قاتل خاموش؛ کبد چرب و دیگر هیچ!

کبد از اعضای حیاتی بدن است و وظایف مهمی در بین اعضای داخلی بدن بر عهده دارد. این عضو حساس قابلیت منحصر به فردی دارد و آن این است که می‌تواند خودش را بازسازی کند و به اندازه‌ی اصلی بازگرداند. اما این قابلیت به آن معنا نیست که کبد، عضوی ضد ضربه یا آسیب‌ناپذیر است! کبد عضو بسیار حساسی است و باید از آن مراقبت کرد.

یکی از عارضه‌های شایع کبدی، کبد چرب است که درجه‌های مختلفی دارد و در دو نوع الکلی و غیرالکلی عارض می‌شود. کبد چرب، بیماری خاموش و بی نشانه‌ای است و فرد مبتلا ممکن است مدتی‌ طولانی متوجه بیماری خود نشود، چون این عارضه اساسا نشانه و علائم خاصی ندارد.

کبد چرب الکلی در اثر مصرف بی‌رویه‌ی نوشیدنی‌های الکلی بروز می‌کند و تهدید جدی برای سلامتی و حیات بیمار به حساب می‌آید. کبد چرب غیرالکلی، در اثر تغذیه‌ی نامناسب و مصرف بیش از حد غذاهای قندی، محصولات فرآوری شده، چربی‌های ترانس و فست‌فودها به وجود می‌آید.

به همین علت، چاقی، ریسک ابتلا به کبد چرب را بالا می‌برد و مشکلاتی نظیر اضافه وزن، دیابت و چربی خون با ابتلا به کبد چرب ارتباط مستقیم دارند.

کبد چرب در مراحل پیشرفته ممکن است علائمی نظیر از دست دادن اشتها، دردهای شکمی، کاهش وزن ناگهانی و زردی پوست و چشم به دنبال داشته باشد.

یکی از راه‌کارهای قطعی برای مبارزه با کبد چرب، کاهش وزن است. کاهش تنها 7 تا 10 درصد از وزن بدن، می‌تواند علائمی نظیر التهاب، فیبروز و جای زخم کبدی را بهبود ببخشد.

یکی از نکات مهم در مورد ابتلا به کبد چرب، نقش قند خون در پیش‌آمد این عارضه است. بر خلاف اسم یا ظاهر این بیماری، این تنها چربی‌ها نیستند که موجب چرب شدن کبد می‌شوند بلکه مصرف مواد غذایی شیرین تاثیر به سزایی در چرب شدن کبد دارد.

این فرآیند وقتی به وجود می‌آید که فرد، قند بیش از حد مصرف می‌کند. بدن، قند مورد نیاز را به انرژی تبدیل می‌کند اما سرنوشت قند مازاد نیاز بدن چه می‌شود؟

کبد مسئول تصفیه‌ی خون است و قندهای ساده نظیر فروکتوز و ساکارز را تبدیل به چربی و آن را ذخیره می‌کند. فروکتوز در میوه‌ها، آب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر و عسل یافت می‌شود.

پس نتیجه می‌گیریم مصرف میوه‌ها با وجود طبیعی بودنشان، می‌توانند برای کبد مشکل‌ساز باشند پس باید در مصرف آن‌ها اعتدال را رعایت کرد و مواد شیرین اعم از طبیعی و غیرطبیعی را محدود نمود.

اسموتی‌ها و آبمیوه‌ها، فاقد فیبرند و نسبت به یک واحد میوه قند بیشتری دارند، پس سعی کنید از میوه‌ی کامل استفاده کنید و میوه‌های پرفیبرتر را در رژیم خود بگنجانید.

انواع توت‌ها علاوه بر فیبر فراوان، قند کمتری دارند و برای سلامتی و کبد چرب بسیار مفیدند.

انواع سبزیجات، حبوبات و غلات کامل دوست کبد شما هستند و مانع از چرب شدن کبد و تشدید این عارضه خواهند شد.

شاید برایتان جالب باشد بدانید چربی‌هایی وجود دارند که نه تنها کبد شما را چرب نمی‌کنند، بلکه برای آن مفیدند. آجیل‌ها، دانه‌ها، آووکادو، زیتون، روغن زیتون و اسیدهای چرب امگا 3 از جمله چربی‌هایی هستند که سطح کلسترول خون را کاهش داده و چربی کبد را بهبود می‌بخشند.

در این اپیزود از رادیو کرمانی گفتگوی مفصلی درباره‌ی کبد چرب، عوارض و زمینه‌های این بیماری و راهکارهای پیشگیری و درمان آن و همینطور ربط این بیماری به تغذیه ترتیب داده‌ایم.

مریم اصیلی

بیشتر بخوانید:  شیرینی سلامتی؛ شکر استویا

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.