عوارض بی خوابی بر مغز! از اختلال در تمرکز تا آلزایمر

همه ما با سرگیجه ای که خستگی می تواند به وجود بیاورد آشناییم. حالتی که حتی ساده ترین کارها را به نظر غیرممکن می سازد. تحقیقات جدید می گوید این حالت شاید به دلیل عوارض بی خوابی بر مغز باشد و در نتیجه آسیبی به مغز وارد می شود که بی شباهت به آسیب مغزی افراد آلزایمری نیست.

بی خوابی همچنین بر توانایی های ذهنی و وضعیت عاطفی شما تأثیر منفی می گذارد و ممکن است احساس بی تابی یا نوسانات خلقی داشته باشید. همچنین می تواند فرآیندهای تصمیم گیری را به خطر بیاندازد. در این مقاله با عوارض بی خوابی بر مغز آشنا خواهید شد. امیدواریم بعد از مطالعه ی این مقاله سبک زندگی سالمتری را در پیش بگیرید.

عوارض بی خوابی بر مغز چیست؟

دانشمندان در دانشگاه Marche Polytechnic ایتالیا با استفاده از نرم افزار اسکن block-face بررسی کردند که چگونه کمبود خواب روی مغز موش ها تاثیر می گذارد. آنها مشاهده کردند وقتی یک موش به مدت 5 روز بیدار نگه داشته می شود، برخی سلول های خاص (به نام سلول های آستروسیت) او واکنش نشان می دهند. این تحقیقات نشان داد چنین حالتی به مرور زمان باعث خوردگی در مغز می شود.

مهم ترین عوارض بی خوابی بر مغز عبارتند از:

اختلال در حافظه

بی خوابی می تواند بر توانایی شما در شکل گیری خاطرات کوتاه مدت و بلند مدت تأثیر بگذارد. این امر در درجه اول به این دلیل است که مغز شما برای ایجاد اتصالات، به خواب نیاز دارد که به شما در پردازش، تجزیه و تحلیل و حفظ اطلاعات جدید کمک می کند.

بنابراین، توصیه می شود قبل از یک امتحان بزرگ به خوبی بخوابید، این امر برای یادآوری مؤثر اطلاعاتی که باید درخواست کنید بسیار مهم است.

کاهش سیستم ایمنی

وقتی می خوابید، سیستم ایمنی، شروع به محافظت از آنتی بادی ها و سیتوکین ها می کند. سیستم ایمنی از این مواد برای مبارزه با مهاجمان خارجی مانند باکتری ها و ویروس ها استفاده می کند. برخی از سیتوکین ها همچنین به شما در روند خواب کمک کرده و به سیستم ایمنی راندمان بیشتری می دهد تا از بدن در برابر بیماری ها دفاع کند.

محرومیت از خواب، سیستم ایمنی بدن شما را منحل می کند. اگر به اندازه کافی نخوابید، ممکن است بدن شما نتواند مهاجمان را از بین ببرد و بهبودی شما به مدت بیشتری طول بکشد. محرومیت طولانی مدت از خواب همچنین خطر بیماری های مزمن مانند دیابت و بیماری های قلبی را افزایش می دهد.

مشکل در تمرکز

عدم تمرکز یک اثر عمده بی خوابی است. یک مغز خسته نمی تواند به اندازه کافی روی وظایف و اولویت های مهم مورد نظر متمرکز شود – خصوصاً برای مدت زمان طولانی. تفکر انتقادی و مهارت های حل مسئله نیز با محرومیت طولانی مدت از خوابدچار اختلال می شوند و در نهایت، هنگامی که این توانایی های شناختی مختل شود، بهره وری به شدت کاهش می یابد.

مطالعات نشان می دهد که کمبود خواب منجر به آسیب عصبی در هیپوکامپ مغز که در یادگیری و حافظه نقش دارد، می شود. برای درک بهتر این تغییرات، دانشمندان شروع به بررسی پروتئین ها و RNA کردند که حاوی دستورالعمل های رمزگذاری شده ژنتیکی حاصل از DNA است. در این روش، مطالعات قبلی برخی از عوامل مرتبط با از بین رفتن خواب به آسیب را شناسایی کردند.

www.acs.org

نوسانات خلقی

قاب ذهن و تمایلات افراد می تواند تحت تأثیر انواع موارد مانند گرسنگی، استرس، داروهای خاص و روابط بین فردی قرار بگیرد. محرومیت از خواب همچنین یک عامل شناخته شده در ایجاد تغییرات نامنظم در خلق و خو است.

بی خوابی افراد را احساسی تر و عصبی تر می کند. بعضی اوقات، حتی محرومیت از خواب می تواند تأثیر قابل توجهی در خلق و خوی داشته باشد. خوشبختانه، هنگامی که یک فرد به خوبی استراحت کند و خواب او تنظیم شود، روحیه اش نیز به حالت عادی باز می گردد.

کاهش خلاقیت

آیا تا به حال سعی کرده‌ اید بعد از یک خواب بد شبانه از قوه تخیل خود استفاده کنید؟ احتمالا این کار سخت‌ تر از حد معمول به نظر می‌ رسد. دلیلش هم این است که یکی از اثرات رایج بی‌ خوابی، سرکوب خلاقیت است. اختلال عملکرد اجرایی – که ناشی از خستگی لوب پیشانی مغز است – نمی‌تواند به درستی نوآوری و ابتکار را تسهیل کند.

بنابراین، اگرچه ممکن است برخی از بزرگترین هنرمندان، نویسندگان و طراحان جهان، شب‌های زیادی را صرف خلق شاهکارهای خود کرده باشند، اما بی‌ خوابی طولانی مدت برای فرآیند خلاقیت مضر است.

آلزایمر

تحقیقات نشان می‌دهد که خواب به مغز کمک می‌کند تا وظایف مهمی مانند پاکسازی پروتئین‌ های بتا آمیلوئید بالقوه خطرناک را انجام دهد. در بیماری آلزایمر، بتا آمیلوئید به صورت خوشه‌ هایی به نام پلاک تجمع می‌یابد که عملکرد شناختی را بدتر می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که حتی یک شب بی‌خوابی می‌تواند میزان بتا آمیلوئید را در مغز افزایش دهد.

یک تجزیه و تحلیل، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را در افراد دارای مشکلات خواب به طور قابل توجهی بالاتر نشان داد و تخمین زد که 15٪ موارد بیماری آلزایمر به دلیل خواب ناکافی است.

سایر مشکلات روحی

باور کنید یا نه، یکی از عوارض بی خوابی بر مغز، ایجاد رفتارهای تکانشی است. این اثر اغلب پس از دوره‌های طولانی بی‌خوابی تجربه می‌شود. سایر خطرات روانی شامل افزایش اضطراب، افسردگی، پارانویا و افکار خودکشی است. در برخی موارد، افراد حتی می‌توانند در نتیجه کمبود خواب، توهمات شنیداری یا بصری را تجربه کنند.

آیا اثرات شناختی کمبود خواب برای همه یکسان است؟

خیر، کمبود خواب همه افراد را به یک شکل تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. مطالعات نشان داده‌اند که برخی افراد ممکن است بیشتر مستعد اختلالات شناختی ناشی از کمبود خواب باشند و این موضوع می‌تواند تحت تأثیر ژنتیک نیز باشد.

تحقیقات نشان داده است که بزرگسالان در غلبه بر اثرات کمبود خواب بهتر از جوانان عمل می‌کنند. نوجوانان به دلیل رشد مداوم مغز که در طول سال‌های نوجوانی اتفاق می‌افتد، در معرض خطر بیشتری برای اثرات مضر کمبود خواب بر تفکر، تصمیم‌ گیری و عملکرد تحصیلی هستند.

برخی مطالعات همچنین نشان داده‌اند که زنان در مقابله با اثرات کمبود خواب از مردان بهتر عمل می‌کنند، اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا این موضوع به عوامل بیولوژیکی، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی یا ترکیبی از هر دو مربوط می‌شود یا خیر.

چگونه بفهمیم کمبود خواب داریم؟

اگر شما هم از جمله کسانی هستید که دچار کمبود خوابند، مواردی که در ادامه گفته می شود برایتان آشنا خواهد بود:

نمی توانید تمرکز کنید: اگر به خوبی روی مسائل و کارهای خود نمی توانید تمرکز کنید، بد نیست به دنبال نشانه های کم خوابی در زندگیتان باشید. عدم تمرکز یکی از اصلی ترین نشانه های کم خوابی است.

همیشه برخی چیزها را فراموش می کنید: دانش آموزان مخصوصا به این نکته توجه کنند! تثبیت حافظه، زمانی که مغز یک واقعه را ذخیره می کند تا در آینده دوباره به یادش بیاورد، تنها زمانی رخ می دهد که ما خواب هستیم. بنابراین اگر می خواهید آنچه آموخته اید و یا می خواهید به خاطر بسپارید تثبیت شود خوب بخوابید.

دائما خطا می کنید: به اندازه کافی نخوابیدن همچنین باعث می شود بیشتر در معرض حوادث قرار بگیریم. به گفته National Sleep Foundation وقتی کمتر از 7 ساعت می خوابیم واکنش ها، تعادل و درک عمیق دچار مشکل می شوند و به همین خاطر بیشتر در معرض حوادثی مانند تصادف ماشین قرار می گیریم.

سرحال نیستید: بر کسی پوشیده نیست که خستگی می تواند باعث شود حساس و زودرنج شویم، اما بر اساس تحقیقات کسانی که کمتر می خوابند بیشتر در معرض ناراحتی و افسردگی قرار دارند. حتی میل جنسی در این افراد فروکش می کند.

دائم مریض می شوید: بسیاری از تحقیقات تا به حال کمبود خواب را به کاهش ایمنی بدن ربط داده اند. بنابراین اگر می خواهید تابستان دچار مریضی نشوید پس ارزشش را دارد تا با یک برنامه ریزی درست ساعات خواب خود را تنظیم کنید.

آنچه از مقاله عوارض بی خوابی بر مغز آموختیم:

نه تنها عوارض بی خوابی بر مغز را نمی توان نادیده گرفت، بلکه از تاثیرات مخرب آن بر جنبه‌های سلامت نیز نمی توان گذشت. این اختلال خواب، با اختلال در فرآیندهای شناختی، حافظه، خلق‌ و‌ خو و حتی افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی، کیفیت زندگی افراد را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار می‌دهد.

با توجه به عوارض جدی و گسترده کم‌ خوابی بر مغز، لازم است افراد با آگاهی از این عوارض، به اتخاذ سبک زندگی سالم، شامل رعایت بهداشت خواب، مدیریت استرس و تغذیه مناسب، بپردازند و به حفظ سلامت مغز کمک کنند. در صورت تجربه مشکلات خواب مزمن، مراجعه به پزشک متخصص و دریافت راهنمایی‌های لازم، می‌تواند در بهبود کیفیت خواب و پیشگیری از عوارض جانبی موثر باشد.

سوالات متداول مقاله عوارض بی خوابی بر مغز:

منبع:

www.waldenu.edu

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.

رژیم فستینگ / سبک زندگی سالم

×