آیا تاکنون اصطلاح گروه خونی طلایی را شنیده‌اید؟ نه، این واژه به اکسیر جادویی یا نوعی گنجینه نادر اشاره ندارد. خون طلایی به گروه خونی‌ای بسیار نادر و منحصربه فرد اطلاق می‌شود که رازهای شگفت انگیزی را در اعماق سرخش پنهان کرده است!
در این خبر، به رمزگشایی از اسرار خون طلایی خواهیم پرداخت و به بررسی اهمیت، منشأ، آمار و پراکندگی جهانی آن می‌پردازیم.
گروه خونی طلایی چیست؟
برخی ممکن است تصور کنند خون طلایی یکی از چهار گروه خونی شناخته شده است و بپرسند “خون طلایی کدام گروه خونی است؟” اما حقیقت این است که گروه خونی طلایی یک گروه خونی جدید است!
در دنیای گروه‌های خونی، گروهی نادر و اسرارآمیز وجود دارد که با عنوان «خون طلایی» شناخته می‌شود. منشأ خون طلایی به فردی خاص بازمی‌گردد که خون او دارای ترکیب خارق العاده‌ای از آنتی ژن‌ها بود؛ ترکیبی که آن را از تمامی گروه‌های خونی شناخته شده دیگر متمایز می‌سازد.
برای درک بهتر گروه خونی طلایی ابتدا باید درک درستی از گروه های خونی شناخته شده داشته باشیم:
هر گروه خونی دارای آنتی ژن‌های متفاوتی بر سطح گلبول‌های قرمز است که همین آنتی ژن‌ها سازگاری یا ناسازگاری آن را با سایر گروه‌های خونی تعیین می‌کنند.
چهار گروه خونی اصلی وجود دارد:
A ، B، AB و O
و هر گروه خونی بر اساس وجود یا عدم وجود آنتی ژن‌های خاصی (آنتی ژن‌ها ذراتی هستند که سیستم ایمنی بدن شما در صورت ناآشنا بودن با آن‌ها، به آن‌ها حمله می‌کند.) در گلبول‌های قرمز خون تعیین می‌شود:
گروه خونی A دارای آنتی ژن A در سطح گلبول‌های قرمز خود است، در حالی که گروه خونی B آنتی‌ژن B را داراست. گروه خونی AB هر دو آنتی ژن A و B را دارد، در حالی که گروه خونی O فاقد هر دو آنتی ژن است.
علاوه بر این، هر گروه خونی می‌تواند مثبت یا منفی باشد که این امر به وجود یا عدم وجود آنتی ژنی به نام RhD (ریزوس) بستگی دارد:
- اگر آنتی ژن RhD داشته باشید، گروه خونی شما مثبت است؛
- اگر آنتی ژن RhD نداشته باشید، گروه خونی شما منفی است.
حالا، اینجاست که خون طلایی وارد می‌شود. بیش از ۵۰ آنتی ژن مختلف Rh وجود دارد. افرادی که خون Rh null یا همان خون طلایی دارند، هیچ یک از آنتی ژن‌های Rh را ندارند!
در واقع منشأ خون طلایی به یک جهش ژنتیکی در ژن RHD بازمی‌گردد؛ ژنی که مسئول تولید پروتئین Rh در گلبول‌های قرمز خون است. این جهش منحصربه فرد موجب فقدان یا سطوح بسیار پایین پروتئین‌های Rh در خون می‌شود که در نهایت به پدیده‌ای با عنوان «فنوتیپ Rh-null» منجر می‌گردد.
نخستین مورد ثبت شده از خون طلایی در سال ۱۹۶۱ کشف شد، زمانی که در جریان یک آزمایش معمول تعیین گروه خونی، زنی شناسایی شد که هیچ یک از آنتی ژن‌های A، B یا Rh را در خون خود نداشت. از آن زمان تاکنون، تنها حدود ۴۰ نفر در سراسر جهان شناسایی شده‌اند که دارای این گروه خونی شگفت انگیز هستند.
گروه خونی طلایی چه رنگی است؟
رنگ آن با خون معمولی تفاوتی ندارد و همان رنگ قرمز طبیعی خون را دارد. اصطلاح «طلایی» بیشتر به دلیل نادر و ارزشمند بودن این گروه خونی به آن اطلاق شده است، نه رنگ واقعی خون.
ویژگی های گروه خونی طلایی
خاص بودن و یکتایی آن نه تنها به دلیل کمیابی‌اش بلکه به خاطر کاربردهای بالقوه‌اش است. این گروه خونی فوق العاده درهای متعددی را به روی درمان‌های نجات بخش زندگی و پیشرفت‌های پزشکی باز کرده است:
انتقال به تمام گروه خای خونی دیگر
یکی از کاربردهای اصلی خون طلایی در حوزه پزشکی انتقال خون است. خون طلایی می‌تواند به عنوان یک دهنده جهانی برای افرادی با گروه‌های خونی نادر یا دشوار در تطبیق استفاده شود.
این بدان معناست که می‌توان آن را به طور ایمن به بیمارانی که فوراً به انتقال خون نیاز دارند تزریق کرد، بدون نگرانی از مشکلات سازگاری. قابلیت استفاده از خون طلایی به عنوان جایگزین چندین گروه خونی مختلف، آن را در مواقع اضطراری یا شرایطی که زمان اهمیت حیاتی دارد، بسیار ارزشمند می‌سازد.
در واقع خون طلایی یک گروه خونی بسیار نادر و منحصربه فرد است که فاقد آنتی ژن‌های معمول گروه‌های خونی مانند A، B و Rh می‌باشد. به همین دلیل، این گروه خونی قابلیت انتقال به افراد با هر نوع گروه خونی دیگری را بدون ایجاد واکنش ایمنی دارد.
درمان‌های پزشکی خاص
علاوه بر این، خون طلایی نقش مهمی در تحقیقات علمی و توسعه فناوری ایفا می‌کند. دانشمندان به طور مستمر این ناهنجاری ژنتیکی منحصر به فرد را مطالعه می‌کنند تا بتوانند اسرار آن را کشف کرده و راه‌های جدیدی برای بهره مندی بشر از آن بیابند. با بررسی منشأ و ویژگی‌های خون طلایی، پژوهشگران قصد دارند به درک بهتری از پیشگیری بیماری‌ها، تکنیک‌های پیوند اعضا و حتی احتمالاً درمان‌های ژنتیکی دست یابند.
نکته ویژه درباره خون طلایی:
این خون به عنوان دهنده جهانی برای افرادی که آنتی‌بادی‌های Rh نادر یا متعدد دارند شناخته می‌شود — حتی انعطاف پذیرتر از گروه خونی O- است. اما پیدا کردن این نوع خون بسیار دشوارتر است.
از طرف دیگر، دریافت انتقال خون از فردی که خونش نیز Rh null نیست، می‌تواند برای کسانی که خون طلایی دارند خطرناک باشد.
پزشکان توصیه می‌کنند برای افرادی که خون Rh null دارند، بهترین گزینه‌ها این است که خودشان خون خود را اهدا و فریز کنند تا در صورت جراحی‌های برنامه ریزی شده از آن استفاده شود و همچنین به طور دقیق شرایطی مانند کم خونی را با روش‌هایی مانند مصرف آهن یا اسید فولیک مدیریت کنند تا در صورت امکان از نیاز به انتقال خون جلوگیری شود.
اما خطر چیست؟ به یاد داشته باشید که خون طلایی هیچ یک از آنتی ژن‌های Rh را ندارد، در حالی که گروه‌های خونی دیگر این آنتی ژن‌ها را دارند:
- خون O- آنتی ژن‌های A، B و RhD را ندارد، بنابراین سیستم ایمنی اکثر افراد آن را به عنوان خون امن می‌پذیرد.
- اما خون O- همچنان حاوی سایر آنتی ژن‌های Rh است. بنابراین، اگر این خون به کسی با خون طلایی داده شود، سیستم ایمنی بدن او ممکن است واکنش دفاعی نشان دهد!
تطابق خون بستگی به پذیرش خون اهدا شده توسط سیستم ایمنی بدن دارد. اگر خون دارای آنتی ژنی باشد که بدن آن را نشناسد، ممکن است واکنش انتقال خون رخ دهد و مشکلات زیر را ایجاد کند:
- علائم شبیه به آنفولانزا (شامل تب و لرز)
- زردی پوست
- درد کمر
- خون در ادرار
- نارسایی کلیه
اگر این شرایط درمان نشود، ناسازگاری خون می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
گروه خونی طلایی در ایران
بر اساس اعلام سازمان انتقال خون ایران، تاکنون ۱۰ نفر در کشور دارای نادرترین نوع گروه خونی جهان، موسوم به «ارهاش خنثی» (Rh-null) یا «خون طلایی» شناسایی شده‌اند. این گروه خونی بسیار کمیاب است و به طور متوسط در هر شش میلیون نفر تنها یک نفر یافت می‌شود. علاوه بر این، حدود ۳۵۰ واحد خون نادر و بسیار نادر نیز در بانک خون ایران ذخیره شده است.
خون طلایی یک واقعیت بسیار نادر و منحصربه فرد در زیست شناسی انسان است. در حالی که اکثر افراد هرگز با خون Rh null مواجه نخواهند شد، آشنایی با آن نشان می‌دهد که خون و بدن ما چقدر پیچیده و شگفت انگیز هستند.
سلام رفتم واسه گواهینامه پایه سوم ازمایش دادم ک بدونم گروه خونی من چیه گفتن گروه خون طلایی کسی میدونه یعنی چه وراهنماییم کنه ممنونم
سلام عزیزم دربالا توضیح داده شده که گروه کمیابی هست