شکلات تلخ، با طعم تلخ بی نظیر خود، نه تنها یک لذت خوشمزه برای بسیاری از افراد است، بلکه به عنوان یک خوراکی با خواص درمانی نیز شناخته میشود. در سال‌های اخیر، تحقیقات نشان داده‌اند که خواص شکلات تلخ بسیار زیاد است و به عنوان یک آنتی اکسیدان فواید زیادی را به بدن می رساند.
با وجود طعم تلخی که ممکن است برای برخی ناخوشایند باشد، شکلات تلخ سرشار از مواد مغذی است و می‌تواند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل گنجانده شود. در این مقاله، به بررسی فواید شکلات تلخ برای بدن می‌پردازیم و خطرات مصرف بیش از حد، ملاحظات مصرف آن، اطلاعات تغذیه‌ای و کالری شکلات تلخ را شرح می دهیم. با ما همراه باشید.
خواص شکلات تلخ چیست؟
برخلاف انتظار بسیاری از افراد شکلات تلخ فواید زیادی برای بدن دارد. در ادامه خواص شکلات تلخ، این خوراکی خوشمزه را بررسی خواهیم کرد.
سرشار از آنتی اکسیدان
شکلات تلخ دارای ترکیباتی مانند فلاونول و پلی فنول است که خواص آنتی اکسیدانی دارند. آنتی‌اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد را خنثی و از ابتلا به استرس اکسیداتیو جلوگیری می‌کنند. استرس اکسیداتیو به آسیبی گفته میشود که مقادیر بیش از حد رادیکال‌های آزاد به سلول‌ها و بافت‌های بدن وارد می‌کند. با گذشت زمان، استرس اکسیداتیو باعث ابتلای فرد به بیماری‌های مختلفی مانند بیماری‌های قلبی، دیابت، پارکینسون، آلزایمر، سرطان و بیماری‌های چشم میشود.
کاهش بیماری‌های قلبی
از مهمترین خواص شکلات تلخ به کاهش بیماری های قلبی می توان اشاره کرد. به صورت معمول، مصرف شکلات تلخ می‌تواند موجب کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در افراد شود. فلاونول و ترکیبات مشابه آن که در شکلات تلخ وجود دارند، بر دو عامل مهم بیماری‌های قلبی تاثیرگذارند: فشار خون و کلسترول بالا.
فشار خون
فلاونول موجود در شکلات تلخ، باعث تولید اکسید نیتریک در بدن میشود. اکسید نیتریک باعث بزرگ و گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شوند که کاهش فشار خون را در پی دارد.
در سال 2015 تحقیقی بر روی تاثیر مصرف شکلات در 60 نفر که دارای دیابت نوع 2 و فشار خون بالا بودند، انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد افرادی که به مدت هشت هفته، روزانه 25 گرم شکلات تلخ مصرف می کردند، به شکل قابل توجهی فشار خون پایین‌تری نسبت به دیگر افرادی داشتند که همین مقدار شکلات سفید را مصرف کرده بودند.
همچنین یافته های تحقیق دیگری در سال 2017 نشان داد که اثرات مفید مصرف شکلات تلخ بر فشار خون در افراد مسن و مستعد بیماری قلبی-عروقی در مقایسه با افراد جوان و سالم به شکل قابل توجهی بیشتر است.
کلسترول
برخی ترکیبات موجود در شکلات تلخ مانند پلی فنول و تئوبرومین، می توانند تاثیر مثبتی بر کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) در بدن و افزایش کلسترول HDL (کلسترول خوب) بگذارد.
تحقیقی که در سال 2017 در این باره انجام شد، نشان داد که مصرف شکلات تلخ به مدت 15 روز می تواند موجب افزایش سطح کلسترول HDL در افراد مبتلا به ویروس HIV شود. البته در این تحقیق، شواهدی مبنی بر کاهش کلسترول LDL مشاهده نگردید.
خواص ضدالتهابی
خواص شکلات تلخ می تواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. التهاب یک واکنش طبیعی سیستم ایمنی بدن نسبت به میکروب‌ها و سایر مواد مضر است. التهابات مزمن و شدید می‌توانند موجب آسیب به سلول‌ها و بافت های بدن شوند و خطر ابتلا به برخی بیماری‌‌ها مانند دیابت نوع 2، آرتروز و برخی از سرطان‌ها را افزایش دهند.
در یک مطالعه‌ی آزمایشی در سال 2018 که بر روی 5 فرد سالم انجام شد، تأثیرات مصرف شکلات تلخ بر روی سیستم ایمنی بدن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که مصرف مقادیر زیاد شکلات 70 درصد بر فعالیت ژن‌هایی که پاسخ سیستم ایمنی را تنظیم می‌کنند، تأثیر مثبتی دارد.
در مطالعه دیگری، محققین دریافتند که مصرف روزانه 30 گرم شکلات تلخ 84 درصد به مدت هشت هفته، موجب کاهش قابل توجه نشانگرهای زیستی التهاب در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 میشود.
بهبود مقاومت به انسولین
مقاومت به انسولین زمانی رخ می دهد که سلول های بدن نسبت به هورمون انسولین، واکنشی نشان ندهند. مقاومت به انسولین ممکن است منجر به افزایش غیرطبیعی گلوکز خون شود که زمینه ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع 2 است.
طی یک مطالعه 6 ماهه در سال 2018، رابطه بین مصرف منظم شکلات تلخ و سطح گلوکز خون در بین افراد اسپانیایی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد که خوردن روزانه 48 گرم شکلات 70 درصد به کاهش سطح گلوکز ناشتا و کاهش مقاومت به انسولین کمک می‌کند.
افزایش عملکرد مغز
مصرف شکلات تلخ می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های تخریب کننده اعصاب مانند آلزایمر و پارکینسون، کمک شایان توجهی کند.
یافته های تحقیقی در سال 2018 نشان می دهد که فلاونول موجود در شکلات تلخ، موجب افزایش انعطاف پذیری عصبی می شود. انعطاف پذیری عصبی، توانایی مغز در تشخیص ارتباطات به ویژه در هنگام واکنش نسبت به آسیب ها و بیماری هاست. در واقع مصرف شکلات تلخ می‌تواند تاثیر مثبتی بر عملکرد شناختی مغز داشته باشد.
تعادل میکروبیوتای روده
مصرف شکلات با درصد کاکائو بالا، موجب تعادل میکروب هایی می شود که در روده ما زندگی می کنند و به عنوان میکروبیوتای روده شناخته می شوند. باکتری های مفید روده مسیرهای ضد التهابی را تحریک می کنند و به این ترتیب ممکن است پیامدهای التهابی مانند بیماری قلبی و دیابت را کاهش دهند.
اطلاعات تغذیه‌ای و کالری شکلات تلخ
شکلات تلخ با درصد کاکائوی 70 تا 85، منبع مناسبی برای دریافت منیزیم، زینک و آهن است. بنابر اظهارات دپارتمان کشاورزی ایالات متحده آمریکا، اطلاعات تغذیه‌ای یک تکه 101 گرمی از این شکلات، به شرح زیر است:
- 598 کالری
- 7.8 گرم پروتئین
- 42 گرم چربی
- 36 گرم کربوهیدرات
- 11 گرم فیبر رژیمی
- 23 گرم شکر
- 02 میلی‌گرم آهن
- 230 میلی‌گرم منیزیم
- 34 میلی‌گرم زینک
ملاحظات مصرف شکلات تلخ
خواص شکلات تلخ به علت فلاونول موجود در آن است. مقدار فلاونول در شکلات‌های مختلف با یکدیگر فرق دارد و به علت تفاوت تولید محصولات مختلف، میزان و کیفیت فلاونول آن‌ها نیز متفاوت است. کارخانه‌ها نیز ملزم به ارائه اطلاعات کامل در رابطه با فلاونول موجود در محصولات خود نیستند. واضح است شکلات‌هایی که کاکائوی بیشتری دارند، مقادیر بیشتری از فلاونول را دارا هستند.
اگرچه شکلات تلخ دارای آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی مغذی است، اما معمولا شکر و چربی زیادی دارد که آن را در گروه خوراکی‌های پرکالری قرار می‌دهد. چربی موجود در شکلات تلخ، کره کاکائو است که حاوی چربی اشباع مضر است. بنابراین لازم است مصرف شکلات تلخ را محدود کنید تا از دریافت کالری، چربی و شکر زیاد جلوگیری نمایید.
به صورت کلی، شکلات تلخ شکر کمتری از شیرشکلات و شکلات سفید دارد و هر چه درصد کاکائوی آن بیشتر باشد، میزان شکر آن نیز کاهش می‌یابد.
از دیگر مشکلاتی که شکلات تلخ ممکن است ایجاد کند، حساسیت یا آلرژی است. اگرچه حساسیت به کاکائو نادر است، اما برخی از افراد ممکن است به شکلات یا دیگر مواد موجود در آن حساسیت داشته باشند. به عنوان مثال، لسیتین سویا یک محصول فرعی سویا است که در شیرینی پزی استفاده می شود و یکی از 14 آلرژن معمولی است که طبق قوانین انگلستان باید روی برچسب مواد غذایی نمایش داده شود.
چقدر شکلات تلخ بخوریم؟
با توجه به این که اطلاعات میزان فلاونول موجود در شکلات تلخ توسط تولیدکنندگان آن‌ها منتشر نمی شود، نمی‌توان به طور قطع درباره میزان میزان مجاز مصرف آن در روز، اظهارنظر کرد.
شکلات تلخ با درصد کاکائوی بالا، شکر کمتر و چربی بیشتری دارد. همچنین درصد بالای کاکائو به معنای فلاونول بیشتر در ترکیبات شکلات است. بنابراین بهتر است شکلاتی را انتخاب کنید که حداقل 70 درصد کاکائوی خالص داشته باشد.
بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف شکلات تلخ موجب کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی، کاهش التهابات بدن و مقاومت به انسولین میشود و عملکرد مغز را بهبود می‌دهد. افرادی که قصد افزودن شکلات تلخ به رژیم خود را دارند باید به این نکته توجه کنند که کالری شکلات تلخ بالاست و چربی زیادی نیز دارد؛ بنابراین باید تعادل را در مصرف آن رعایت کنند.
آنچه از مقاله خواص شکلات تلخ آموختیم:
شکلات تلخ، با وجود طعم تلخ و لذیذ خود، بسیار بیشتر از یک لذت ساده است. تحقیقات نشان داده‌اند که این خوراکی خوشمزه، سرشار از ترکیبات گیاهی مفید به نام فلاونوئیدهاست که خواص آنتی اکسیدانی قوی دارند. این ترکیبات به بدن کمک می کنند تا با رادیکال های آزاد مبارزه و از سلول ها در برابر آسیب محافظت کند.
باوجود خواص شکلات تلخ که در این مقاله به آن اشاره کردیم، باید توجه داشت که هر ماده‌ی غذایی هرچند سالم اگر بیش از حد مصرف شود موجب افزایش وزن میشود. تعادل در مصرف و توجه به کالری شکلات تلخ به شما کمک می‌کند تا هم از خواص بی نظیر آن بهره‌مند شوید و هم دچار اضافه وزن نشوید.
سوالات متداول خواص شکلات تلخ:
1- چه مقدار شکلات تلخ در روز مصرف کنیم؟
مقدار مناسب شکلات تلخ به عوامل مختلفی مانند سن، وزن، سطح فعالیت و شرایط سلامتی بستگی دارد. به طور کلی، مصرف روزانه 30 تا 60 گرم شکلات تلخ با درصد بالای کاکائو می‌تواند مفید باشد.
2- بهترین نوع شکلات تلخ کدام است؟
بهترین نوع شکلات تلخ، شکلاتیست که درصد کاکائوی بالایی داشته باشد. شکلات تلخی که حداقل ۷۰ درصد کاکائو داشته باشد، غنی از فلاونوئیدها و سایر ترکیبات مفید است. از انتخاب شکلات تلخی که حاوی مقدار زیادی شکر و چربی های اشباع شده است، خودداری کنید.
منابع:
