دکتر کرمانی » مجله » تغذیه » خواص مواد غذایی
ریحان گیاهی یک ساله از خانواده نعناع است که بیشتر آن را به دلیل برگ های معطرش پرورش می دهند. ریحان بومی هند است و به طور گسترده ای به عنوان یک گیاه آشپزخانه مصرف می شود. از برگ ها به صورت تازه یا خشک برای طعم دادن به گوشت، ماهی، سالاد و سس استفاده می شود. خواص ریحان بسیار زیاد است.
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
کاهش بیماریهای قلبی عروقی، پیشگیری از بروز سرطان، حفظ سلامتی پوست، مو و استخوان برخی از خواص ریحان به حساب می آیند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل فواید این گیاه همه کاره را برای شما بیان کنیم و از طریقه مصرف و نحوه کاربرد آن در مصرف روزانه سخن بگوییم. تا انتها با ما همراه باشید.
ریحان سرشار از مواد مغذی و ترکیبات گیاهی مفید است. در اینجا قابل توجه ترین مواد مغذی ریحان را در 1 قاشق غذاخوری (حدود 2 گرم) ریحان بیان کرده ایم:
اصل این گیاه دارویی مربوط به نواحی هند و آسیا است و قدمت کشت آن حداقل به چهار هزار سال پیش برمیگردد.مردم سراسر دنیا از کشورهای ویتنام تا هند و ایتالیا از این سبزی خوش عطر و طعم برای انواع پخت و پز استفاده میکنند.
در مصر باستان، ریحان به عنوان یک گیاه برای مومیایی استفاده می شده است، زیرا بقایای آن را در مقبره ها و مومیایی ها یافت می کردند. شاید به دلیل کاربردهای مومیایی، ریحان نماد عزاداری در یونان نیز محسوب می شد. ریحان همچنین در طب سنتی باستانی مانند آیورودا، سیستم دارویی سنتی هند باستان، علاوه بر سایر سنت های گیاهی دارویی، سابقه قوی دارد.
ریحان خواص و کاربردهای زیادی دارد. علاوه بر استفاده در امور پخت و پز، از خواص این گیاه برای سلامتی بدن استفاده می شود. مهم ترین خواص ریحان عبارتند از:
ریحان سرشار از کارتنوئیدهایی مانند بتا کاروتن است که میتوانند در بدن تبدیل به ویتامین A شوند. بتا کاروتن نسبت به ویتامین A دارای خواص آنتی اکسیدانی بیشتری است چرا که نه تنها از سلولها در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت میکند بلکه از اکسیده شدن کلسترول خون توسط رادیکالهای آزاد در رگهای خونی نیز پیشگیری میکند.
با اکسیده نشدن، کلسترول در دیواره رگهای خونی ایجاد نمیشود و به این ترتیب، از ایجاد تصلب شرائین یا گرفتگی رگها و حمله قلبی نیز پیشگیری میشود.ریحان منبع خوبی از منیزیم نیز میباشد. این گیاه با ایجاد آرامش در عضلات و رگهای خونی موجب تقویت دستگاه قلبی عروقی میشود و جریان خون را در رگها بهبود بخشیده و خطر نامنظم بودن ریتمهای قلبی و اسپاسمهای قلبی عروقی را کاهش میدهد.
ریحان دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی میباشد. آنتی اکسیدانهای طبیعی موجود در این گیاه میتواند از بدن در برابر آسیبهای رادیکال آزاد محافظت کرده و به این ترتیب با اکثر سرطان ها مبارزه کند.
خواص ریحان برای پوست و مو نیز مفید است. روغن فرار ریحان به عنوان مرطوب کننده برای شفافیت پوست و موی کدر شده نیز به کار میرود. از این گیاه دارویی برای درمان آکنه نیز استفاده میشود.
ماده اوژنول موجود در ریحان موضوع مطالعات گسترده بوده است. چون این ماده میتواند جلوی فعالیت آنزیمی به نام سایکلواکسیژناز در بدن را بگیرد. بسیاری از داروهای ضدالتهابی از قبیل آسپرین و ایپوبروفن، جلوی فعالیت چنین آنزیمی را میگیرند.
این اثر مهارکنندگی اوژنول در ریحان، به آن خاصیت ضدالتهابی میدهد و میتواند نقش اساسی در درمان داشته و انسان را از درد ناشی از بیماریهای التهابی مثل روماتیسم مفصلی مصون نگهدارد.
محققان ثابت کردهاند که خواص ریحان در برابر رشد ناخواسته انواع باکتریها مانند گونههای مختلفی که در برابر آنتی بیوتیکهای معمول مقاومت نشان دادهاند اثر درمانی و محافظتی خوبی از خود نشان دادهاند.
مطالعات نشان داده، اگر محصولی را در محلولی که فقط حاوی یک درصد روغن ریحان باشد، شستشو دهیم منجر به از بین رفتن چنین باکتریهایی میشود. پس با تمایل بیشتری از این سبزی پرخاصیت در سالاد خود استفاده کنید.
شواهد نشان میدهد آنتی اکسیدانها و روغنهای فرار موجود در ریحان باعث شده تا این گیاه عامل خوبی برای تقویت سیستم ایمنی بدن به شمار رود. برگها و روغن ریحان هر دو دارای خاصیت ضد باکتریایی هستند که میتوانند حتی برای از بین بردن بیماریهای عفونی نیز مفید باشند.
استفاده موضعی از برگهای ریحان بر روی زخمها، میتواند موجب از بین رفتن عفونتهای باکتریایی شود. مادامی که از خوردن ریحان در غذا لذت میبرید از خواص ضد ویروسی آن برای درمان بیماریهایی مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا و تبخال نیز بهرهمند میشوید.
هم مطالعات انسانی و هم آزمایشگاهی توانایی ویژه ریحان در مدیریت قند خون را نشان داده است. به عنوان مثال، دانشمندان مشاهده کردند که عصاره ریحان به کاهش قابل توجه سطح قند خون در مدل های آزمایشگاهی دیابت کمک می کند.
مطالعه غیر انسانی دیگری اثرات مشابهی را با عصاره ریحان نشان داد. کولبرتسون می گوید: “مطالعات انسانی در مراحل اولیه هستند، اما مزایای بالقوه هیجان انگیزی را برای مدیریت قند خون و دیابت نوع 2 نشان داده اند. اما برای درک کامل اثرات انواع مختلف ریحان بر سلامت قند خون، به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.”
تحقیقات نشان می دهد که مصرف روزانه ریحان می تواند بر بسیاری از جنبه های سلامت روان شما تأثیر بگذارد. در چهار مطالعه مختلف انسانی، نشان داده شد که ریحان به تقویت عملکرد شناختی، (مثل حافظه کوتاه مدت)، بهبود خلق و خو. و کاهش استرس و اضطراب کمک می کند.
مطالعه غیر انسانی دیگری در آزمایشگاه نشان داد که اسانس ریحان پتانسیل کاهش افسردگی و کاهش حافظه ناشی از استرس و افزایش سن را دارد. در این مورد نتایج به قدری مثبت بود که محققان را بر آن داشت که ببینند آیا ریحان می تواند علائم مرتبط با بیماری آلزایمر را بهبود بخشد یا خیر.
مطالعه ای در سال 2017 نشان داد که مصرف ریحان التهاب را کاهش می دهد. با افزودن این سبزی مفید به رژیم غذایی خود از خواص بی نظیر آن برای کاهش التهاب بهره مند شوید. با این حال، بسته به علت زمینهای التهاب، پزشک ممکن است درمانهای پزشکی را برای درمان مستقیم این مشکل توصیه کند.
برخی مطالعات نشان داده اند که ریحان میتواند به افزایش متابولیسم بدن کمک کند و به این ترتیب کالری بیشتری سوزانده شود. علاوه بر این ریحان با ایجاد احساس سیری، به کاهش اشتها کمک کرده و از پرخوری جلوگیری میکند.
اگر می خواهید ریحان را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، ابتدا باید به منابع غذایی روی بیاورید، نه مکمل ها. در ادامه به برخی از روش های گنجاندن ریحان در رژیم غذایی اشاره خواهیم کرد:
ریحان را می توانید به صورت مستقیم در غذاهای خود به کار ببرید. از مهم ترین کاربردهای ریحان در غذاها به موارد زیر می توان اشاره کرد:
سالادها: ریحان تازه را می توانید به سالاد سبزیجات، ماکارونی و یا سیب زمینی اضافه کنید.انواع ساندویچ: اگر ساندویچ دوست دارید، کافیست چند برگ ریحان تازه به ساندویچهایتان اضافه کنید تا طعم آنها را دلپذیرتر کند.پاستا: ریحان تازه خرد شده با سس پاستا یک ترکیب بی نظیر ایجاد می کند. پیتزا: قبل از پختن پیتزا، چند برگ ریحان تازه روی آن بریزید. با این کار هم طعم بهتری به آن داده اید و هم از خواص ریحان بهره برده اید.سوپها و خورشها: در دقایق پایانی پخت سوپها و خورشها، ریحان تازه خرد شده را به آنها اضافه کنید.تخم مرغ: ریحان خرد شده را به املت یا تخم مرغ همزده اضافه کنید. این کار طعم فوق العاده ای به آنها می دهد.ماست: ماست را با ریحان خرد شده، سیر و کمی روغن زیتون مخلوط کرده و به عنوان سس سالاد استفاده کنید.
برای تهیه سس ها و چاشنی ها نیز می توانید از خواص ریحان بهره مند شوید:
پستو: پستو یک سس ایتالیایی خوشمزه است که با ترکیب ریحان تازه، پنیر پارمزان، سیر، روغن زیتون و دانههای کاج تهیه میشود.
سس سالاد: ریحان را با سایر گیاهان معطر مانند جعفری و نعناع مخلوط کرده و به عنوان پایه سس سالاد استفاده کنید.چاشنی گوشت و مرغ: ریحان را با سایر ادویهها مانند فلفل سیاه، نمک و سیر مخلوط کرده و به گوشت یا مرغ بمالید.
شما همچنین می توانید از خواص ریحان در نوشیدنی های خود بهره ببرید:
چای ریحان: برگهای ریحان تازه را در آب جوش ریخته و به مدت چند دقیقه دم کنید.
اسموتی: اگر به اسموتی سبزیجات علاقه مندید، توصیه می کنیم ریحان را به اسموتیهای میوهای یا سبزیجات اضافه کنید. این گیاه عطر و طعم فوق العاده ای به آن می بخشد.
طرفدار پر و پا قرص ترشیجات هستید، پس از ترشی ریحان غافل نشوید:
ترشی ریحان: برگهای ریحان را با سایر سبزیجات مانند خیار، هویج و فلفل دلمه ای ترشی کنید. عطر و طعم فوق العاده این سبزی شما را مجذوب خود خواهد کرد.
خواص ریحان برای سلامتی بسیار زیاد است، اما همیشه قبل از استفاده از ریحان یا هر ماده غذایی دیگری با پزشک خود مشورت کنید. تحقیقات کافی برای توصیه به نوزادان، کودکان یا افراد باردار یا شیرده وجود ندارد. FDA بر کیفیت، خلوص و اثربخشی گیاهان یا مکملها نظارت نمیکند.
ریحانی را خرید کنید که به صورت ارگانیک در یک محیط روستایی و بدون آلودگی رشد کرده است. ریحانی که در یک منطقه آلوده رشد کرده دو برابر ریحان معمولی سمی است.
هرچند در طول کار آزمایی های بالینی انسانی هیچ عارضه جانبی منفی برای مصرف ریحان گزارش نشده، اما با این حال، اگر در دوران شیردهی، بارداری یا تلاش برای باردار شدن هستید، باید از مصرف آن بپرهیزید. www.healthline.com
هرچند در طول کار آزمایی های بالینی انسانی هیچ عارضه جانبی منفی برای مصرف ریحان گزارش نشده، اما با این حال، اگر در دوران شیردهی، بارداری یا تلاش برای باردار شدن هستید، باید از مصرف آن بپرهیزید.
www.healthline.com
علاوه بر این مصرف ریحان ممکن است با مشکلات زیر همراه باشد:
1 قاشق غذاخوری ریحان 10.8 میکروگرم ویتامین K دارد که در لخته شدن خون نقش دارد. این مقدار بین 9 تا 12 درصد از نیاز روزانه یک بزرگسال است. سطوح بالای ویتامین K می تواند بر عملکرد برخی داروها از جمله وارفارین (کومادین) تأثیر بگذارد. افرادی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کنند باید قبل از افزایش مصرف ریحان با پزشک خود صحبت کنند.
برخی از افراد در صورت مصرف یا تماس با گیاهان خانواده نعناع، واکنش های آلرژیک از خود نشان می دهند. افرادی که به این نوع آلرژی مبتلا هستند باید از ریحان اجتناب کنند و غذاهای آماده را بررسی کنند تا مطمئن شوند که ریحان جزء مواد تشکیل دهنده آن نیست.
اگر فردی پس از خوردن ریحان دچار کهیر، تورم یا مشکل در تنفس شود، باید تحت مراقبت های پزشکی فوری قرار گیرد. یک واکنش آلرژیک شدید می تواند به آنافیلاکسی تبدیل شود، یک وضعیت تهدید کننده زندگی.
ریحان، گیاهی معطر و پرخاصیت است که از دیر باز در طب سنتی و آشپزی مورد استفاده قرار می گرفته است. این گیاه ارزشمند سرشار از ترکیبات آنتی اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدباکتریایی است که برای سلامتی بدن بسیار مفید است. ریحان به دلیل خواص ضد سرطانی، کاهش قند خون، تقویت سیستم ایمنی، بهبود هضم و کاهش استرس شناخته شده است.
همچنین، این گیاه در درمان برخی از بیماریها و عفونتها موثر است. به طور کلی، ریحان یک گیاه دارویی ارزشمند است که به دلیل خواص درمانی فراوان و طعم دلپذیرش، به طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. با افزودن ریحان به رژیم غذایی خود، میتوانید از مزایای بیشمار این گیاه بهره مند شوید و به سلامتی خود کمک کنید.
مصرف متعادل ریحان معمولا عوارض جانبی ندارد. اما در برخی افراد ممکن است باعث حساسیت شود. همچنین، مصرف بیش از حد روغن ریحان ممکن است باعث تحریک پوست شود.
ریحان خواص درمانی بسیاری دارد، اما نمیتوان گفت که برای همه بیماریها مفید است. برای درمان هر بیماری باید به پزشک مراجعه کرد.
منبع:
از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزهی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزهی کلمات باور دارم.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
نظر شما
نام *
ایمیل
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم