دکتر کرمانی » مجله » تغذیه » خواص مواد غذایی
پروتئین، یکی از مهمترین اجزای تشکیلدهنده بدن ماست و نقش حیاتی در رشد، ترمیم بافتها و عملکرد صحیح اندامها ایفا میکند. این ماده مغذی ارزشمند را میتوان از دو منبع اصلی به دست آورد: منابع حیوانی و گیاهی. تفاوت پروتئین حیوانی و گیاهی به دلیل ساختار و ترکیب آمینواسیدی آنها متفاوت آنهاست. پروتئین حیوانی عمدتاً […]
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
پروتئین، یکی از مهمترین اجزای تشکیلدهنده بدن ماست و نقش حیاتی در رشد، ترمیم بافتها و عملکرد صحیح اندامها ایفا میکند. این ماده مغذی ارزشمند را میتوان از دو منبع اصلی به دست آورد: منابع حیوانی و گیاهی. تفاوت پروتئین حیوانی و گیاهی به دلیل ساختار و ترکیب آمینواسیدی آنها متفاوت آنهاست.
پروتئین حیوانی عمدتاً در گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخممرغ و محصولات لبنی یافت میشود. این نوع پروتئین به دلیل وجود تمام آمینواسیدهای ضروری برای بدن، به عنوان پروتئین کامل شناخته میشود. از طرف دیگر، پروتئین گیاهی در حبوبات، آجیل، دانهها و برخی سبزیجات وجود دارد.
در سالهای اخیر، توجه به رژیمهای غذایی گیاهی و وگان افزایش یافته است. این امر باعث شده که تفاوت پروتئین حیوانی و گیاهی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. در این مقاله، به بررسی دقیق تفاوتهای این دو نوع پروتئین، منابع غذایی آنها، مزایا و معایب هر کدام، و همچنین بهترین انتخاب برای یک رژیم غذایی سالم و متعادل خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
پروتئینها را میتوان بر اساس منابع مختلف، ساختار و عملکردشان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
1- پروتئین حیوانی
2- پروتئین گیاهی
در ادامه به بررسی تفاوت پروتئین حیوانی و گیاهی و همچنین منابعی که حاوی این پروتئینها هستند، خواهیم پرداخت:
پروتئین حیوانی نوعی پروتئین است که از منابع حیوانی به دست میآید. این پروتئینها به دلیل دارا بودن تمام اسیدهای آمینه ضروری برای بدن، به عنوان پروتئینهای کامل شناخته میشوند. اسیدهای آمینه ضروری، بلوکهای ساختمانی پروتئین هستند که بدن نمیتواند آنها را به تنهایی تولید کند و باید از طریق رژیم غذایی تامین شوند.
منابع اصلی پروتئین حیوانی عبارتند از:
پروتئین گیاهی نوعی پروتئین است که از منابع گیاهی به دست میآید. برخلاف پروتئین حیوانی که در گوشت، ماهی، تخممرغ و محصولات لبنی یافت میشود، پروتئین گیاهی در حبوبات، آجیل، دانهها، غلات کامل و برخی سبزیجات وجود دارد.
برای بررسی تفاوت پروتئین حیوانی و گیاهی باید مزایا و معایب هر کدام را بدانید تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید. در ادامه این موارد را برای شما بیان خواهیم کرد:
پروتئینها از واحدهای کوچکتری به نام آمینواسید ساخته شدهاند. آمینواسیدها مانند آجرهای ساختمانی هستند که پروتئینها را تشکیل میدهند. بدن انسان به 20 نوع آمینواسید نیاز دارد که برخی از آنها را میتواند خود تولید کند و برخی دیگر را باید از طریق رژیم غذایی دریافت کند. این آمینواسیدهایی که بدن نمیتواند تولید کند، آمینواسیدهای ضروری نامیده میشوند.
پروتئینهای حیوانی مانند گوشت، ماهی، تخممرغ و محصولات لبنی معمولاً حاوی تمام آمینواسیدهای ضروری هستند و به همین دلیل به آنها پروتئین کامل میگویند. در عوض بسیاری از پروتئینهای گیاهی مانند حبوبات، آجیل و دانهها، یک یا چند تا از آمینواسیدهای ضروری را به اندازه کافی ندارند و به همین دلیل به آنها پروتئین ناقص میگویند.
یک تفاوت پروتئین حیوانی و گیاهی، نحوه جذب آنها توسط بدن است. هرچند هر دو نوع پروتئین برای بدن ضروری هستند، اما تفاوتهایی در ساختار مولکولی و در نتیجه سرعت و میزان جذب آنها وجود دارد.
پروتئینهای حیوانی معمولاً ساختاری سادهتر دارند و بدن به راحتی میتواند آنها را تجزیه و جذب کند. در حالیکه پروتئینهای گیاهی معمولاً ساختار پیچیدهتری دارند و نیاز به زمان بیشتری برای تجزیه و جذب دارند.
پروتئین حیوانی علاوه بر پروتئین، منابع حیوانی حاوی ویتامینهایی چون ویتامین B12، آهن هِم و سایر مواد معدنی مهم هستند. در حالیکه پروتئین گیاهی حاوی آهن غیر هِم حاوی فیبر، ویتامینهای گروه B و سایر مواد معدنی است.
پروتئینهای حیوانی مانند گوشت قرمز و … حاوی مقدار قابل توجهی چربیهای اشباع شده هستند. به علاوه برخی محصولات حیوانی فرآوری شده مانند گوشتهای فرآوری شده و محصولات لبنی حاوی چربیهای ترانس هستند. در حالیکه پروتئینهای گیاهی مانند آجیل، دانهها و روغنهای گیاهی عمدتاً حاوی چربیهای غیر اشباع هستند.
برای مثال روغن زیتون، آووکادو و بسیاری از آجیلها حاوی چربیهای تک غیراشباع و دانههای چیا، کتان و روغنهای گیاهی مانند روغن کنجد حاوی چربیهای چند غیراشباع (مانند امگا 3 و امگا 6) میباشند.
بسیاری از منابع پروتئینی حیوانی حاوی چربیهای اشباع شده هستند که خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهند. به علاوه منابع حیوانی پروتئین معمولاً کلسترول بالایی دارند که میتواند سطح کلسترول خون را افزایش دهند. در حالیکه پروتئینهای گیاهی عمدتاً حاوی چربیهای غیر اشباع هستند که برای سلامت قلب مفید هستند.
پروتئینهای گیاهی سرشار از فیبر و آنتیاکسیدان هستند و خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها را کاهش میدهند. با این حال، برخی از آنها حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری نیستند. بالعکس، پروتئینهای حیوانی تمامی آمینواسیدهای ضروری برای بدن را دارند.
یک مطالعه جدید از دانشگاه تافتس بوستون نشان داد که مصرف پروتئین بیشتر، به ویژه پروتئین گیاهی، در یک برنامه غذایی سالم در دوران میانسالی منجر به دوران پیری سالمتری در زنان میشود. www.medicalnewstoday.com
یک مطالعه جدید از دانشگاه تافتس بوستون نشان داد که مصرف پروتئین بیشتر، به ویژه پروتئین گیاهی، در یک برنامه غذایی سالم در دوران میانسالی منجر به دوران پیری سالمتری در زنان میشود.
www.medicalnewstoday.com
با بررسی تفاوت پروتئین حیوانی و گیاهی ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که پروتئین حیوانی بهتر است یا گیاهی؟ کدامیک را در برنامه غذایی خود بیشتر بگنجانیم؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که پروتئینهای حیوانی و گیاهی هر دو برای بدن ضروری هستند، اما تأثیرات متفاوتی بر سلامت دارند. برای داشتن یک رژیم غذایی سالم، بهتر است ترکیبی از پروتئینهای حیوانی و گیاهی را مصرف کنید و به منابع پروتئینی گیاهی مانند حبوبات و آجیل توجه بیشتری داشته باشید.
می توانید تنها پروتئین گیاهی مصرف کنید و باز هم تمام آمینو اسید های ضروری را نیز به بدن برسانید. برای انجام این کار، باید انواع مختلفی غذاهای گیاهی میل کنید، وعده هایی نظیر: غلات، آجیل ها، دانه ها، حبوبات، و سویا را شامل می شود. در واقع سویا و غلات سبوس دار، به عنوان پروتئین های گیاهی با کیفیت قلمداد می شوند، چون حاوی مقادیر بالایی آمینو اسید های ضروری هستند.
افرادی که تنها غذاهای گیاهی مصرف می کنند تا زمانی که بتوانند غذاهای متنوع مصرف کنند می توانند تمام آمینو اسید های ضروری را به بدنشان برسانند. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که تنها منبع آهن هِم که در انتقال اکسیژن به سلولها ضروری است تنها در پروتئین حیوانی یافت میشود.
در این مقاله آموختیم که با وجود تفاوت پروتئین حیوانی و گیاهی هر دو نوع پروتئین برای بدن لازمند. هر دو نوع پروتئین مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بهترین منبع پروتئین بستگی به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت، سطح فعالیت، شرایط سلامتی و ترجیحات شخصی دارد. پروتئینهای حیوانی معمولاً حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری هستند و به راحتی جذب میشوند. با این حال، مصرف بیش از حد آنها میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، برخی سرطانها و سایر بیماریهای مزمن را افزایش دهد.
پروتئینهای گیاهی سرشار از فیبر، ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها هستند و به طور کلی با کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها مرتبط هستند. اما، برخی از آنها حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری نیستند و ممکن است جذب آنها به اندازه پروتئینهای حیوانی آسان نباشد.
برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، بهتر است ترکیبی از پروتئینهای حیوانی و گیاهی را مصرف کنید. این کار به شما کمک میکند تا تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را دریافت کنید و خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را کاهش دهید.
بله، پروتئین گیاهی میتواند برای ورزشکاران کافی باشد. بسیاری از ورزشکاران حرفهای و آماتور با رژیمهای غذایی گیاهی عملکرد بسیار خوبی دارند. با ترکیب مناسب منابع پروتئینی گیاهی مانند حبوبات، آجیل و دانهها، میتوان تمام اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز برای رشد و ترمیم عضلات را دریافت کرد.
آهن موجود در پروتئین حیوانی به شکل هِم (Heme) است که به راحتی توسط بدن جذب میشود. در حالی که آهن موجود در پروتئین گیاهی به شکل غیر هِم (Non-heme) است و جذب آن به عوامل دیگری مانند ویتامین C بستگی دارد.
منابع:
از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزهی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزهی کلمات باور دارم.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
نظر شما
نام *
ایمیل
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم