نفخ شکم در بارداری؛ درمان‌های خانگی رفع نفخ در خانم‌های باردار

ابتلا به نفخ شکم در بارداری یکی از مشکلات شایع اوایل حاملگی است. در برخی موارد نفخ ممکن است حتی قبل از آخرین قاعدگی پیش از بارداری شروع شود. در این دوران هورمون پروژسترون برای آماده‌سازی رحم افزایش می‌یابد و با کند کردن عمل هضم، گاز را در روده به دام انداخته و باعث نفخ شکم می‌شود. البته گاهی تشخیص تفاوت بین نفخ معمولی با نفخ حاملگی می‌تواند دشوار باشد، زیرا ممکن است علائم مشابهی داشته باشند و به همین دلیل تشخیص بین نفخ با نفخ ناشی از بارداری، بدون انجام آزمایش دشوار است. در این‌گونه موارد یک پزشک متخصص می‌تواند با آزمایش خون، آزمایش ادرار یا معاینه اولتراسوند بارداری را تأیید کند. در این مقاله نیز ما به توضیحاتی در مورد نفخ شکم در دوران بارداری، علائم، علت‌ها و روش‌های پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

علت نفخ شکم در بارداری چیست؟

در دوران بارداری، هورمون پروژسترون، باعث ایجاد بادگلو، نفخ و باد شکم می‌شود. این هورمون باعث شل شدن بافت عضلانی بدن و دستگاه گوارش نیز می‌شود. سطح بالای هورمون استروژن و هورمون‌های دیگر که در دوران بارداری افزایش می‌یابند، می‌توانند باعث شل شدن دریچه‌ی تحتانی مری شده و تراوش اسیده معده و در نتیجه سوزش معده را به وجود آورند.

همچنین، زنانی که قبل از بارداری مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر هستند، ممکن است متوجه شوند که علائم آن‌ها در دوران بارداری بدتر یا بیشتر می‌شود. سندرم روده تحریک پذیر باعث درد مکرر در شکم، یبوست، اسهال، نفخ و سایر علائم می‌شود.

افزایش احساسات و آگاهی از بدن نیز می‌تواند زنان باردار را نسبت به تنش‌های روده کوچک حساس‌تر کند. به همین دلیل، یک زن باردار ممکن است احساس نفخ شدیدتری نسبت به کسی که باردار نیست داشته باشد. در کنار تمام این موارد، عوامل زیر نیز در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد نفخ شوند:

• تغییرات خلق و خو و و اضطراب: هنگام اضطراب، تنفس سریع‌تر شده و هوای بیشتری وارد بدن می‌شود که می‌تواند منجر به ایجاد گاز شود. اضطراب در دوران بارداری یا هر زمان دیگری نیز در ایجاد علائم گوارشی موثر است.
• عدم تحمل لاکتوز: مصرف شیر، بستنی یا ماست بیش از حد برای زنانی که عدم تحمل لاکتوز دارند، باعث ایجاد نفخ خواهد شد.

به طور کلی عوامل زیر باعث نفخ شکم در بارداری هستند:

• کند شدن حرکت روده‌ها در دوران بارداری به دلیل افزایش هورمون‌ها
• بزرگ شدن رحم و جنین در طی بارداری
• شل شدن دریچه مری در بارداری که سبب سوزش سر دل می‌شود
• گاهی اوقات نیز نفخ به یبوست مربوط می‌شود، لذا ابتدا باید این مشکل را برطرف کرد.

در دوران بارداری، هورمون پروژسترون، باعث ایجاد بادگلو، نفخ و باد شکم می‌شود.

نفخ شکم در بارداری از چه زمانی شروع می‌شود؟

نفخ به معنی احساس پری معده است که گاهی اوقات موجب اتساع شکم نیز می‌شود و یکی از مشکلات بسیار شایع معده است که ممکن است دلایل زیادی داشته باشد. اکثر مردم گاه به گاه نفخ را تجربه می‌کنند، اما نفخ بارداری یک علامت خاص زمان حاملگی است که در عین حال، می‌تواند از جمله شایع‌ترین و نامطلوب‌ترین علائم اولیه بارداری یک زن باشد.

نفخ دوران بارداری اغلب در سه ماهه اول (در حدود هفته 11 بارداری) ظاهر می‌شود و گاهی تا روز زایمان ادامه می‌یابد. نفخ بارداری در سه ماهه سوم – با شروع هفته 29 – ممکن است با شدت بیشتری همراه باشد، زیرا جنین فضای بیشتری را اشغال کرده و به اندام‌های داخلی بدن مادر فشار می‌آورد.

کدام غذاها موجب نفخ در بارداری می‌شوند؟

از بین تمام علائم اولیه بارداری، نفخ و تهوع، جزو بدترین و آزاردهنده‌ترین علائم قرار می‌گیرند که حتی می‌توانند در انجام فعالیت‌های روزمره نیز اختلال ایجاد کنند. برخی از زنان باردار ممکن است نسبت به بعضی مواد غذایی، آلرژی یا حساسیت داشته باشند و با مصرف آن‌ها دچار نفخ شدید شوند.

به عنوان مثال، اختلال عدم تحمل لاکتوز با نوشیدن شیر یا مصرف سایر غذاهای لبنی ممکن است باعث ایجاد نفخ شود، زیرا بدن فرد به طور طبیعی به اندازه کافی آنزیم لاکتاز برای تجزیه لاکتوز (قند شیر) در محصولات لبنی تولید نمی‌کند. علاوه بر این، هضم برخی غذاها برای بسیاری از افراد دشوار است و منجر به تولید گاز در معده می‌شود. بنابراین تغذیه دوران بارداری بسیار اهمیت دارد. عمده غذاهایی که باعث نفخ می‌شوند و بهتر است در دوران بارداری کمتر مصرف شوند، عبارتند از:

• کنگرفرنگی
• کلم برگ
• گل كلم
• کلم بروکلی
• کلم بروکسل
• حبوبات (عدس، لوبیا، نخود و …)
• پیاز
• سبوس گندم و جو دوسر
• سیب
• لوبیا
• پنیر
• بستنی
• آلو (تازه و خشک)
• کشمش
• گوجه فرنگی و رب گوجه فرنگی
• بادمجان
• خیار
• هندوانه
• بهتر است در مصرف تخم‌مرغ و کوکوها نیز زیاده‌روی نشود.

علاوه بر این، همان‌طور که گفته شد مصرف وعده‌های غذایی پرحجم و پرکالری، مصرف زیاد غذاهای نفخ‌آور و نوشابه‌های گازدار، غذا خوردن عجولانه و سریع و خوب نجویدن غذا نیز ممکن است ایجاد نفخ کند. شاید عجیب به نظر برسد، اما حتی صحبت کردن در حین جویدن غذا نیز باعث بلعیدن حباب‌های هوا شده و از این طریق به افزایش گاز معده و تولید نفخ کمک می‌کند.

نفخ و ارتباط آن با جنسیت جنین

همچنان‌که بدن مادر در دوران بارداری پروژسترون بیشتری برای حمایت از جنین تولید می‌کند، ماهیچه‌های داخلی بدن از جمله ماهیچه‌های روده را نیز منبسط کرده و شُل نگه می‌دارد. این شل بودن منجر به حرکت کندتر عضلات روده و هضم آهسته غذا در معده می‌شود. به این ترتیب، غذا باید مدت زمان بیشتری در معده باقی بماند و تمام این موارد دست به دست هم می‌دهند تا باعث ‌شوند که گازهای ناشی از تخمیر غذا در روده جمع شده و موجب نفخ، آروغ و درد شکم شود.

طبق مشاهدات، بیش از 50 درصد از زنان باردار در سه ماهه اول بارداری احساساتی از قبیل نفخ را تجربه می‌کنند و اگرچه احساس نفخ حسی نامطلوب است، با این حال برخی افراد بر این باورند که وجود نفخ به نوعی بیان کننده جنسیت جنین هم می‌تواند باشد.

به عنوان مثال گفته می‌شود تهوع شدید صبحگاهی نشان دهنده این است که نوزاد دختر خواهد بود، چرا که زنانی که جنین دختر دارند، دارای سطوح هورمون استروژن بالایی هستند که حالت تهوع صبحگاهی را تشدید می‌کند و در مقابل، زنانی که جنین پسر دارند، به دلیل پایین بودن سطح هورمون استروژن و بالا بودن تستوسترون حالت تهوع کمتری دارند، اما نفخ بیشتری را تجربه می‌کنند.

در هر حال، این نتایج هنوز به صورت قطعی تأیید نشده است و مطالعات روی نفخ شکم در بارداری و ارتباط آن با جنسیت جنین همچنان ادامه دارد و هنوز هم مطمئن‌ترین راه برای تعیین جنسیت نوزاد، سونوگرافی‌ اواسط دورهٔ بارداری است.

زنانی که جنین دختر دارند، تهوع صبحگاهی شدیدتری دارند.

علائم نفخ در بارداری چیست؟

علائم اولیه بارداری ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. علاوه بر این، همه زنان تمام علائم بارداری را تجربه نمی‌کنند، ولی بروز حداقل چند علامت مانند نفخ یا حالت تهوع و استفراغ در اوایل بارداری طبیعی است. در برخی موارد، علائم با پیشرفت بارداری از بین می‌روند و در موارد دیگر، علائم ممکن است بازگشت کنند یا در طول بارداری ادامه یابند.

نفخ شکم در بارداری نیز یک نشانه رایج در اوایل بارداری است. در برخی موارد، نفخ ممکن است حتی قبل از آخرین قاعدگی رخ دهد، اما مساله این‌جاست که گاهی آن‌چه تجربه می‌شود، واقعا نفخ نیست و به ویژه در دوران بارداری حتما باید به این مورد توجه شود، زیرا بارداری تنها یکی از عللی است که می‌تواند باعث نفخ شود و گاهی نفخ ممکن است نتیجه بیماری‌هایی مانند موارد زیر هم باشد و دراین ‌صورت حتما باید با پزشک مشورت شود:

• سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)
• بیماری التهابی روده، مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون.
• سایر اختلالات عملکردی دستگاه گوارش (FGIDs)
• سوزش سردل ناشی از ترش کردن معده
• اختلالات تیروئید
• عدم تحمل غذایی
• افزایش وزن
• شار هورمونی (به ویژه برای زنان)
• ژیاردیازیس (عفونت انگلی روده‌ای)
• کیست‌های تخمدان

علاوه بر این، موارد زیر نیز ممکن است باعث ایجاد نفخ شوند و علت نفخ، فرایند بارداری نباشد:

• چرخه قاعدگی؛ تصور می‌شود نفخ به دلیل تغییر سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در طول چرخه قاعدگی رخ می‌دهد.
• غذاهای خاص و نفخ‌آور
• نوشیدنی‌های گازدار
• تند غذا خوردن
• جویدن آدامس و استفاده از نی در نوشیدنی‌ها

آیا نفخ شکم در بارداری خطرناک است؟

نفخ شکم در دوران حاملگی متداول است و به ندرت باعث نگرانی می‌شود و اگرچه شیوع آن بالاست و جزو شکایات نسبتاً رایج در میان زنان باردار محسوب می‌شود، اما اغلب با درمان‌های خانگی یا کمک پزشک قابل کاهش و کنترل است؛ هرچند گاهی ممکن است تا بعد از زایمان همراه زن باردار بماند.

چه زمانی نفخ در بارداری خطرناک است؟

گاهی در موارد نادر، نفخ یک هشدار است و ممکن است زمینه یک بیماری دیگر باشد که باید به آن توجه شود. هنگامی که نفخ برای چند روز ادامه دارد یا درد شدید بدون بهبودی بیش از 30 دقیقه و یبوست به بیش از 1 هفته وجود داشته باشد، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

در همه حال باید توجه داشت که مراقبت‌های دوران بارداری برای سلامتی زن باردار و جنین در حال رشد بسیار مهم و در اولویت است. همچنین اگر نفخ بارداری ثابت است یا همراه با مشکلات زیر رخ می‌دهد، باز هم لازم است به پزشک مراجعه شود:

• کاهش وزن
• علائم کم خونی، مانند خستگی و سبکی سر
• درد در سمت راست بالای شکم
• حملات مکرر حالت تهوع، اسهال یا هر دو

نفخ شکم همراه با حالت تهوع نشانه‌ی هشدار است.

روش پیشگیری از نفخ

برای پیشگیری از نفخ شکم در بارداری، رعایت پیشنهادات زیر می‌تواند کمک کننده باشد:

• نوشیدن آب کافی: هیدراته ماندن روده و معده به حرکت مواد غذایی کمک نموده و از یبوست که یکی از دلایل رایج گاز و نفخ است، جلوگیری می‌کند.
• مصرف فیبر کافی: مصرف فیبر راه دیگری برای کاهش یبوست بارداری است.
• انتخاب وعده‌های غذایی کوچک‌تر: مصرف شش وعده غذایی کوچک در روز یا سه وعده غذایی متوسط ​​به همراه دو یا سه میان وعده، نه تنها سطح تغذیه مادر و جنین را ثابت نگه می‌دارد، بلکه از فشار بیش از حد دستگاه گوارش نیز جلوگیری نموده و درد نفخ و سوزش سر دل را کنترل می‌کند.
• کاهش سرعت خوردن غذا: تند غذا خوردن، باعث بلعیدن حباب‌های هوا به همراه غذا شده و نفخ ایجاد می‌کند.
• حفظ آرامش: دوری از محیط‌های استرس‌زا به کاهش اسید معده و نفخ کمک می‌کند.
• کاهش مصرف حبوبات: حبوبات به عنوان منابع پروتئین و نفخ شناخته می‌شوند. بهتر است در دوران بارداری در مصرف آن‌ها زیاده‌روی نشود.
• پرهیز از مصرف محصولاتی که حاوی شیرین کننده‌های صنعتی هستند.
• مصرف پروبیوتیک‌ها: ماست، کفیر، نان خمیر ترش، کیمچی (قبل از مصرف پروبیوتیک‌ها با پزشک مشورت شود)
• پیاده‌روی
• پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب و جویدنی‌هایی همچون آدامس
• پرهیز از مصرف کافئین و الکل
• حذف نوشیدنی‌های گازدار

بهترین توصیه ها برای از بین بردن نفخ چیست؟

هیچ راهی نمی‌تواند به طور کلی نفخ را از بین ببرد، اما اگر مراقب خوراکتان باشید و سراغ غذاهای نفاخ نروید، می‌توانید از شدت این مشکل کم کنید. این عارضه با خوردن غذای زیاد و تشکیل گاز شدت می‌یابد. با رعایت موارد زیر می‌توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد:

وعده های غذایی را کم اما متعدد مصرف کنید

غذا را در وعده‌های کوچک و متعدد هر 2 تا 3 ساعت مصرف کنید. قبل از خواب نیز از خوردن غذاهای حجیم خودداری کنید.

غذای آب‌پز بخورید

غذاهای آب پز، بخار پز و یا کبابی را جایگزین مواد غذایی سرخ کرده کنید. مواد غذایی سرخ کرده نفخ و گاز معده را تشدید می‌کنند.

غذاهای بخار پز از نفخ شکم جلوگیری می‌کنند.

زمان مناسبی را برای نوشیدن آب انتخاب کنید

در حین غذا خوردن و یا بلافاصله بعد از اتمام غذا، آب ننوشید. می‌توانید 1-2 ساعت پس از صرف غذا آب و مایعات بنوشید.

ورزش کنید

بعد از صرف غذا، کمی پیاده‌روی کنید. قدم زدن پس از صرف غذا، حرکات روده را تحریک می‌کند و باعث کاهش نفخ می‌شود.

رژیم غذایی مناسب داشته باشید

• رژیم غذایی باید پرپروتئین و بدون قندهای ساده باشد.
• رژیم غذایی باید کم‌چرب و حاوی مقادیر کمی از غذاهای سرخ شده، سس‌های خامه‌دار، آبگوشت‌های چرب غلیظ، گوشت‌های پرچرب و شیرینی‌ها باشد.
• از غذاهای ادویه‌دار، به خصوص ادویه تند کمتر استفاده کنید.
• هر چه غذا، ادویه کمتر و طعم ملایم‌تری داشته باشد، ترشح اسید معده را کمتر تحریک می‌کند.

توی بارداریت
خبری از اضافه
وزن نیســتهمین الان ثبت نام کن

شرایط مناسبی را برای استراحت انتخاب کنید

1 تا 2 ساعت بعد از صرف غذا یا آشامیدن، از دراز کشیدن یا خم شدن به سمت جلو پرهیز کنید. هنگام استراحت، چند بالش زیر سر بگذارید تا سر و سینه بالاتر از معده قرار گیرد و برگشت غذا از معده به مری صورت نگیرد.

 یبوست خود را برطرف نمایید

کمبود مایعات بدن باعث ایجاد یا تشدید یبوست شده و به افزایش نفخ کمک می‌کند، به‌ویژه اگر غذاهای فیبردار مصرف شود. پس روزانه آب کافی (تا هشت لیوان) بنوشید. از غذاهای تازه و طبیعی مصرف کنید و از مصرف انواع غذاهای سرد و بسته ‌بندی شده اجتناب کنید.

توصیه‌های زیر را رعایت کنید

• نوشیدن یک دمنوش گرم: یک فنجان چای بابونه می‌تواند به کاهش انواع مشکلات گوارشی بارداری کمک کند. یک لیوان آب داغ با لیمو نیز پیشنهاد خوبی برای کاهش نفخ شکم در بارداری است. البته توصیه می‌شود که در مصرف آن‌ها زیاده‌روی نشود.
• ماساژ ناحیه شکم: این مورد ممکن است فقط برای اوایل بارداری و قبل از رشد جنین موثر باشد، ولی در کل، یک ماساژ بسیار ملایم شکم در همه حال می‌تواند به کاهش یبوست و نفخ کمک کند. روش انجام آن به این صورت است: ماساژ به آرامی با حرکات دایره‌ای انگشتان از قسمت بالای استخوان ران راست شروع شده و به سمت دنده‌های راست، در سراسر قفسه سینه، به سمت پایین تا باسن چپ و اطراف ناف، هدایت می‌شود. استفاده از برخی روغن‌های گیاهی مجاز مانند روغن زیتون برای ماساژ اطراف ناف نیز مفید است. در مجموع، کل تمرین ماساژ باید دو تا سه دقیقه طول بکشد و به مدت 10 دقیقه تکرار شود.
• اجتناب از تند جویدن غذا
• اجتناب از نوشیدن آب زیاد
• اجتناب از جویدن آدامس

از زیاده‌روی در مصرف خوراکی‌های نفاخ خودداری کنید

یکی از راه‌های کاهش نفخ شکم در بارداری، توجه به برنامه غذایی روزانه است. اگر بعد از خوردن غذا یا گروه غذایی خاصی احساس ایجاد نفخ به وجود می‌آید، بهترین کار خودداری از مصرف مجدد آن است. با این حال، سبزیجات نباید به طور کامل از رژیم غذایی مادر باردار حذف شوند. سبزیجات سهم بسیار مهمی در حفظ یک رژیم غذایی سالم بارداری دارند.

درمان‌های خانگی برای کاهش نفخ

در دوران بارداری معمولاً نیازی به درمان نفخ نیست، اما اگر نفخ شدید، متوالی و مشکوک بود، باید به پزشک متخصص مراجعه شود. پزشک برای بررسی نفخ شکم در دوران بارداری موارد زیر را انجام می‌دهد:

• علائم مادر را ارزیابی نموده و آن‌ها را با میزان ناراحتی ناشی از نفخ که در دوران بارداری “طبیعی” در نظر گرفته می‌شود، مقایسه می‌کند.
• تشخیص می‌دهد که آیا شرایط مادر بحرانی است و نیاز به درمان دارد یا خیر.
• در صورت بحرانی بودن شرایط مادر، توصیه‌های ویژه یا تجویز دارو لازم خواهد بود.
• درصورت وجود عفونت ممکن است آنتی بیوتیک تجویز شود.

با این حال، برخی از زنان مکمل‌های بدون نسخه (OTC) مانند پروبیوتیک‌ها و ملین‌ها را نیز برای رفع نفخ شکم در بارداری مفید می‌دانند، اما پزشکان تمایلی به توصیه ملین‌ها، OTC یا غیره به زنان باردار ندارند.

به همین دلیل لازم است در مورد مصرف هر گونه دارو یا مکمل در دوران بارداری، از جمله داروهای گیاهی احتیاط شود و در مورد همه علائم، پیشنهادات و گزینه‌های درمانی به طور کامل با پزشک مشورت شود. علاوه بر این، یکی از موثرترین راه‌ها برای جلوگیری از نفخ شکم در دوران بارداری، پیشگیری از یبوست است. استراتژی‌های موثر برای جلوگیری از این مشکل، عبارتند از:

• نوشیدن حداقل 8 لیوان آب در روز
• مصرف بیشتر سبزیجات فیبردار، میوه‌های تازه، میوه‌های خشک و غلات کامل
• اولویت قرار دادن فعالیت بدنی منظم
• مصرف وعده‌های غذایی کوچک‌تر در دفعات بیشتر
• خوب جویدن غذا
• زنجبیل (به صورت تازه یا خشک یا پودر شده): زنجبیل یکی از بهترین مبارزه‌ کنندگان با نفخ و حالت تهوع بارداری است.
• پرهیز از مصرف مایعات زیاد در یک زمان
• مصرف آب‌میوه‌های خنک و سبک، مانند آب سیب یا انگور
• پرهیز از مصرف غذاهای تند، سرخ شده یا چرب و سنگین
• تحرک: ورزش در دوران بارداری، راهی عالی برای تقویت دستگاه گوارش است. با کمک به عملکرد بهتر دستگاه گوارش، گاز کمتری نیز تولید می‌شود.
• کاهش مصرف لوبیا و حبوبات
• پرهیز از جویدن آدامس: جویدن آدامس منجر به ناراحتی روده ناشی از بلعیدن هوا می‌شود.
• حذف آزمایشی محرک‌های غذایی مشکوک به تولید نفخ شکم در بارداری: بهتر است این محرک‌ها تا زمانی که علائم نفخ بهبود یابد از رژیم غذایی حذف شود.
• ادامه دادن رژیم غذایی متعادل در دوران بارداری: افزایش وزن برای اکثر بارداری‌ها ضروری است. بنابراین اجتناب از رژیم‌های غذایی محدودکننده مهم است. به این ترتیب، فقط غذاهایی حذف می‌شود که به رفع مشکل نفخ کمک می‌کنند.
• مصرف ملین‌ها: Docusate (کولاس)، یک ملین ملایم دستگاه گوارش است و فقط در صورت وجود یبوست یا گاز بیش از حد در روده‌ها توسط پزشک تجویز می‌شود. مصرف بعضی از ملین‌ها مانند سنوزیدها (Ex-Lax، Senokot) به علت ایجاد عوارض زیاد، در دوران بارداری ممنوع است.

زنجبیل یکی از بهترین مبارزه‌ کنندگان با نفخ و حالت تهوع بارداری است.

کلام آخر

برای کاستن از نگرانی‌های ناشی از نفخ شکم در دوران حاملگی بهتر است روزانه 25 تا 30 گرم از خوراکی‌های سرشار از فیبر در رژیم غذایی زنان باردار گنجانیده شود. بسیاری از میوه‌ها مانند انجیر، موز و سبزیجات و همچنین غلات کامل مانند جو و کنجاله کتان، همگی تقویت کننده‌های فیبری خوبی برای معده و روده هستند.

بانوانی که طرفدار غذاهای پرفیبر نیستند یا به دنبال جایگزینی سریع و آسان برای فیبرها هستند، می‌توانند از پزشک خود در مورد این‌که آیا مکمل‌های فیبر، از قبیل پسیلیوم (متاموسیل)، متیل سلولز (سیتروسل) یا پلی اتیلن گلیکول 3350 (پلی اتیلن گلیکول 3350) برای آن‌ها مناسب هستند یا خیر، سوال کنند.

همان‌گونه که پیش از این اشاره شد، استرس باید تا حد امکان از زندگی بانوی باردار حذف شود. به این جهت، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:

• در دوران بارداری بهتر است انجام برخی کارها به شخص دیگری محول شود. دوران بارداری، دورانی بسیار حساس و لطیف است که قرار است دریچه جدیدی از جهان را برای بانوی باردار بگشاید و به همین جهت، مهارت‌های مخصوص به خود را می‌طلبد. پس بهتر است که مادر به خود اجازه دهد آرام باشد و بپذیرد که ممکن است انجام کاری به زمانی دیگر محول شود یا اصلا انجام نشود.
• اختصاص دادن زمانی در طول روز برای سکوت، تنفس عمیق، ریلکسیشن، مراقبه و استراحت ضروری است.
• استفاده از دمنوش‌های آرام‌بخش با مشورت پزشک می‌تواند مفید باشد.
• یک دوش آب گرم روزانه می‌تواند به کاهش استرس کمک زیادی بکند.
• آرامش درونی به اندازه آرامش بیرونی مهم است. پس اگر چنین آرامشی هنوز در مادر باردار وجود ندارد، شاید زمان آن رسیده باشد که با یک روان‌شناس صحبت کند.

نفخ شکم در بارداری یکی از علائم بسیار شایع حاملگی است و می‌تواند دلایل متفاوتی از قبیل رژیم غذایی نامناسب یا یبوست داشته باشد. بارداری به دلیل تغییر سطح هورمون‌ها نیز ممکن است باعث تولید نفخ شود. برای کسی که نمی‌داند نفخ او ناشی از مواد غذایی مصرفی بوده یا ناشی از بارداری است، لازم است وجود سایر علائم بارداری نیز بررسی شود. بهترین راه برای اطمینان از این‌که نفخ مربوط به بارداری است یا خیر، انجام تست خانگی بارداری و مراجعه به پزشک است. تنظیم رژیم غذایی، اصلاح سبک زندگی و حفظ آرامش می‌تواند به کاهش و جلوگیری از نفخ کمک کند.

منبع: +++++++++

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.