خواص چای کوهی + طرز تهیه و میزان مجاز چای کوهی برای لاغری

خواص چای کوهی برای پیشگیری و حتی کنترل و بهبود برخی از بیماری‌ها بسیار مفید و موثر است. از دیرباز تا به امروز، مصرف انواع نوشیدنی‌ها به خصوص چای و دمنوش‌های گیاهی در بین خانواده‌های ایرانی بسیار مرسوم بوده است و دارای شهرت جهانی می‌باشد.

همه ما اعتقاد داریم که نوشیدن یک فنجان چای به دست آمده از دل طبیعت می‌تواند انرژی کل روزمان را تامین کرده و خستگی‌ یک روز پرتنش را برطرف سازد. اما در بین نوشیدنی‌های پرطرفدار در سبد خانواده‌های ایرانی، چای، اصیل‌ترین نوشیدنی است که در انواع مختلفی از جمله چای سیاه، چای سبز، چای ترش، چای کوهی و.. به بازار عرضه می‌شود.

چای کوهی یکی از دمنوش‌های پرخاصیت و خوش طعم است که نوشیدن آن نتایج مثبت زیادی در سلامتی و کاهش وزن دارد.

اگر فرصت مطالعه مقاله را ندارید، می‌توانید به فایل صوتی آن گوش دهید:

در مقاله امروز، قصد داریم که بعد از معرفی کامل چای کوهی، به سراغ ارزش غذایی این دمنوش برویم و در پایان، خواص چای کوهی برای لاغری و عوارض احتمالی مصرف بیش از اندازه دمنوش چای کوهی را بررسی کنیم. تا پایان مقاله همراه مجله سلامتی دکتر کرمانی باشید.

چای کوهی چیست؟

چای کوهی یک گیاه چند ساله با نام علمی Stachys lavandulifolia است که با نام‌های دیگری مانند توکلیجه، لولو پشمی، پشمینه و کلکنه نیز شناخته می‌شود.

این گیاه از نوع چوبی با نام علمی (Betony) است که معمولا تا ارتفاع 20 تا 25 سانتی‌متر رشد کرده و عرض آن به حدود 38 سانتی‌متر می‌رسد. گل‌های چای کوهی به رنگ قرمز ارغوانی و صورتی هستند و برگ‌های آن حالت بیضی شکل و دندانه دار دارند.

دمنوش چای کوهی از گذشته برای درمان برخی بیماری‌ها در ایران مصرف می‌شده است.

جالب است بدانید که چای کوهی یک گیاه گلدار و بسیار مقاوم است که می‌تواند برای زنده ماندن ماه‌ها خودش را با کم آبی و حتی خاک نامناسب سازگار کند. از این رو، ارتفاعات بالا و درون صخره‌ها محل اصلی رویش این گیاه است.

به علاوه، این گیاه به سبب رایحه فوق العاده و طعم بی‌نظیرش از محبوبیت فراوانی برخوردار است. چای کوهی از تیره خانواده نعناعیان است و از لحاظ طعم مشابه نعناع، لیمو و بابونه است.

برخلاف بسیاری از دمنوش‌های گیاهی اصلا تلخ و بدمزه نیست. شما می‌توانید از همه قسمت‌های این گیاه که شامل گل‌، ساقه و برگ است به صورت تازه و خشک شده به صورت نوشیدنی استفاده کنید و از طعم بی‌نظیر آن لذت ببرید.

شاید باورتان نشود اما باید بگوییم به غیر از خواص چای کوهی برای لاغری، این گیاه، طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی را دربرمی‌گیرد مانند بهبود اختلالات خواب، کاهش افسردگی، کاهش فشار خون، تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سردردهای میگرنی و سرگیجه. البته دمنوش چای کوهی را در برخی موراد نباید مصرف کنید مانند دوران بارداری و همچنین اگر دارای مزاج و طبع گرم هستید.

طبع چای کوهی

از نظر طب سنتی، چای کوهی دارای طبع گرم و خشک است و در درمان بیماری‌هایی که به دلیل مزاج سرد یا رطوبت زیاد در بدن ایجاد شده بسیار مفید می‌باشد. توجه داشته باشید که مصرف این گیاه برای افراد گرم مزاج مضر است و ممکن است باعث ایجاد خون در ادرار آن‌ها شود.

ارزش غذایی چای کوهی

چای کوهی منبع غنی آهن، ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان است که اگر به میزان مجاز مصرف شود خواص بسیار زیادی برای سلامتی و حتی کاهش وزن دارد.

تحقیقات به دست آمده توسط پژوهشگران در آمریکا، ترکیبات معدنی با ارزش چای کوهی را این‌طور اعلام کرده است:

خواص چای کوهی چیست؟

چای کوهی گیاهی بسیار پر قدمت است که تحقیقات بسیار زیادی در خصوص فواید آن برای سلامتی انجام گرفته. خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی قوی این گیاه موجب شده که هزاران سال از آن به عنوان شفا در درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده شود. در ادامه به طور مفصل به خواص چای کوهی اشاره خواهیم کرد:

بهبود سیستم ایمنی بدن

براساس تحقیقات به دست آمده از سوی محققان آمریکایی، چای کوهی سرشار از آنتی اکسیدان‌های قوی از جمله پلی فنول است که در تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان سرماخوردگی بسیار کارآمد است.

از این چای برای رفع گرفتگی صدا و التهابات ریه نیز استفاده می‌شود. همچنین، دارای خاصیت خلط آوری است که به بهبود سرفه‌های شدید بسیار کمک می‌کند.

کاهش وزن

چای کوهی برای لاغری نیز مفید است. به عقیده محققان، مصرف دمنوش چای کوهی به سبب تاثیرات مفیدی که در چرخه قاعدگی، بهبود خواب، سلامت دستگاه گوارش و … دارد می‌تواند در فرآیند کاهش وزن نیز مفید باشد، اما این تاثیر صرفا با خوردن این دمنوش اتفاق نمی‌افتد.

بنابراین، اگر به دنبال کاهش وزن هستید، بهتر است آن را با یک برنامه غذایی و رژیم غذایی سالم همراه کنید تا نتایج قابل توجهی را مشاهده کنید.

کاهش سردردهای میگرنی

سردردهای میگرنی یکی از حالت‌های ناخوشایندی است که ممکن است در طی ساعات خاصی از روز اتفاق افتاده و فرد را از انجام کارهای روزانه‌اش باز دارد.

خاصیت معطر و آرام بخش چای کوهی به بهبود سردردهای شدید از جمله سردردهای میگرنی بسیار کمک کرده و از آن برای درمان میگرن نیز استفاده می‌شود.

سپر محافظتی در برابر سرطان‌ها

پژوهش‌های بسیاری حاکی از این است که ترکیبات معدنی در عصاره چای کوهی مانند سپر محافظتی در برابر برخی از سرطان‌ها عمل کرده و با مهار رشد سلول‌های سرطانی به درمان آن‌ها کمک می‌کند.

این خواص درمانی و مفید برای سرطان سینه، روده بزرگ و سرطان رحم بسیار موثر است.

درمان عفونت ادراری

تحقیقات متخصصان اورولوژی در آمریکا نشان می‌دهد که خاصیت ضد عفونی کننده گیاه چای کوهی یکی از موثرترین داروها در درمان عفونت ادراری به حساب می‌آید.

همان‌طور که می‌دانید، عفونت ادراری یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در خانم‌ها است که به عقیده متخصصان، مصرف دمنوش چای کوهی به درمان این بیماری کمک می‌کند.

کاهش اختلالات خواب

بی خوابی نوعی اختلال خواب شایع است که باعث ایجاد خواب‌ نامنظم در افراد می‌شود. رایحه شگفت انگیز عصاره چای کوهی و بوی اعجاب آور آن دارای خاصیت آرامش بخشی است و به بهبود و درمان اختلالات خواب کسانی که از بی خوابی رنج می‌برند کمک می‌کند.

نه تنها چای کوهی برای لاغری توصیه می‌شود بلکه برای بهبود اختلالات خواب نیز مفید است.

درمان افسردگی

یکی از مهمترین خواص چای کوهی، بهبود خلقیات و آرامش اعصاب است؛ زیرا -ترکیبات موجود در چای کوهی حاوی نوعی سروتونین است و به عنوان یک داروی ضد افسردگی شناخته شده است.

جالب است بدانید که آنزیم‌های موجود در این گیاه بدن را به سمت نوعی شادی و آرامش سوق داده و ناراحتی را از ذهن شما دور می‌کند.

کاهش مشکلات پوستی و زخم

در گذشته، مردم از برگ‌های چای کوهی برای درمان التهابات و زخم‌های خود استفاده می‌کردند.

طی بررسی‌های انجام شده بر روی ترکیبات این گیاه، محققان نیز به این نتیجه رسیدند که عصاره چای کوهی برای درمان زخم‌ها و مشکلات پوستی ناشی از التهاب بسیار موثر و مفید می‌باشد.

کاهش فشار خون

براساس تحقیقات به دست آمده از دانشگاه هاروارد، گیاه پشمینه منبع غنی از آنتی اکسیدان‌های بسیار قوی است که از انسداد عروق و رگ‌های خونی جلوگیری کرده و میزان کلسترول بد (LDL) را در خون کاهش می‌دهد.

به علاوه، این گیاه برای ثابت نگه داشتن فشار خون افرادی که دائما نوسان فشار خون را تجربه می‌کنند بسیار مفید است.

یکی از خواص چای کوهی این است که موجب کاهش فشار خون می‌شود.

سلامت دستگاه گوارش

برخی از مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند که دارا بودن فیبر خام موجود در گیاه پشمینه هضم غذاها را در افراد بهبود بخشیده و به سلامت دستگاه گوارش کمک می‌کند.

همچنین، چای کوهی در درمان مشکلات معده از جمله نفخ، زخم معده و دل درد بسیار تاثیرگذار است و عملکرد صحیح  دستگاه گوارش را بالا می‌برد.

تنظیم چرخه قاعدگی در زنان

اگر از سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO) یا سیکل‌های نامنظم در دوران قاعدگی رنج می‌برید، مصرف دمنوش چای کوهی بهترین انتخاب برای شماست؛ چرا که چای کوهی به اندازه مدروکسی پروژسترون در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک تاثیرگذار است.

این گیاه پرخاصیت باعث بهبود کیست‌های تخمدانی می‌شود و به تنظیم چرخه قاعدگی در خانم‌ها کمک می‌کند. پشمینه با دارا بودن ترکیب پامی فرین و متوکسی ساکورانتین مانع از رشد سلول‌های سرطانی در بانوان نیز می‌شود.

تقویت قوای جنسی در مردان

خاصیت درمانی چای کوهی صرفا مختص زنان نیست و این گیاه میزان اسپرم را در مردان نیز افزایش می‌دهد. چای کوهی علاوه بر بالا بردن سیستم ایمنی بدن آقایان، قوای جنسی آن‌ها را بالا می‌برد و به سلامت جسمانی آن‌ها نیز کمک می‌کند.

درمان گرفتگی عضلات

خاصیت ضد التهابی موجود در کوکلیجه در پیشگیری و کاهش دردهای ناحیه گردن، کمر و ستون فقرات بسیار مفید است.

از این رو، اگر کارمند یا دانشجو هستید و ساعت‌های زیادی از وقت خود را در پشت میز می‌گذرانید، مصرف دمنوش توکلیجه را به صورت روزانه در سبد غذایی خود فراموش نکنید.

دیگر موارد مصرف چای کوهی

از قدیم از این گیاه پرخاصیت در موارد متعددی استفاده می‌شده است، از جمله:

• مسکن برای ناراحتی‌های گوارشی
• بازکننده قولنج
• ادرارآور
• بازکننده عادت ماهانه
• ضد سنگ کلیه و سنگ صفرا
• مفید برای استفاده در رژیم غذایی بلغمی ها (دفع علائم مزاج بلغمی)
• آرام‌بخش
• ضد باکتری
• بهبود دردهای مفصلی و دردهای رماتیسمی
• رفع سرگیجه
• ضد میگرن
• درمان بی‌خوابی
• ضد نقرس
• ضد حساسیت
• تقویت سیستم ایمنی بدن

در وسط برگ‌های این سبزی ماده ای قرمز رنگ وجود دارد که برای رفع سوختگی استفاده می‌شود. سال‌هاست که چای کوهی به عنوان دارویی بسیار مفید برای التیام زخم ها مورد استفاده قرار می گیرد.

تحقیقات جدید نشان می دهد که چای کوهی می‌تواند ویروس ها را از بین ببرد و حتی ویروس ایدز را تحت تاثیر قرار دهد. بیماران ایدزی مدتیست که این گیاه را مصرف می‌کنند که باعث تقویت سیستم ایمنی و کاهش بیماری در آنها می‌شود.

یکی از فواید چای کوهی بهبود سرماخوردگی به دلیل خاصیت ضدویروسی این گیاه است.

طرز تهیه دمنوش چای کوهی

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، شما می‌توانید از تمام قسمت‌های این گیاه برای تهیه دمنوش آن استفاده کنید. برای تهیه دمنوش چای کوهی، مقداری از گل آن را به همراه برگ‌ها در آب جوش بریزید.

سپس اجازه دهید که چای حدود پنج تا ده دقیقه دم بکشد. پس از آن، دمنوش را از یک صافی رد کرده و در صورت تمایل با  کمی عسل میل کنید.

شما می‌توانید این دمنوش فوق العاده را در وعده صبحانه مصرف کنید و یک روز سرشار از آرامش و بدون استرس را تجربه نمایید.

میزان مجاز مصرف چای کوهی

هیچ مشاهده بالینی مبتنی بر مصرف مجاز چای کوهی وجود ندارد. اما متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند که یک یا دو گرم از این گیاه را به سه قسمت تقسیم کرده و در طول روز نوش جان کنید.

بهترین زمان مصرف چای کوهی

تا 6 ماه بعد از چیدن این گیاه می‌توان از این گیاه استفاده کرد و خواص خود را دارد اما بعد از این مدت بهتر است از عرق یا اسانس چای کوهی استفاده شود.

عوارض مصرف بیش از حد چای کوهی

طی بررسی‌های انجام شده بر روی گیاه پشمینه، اطلاعات و شواهد مستند مبنی بر عوارض مصرف این گیاه به جز در افراد خاص گزارش نشده است.

اما خوردن بیشتر از یک یا دو گرم از آن در طول روز باعث ایجاد ناراحتی‌های معده و سوءهاضمه در برخی افراد خواهد شد.

چه کسانی مجاز به مصرف چای کوهی نیستند؟

افرادی که به دلیل داشتن شرایط جسمانی یا بیماری خاص به هیچ وجه مجاز به استفاده از دمنوش چای کوهی نمی‌باشند عبارتند از:

• زنان باردار و شیرده: مصرف دمنوش چای کوهی باعث سقط جنین در خانم‌های باردار می‌شود و در دوران شیردهی نیز منع مصرف دارد.
• افرادی که گرم مزاج هستند: مصرف این گیاه در افراد گرم مزاج باعث خون آلود شدن ادرار آن‌ها می‌شود.
• کسانی که از مشکلات کبدی رنج می‌برند: تحقیقات نشان داده است که عصاره چای کوهی دارای نوعی سم کلیوی است که برای بیماران مبتلا به بیماری کبدی کلستاتیک مضر می‌باشد.
• افراد مشکوک به واکنش‌های آلرژیک: مانند سرفه و آبریزش بینی که لازم است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
• افرادی که از داروهای ضدبارداری، آسم، داروهای ضد حساسیت و ضد سرماخوردگی استفاده می‌کنند.
• کسانی که افزایش وزن زیادی دارند.
• کسانی که با افت فشار خون روبرو هستند.
• افرادی که به تازگی جراحی خاصی انجام داده‌اند و یا قصد انجام آن را دارند.

دمنوش چای کوهی را نباید در دوران بارداری مصرف کنید زیرا موجب سقط جنین می‌شود.

سوالات متداول خواص چای کوهی

طبع چای کوهی چیست؟

این گیاه مزاج گرم و خشکی دارد.

فواید چای کوهی چیست؟

این گیاه برای آرامش اعصاب و تقویت سیستم ایمنی بدن، ریه‌ها و تنفس بسیار مفید است. همچنین خاصیت ضدباکتری و ضدویروسی دارد که برای پیشگیری و بهبود سرماخوردگی نیز توصیه می‌شود.

آیا چای کوهی منع مصرف دارد؟

چای کوهی قاعده‌آور است بنابراین اگر باردار هستید از آن استفاده نکنید زیرا ممکن است موجب سقط جنین شود. همچنین به دلیل طبع گرمی که دارد نوشیدن بیش از اندازه آن به افراد گرم‌مزاج توصیه نمی‌شود.

آنچه از مقاله خواص چای کوهی آموختیم:

با خواص چای کوهی برای لاغری و دیگر مشکلات سلامتی آشنا شدیم: چای کوهی دارای خواص بسیار مفیدی برای بدن از جمله کاهش فشار خون، سلامت دستگاه گوارش، درمان زخم، کاهش اختلالات خواب، ضد افسردگی، آرامش بخشی، بهبود سرفه، درمان سرماخوردگی و.. می‌باشد. علاوه براین، دمنوش چای کوهی دارای خاصیت اشتها آوری است و متخصصان آن را برای افراد لاغر توصیه می‌کنند. میزان مجاز مصرف این گیاه حدود یک الی دو گرم در طول روز است که در صورت مصرف بیشتر می‌تواند در برخی افراد مشکلات گوارشی و سوءهاضمه ایجاد کند. اگر دوست دارید از خواص بالای چای کوهی بهره مند شوید، حتما قبل از مصرف آن با پزشک طب سنتی موضوع را در میان بگذارید.

منابع:

• acpfood.com
• drugs.com
• naturalremediest.com