
خواص اسطوخودوس آن را به یک گیاه محبوب در طب سنتی و حتی علم پزشکی تبدیل کرده است. مردم معمولاً اسطوخودوس را با دو ویژگی خاص میشناسند: عطر و رنگ آن. اما گل اسطوخودوس و روغن حاصل از آن دارای تاریخچه طولانی در طب گیاهی است. حتی در طب سنتی قرص اسطوخودوس که از گلهای خشک شده این گیاه است برای بیماریهایی مانند اختلال تیروئید و دیابت توصیه میشود.
کلمه اسطوخودوس از ریشه لاتین “lavare” گرفته شده است که در لغت به معنای “شستن” است.
اولین استفاده ثبت شده از اسطوخودوس به مصر باستان باز میگردد. در آنجا روغن اسطوخودوس در فرآیند مومیایی کردن نقش داشت.
در زمانهای بعد، اسطوخودوس در چندین منطقه از جمله ایران باستان، یونان و روم به عنوان یک ماده خوشبوکننده در حمام تبدیل شد. این فرهنگها معتقد بودند که اسطوخودوس به پاکسازی بدن و ذهن کمک می کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دمنوش اسطوخودوس و فواید متعدد این گیاه خوشرنگ و عطر و عوارض مصرف اسطوخودوس ادامه مطلب را بخوانید.
- اسطوخودوس چیست؟
- طبع اسطوخودوس چیست؟
- خواص اسطوخودوس برای سلامتی
- فواید اسطوخودوس برای لاغری
- اسطوخودوس برای اعصاب
- فواید بینظیر اسطوخودوس برای پوست و مو
- مبارزه با شوره سر
- درمان سوختگی
- التیام زخم
- خواص اسطوخودوس برای تیروئید
- اسطوخودوس برای سرماخوردگی
- اسطوخودوس برای فشار خون
- اسطوخودوس و دیابت
- اسطوخودوس برای یبوست
- فایده اسطوخودوس برای عوارض جانبی شیمی درمانی
- سردرد و میگرن
- بیخوابی
- جلوگیری از نفخ
- آرام کننده خارش پوست
- خواص اسطوخودوس برای زنان چیست؟
- فایده اسطوخودوس برای مردان چیست؟
- نحوه تهیه و مصرف دمنوش اسطوخودوس
- قرص اسطوخودوس
- مضرات اسطوخودوس چیست؟
- چه افرادی مجاز به مصرف اسوخودوس نیستند؟
اسطوخودوس چیست؟
اسطوخودوس گیاهی با گلهای بنفش خوشرنگ است که رایحهای آرام بخش دارد. این گیاه بسیار مفید به شکلهای مختلف مصرف میشود.
میتوانید جوانه اسطوخودوس را به غذاها اضافه کنید یا آنها را در چای دم کنید. حتی می توانید آنها را خشک کنید و برای خوشبو کردن ملحفهها، لباسها و کفشهای خود، مقداری از این گیاه خوشبو را در کنارشان قرار دهید تا خوشبو شوند.
اسطوخودوس معمولاً در رایحه درمانی استفاده میشود. برای بهرهمندی از مزایای بوی آرام بخش آن، میتوانید یک بطری روغن اسطوخودوس را مقابل بینی خود نگه دارید و عطر آن را استنشاق کنید.
برای یک تجربه پایدارتر، ممکن است ترجیح دهید چند قطره از روغن را در یک پخش کننده یا رطوبتساز بریزید، که میتواند عطر آن را در تمام اتاق پخش کند.
طبع اسطوخودوس چیست؟
اسطوخودوس گیاهی با طبع گرم و خشک است، بنابراین باید به اندازه از آن مصرف کنید. مصرف بیش از اندازه آن موجب خشکی پوست میشود.

خواص اسطوخودوس برای کاهش وزن، بهبود دیابت و فشار خون موثر است.
خواص اسطوخودوس برای سلامتی
اسطوخودوس به موارد زیر کمک میکند:
- از بین بردن بیخوابی
- رفع اضطراب
- از بین بردن ریزش مو
- رفع سردرد
- از بین بردن عوارض جانبی شیمی درمانی
- ترمیم آکنه
- درمان سوختگی
- رفع اگزما و خشکی پوست
- التیام زخم
- بهبود مسائل خلقی
در ادامه به طور مفصل به فواید اسطوخودوس میپردازیم:
فواید اسطوخودوس برای لاغری
اگرچه روغنهای گیاهی نمیتوانند مستقیماً به کاهش وزن کمک کنند، اما میتوانند رژیم غذایی و برنامه ورزشی شما را به روشهای مختلف بهبود بخشند.
- به عنوان مثال، روغنهای گیاهی مانند اسطوخودوس میتوانند باعث خواب بهتر و تسکین بیخوابی شوند. زمانی که به اندازه کافی بخوابید، به احتمال زیاد روز پرباری خواهید داشت. از آنجایی که مطالعات نشان میدهد کم خوابی با افزایش وزن مرتبط است، برای هرکسی که میخواهد وزن کم کند، داشتن یک خواب خوب در شب بسیار مهم است.
خوب خوابیدن کلید تنظیم “هورمون های گرسنگی” است. وقتی خوب میخوابید، دو هورمون مرتبط با اشتها، گرلین (که به شما کمک میکند احساس گرسنگی کنید) و لپتین (که به شما میگوید گرسنه نیستید) بهتر تثبیت میشوند.

مداومت در استفاده از بخور و دمنوش اسطوخودوس به خواب راحت و کاهش وزن کمک میکند.
- هنگامی که مغز شما خسته است، احتمال بیشتری دارد که وعده های بزرگ تری بخورید. همچنین ممکن است احساس خستگی بیش از حد برای ورزش کنید. شما همچنین احتمال بیشتری برای خوردن غذاهای ناسالم دارید. اسطوخودوس که بیشتر به خاطر مزایای آرامشبخشی شناخته شده است، میتواند به تثبیت اشتهای شما، کاهش استرس و کمک به ایجاد عادات مثبت جدید مراقبت از خود کمک کند.
برای کمک به خواب، یک بطری روغن اسطوخودوس را در کنار تخت خود نگه دارید و بوی اسطوخودوس را هنگام خواب استشمام کنید. این کار سیستم عصبی شما را آرام میکند و بدن شما را برای خواب آماده می کند.
اسطوخودوس برای اعصاب
از جمله خواص اسطوخودوس کمک به آرامش روحی و روانی است. اسطوخودوس به چند روش موجب آرامش اعصاب و کاهش تنشهای روحی میشود:
اضطراب
اسطوخودوس به افراد مبتلا به اضطراب کمک میکند. مطالعات دیگر نتایج مشابهی یافتهاند.
مطالعات نشان میدهد افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی که کپسولهای روغن اسطوخودوس 160 میلیگرمی مصرف کردند، کاهش قابل توجهی در اضطراب داشتند.
مطالعه دیگری در سال 2010، قرصهای اسطوخودوس را با داروی ضد اضطراب لورازپام مقایسه کرد و به این نتیجه رسید که اثرات اسطوخودوس با داروهای تجویزی قابل مقایسه است.

از مهمترین خواص اسطوخودوس کاهش استرس و فشارهای روحی است.
افسردگی
اثرات اسطوخودوس بر افسردگی به اندازه تأثیرات روی اضطراب مستند نیست، اما تحقیقات امیدوارکننده است.
یک مطالعه کوچک در سال 2016 بر روی زنان پس از زایمان نشان داد که رایحه درمانی اسطوخودوس از استرس، اضطراب و افسردگی پس از زایمان جلوگیری میکند.
مطالعه کوچک دیگری در سال 2015 روی افراد مبتلا به بیماری کلیوی بررسی شد. محققان دریافتند افرادی که عطر اسطوخودوس را به مدت 1 ساعت در طول همودیالیز استشمام کردند، نسبت به کسانی که این کار را انجام ندادند، از افسردگی و استرس کمتری برخوردار بودند.
در یک مطالعه کوچک در سال 2020، افراد مسنی که دو بار در روز به مدت 2 هفته چای اسطوخودوس مینوشیدند، سطوح پایینتری از اضطراب و افسردگی را تجربه کردند.
فواید بینظیر اسطوخودوس برای پوست و مو
این گیاه خوش عطر و رنگ تاثیرات مهمی بر روی پوست و مو میگذارد:
مبارزه با شوره سر
سرتان پوست پوست شده؟ دکتر فرانسیسکا فوسکو، متخصص پوست در نیویورک میگوید: روغن اسطوخودوس میتواند به بهبود شرایط پوسته سر کمک کند.
برای استفاده از راه حل دکتر فوسکو برای مبارزه با شوره سر: موهای سر را با آب گرم مرطوب کنید، و با حوله خشک کنید، سپس، یک فنجان بردارید و 15 قطره از اسانس اسطوخودوس را با 2 قاشق غذا خوری روغن زیتون یا بادام میکس کنید.
این میکس را به مدت 10 ثانیه یا تا زمانی که گرم شود داخل مایکروفر قرار دهید. روغن را روی پوسته سر خود بمالید، و یک کلاه حمام روی سر خود قرار دهید، یک ساعت به همین شکل منتظر بمانید، سپس با شامپو بشویید.
ممکن است تا مشاهده نتیجه لازم باشد چندین بار این کار را تکرار کنید.
ریزش مو
استفاده موضعی از روغن اسطوخودوس به درمان بیماری به نام آلوپسی آراتا کمک میکند که باعث میشود موهای فرد به صورت تکه تکه ریزش کند.
بر اساس یک مطالعه قدیمیتر در سال 1998 که بر روی 86 فرد مبتلا به آلوپسی آرهآتا انجام شد، 44 درصد پس از ماساژ ترکیب اسانس آویشن، رزماری، اسطوخودوس و چوب سدر در مخلوطی از روغنهای حامل در پوست سر خود به مدت هفت ماه، رشد مو را بهبود بخشیدند.
یک مطالعه حیوانی در سال 2021 همچنین نشان داد که روغن اسطوخودوس با موفقیت رشد مو را در یک بازه زمانی 28 روزه تحریک میکند.

از دیگر خواص مهم اسطوخودوس بهبود زخمها و جوش صورت است.
آکنه
در مقایسه با درمانهای تهاجمیتر، روغن اسطوخودوس به دلیل توانایی آن در کشتن باکتریها، میتواند راهی ملایم برای درمان آکنه باشد.
در یک مطالعه در سال 2013، ترکیبی از روغن اسطوخودوس و عصاره آلوئه به طور موثری از رشد یک سویه باکتریایی که باعث آکنه میشود، جلوگیری کرد.
درمان سوختگی
اسطوخودوس مدتهاست که به عنوان یک درمان سنتی برای سوختگی استفاده میشود. طبق یک مطالعه در سال 2009، فعالیت ضد میکروبی این گیاه به جلوگیری از عفونت بعد از سوختگی نیز کمک میکند.
التیام زخم
قدرت تسکیندهنده اسطوخودوس به ترمیم پوست زخم کمک میکند. بررسی 20 مطالعه نشان داد که روغن اسطوخودوس سرعت بهبود زخم را افزایش میدهد، رشد کلاژن و روند بازسازی بافت پوست را تقویت میکند.
خواص اسطوخودوس برای تیروئید
اگر اضطراب ناشی از پرکاری تیروئید دارید، استفاده از روغن اسطوخودوس را در برنامه روزانه خود نظر بگیرید.
روغن اسطوخودوس برای قرنها به عنوان عاملی برای تقویت آرامش مورد استفاده قرار گرفته است. زمانی که روغن اسطوخودوس در هوا پخش میشود، احساس آرامش و تندرستی را افزایش میدهد.
اسطوخودوس برای سرماخوردگی
یکی از روشهای مؤثر خودمراقبتی، استفاده از روغنهای ضروری به عنوان مالش موضعی یا رایحهدرمانی است. این روغنهای معطر میتوانند به کاهش علائم آنفولانزا کمک کنند، به خصوص با پاک کردن مجرای بینی و کاهش سردرد.
برخی از روغنها مانند اسطوخودوس حتی ممکن است فواید ضد ویروسی برای کمک به درمان عفونتها و کاهش تب داشته باشند.
سعی کنید اسطوخودوس را با استنشاق بخار یا رقیق شده استنشاق کنید و در حمام گرم قرار دهید تا ببینید آیا میتواند به سرفه شما کمک کند یا خیر.

از جمله خواص اسطوخودوس بهبود علائم سرماخوردگی و آنفولانزا است.
اسطوخودوس برای فشار خون
اسطوخودوس یکی از محبوب ترین اسانسها برای افزایش آرامش و کاهش استرس و اضطراب است.
این امر به عملکرد قلب و فشار خون کمک بسیاری میکند. دانشمندان بر اساس یک مطالعه در سال 2006 و یک مطالعه در سال 2012 دریافتند که ترکیبی از روغنها، از جمله اسطوخودوس، میتواند فشار خون بالا را در شرکتکنندگانی که آن را استنشاق کردهاند، کاهش دهد.
اسطوخودوس و دیابت
اسانس اسطوخودوس کاربردهای متعددی در طب سنتی شرقی و غربی دارد و طبق تحقیقات منتشر شده در سال 2013، به تسکین علائم دیابت کمک میکند.
محققان دریافتند که در آزمایشهای حیوانی، اسانس اسطوخودوس به تعادل سطوح بالای قند خون و محافظت در برابر استرس اکسیداتیو کمک میکند، که باعث ایجاد عوارض در افراد مبتلا به دیابت میشود.
دیابت یک بیماری پیچیده است که ممکن است به آروماتراپی یا رایحه درمانی، که عمل استفاده از روغنهای گیاهی به عنوان درمان است، پاسخ دهد.
با این حال، ممکن است برای همه مفید نباشد یا ایمن نباشد. استنشاق و مالیدن به پوست دو روش اصلی استفاده از روغنهای گیاهی هستند. گیرندههای بینی و مویرگهای ریه ذرات بسیاری از اسانسها را میگیرند و به جریان خون میبرند.
اسطوخودوس برای یبوست
تحقیقات اولیه نشان میدهد که ماساژ ترکیبی از روغن اسطوخودوس، لیمو، رزماری و سرو، روی معده علائم یبوست را بهبود میبخشد.
فایده اسطوخودوس برای عوارض جانبی شیمی درمانی
رایحه درمانی میتواند به افراد مبتلا به سرطان کمک کند تا عوارض جانبی درمان خود را مدیریت کنند. رایحه درمانی اسطوخودوس ممکن است به کاهش اضطراب در مورد روشهای درمان سرطان کمک کند.
خواص اسطوخودوس طیف وسیعی از مشکلات و بیماریها را در برمیگیرد. از کاهش وزن و بهبود علائم دیابت گرفته تا کاهش استرس، درمان کمخوابی، یبوست، فشار خون بالا و بهبود عوارض داروهای شیمی درمانی. میتوانید از دمنوش اسطوخودوس مصرف کنید یا قرص اسطوخودوس را از داروخانهها یا عطاریهای معتبر خریداری کنید. استفاده از گلها و روغن این گیاه خوشرنگ نیز موثر است.
سردرد و میگرن
اثرات آرامبخش اسطوخودوس به تسکین سردرد یا میگرن کمک میکند.
در یک مطالعه در سال 2016، افراد مبتلا به میگرن که 3 ماه اسطوخودوس درمانی دریافت کردند، در مقیاس ارزیابی سردرد نسبت به گروه دیگر، سردردهای کمتری را تجربه کردند. در مطالعه دیگری در سال 2012، 47 شرکت کننده مبتلا به میگرن اسانس اسطوخودوس را به مدت 15 دقیقه استنشاق کردند. آنها نیز کاهش شدت و دفعات سردرد را تجربه کردند.
بیخوابی
در گذشته اسطوخودوس برای افرادی که از بیخوابی یا سایر اختلالات خواب رنج میبردند توصیه میشد. مردم بالشهای خود را با گلهای اسطوخودوس پر میکردند تا به آنها کمک کند بخوابند و شب بهتری داشته باشند.
امروزه تحقیقات نشان میدهد که تنفس عطر اسطوخودوس میتواند کیفیت خواب را بهبود بخشد. یک بررسی از 15 مطالعه در سال 2014 نشان داد که استنشاق روغنهای ضروری، از جمله اسطوخودوس، اثرات مثبتی در افراد مبتلا به اختلالات خواب خفیف دارد.
تحقیقات انجام شده در سال 2015 نشان داد افرادی که از رایحه درمانی اسطوخودوس استفاده میکردند، پس از بیدار شدن احساس شادابی بیشتری داشتند. مطالعه دیگری که در سال 2010 بر روی افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی انجام شد، نشان داد که روغن اسطوخودوس به صورت خوراکی به آنها کمک میکند شبها بیشتر بخوابند.

دمنوش اسطوخودوس به درمان بیخوابی کمک میکند.
جلوگیری از نفخ
نفخ و گوارش ضعیف میتواند نتیجه رشد بیش از حد باکتری های بد باشد. دکتر کریستین گربستادت، متخصص تغذیه میگوید: پلی فنولها (نوعی از آنتی اکسیدانها) که در اسطوخودوس وجود دارد میتوانند مقدار باکتریهای بد موجود در روده را کاهش دهند.
برای بهره بردن از این خاصیت تنها کافیست مقداری اسطوخودوس خرد شده را داخل ماست بریزید و میل کنید.
آرام کننده خارش پوست
پشهها ولتان نمیکنند؟ میتوانید خارش حاصل از گزش پشهها را با اسانس روغن اسطوخودوس آرام کنید. دکتر نایلا مالیک، متخصص پوست در تگزاس می گوید: اسطوخودوس یک ضد التهاب طبیعی است، پس به کاهش خارش، تورم و قرمزی کمک میکند.
دو قطره از آن را روی محلی که مشکل دارد بریزید اجازه دهید 15 دقیقه بماند (اگر بیشتر تحریک شد دست نگه دارید). تا 24 ساعت آینده هر 6 تا 8 ساعت استفاده کنید.
خواص اسطوخودوس برای زنان چیست؟
دردهای قاعدگی را تسکین میدهد
گرفتگی در قسمت پایین شکم قبل یا در طول دوره قاعدگی یک مشکل رایج در بین زنان است. اسطوخودوس به رفع این احساس ناراحتی کمک میکند.
به طور خاص، یک مطالعه روی 200 زن جوان در ایران نشان داد که استشمام اسطوخودوس به مدت 30 دقیقه در روز در 3 روز اول چرخه قاعدگی در مقایسه با گروه کنترل، پس از 2 ماه به میزان قابل توجهی کمتر دردناک است.
تحقیقات دیگر نشان می دهد که ماساژ با اسانس اسطوخودوس نیز به دردهای قاعدگی کمک میکند.

از خواص دمنوش اسطوخودوس کاهش دردهای قاعدگی است.
فایده اسطوخودوس برای مردان چیست؟
درمان اختلال نعوظ
اختلال نعوظ (ED) میتواند برای بسیاری از مردان یک تجربه ناامید کننده باشد. مردانی که از این بیماری رایج رنج میبرند به طور طبیعی به دنبال گزینههای درمانی هستند که بدون داشتن عوارض، عملکرد جنسی آنها را بهبود ببخشد.
رایحه درمانی با اسطوخودوس یک راه ساده برای آرامش، تقویت خلق و خو و کاهش اضطراب و افسردگی است که میتواند در تقویت میل جنسی و افزایش نعوظ مفید باشد. همچنین یک مطالعه نشان داد که رایحه اسطوخودوس، جریان خون آلت تناسلی را تا 40% افزایش میدهد.
نحوه تهیه و مصرف دمنوش اسطوخودوس
چای و عصاره اسطوخودوس به بهبود خواب، سلامت پوست، تقویت خلق و خو و تسکین اضطراب کمک میکند. نوشیدن چای اسطوخودوس میتواند آرامبخش و راهی عالی برای آرامشدن باشد.
میتوانید خودتان آن را با دم کردن 1 قاشق غذاخوری جوانه اسطوخودوس خشک در 2 فنجان آب درست کنید. میتوانید اسطوخودوس را در یک شیرینکننده مایع مانند عسل یل شیره بخوابانید و طعم و عطر آن را بگیرد.
قرص اسطوخودوس
در مقادیر کم مانند کپسول، مصرف روغن اسطوخودوس بیخطر است. از آنجایی که قرصهای اسطوخودوس مکملهای گیاهی هستند، میتوانید آنها را بدون نسخه خریداری کنید.

قرص اسطوخودوس عصاره گل خشک شده این گیاه مغذی است که بدون نسخه به فروش میرسد.
مضرات اسطوخودوس چیست؟
استفاده از اسطوخودوس به عنوان روغن به حساسیت پوست شما بستگی دارد. برخی از افراد پس از استفاده از روغن اسطوخودوس، واکنش آلرژیک را روی پوست تجربه میکنند. همیشه از روغن حامل استفاده کنید و قبل از استفاده از اسطوخودوس روی پوست خود یک تست پچ انجام دهید.
تحقیقات بیشتری برای تعیین ایمنی اسطوخودوس در افرادی که باردار یا شیرده هستند مورد نیاز است. اگر این شرایط برای شما صدق میکند، قبل از شروع هر گونه درمان با اسطوخودوس با پزشک خود صحبت کنید.
هنگام خرید اسانس اسطوخودوس، ببینید آیا میتوانید در مورد فرمول شیمیایی آن بپرسید. ترکیب اسانسها بسته به عوامل زیادی (مانند زمان برداشت) میتواند متفاوت باشد. همچنین برخی از روغنها را با مواد شیمیایی مصنوعی ترکیب میکنند.
چه افرادی مجاز به مصرف اسوخودوس نیستند؟
پسران قبل از بلوغ، بهتر است از روغن اسطوخودوس استفاده نکنند زیرا بر روی ترشح هورمونهای مردانه اثر منفی میگذارد. به عنوان مثال موجب بزرگ شدن سینه خواهد شد.
همچنین زنان باردار و شیرده نباید از اسطوخودوس به صورت قرص یا روغن یا در غذای خود استفاده کنند. کسانی که به هر دلیلی از دارو استفاده میکنند باید درباره مصرف اسطوخودوس به شیوههای مختلف، با پزشک خود مشورت کنند؛ به ویژه افراد دیابتی و کسانی که داروهای ضداسترس و ضدافسردگی مصرف میکنند.
آنچه از مقاله خواص اسطوخودوس آموختیم:
بسیاری از مردم از عطر دلپذیر و آرام بخش اسطوخودوس لذت می برند. اما مطالعات متعدد نشان دادهاند که این گیاه بنفش فقط یک عطر نیست، بلکه میتواند برای درمان علائم بیماریهای مختلف استفاده شود. از جمله خواص اسطوخودوس میتوان به کاهش استرس و افزایش آرامش روحی، بهبود خواب و بیخوابی، التیام زخمها، بهبود انواع سردرد و میگرن، کاهش دردهای قاعدگی و درمان اختلال نعوظ اشاره کرد. همچنین اگر به دنبال کاهش وزن هستید، اسطوخودوس یک گیاه موثر در چربیسوزی و لاغری است. دمنوش اسطوخودوس، رایحه درمانی با گل و روغن این گیاه معطر و استفاده از قرص اسطوخودوس از روشهای استفاده از این گیاه بسیار مفید است.
منابع:
نظرات شما
حمیدرضا ۲۸ تیر ۱۳۹۵
بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم سلام خیلی ممنون واقعا خدای عزیز و مهربان رو به خاطر اینهمه نعمتهای مفید و پاکیزه همیشه باید شکر کنیم
کارشناس به اندام ۰۱ خرداد ۱۴۰۰
🙏🙏🙏🌸🌸🌸