دکتر کرمانی » مجله » ورزش و سلامتی » ورزش تناسب اندام
عرق کردن عمدتاً روش بدن برای تنظیم دماست و اگرچه در طول فعالیت بدنی رخ می‌دهد که می‌تواند منجر به کاهش وزن شود، اما خود عرق کردن مستقیماً چربی نمی‌سوزاند. کاهش وزنی که از عرق کردن حاصل می‌شود، معمولاً به دلیل از دست دادن آب است و با نوشیدن مایعات دوباره جبران می‌شود.
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
عرق کردن و لاغری دو اتفاقی هستند که معمولا کنار یکدیگر قرار می‌گیرند اما آیا ارتباط مستقیمی با هم دارند؟ بدن از تعریق برای تنظیم دمای خود استفاده می‌کند تا بتواند عملکرد درستی داشته باشد. انسان با ورزش کردن، احساس اضطراب، خوردن غذاهای تند و یا قرار گرفتن در جایی گرم ممکن است بیشتر از حد معمول عرق کند.
بسیاری از مردم فکر می‌کنند بدن با عرق کردن علاوه بر دفع سموم بدن کاهش وزن را هم تجربه می‌کنند با این حال هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که ثابت کند این دو اتفاق قطعا رخ می‌دهد. در این مقاله به طور کامل ارتباط عرق کردن و لاغری را بررسی می کنیم. تا انتها با ما باشید.
همانطور که گفته شد بدن برای متعادل نگه داشتن دمای خود از تعریق استفاده می‌کند. بیشتر عرقی که می‌کنیم از آب تشکیل شده و مقداری سدیم کلرید و دیگر مواد نیز به همراه خود دارد.
عرق کردن برای بدن مفید است چون از بالا رفتن بیش از حد دمای آن جلوگیری می‌کند اما نمی‌توان به عنوان یکی از راه های اصلی دفع سموم دانست ( کبد و کلیه ها این کار را انجام می‌دهند ). بنابراین برای پاکسازی بدن به عرق کردن زیاد نیازی ندارید.
تعریق بخش طبیعی زندگی است. عرق کردن از گرم شدن بیش از حد بدن جلوگیری می‌کند و به فرد امکان می‌دهد با خیال راحت ورزش کند، در فضای باز در گرما کار کند یا در آب و هوای گرم زندگی کند.
برخی بیماری ها روی توانایی بدن در تعریق طبیعی تاثیر می‌گذارند برای مثال ممکن است بیش از حد عرق کنید و یا بدن توانایی تعریق کافی برای متعادل نگه داشتن دمای خود را نداشته باشد.
نکته جالب اینکه عرق به خودی خود هیچ بویی ندارد و زمانی بو می‌گیرد که باکتری های سطح پوست شروع به شکستن آن می‌کنند.
عملکرد اصلی عرق کردن تنظیم دمای بدن است و زمانی که نیاز باشد به صورت طبیعی آن را خنک می‌کند. وقتی عرق به سطح پوست می‌رسد تبخیر می‌شود و با این عمل سطح پوست و بافت های زیر آن هم خنک میشوند.
عرق کردن کارهای دیگری هم برای بدن می‌کند از جمله:
آب رسانی به پوست: عرق حاوی موادی از جمله آمینو اسیدهاست که به عنوان مرطوب کننده عمل می‌کنند. این یعنی رطوبت را در سطح پوست نگه می‌دارند تا از خشک شدنش جلوگیری کنند.
محافظت از پوست در برابر عفونت: عرق حاوی پپتیدهای ضدمیکروبی است. اینها مواد شیمیایی طبیعی هستند که جلوی باکتری ها و قارچ هایی که سعی در نفوذ به پوست را دارند می‌گیرند.
میزان عرقی که بدن تولید می‌کند به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:
افرادی که بدن بزرگتری دارند بیشتر عرق می‌کنند زیرا باید حجم بیشتری را جا به جا کنند بنابراین گرمای بیشتری تولید می‌شود و در نتیجه بیشتر عرق می‌کنند. هرچه بدن بزرگتر باشد سطح بیشتری نیز باید پوشش داده شود تا دمای آن متعادل بماند پس طبیعی است که چنین افرادی بیشتر عرق کنند.
با بالا رفتن سن تحمل گرمای بدن نیز کمتر می‌شود. غدد تعریق با بالا رفتن سن تغییر می‌کنند و توانایی بدن در خنک کردن خود کاهش پیدا می‌کند.
بافت عضلانی نسبت به چربی گرمای بیشتری تولید می‌کند. بنابراین اگر وزن دو نفر یکسان هم باشد میزان عرق کردنشان بنا بر درصد بافت عضلانی متفاوت خواهد بود.
مراحل مختلف زندگی و وضعیت سلامت می‌تواند روی تعریق تاثیر بگذارد. سرماخوردگی، آنفولانزا و حتی بیماری های روانی مانند اضطراب و افسردگی می‌توانند میزان تعریق را تغییر دهند.
نوسانات هورمونی به طور خاص اغلب با افزایش دمای داخلی بدن مرتبط هستند (می‌توانید این مورد را از خانمهای باردار و یا خانم هایی که یائسه شده اند بپرسید).
افرادی که آمادگی جسمانی بالایی دارند و یا به قولی فیت هستند نسبت به دیگران بیشتر عرق می‌کنند. اما اگر دو فرد یکی با آمادگی جسمانی بالا و دیگری با آمادگی جسمانی معمولی یا کم یک کار را انجام دهند فردی که بدن زیاد فیتی ندارد بیشتر عرق خواهد کرد چون مجبور است انرژی بیشتری را مصرف کند.
عوامل خارجی هم در مقدار عرق کردن تاثیر گذار هستند. اگر در هوای گرم فعالیتی مانند دویدن را انجام دهید بدن برای پایین آوردن دمای ارگان های داخلی شروع به بیشتر عرق کردن می‌کند. همچنین خوردن غذاهای تند و یا استفاده از نوشیدنی های حاوی کافئین بالا می‌تواند دمای بدن را افزایش دهد و باعث شود بدن بیشتر عرق کند.
عرق کردن و لاغری با کالری سوزی متفاوت است، باور غلطی وجود دارد که افراد فکر می‌کنند عرق کردنشان در حین ورزش برابر است با کالری سوزی و آب شدن چربی ها.
قبلا اشاره کردیم که بدن به دلایل مختلفی عرق می‌کند و اصلی ترین آنها متعادل نگه داشتن دمای خودش است این یعنی در حالتی غیر از فعالیت ورزشی هم فرد ممکن است عرق کند.
و اما کالری سوزی به زمانی گفته می‌شود که قند خون پایین آمده باشد و بدن برای تامین انرژی خود مجبور به استفاده منابع ذخیره خود شود. بنابراین عرق کردن و کالری سوزی با هم متفاوتند هرچند وقتی ورزش می‌کنید و عرق می‌ریزید بدن در شراطی قرار می‌گیرد که به سراغ منابع ذخیره خود می‌رود.
تاثیر عرق کردن زیاد روی کاهش وزن موقتی است و با این کار تنها موفق می‌شوید وزن آب بدن را کم کنید که آن هم بعدها با نوشیدن آب دوباره بازخواهد گشت.
برخی ادعا می‌کنند فعالیت هایی که باعث میشوند به شدت عرق بریزیم می‌توانند تا 1000 کالری بر ساعت بسوزانند اما چنین ادعایی اشتباه است. محققان متوجه شدند در یک جلسه 90 دقیقه ای یوگا سنگین خانمها چیزی حدود 330 کالری و آقایان 440 کالری می‌سوزانند همین مقدار با 90 دقیقه پیاده روی سریع هم برابر است.
فعالیت هایی وجود دارد که می‌توانید با آنها بدون عرق ریختن هم کالری بسوزانید برای مثال شنا کردن، استفاده از وزنه های سبک و یا پیاده روی در هوای سرد زمستان. در برخی از ورزش ها میزان عرق کردن می‌تواند معیاری برای سنجش شدت فعالیت بدنی باشد اما نمی‌توان آن را یک معیار اصلی دانست.
بعد از یک ورزش طولانی و سنگین نگاهی به لباس خود که خیس عرق شده می‌کنید و همزمان هم احساس سبکی دارید اما آیا واقعا وزن کم کرده اید؟ بله وزن کم کرده اید اما کاهش وزن موقتی.
عرق کردن و لاغری با هم در ارتباط هستند چون بعد از یک فعالیت سنگین و یا حتی بعد از اینکه مدت زمان زیادی را در فضایی گرم سپری می‌کنید وزن آب بدن کم می‌شود اما نه برای مدت زمان طولانی (تا زمانی که دوباره به بدنتان آب رسانی کنید).
کاهش وزنی که در نتیجه استفاده چربی های اضافی بدن به عنوان سوخت بدست می آید به مراتب از کم شدن وزن آب بدن پایدار تر است.
در دنیای کاهش وزن باورهای عجیب و غریب و البته اشتباه زیادی وجود دارد و عرق کردن و لاغری هم از این داستان بی نسیب نمانده اند. در ادامه به برخی از این موارد اشاره خواهیم کرد:
برخی افراد فکر می‌کنند در طول فعالیت بدنی هرچقدر بیشتر عرق کنند یعنی کالری سوزی بیشتری خواهند داشت بنابراین از لباس های پلاستیکی استفاده می‌کنند تا بیش از هر زمانی موجب تعریق بدن شوند.
قبلا هم اشاره کردیم با عرق کردن تنها وزن آب بدن کم می‌شود و این کاهش وزن موقتی است. این تکنیک معمولا توسط ورزشکاران که قبل از مسابقات وزن کشی میشوند استفاده می‌شود و برای پایین آوردن موقتی وزن خود تا جای ممکن تعریق خود را افزایش می‌دهند.
سونا هم یکی دیگر از روش های کاهش وزن آب بدن است و هیچ ارتباطی با کاهش وزن ندارد. فراموش نکنید در یک برنامه غذایی زمانی که صحبت از کاهش وزن می‌شود منظور تنها عدد روی ترازو نیست بلکه هدف تاثیر گذاشتن روی درصد بافت چربی بدن است.
در فعالیتی مثل سونا بافت چربی بدن هیچ تغییری نمی‌کند و تنها وزن آب بدن آن هم برای مدتی کوتاه تغییر می‌کند. کاهش وزن پایدار با کم شدن موقتی آب بدن متفاوت است.
میزان تعریق نمی‌تواند همیشه به عنوان شاخصی برای شدذت تمرین مورد استفاده قرار بگیرد چون گاهی ممکن است ورزش در فضایی سرد انجام شود و یا حتی در آب از سوی دیگر گاهی دمای هوای جایی که تمرین می‌کنید ممکن است بالا باشد و با کمترین فعالیت عرق کنید
اینکه چرا بعضی افراد نسبت به دیگران بیشتر عرق می‌کنند دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد از جمله:
ورزش موجب افزایش ضربان قلب و در نتیجه بالا رفتن دمای بدن می‌شود. با افزایش دمای بدن غدد تعریق فعال میشوند و شروع به عرق کردن می‌کنید. به طور متوسط در طول ورزش ممکن است تا 2 لیتر عرق کنید.
در یک روز تابستانی گرم کافیست فقط برای دقایقی بیرون بروید تا عرق کنید بنابراین نوع آب هوا هم می‌نواند تاثیر زیادی روی تعریق داشته باشد. در مواردی هم با وجود گرم بودن هوا تعریق برای بدن دشوار است برای مثال وقتی رطوبت هوا بالا باشد.
مصرف الکل حتی به میزان کم می‌تواند موجب افزایش ضربان قلب و گشاد شدن رگ های خونی شود. افرادی که الکل را ترک می‌کنند هم ممکن است برای مدتی بیش از حد معمول عرق کنند و حتی شب در خواب هم چنین مشکلی داشته باشند.
مصرف الکل ارتباط بین سیستم عصبی و غدد درون ریز را مختل می‌کند. این باعث اختلالات هورمونی می‌شود و ممکن است منجر به تعریق شود.
در برخی موارد، تعریق بیش از حد ممکن است ناشی از یک بیماری مانند پرکاری تیروئید، دیابت، بیماری گریوز، بیماری پارکینسون یا آسیب های نخاعی باشد. اگر فکر می‌کنید علت تعریق بیش از حدتان یک بیماری است حتما باید با پزشک خود صحبت کنید.
برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای فشار خون و داروهای دیابت می‌توانند باعث تعریق شما شوند.
هورمون‌های استرس می‌توانند غدد تعریق را تحریک کنند. این هورمون ها ضربان قلب و فشار خون را افزایش می‌دهند و منجر به افزایش دمای بدن میشوند. استرس عاطفی می‌تواند منجر به تعریق کف دست‌ها و کف پاها نیز شود.
در دوران یائسگی، سطح استروژن بالا و پایین می‌رود و همین موجب واکنشی به نام گرگرفتگی می‌شود. در نتیجه باعث می‌شود که هیپوتالاموس (ناحیه‌ای در مغز که دما را کنترل می‌کند) نتواند تشخیص دهد که آیا نیاز به خنک کردن بدن شما دارد یا خیر.
بدن فکر می‌کند که بیش از حد گرم شده است، بنابراین غدد تعریق بیش از حد فعال میشوند. ممکن است احساس گرما، رطوبت و تعریق کنید.
اگر بدن دچار بیماری شود، دمای آن چند درجه افزایش می‌یابد. ممکن است در ابتدا لرز را تجربه کنید زیرا بدن سعی می‌کند با هر گونه بیماری که ممکن است به آن مبتلا شده باشد مبارزه کند.
سپس، با قطع تب، احساس گرما و تعریق خواهید کرد زیرا بدن برای تنظیم دمای خود به حالت عادی تلاش می‌کند.
آنچه می‌خورید و می‌نوشید هم می‌تواند روی میزان عرق کردن تاثیر بگذارد. نوشیدن قهوه یا هر چیزی که کافئین دارد، سیستم عصبی مرکزی را که غدد تعریق را کنترل می‌کند فعال می‌سازد.
حتی غذاهای تند مانند سس تند و هالوپینو می‌توانند غدد تعریق را تحریک کنند. اگر دو فنجان قهوه می‌نوشید، باید دو لیوان آب بنوشید تا تعادل برقرار شود و بدن هیدراته بماند.
هایپرهیدروزیس به تعریق بیش از حد گفته می‌شود. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که بیش از آنچه بدن برای تنظیم دمای خود نیاز دارد، عرق می‌کنید.
ممکن است در حالت استراحت، در هوای سرد یا به طور تصادفی در مواقعی که انتظار عرق کردن ندارید، دچار تعریق شوید.
تعریق بیش از حد می‌تواند عوارضی از جمله موارد زیر را ایجاد کند:
تعریق بیش از حد همچنین می‌تواند بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد. ممکن است برای پنهان کردن علائم خود از دیگران، روال خود را تغییر دهید.
تعریق مداوم ممکن است آنقدر شدید باشد که از انجام کارهای روزمره مانند بلند کردن بازوها یا دست دادن خودداری کنید. حتی ممکن است برای جلوگیری از مشکلات یا خجالت ناشی از تعریق بیش از حد، فعالیت هایی را که از آنها لذت می‌برید، کنار بگذارید. اگر تعریق بیش از حد بر سلامت روان و رفاه اجتماعی شما تأثیر می‌گذارد، با پزشک خود تماس بگیرید.
نتیجه گیری
در این مقاله به طور کامل در مورد عرق کردن و لاغری صحبت کردیم.همانطور که دیدید، عرق کردن به خودی خود معیار کامل و مستقلی برای نشان دادن شدت فعالیت بدنی نیست و تنها می‌تواند وزن آب بدن را تغییر دهد در نتیجه کاهش وزن پایدار به حساب نمی آید.
ورزش بدون تعریق مانند شنا کردن یا در هوای سرد خود یک فعالیت کالری سوز حساب می‌شود بنابراین اگر در طول تمرین عرق نکردید نگران نشوید. افراد در شرایط و وضعیت های مختلف به میزان متفاوتی عرق می‌کنند اما اگر میزان تعریق غیر عادی دارید حتما باید با پزشک خود مشورت کنید.
عرق کردن برابر با کالری سوزی نیست و معیار اصلی نوع فعالیت بدنی است بنابراین عرق کردن و لاغری همه جا در یک مسیر قرار نمی‌گیرند.
عرق عمدتاً از آب (حدود ۹۹٪) و مقادیر کمی نمک (مانند کلرید سدیم) و سایر مواد مانند پروتئین ها، لیپیدها و اوره تشکیل شده است.
خیر سموم با عرق کردن دفع نمی‌شود. عرق در درجه اول از آب تشکیل شده و حاوی سموم نیست و آنها را دفع نمی‌کند. کبد و کلیه ها مسئولیت اصلی دفع سموم از بدن را به عهده دارند.
از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نظر شما
نام *
ایمیل
عالی سپاس
ممنون ازشما
عالی واموزنده
تشکرعزیزم
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
