشتر میتونید به صفحه ثبت نام رژیم افزایش وزن مراجعه کنید.
سلام من کم خونی ارثی دارم با لاغر بودن ارتباط دارد
دوست خوبم، یکی از دلایل لاغری میتونه کم خونی باشه.
سلام،همسرم کاهش وزن شدید داره و تیروئید پرکار داره و تغذیه خوبی داره اما به جای اضافه کردن وزن ، وزن کم میکنه و میترسم نکنه سرطان باشه لطفا راهنماییم کنید
دوست خوبم، پر کاری تیروئید یکی از دلایل اصلی کاهش وزن محسوب میشه چون پر کاریه غده های تیروئید باعث افزایش سوخت و ساز بدن و در نتیجه لاغری میشه ، برای اطمینان آزمایش بدین
سلام من هرچی میخورم چاق نمیشم ورزشم میکنم
من باد معده زیاد دارم بعد هرچی ک میخورم باد معدم زیاد میشه دلیلش چیع
علیرضای عزیز، برای افزایش وزن مسلمه که کالری های مصرفی شما باید بیشتر باشه، اما چاقی زمانی خوب هست که افزایش وزن شما، سالم باشه. یعنی افزایش وزنی که با افزایش چربی ها همراه باشه هیچ فایده ای نداره وحتی خطرناک هم هست. به همین دلیل برای افزایش وزن باید سعی کنید کالری های مفید و سالم مصرف کنید و در کنارش هم ورزش کنید تا این کالری دریافتی اضافه باعث عضله سازی بشه نه چربی سازی.
خوشبختانه ما رژیم افزایش وزن رو هم به دوستانی که مایل باشن ارائه می دیم و خیلی از افراد با رژیم ما تونستن به وزن دلخواهشون برسن. البته به یک نکته باید اشاره کنم و اون هم این هست که پیش از شروع رژیم باید بدونید علت لاغری شما چیه؟ آیا بیماری خاصی دارید؟ دچار بی اشتهایی عصبی هستید و یا میل و علاقه ای به خوردن غذا ندارید؟ ممکنه روند افزایش وزن کمی سخت تر از کاهش وزن باشه اما در هر صورت امکان پذیره. برای دریافت رژیم افزایش وزن می تونید به این لینک مراجعه کنید.
برای اینکه بفهمم چرا لاغرم باید به کدوم دکتر یا متخصص مراجعه کنم
ابوالفضل عزیز، برای اطلاع از وضعیت خودتون باید BMI بدنتون رو محاسبه کنید. BMI به شما کمک می کنه تا با وارد کردن اطلاعاتی مثل قد، وزن، سن، جنسیت و دور مچ از میزان اضافه یا کمبود وزنتون مطلع بشین. برای محاسبه ی BMI به این لینک مراجعه کنید.
سلام من اشتها خوبه ولی خانوادگی لاغریم ربط به ژنم داره
امین عزیز،
درصورتیکه در بستگان درجه یک شما سابقه لاغری و کمبود وزن مشاهده میشه، لاغری شما میتواند ناشی از رفتار ژنتیکی خانواده شما باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر، به این مقاله مراجعه کنید.
سلام…..الان باید به چه نوع دکتری مراجعه کرد که بفهمه لاغریمون برا چیه یا اینکه بتونه ازمایش هرمونی چیزی بنویسه؟
علی عزیز،
برای ریشهیابی علت این مشکل میتونید به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.