خواص سرکه بالزامیک برای لاغری ، سلامتی و پوست و مو

سرکه بالزامیک و لاغری ارتباط مستقیمی با یگدیگر دارند، اما تمام خواص آن به کاهش وزن خلاصه نمی‌شود. این چاشنی خوش طعم تاثیر به سزایی در کنترل قند خون و تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. علت این امر به طرز تهیه سرکه بالزامیک برمی‌گردد که طی یک فرایند طولانی و خاص انجام می‌شود.

سرکه بالزامیک نوعی سرکه با رنگ قهوه‌ای تیره است که از آب انگور تخمیر نشده تولید می‌شود. همه با طعم متفاوت این سرکه آشنا هستید که بعد از چشیدن مزه ترشی دارد.

سرکه بالزامیک طبیعی ماه‌ها یا سال‌ها داخل بشکه‌های مخصوصی نگه‌داری می‌شود و به همین دلیل گران قیمت است. از سرکه بالزامیک برای تهیه غذاها به خصوص سس سالاد استفاده می‌شود. مردم آن را به عنوان طعم‌دهنده کم چرب و مفید برای قلب در رژیم غذایی می‌شناسند. در این مقاله شما را با خواص سرکه بالزامیک و عوارض جانبی آن آشنا خواهیم کرد.

بالزامیک چیست؟

سرکه بالزامیک از فرآیند تولید سرکه ایتالیایی که قدمت آن به قرون وسطی باز می‌گردد، به دست می‌آید. سرکه بالزامیک اصل، نزدیک به هزار سال است که در زادگاهش، شهر مودنا، در منطقه شمالی امیلیا رومانیا، ایتالیا و اطراف آن تولید می‌شود. سرکه بالزامیک سنتی فقط با یک ماده تهیه می‌شود: ” انگور” (به ایتالیایی “mosto”)

برای تهیه این سرکه آب انگور شیرین تازه، باید فشرده شده تا غلیظ ، تخمیر و اسیدی شود و برای 12 تا 25 سال در بشکه‌های چوبی نگهداری شود تا به عمل بیاید. این سرکه ترش و شیرین، تیره و گران است. اصل این سرکه را فقط در یک فروشگاه تخصصی یا آنلاین پیدا خواهید کرد.

ارزش غذایی سرکه بالزامیک

ارزش غذایی 100 گرم سرکه بالزامیک را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

خواص بالزامیک

حالا ببینیم این سرکه خوش طعم چه فوایدی دارد که آن را به یک چاشنی باارزش و مغذی تبدیل کرده است:

کاهش کلسترول

سرکه بالزامیک به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند. تحقیقات زیادی اثر سرکه بالزامیک بر روی چربی خون را بررسی کرده‌اند. نتایج نشان داد‌ه‌اند که سرکه بالزامیک انتخاب مناسب برای کسانی است که می‌خواهند سطح کلسترول خود را ثابت نگه دارند و یا آن را کاهش دهند.

آنتی اکسیدان موجود در سرکه بالزامیک، سلول‌های رادیکال آزاد را که برای بدن سمی و بالابرنده سطح کلسترول خون (LDL ) هستند را از بین می‌برد. با مصرف سرکه بالزامیک در سس یا غذاهای دیگر از گرفتگی رگ‌های بدن جلوگیری کنید.

یکی از خواص سرکه بالزامیک، این است که به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند.

کمک به هضم غذا

این سرکه به هضم بهتر غذا کمک می‌کند. اسید استیک موجود در سرکه بالزامیک، ترکیبی فعال و دارای پروبیوتیک است. این پروبیوتیک‌ها به هضم غذا کمک می‌کنند و سلامت روده را افزایش می‌دهند.

همچنین تاثیر مثبتی روی سیستم ایمنی دارد. ترکیبات پروبیوتیک سرکه بالزامیک در برخی از افراد سبب احساس سیری می‌شود.

کاهش وزن

سرکه بالزامیک به کاهش وزن نیز کمک می‌کند. انواع سرکه‌ها به خاطر شاخص ضد چاقی معروف هستند و سرکه بالزامیک نیز از این قاعده مستثنا نیست.

ترکیبات پروبیوتیک سرکه بالزامیک کمک می‌کنند فرد برای طولانی مدت احساس سیری داشته باشد. این سرکه برخلاف دیگر طعم دهنده‌ها مانند کره و مایونز، بدون چربی است. این سرکه اکسیر جادویی کاهش وزن نیست اما کمک می‌کند سریع‌تر به کاهش وزن برسید.

رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره کافیـه همیـن الان تصمیم بگیری که می‌خـوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.

ثبت نام و دریافت رژیم مشاوره خرید رژیم

کاهش قند خون

این سرکه خوش طعم با دیابت رابطه خوبی دارد. محققان در سال 2016 دریافتند مصرف سرکه بالزامیک در افرادی که مقاومت به انسولین دارند، قند خون‌شان را تا بالای 5 ساعت ثابت نگه می‌دارد.

سرکه بالزامیک اثر ضدگلایسمی دارد و سبب می‌شود بعد از استفاده، قندخون فرد به صورت ناگهانی بالا نرود. به همین دلیل برای افراد مبتلا به دیابت مناسب است.

بهبود گردش خون و تقویت قلب

از دیگر خواص سرکه بالزامیک این است که به بهبود جریان خون کمک می‌کند. این سرکه دارای پلی فنل‌هایی است که به سیستم قلبی_عروقی  کمک می‌کنند.

سرکه بالزامیک چون از انگور درست شده، از بیماری قلبی و جمع شدن پلاکت‌های خون جلوگیری می‌کند. به همین دلیل سال‌هاست که فرهنگ‌های مدیترانه‌ای از سرکه بالزامیک به عنوان ماده‌ای «تسکین بخش» و «ضد پیری» استفاده می‌کنند.

کنترل فشار خون

سرکه بالزامیک به بهبود فشار خون بالا نیز کمک می‌کند. نتایج تحقیقی در سال 2001 نشان داد موش‌هایی که مبتلا به فشار خون بالا بودند، بعد از مصرف سرکه برای طولانی مدت فشار خون‌شان پایین آمد.

با مصرف یک تا دو قاشق چای‌خوری سرکه بالزامیک به عنوان سس یا چاشنی نه تنها غذا خوشمزه‌تر می‌شود بلکه به حفظ سلامت بدن کمک می‌کند.

سرکه بالزامیک به بهبود فشار خون بالا کمک می‌کند.

کمک به سلامت پوست و مو

یکی ازمهم‌تریم خواص سرکه بالزامیک بهبود سلامت پوست است. انواع سرکه مانند سرکه سیب و بالزامیک برای درمان آکنه و جوش‌های عفونی به صورت موضعی موثر است.

ممکن است رنگ تیره این سرکه روی پوست اثر بگذارد؛ به همین خاطر بالزامیک را مستقیما روی پوست امتحان نکنید. سرکه بالزامیک دارای اسید استیک، ترکیبات ضدمیکروبی و آنتی اکسیدان است.

مصرف سرکه بالزامیک به عنوان بخشی از رژیم غذایی، پوست را شفاف و روشن تر می‌کند. بیشتر سرکه‌ها دارای مقادیر بالایی از ویتامین A ،B ،C و اسید استیک هستند. این موارد بسیار برای پوست کف سر مفیدند.

تنها کافیست بالزامیک را روی پوست کف سر بمالید تا احساس بهتری کنید. اسید بالزامیک سبب درخشان شدن موی سر می‌شود.

مفید برای دوران بارداری

سرکه بالزامیک برای دوران بارداری مفید است. شاید در ابتدا این سوال به ذهن‌تان بیاید که آیا می‌شود در دوره بارداری سرکه بالزامیک استفاده کرد یا خیر؟ سرکه بالزامیک در لیست غذاهای محدود شده دوره بارداری نیست بنابراین به مقدار متعادل مصرف کنید.

مزایای مصرف سرکه در طول بارداری

بهبود دادن حالت تهوع: خانم‌های باردار با اضافه کردن یک قطره سرکه به بعضی از غذاها در هنگام صبح به راحتی از شر حالت تهوع راحت می‌شوند.

یک طعم دهنده عالی بدون سدیم اضافی: در طول بارداری خیلی باید مواظب مقدار سدیم دریافتی باشید که بیشتر از حد مجاز یعنی 2.300 میلی گرم نشود. برای پیشگیری از آسیب رسیدن به خودتان و کودک، از سرکه به عنوان طعم دهنده استفاده کنید.

غنی از آنتی اکسیدان

از دیگر خواص سرکه بالزامیک آنتی اکسیدان فروان آن است. این سرکه سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی است که در دوره بارداری بسیار مفید هستند. آنتی اکسیدان موجود در سرکه سلول‌های بدن مادران باردار را از آسیب رادیکال‌های آزاد محفوظ نگه می‌دارد.

دریافت آنتی اکسیدان اضافی از شما و فرزندتان در برابر آسیب‌های استرس اکسیداتیو جلوگیری می‌کند.

سرکه بالزامیک، سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی است که در دوره بارداری بسیار مفید هستند.

کمک به بهبود زخم

سرکه بالزامیک سال‌هاست که به ترمیم زخم‌ها کمک می‌کند. تحقیقات نشان دادند سرکه بالزامیک خاصیت ضدقارچی، ویروسی و باکتریایی دارد. با این حال تاثیر سرکه بالزامیک روی ترمیم سریع‌تر زخم‌ها به تحقیقات بیشتری نیاز دارد.

تقویت استخوان‌ها

سرکه بالزامیک به قوی‌تر کردن استخوان‌ها کمک می‌کند. اسید استیک سرکه بالزامیک جذب برخی از مواد معدنی در بدن را افزایش می‌دهد. این مواد معدنی همان مواردی هستند که به قوی‌تر شدن استخوان‌ها کمک می‌کنند.

تقویت سیستم ایمنی بدن

سرکه بالزامیک سرشار از آنتی اکسیدان‌های مختلف است. این آنتی اکسیدان‌ها با آسیب‌های سلولی مقابله می‌کنند در نتیجه سیستم ایمنی بدن تقویت می‌شود. همچنین این آنتی اکسیدان‌ها روند پیری را آهسته می کنند.

سرکه بالزامیک چه تاثیری بر روی کاهش وزن دارد؟

کاهش وزن موثر مستلزم خوردن کالری کمتری نسبت به کالری است که روزانه می‌سوزانید. در حالی که برخی از غذاها می‌توانند از کاهش وزن جلوگیری کنند، سرکه ممکن است به کاهش کالری دریافتی و کاهش وزن کمک کند.

با این حال، سرکه بالزامیک تنها در صورتی به کاهش وزن کمک می‌کند که به عنوان بخشی از یک برنامه غذایی کم کالری استفاده شود.

بر اساس مطالعه‌ای که در سال 2009 منتشر شد، مصرف سرکه به کاهش وزن بدن، چربی و سطح تری گلیسیرید در مردان چاق کمک می‌کند.

افراد مورد مطالعه که وزن کم کردند، روزانه به مدت 12 هفته 15 تا 30 میلی لیتر – معادل حدود 1 تا 2 قاشق غذاخوری و 14 تا 28 کالری – سرکه مصرف کردند. آزمایش‌دهندگانی که سرکه می‌خوردند، چربی احشایی و دور کمر کمتری نسبت به افراد مورد مطالعه که سرکه مصرف نمی‌کردند، داشتند.

سرکه بالزامیک تنها در صورتی به کاهش وزن کمک می‌کند که به عنوان بخشی از یک برنامه غذایی کم کالری استفاده شود.

کالری موجود در سرکه بالزامیک

در حالی که سرکه بالزامیک یک غذای نسبتا کم کالری است، کالری موجود در آن عمدتا از شکر است. خبر خوب این است که یک قاشق غذاخوری سرکه بالزامیک حاوی تنها 14 کالری است که می‌تواند به شما کمک کند در صورت استفاده به جای سس‌های سالاد پرکالری مانند سس‌های ایتالیایی، رنچ، فرانسوی یا هزار جزیره، میزان کالری دریافتی خود را کنترل کنید.

به عنوان مثال، 1 قاشق غذاخوری سس فرانسوی حدود 73 کالری و یک قاشق غذاخوری از سس رنچ حاوی 63 کالری است.

سیرکننده است و به چربی‌سوزی کمک می‌کند

سرکه بالزامیک به دلیل این که از انگور تولید می‌شود، دارای فیبر است. همان‌طور که می‌دانید فیبر، هضم غذا را کند کرده و موجب کاهش اشتها کمک می‌کند.

همچنین تحقیقات علمی بین‌المللی نشان داده است که اسید استیک موجود در سرکه بالزامیک مودنا تولید آنزیم‌هایی را تحریک می‌کند که از اکسیداسیون اسیدهای چرب در خون حمایت می‌کنند.

این واکنش همچنین باعث تسریع قابل توجه متابولیسم می‌شود. به علاوه، اسید استیک، هضم کربوهیدرات‌ها را کند می‌کند و باعث می‌شود برای مدت طولانی تری احساس سیری کنید.

جایگزینی برای نمک و چاشنی‌های چرب است

به اشتباه تصور می‌شود که سرکه بالزامیک سرشار از کالری است. در مقابل، 100 گرم از این محصول معادل 88 کیلو کالری است که معادل کمتر از 9 کیلو کالری در هر قاشق است. به همین دلیل است که از نظر تغذیه، جایگزین مناسبی برای نمک و سایر چاشنی‌های پر کالری مانند روغن، کره یا گوشت خوک است.

سرکه بالزامیک به دلیل این‌که از انگور تولید می‌شود، دارای فیبر است.

چگونه بالزامیک را به رژیم غذایی خود اضافه کنیم؟

این سرکه خوشمزه را به چند روش می‌توانید مصرف کنید:

1- خام و به همراه انواع سالاد و غذا، به جای استفاده از سس مایونز و قرمز

2- به صورت ترکیب شده با مواد دیگر و تهیه سس برای سالاد و مواد غذایی

3- با ترکیب سیر، رزماری، روغن زیتون، نمک و فلفل برای مزه‌دار کردن مرغ

4- با ترکیب ماست، روغن زیتون، نمک، فلفل و آویشن برای انواع کباب

5- با ترکیب روغن زیتون، نمک، فلفل، آویشن، پیاز، تخم گشنیز و شیره توت برای مصرف با انواع سبزیجات تنوری

طرز تهیه سرکه بالزامیک

در روش سنتی باید به این شیوه عمل کنید که البته زمان‌بر است و دقت زیادی نیاز دارد:

1- انگور تازه را فشار دهید. انگور سفید بهترین نوع برای تهیه سرکه بالزامیک است.

2- انگورهای فشرده و مایع را در یک صافی قرار دهید تا دانه‌ها، تفاله یا پوست آن را با یک کاسه زیر صافی جدا کنید تا مایع آن گرفته شود.

3- آب انگور را به مدت ۲ تا ۳ روز در یک قابلمه بزرگ بجوشانید. آب انگور را بپزید تا مایع آن یک سوم یا نصف کم شود و باعث غلیظ شدن آن شود.

4- آب را به آرامی بپزید و آن را درست به نقطه زیر جوش بیاورید. وقتی کار تمام شد، رنگ کاراملی خوب و قوام غلیظی خواهد داشت. پختن انگور مهم است زیرا باکتری‌ها را از بین می‌برد. هنگام جوشیدن از دمای بیش از 195 درجه فارنهایت (91 درجه سانتیگراد) خودداری کنید.

4- آب انگور را در یک بشکه چوبی بریزید. اگر مقدار زیادی انگور را فشار دهید، ممکن است نیاز به استفاده از بشکه‌های متعدد داشته باشید. پارچه‌ای را در بالای سوراخ بشکه قرار دهید تا به تبخیر کمک کند.

5- آب انگور را حداقل به مدت 12 سال در بشکه‌های چوبی نگهداری کنید. در حالی که بسیاری از تولید کنندگان سرکه بالزامیک اجازه می‌دهند سرکه خود را بین 25 تا 50 سال کهنه کند، حداقل آن 12 سال است. نگهداری آب میوه در بشکه‌ها به تبدیل آب میوه به اسید استیک کمک می‌کند. بشکه‌ها نیازی به ماندن در منطقه‌ای با دمای تنظیم شده ندارند – یک اتاق زیر شیروانی یا اتاق مشابه ایده‌آل است زیرا نوسانات دما در واقع به پیشرفت سرکه کمک می‌کند.

6- سالی یک بار آب میوه را به بشکه کوچک‌تر انتقال دهید. هر سال که آب میوه در بشکه می‌نشیند، تقریباً 10 درصد از حجم خود را از دست می‌دهد. هر بار که این اتفاق می‌افتد، مهم است که مایع را به بشکه‌های کوچک‌تر منتقل کنید. وجود بشکه‌های ساخته شده از انواع مختلف چوب، مانند گیلاس، بلوط و ارس، هر بار که مایع منتقل می‌شود طعم بیشتری به مایع می‌دهد. به عنوان مثال، ممکن است 6 بشکه با اندازه‌های مختلف داشته باشید که هر بشکه از چوب متفاوتی مانند گیلاس، زبان گنجشک، اقاقیا، شاه بلوط، ارس و بلوط ساخته شده است.

انتقال مایع به یک بشکه جدید هر بار که 10 درصد آن تبخیر می‌شود چیزی است که به آن طعم منحصر به فردی می‌دهد، بنابراین اگر بشکه‌های متعدد ندارید، ممکن است سرکه بالزامیک شما بهترین طعم ممکن را نداشته باشد. اندازه بشکه‌هایی که استفاده می‌کنید به مقدار مایع (آب انگور) شما برای شروع بستگی دارد.

نگهداری آب میوه در بشکه‌ها به تبدیل آب میوه به اسید استیک کمک می‌کند.

7- انتقال مایع را تا زمانی که از طعم آن راضی شوید ادامه دهید. هنگامی که سرکه بالزامیک به مرز 12 سال رسید، این به شما بستگی دارد که چه زمانی تصمیم بگیرید که آماده استفاده است.

سرکه بالزامیک را بچشید تا ببینید قوام، چگالی و طعم آن ایده‌آل است یا نه، و اگر آماده نیست، آن را به بشکه‌ای کوچک‌تر منتقل کنید تا به غلیظ شدن ادامه دهد. تولیدکنندگان انبوه سرکه بالزامیک باید سرکه خود را قبل از این که فروخته شود، توسط متخصصان آزمایش کنند.

روش ساده‌تر برای داشتن سرکه بالزامیک خانگی، به این ترتیب است:

مواد لازم برای سرکه بالزامیک خانگی

• روغن زیتون اصل: 0.75 فنجان (180 میلی لیتر)
• سرکه بالزامیک: 0.25 فنجان (59 میلی لیتر)
• نمک و فلفل به مقدار لازم
• خردل سبوس دار: (اختیاری)
• حبه سیر: (اختیاری)
• موسیر: (اختیاری)

این مقدار مواد لازم تقریباً 1 فنجان (240 میلی لیتر) سرکه بالزامیک را می‌سازد.

طرز تهیه سرکه بالزامیک خانگی

1- روغن زیتون را با سرکه بالزامیک ترکیب کنید.

2- نمک و فلفل را به آنها اضافه کنید.

3- با افزودن مواد اختیاری، طعم بیشتری به سس اضافه کنید. برخی از افراد دوست دارند 1 قاشق غذاخوری (4.9 میلی لیتر) خردل سبوس دار را به سس اضافه کنند، در حالی که برخی دیگر علاقه دارند سیر تازه خرد شده یا موسیر اضافه کنند.

افزودن خردل به سرکه و روغن کمک می‌کند تا راحت‌تر ترکیب شوند. سایر موادی که می‌توان به آن اضافه کرد شامل شکر، عسل، توت فرنگی یا زرده تخم مرغ است تا غلیظ‌تر شود.

4- درب ظرف را محکم ببندید و شیشه را تکان دهید تا مواد با هم ترکیب شوند.

5- حالا نوبت تست کردن است. با نسبت‌های روغن زیتون و سرکه بالزامیک بازی کنید. رایج‌ترین نسبت 3 قسمت روغن زیتون به 1 قسمت سرکه بالزامیک است. با این حال، برخی افراد سرکه بیشتری را دوست دارند، در حالی که برخی دیگر ممکن است سرکه کمتری بخواهند. مواد را پس از تکان دادن تست کنید تا تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید مواد دیگری برای ایجاد بهترین طعم اضافه کنید یا خیر.

در طرز تهیه سرکه بالزامیک،با نسبت‌های روغن زیتون و سرکه بالزامیک بازی کنید.

6- سس را برای چند هفته در یخچال نگهداری کنید. اگر سرکه را فقط با روغن زیتون، سرکه بالزامیک، نمک و فلفل درست کرده‌اید، لازم نیست آن را در یخچال نگهداری کنید.

با این حال، هنگامی که مواد دیگر را اضافه کردید، بهتر است سس را در یخچال نگهداری کنید. اگر سرکه را در یک کاسه درست کرده‌اید، آن را به یک ظرف قابل مهر و موم منتقل کنید یا یک پارچه، فویل یا پلاستیک روی کاسه قرار دهید.

عوارض مصرف سرکه بالزامیک

با وجود این همه فواید شگفت‌انگیزی که این چاشنی خوش طعم دارد، ممکن است برای برخی سوال باشد که چه کسانی نباید سرکه بالزامیک مصرف کنند؟ و آیا این سرکه عوارضی هم دارد یا خیر؟

عوارض مصرف سرکه بالزامیک در مقایسه با فواید آن برای سلامتی، بسیار ناچیز است. مصرف سرکه بالزامیک خام، سبب ملتهب شدن گلو و آسیب به معده می‌شود. نوشیدن بیش از حد سرکه بالزامیک سبب معده درد یا آسیب رسیدن به پوشش معده می‌شود. اگر سوزش سردل یا  مشکلات معده دارید، بلافاصله مصرف سرکه بالزامیک را متوقف کنید.

آن چه از مقاله خواص سرکه بالزامیک آموختیم:

خواص سرکه بالزامیک آن قدر زیاد است که آن را به یک چاشنی مقوی و گران‌بها تبدیل کرده است. سرکه بالزامیک و لاغری ارتباط خوبی با هم دارند. این سرکه چاشنی خوش‌طعمی است که چربی و قند اضافه ندارد و کلسترول خون را کاهش می‌دهد. همچنین ثابت شده است که سرکه بالزامیک سبب تثبیت فشار خون می‌شود. این سرکه به دلیل باکتری‌های پروبوتیک و مفید برای دستگاه گوارش، اشتها را کنترل می‌کند. استفاده از آن نیز خیلی راحت است و طعم دلپذیری دارد. البته طرز تهیه سرکه بالزامیک اصلا آسان نیست و به صبر و حوصله و دقت زیادی نیاز دارد تا به عمل بیاید.

منابع: +++

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.