روش‌ های موثر برای کاهش حالت تهوع | درمان سریع و طبیعی

حالت تهوع یکی از مشکلات رایجی است که بسیاری از افراد در موقعیت‌ های مختلفی مانند بارداری، شیمی‌ درمانی یا بیماری‌ های گوارشی تجربه می‌ کنند. داروهای کاهش حالت تهوع می‌ توانند در کنترل این علائم موثر باشند، اما همیشه بدون عارضه نیستند. به همین دلیل، توجه به راهکارهای طبیعی برای مدیریت تهوع روز‌ به‌ روز در حال افزایش است.

راه‌ های طبیعی متعددی برای کاهش حالت تهوع وجود دارد که هم بی‌ خطر هستند و هم در تحقیقات علمی تا حدودی پشتیبانی شده‌ اند. از زنجبیل و نعناع گرفته تا تمرینات تنفسی و طب فشاری، هر کدام می‌ توانند بسته به شرایط فردی مفید واقع شوند. ترکیب این روش‌ ها با تغییر سبک زندگی، راهی جامع برای مدیریت این ناراحتی فراهم می‌ کند.

درک نحوه اثر گذاری این روش‌ ها و شناخت میزان ایمنی آن‌ ها اهمیت زیادی دارد. انتخاب آگاهانه بین روش‌ های خانگی، مکمل‌ ها یا درمان‌ های سنتی، به کاهش تهوع بدون وابستگی به دارو کمک می‌ کند. این مقاله، راهنمایی جامع برای بهره‌ گیری از راهکارهای طبیعی برای تسکین تهوع ارائه می‌ دهد.

11 راه کاهش حالت تهوع

بهترین راه های کاهش حالت تهوع به صورت طبیعی عبارتند از:

• زنجبیل
• رایحه نعنا
• طب سوزنی
• لیمو
• کنترل تنفس
• ادویه جات خاص
• شل کردن عضلات
• مکمل ویتامین ب6
• تغییر رژیم غذایی
• فعالیت بدنی
• آشامیدن آب

در ادامه در مورد هر یک از موارد فوق توضیح خواهیم داد.

زنجبیل بخورید

زنجبیل یک راهکار طبیعی پر کاربرد برای کاهش حالت تهوع است. هنوز به طور دقیق مشخص نیست که زنجبیل چگونه حالت تهوع را درمان می‌ کند.

با این حال، کارشناسان معتقدند که ترکیبات موجود در زنجبیل ممکن است عملکردی مشابه داروهای ضد تهوع داشته باشند. چندین مطالعه نیز تأیید می‌ کنند که زنجبیل می‌ تواند به کاهش تهوع در شرایط مختلف کمک کند.

برای مثال، مصرف زنجبیل می‌ تواند به طور مؤثری حالت تهوع را در دوران بارداری یا پس از شیمی‌ درمانی کاهش دهد.

در خصوص مؤثرترین دوز مصرفی زنجبیل اتفاق‌ نظر وجود ندارد، اما برخی مطالعات نشان می‌ دهند که مصرف روزانه 1500 میلی‌گرم (mg) زنجبیل ممکن است برای تسکین حالت تهوع مفید باشد.

مصرف زنجبیل برای بیشتر افراد بی‌ خطر است. با این حال، مصرف زیاد آن ممکن است عوارض جانبی از جمله سوزش سر دل ایجاد کند.

در حالی که مطالعات کمی در مورد زنجبیل انجام شده است، آن دسته از مطالعات که روی زنان باردار سالم صورت گرفته، خطر کم عوارض جانبی را گزارش کرده‌ اند.

بنابراین، بیشتر متخصصان، زنجبیل را یک درمان ایمن و مؤثر برای تهوع صبحگاهی دوران بارداری می‌ دانند.

رایحه درمانی با نعنا فلفلی

رایحه درمانی با نعناع فلفلی نیز ممکن است به کاهش حالت تهوع کمک کند. یک مطالعه بر روی ۱۰۰ نفر نشان داد که اسانس نعناع فلفلی، چه به تنهایی و چه در کنار داروها، به طور قابل توجهی حالت تهوع را بهبود می‌ بخشد.

در مطالعه‌ ای دیگر، روغن نعناع توانست دفعات حالت تهوع، استفراغ و عق زدن را در افرادی که تحت شیمی‌ درمانی بودند، کاهش دهد.

در مطالعه‌ای دیگر (منبع معتبر)، استفاده از دستگاه استنشاقی حاوی روغن نعناع فلفلی در زمان شروع تهوع، در ۷۹ درصد موارد، علائم را طی ۲ دقیقه پس از درمان کاهش داده است.

مصرف چای نعناع فلفلی ممکن است اثرات مشابهی در کاهش حالت تهوع داشته باشد. با این حال، در حالی که امتحان کردن چای نعناع فلفلی ضرری ندارد، در حال حاضر هیچ مطالعه‌ ای اثربخشی آن را تایید نمی‌ کند.

با این حال، به خاطر داشته باشید که اطلاعات کمی در مورد ایمنی مصرف روغن نعناع فلفلی خوراکی وجود دارد. به همین دلیل، مطالعات بیشتری روی قرص‌ های نعناع فلفلی یا چای نعناع فلفلی برای بررسی کامل اثر بخشی آن ضروری است.

طب سوزنی یا فشار درمانی

طب سوزنی و طب فشاری از جمله درمان‌ های سنتی چینی برای رفع حالت تهوع و استفراغ هستند. در طب سوزنی (Acupuncture)، درمانگر سوزن‌ های نازکی را در نقاط خاصی از بدن فرو می‌ کند. در مقابل، طب فشاری (Acupressure) با هدف تحریک همین نقاط بدن، به جای سوزن از فشار استفاده می‌ کند.

هر دو تکنیک باعث تحریک فیبرهای عصبی می‌ شوند که سیگنال‌ ها را به مغز و نخاع منتقل می کنند. برخی معتقدند این سیگنال‌ ها می‌ توانند حالت تهوع را کاهش دهند.

یک بررسی نشان داد که طب سوزنی می‌ تواند به طور قابل اعتمادی شدت تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌ درمانی را کاهش دهد. بررسی دیگری که شامل ۱۲ مطالعه بود، حاکی از آن است که طب سوزنی ممکن است در تسکین تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی، مؤثرتر از دارونما یا مراقبت‌ های معمول باشد.پ

برخی منابع معتبر نشان می‌دهند که طب سوزنی ممکن است تهوع در دوران بارداری را کاهش دهد. با این حال، تحقیقات دیگر در این زمینه نتیجه‌ گیری قطعی ندارند.

بیشتر مطالعاتی که فوایدی را گزارش کرده‌ اند، نقطه طب سوزنی نیگوان (Neiguan) را تحریک کرده‌ اند که با نام‌ های P6 یا نقطه دروازه مرز داخلی نیز شناخته می‌ شود.

شما می‌ توانید با قرار دادن انگشت شست خود به فاصله 2 تا 3 انگشت از مچ دست داخلی، بین دو تاندون برجسته، این عصب را به تنهایی تحریک کنید.

پس از اینکه آن را پیدا کردید، به مدت یک دقیقه با انگشت شست خود فشار دهید و سپس همین کار را روی بازوی دیگر خود تکرار کنید. در صورت نیاز، این عمل را مجدداً تکرار کنید.

استشمام لیمو

بوهای مرکباتی، مانند بوی لیمو تازه برش‌خورده، ممکن است به کاهش حالت تهوع مرتبط با بارداری کمک کنند. در یک مطالعه قدیمی‌ تر که در سال 2014 انجام شد، 100 خانم باردار به محض احساس تهوع، روغن اسانس لیمو یا روغن بادام را استنشاق کردند.

در پایان مطالعه ۴ روزه، افرادی که در گروه لیمو قرار داشتند، تهوع خود را ۹ درصد کمتر از کسانی که دارونما (روغن بادام) دریافت کرده بودند، ارزیابی کردند.

برش زدن لیمو یا خراشیدن پوست آن می‌ تواند موثر باشد؛ زیرا به آزاد سازی روغن‌ های ضروری آن در هوا کمک می‌ کند. یک ویال از روغن لیمو می‌ تواند جایگزین عملی برای زمانی باشد که از خانه دور هستید.

تنفس خود را کنترل کنید

تنفس آهسته و عمیق نیز می‌ تواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. در یک مطالعه معتبر که در سال ۲۰۲۰ انجام شد، تمرینات تنفسی به مدت شش روز، تهوع، استفراغ و عق زدن ناشی از شیمی‌ درمانی را به طور چشمگیری بهبود بخشید.

مطالعه‌ای دیگر نیز یافته‌ های مشابهی داشت و گزارش داد افرادی که پس از جراحی تمرینات تنفس عمیق انجام دادند، کاهش معنا داری در شدت تهوع را بلافاصله پس از عمل، و همچنین ۱۲ و ۲۴ ساعت بعد تجربه کردند.

یک تمرین تنفسی رایج و مفید شامل دم از طریق بینی با شمارش تا سه، نگه داشتن نفس با شمارش تا سه، و سپس بازدم با شمارش تا سه است.

استفاده از ادویه های خاص

برخی افراد، ادویه‌ های خاصی را به عنوان درمان‌ های خانگی برای رفع تهوع توصیه می‌ کنند. بیشتر آنها صرفاً بر اساس حکایات پشتیبانی می‌ شوند. اما برخی تحقیقات قدیمی‌ تر نشان می‌ دهند که بعضی از ادویه‌ ها ممکن است توانایی مقابله با حالت تهوع را داشته باشند. این موارد می‌ توانند شامل:

• پودر رازیانه: این پودر ممکن است به کاهش علائم قاعدگی، از جمله حالت تهوع، کمک کند و به کوتاه‌ تر شدن دوره قاعدگی افراد یاری رساند.
• دارچین: مصرف دارچین می‌ تواند شدت حالت تهوع را که برخی افراد در دوران قاعدگی تجربه می‌ کنند، کاهش دهد.
• عصاره زیره سبز: این عصاره ممکن است به بهبود علائم در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک‌ پذیر کمک کند؛ علائمی نظیر درد شکمی، حالت تهوع، یبوست و اسهال.

اگر چه ممکن است این سه ادویه به برخی افراد در رفع تهوع کمک کنند، اما مطالعات بسیار کمی تأثیر مستقیم آن‌ ها را بررسی کرده‌ اند.

شایان ذکر است که مطالعات فوق از دوزهایی در محدوده ۱۸۰ تا ۴۲۰ میلی‌ گرم در روز استفاده کرده‌ اند. دستیابی به این دوزهای بالا از طریق مصرف روزمره این ادویه‌ ها دشوار است.

آرام کردن عضلات

شل کردن عضلات ممکن است به رفع حالت تهوع کمک کند. آرامش‌ بخشی پیش‌ رونده عضلانی (PMR)، یک تکنیک آرام‌ سازی است که در آن فرد به‌ طور متوالی عضلات خود را منقبض و سپس رها می‌ کند تا به آرامش جسمی و ذهنی دست یابد.

بررسی‌ های اخیر نشان داده‌ اند که PMR در کاهش شدت تهوع ناشی از شیمی‌ درمانی موثر است. یکی دیگر از روش‌ ها برای کاهش تنش عضلانی، ماساژ است.

بر اساس مطالعه‌ ای که در سال 2020 انجام شد، ماساژ پا ممکن است به طور موثری حالت تهوع و استفراغ را در افرادی که تحت شیمی‌ درمانی قرار دارند، کاهش دهد.

ویتامین B6 مصرف کنید

ویتامین B6 یک گزینه درمانی جایگزین برای افراد بارداری است که تمایل دارند از مصرف داروهای ضد تهوع اجتناب کنند.

یک بررسی تحقیقاتی اخیر نشان می‌ دهد که مکمل‌ های ویتامین B6، که با نام پیریدوکسین نیز شناخته می‌ شوند، به طور موفقیت‌ آمیزی حالت تهوع دوران بارداری را کاهش می‌ دهند.

به همین دلیل، متخصصان توصیه می‌ کنند که مصرف مکمل‌ های ویتامین B6 در دوران بارداری به عنوان اولین خط درمان برای تهوع خفیف مورد استفاده قرار گیرد.

مصرف دوزهای ویتامین B6 تا ۱۰ تا ۲۵ میلی‌ گرم، سه یا چهار بار در روز، در دوران بارداری عموماً ایمن تلقی می‌ شود و تقریباً هیچ عارضه جانبی ایجاد نمی‌ کند. با این حال، مطالعات زیادی در این زمینه صورت نگرفته و تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

تغییر در رژیم غذایی

ایجاد تغییرات کوچک در برنامه غذایی شما ممکن است به تسکین حالت تهوع کمک کند. به عنوان مثال، مصرف یک رژیم غذایی ملایم که شامل غذاهای زود هضم مانند موز، برنج، پوره سیب، کراکر یا سیب‌ زمینی پخته است، می‌ تواند به کاهش تهوع کمک کرده و احتمال ناراحتی معده را کاهش دهد.

زمانی که حالت تهوع دارید، انتخاب وعده‌ های غذایی کوچکتر و با دفعات بیشتر نیز می‌ تواند به کاهش علائم شما کمک کند. برخی تحقیقات نیز نشان می‌ دهند که مصرف وعده‌ های غذایی سرشار از پروتئین می‌ تواند علائم تهوع را موثرتر از وعده‌ های غذایی پر چرب یا پر کربوهیدرات بهبود بخشد.

پس از هر وعده غذایی، حتماً برای مدت 30 تا 60 دقیقه در حالت ایستاده بمانید؛ این کار می‌ تواند به جلوگیری از حالت تهوع ناشی از بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) کمک کند.

فعالیت کنید

فعالیت بدنی منظم ممکن است به کاهش حالت تهوع کمک کند. یک مطالعه کوچک‌ تر روی ۴۲ فرد باردار، ارتباطی میان افزایش فعالیت بدنی و کاهش شدت حالت تهوع نشان داد.

یک مطالعه دیگر نشان داد که تنها یک جلسه تمرین مقاومتی یا استقامتی در زنان مبتلا به سرطان پستان، عوارض جانبی مرتبط با شیمی‌ درمانی از جمله تهوع و خستگی را بهبود بخشیده است.

برخی از انواع فعالیت‌ های بدنی، مانند یوگا، ممکن است به طور خاص برای کاهش حالت تهوع مفید باشند. یک مطالعه در میان افرادی که تحت شیمی‌ درمانی قرار می‌ گرفتند، نشان داد که ترکیب یوگا با داروهای ضد تهوع، حالت تهوع و استفراغ شدید را موثرتر از مصرف تنها داروها کاهش می‌ دهد.

آب بنوشید

دهیدراسیون یا از دست دادن آب بدن بیش از میزان مصرف، می‌ تواند علائم متعددی از جمله سر درد و خستگی را به همراه داشته باشد. برای برخی افراد، این وضعیت ممکن است حالت تهوع را نیز تشدید کند. بنابراین، هیدراته ماندن، به ویژه اگر احساس تهوع دارید، ضروری است.

اگر حالت تهوع همراه با استفراغ را تجربه می‌ کنید، سعی کنید مایعات از دست رفته بدن را با نوشیدنی‌ های غنی از الکترولیت جایگزین کنید. این نوشیدنی‌ ها می‌ توانند شامل موارد زیر باشند:

• آب معدنی بدون گاز
• آب سبزیجات (عصاره سبزیجات)
• نوشیدنی‌ های ورزشی

نتیجه گیری

درمان‌ های طبیعی مانند زنجبیل، نعناع فلفلی، طب فشاری، تنفس عمیق و تغییرات سبک زندگی، می‌ توانند به طور موثری به کاهش حالت تهوع کمک کنند. بسیاری از این روش‌ ها، علاوه بر اثرگذاری، دارای عوارض جانبی کمی هستند و برای افرادی که از مصرف دارو پرهیز می‌ کنند، گزینه‌ ای مناسب به شمار می‌ روند. با این حال، پیش از استفاده منظم از هر درمانی، به‌ ویژه در دوران بارداری یا بیماری‌ های خاص، مشورت با پزشک توصیه می‌ شود. انتخاب هوشمندانه و آگاهانه، کلید مدیریت موثر تهوع به شکل طبیعی است.

سوالات متداول

علیرضا سهامی

من با بیش از ۲ سال سابقه در حوزه سئو و تولید محتوا، به عنوان محقق در زمینه سلامت جسمانی و ورزش فعالیت می‌ کنم. هدف من، ارائه اطلاعات دقیق و به‌ روز درباره لاغری، تغذیه سالم و تمرینات ورزشی است تا شما را در مسیر دستیابی به وزن ایده‌ آل و زندگی سالم‌ تر یاری کنم تا بتوانید با دانش بیشتر و به روشی اصولی به اهداف سلامتی خود برسید.