خودایمنی دیابتی یا دیابت نوع 1

گلوکز، سوخت اصلیِ بدن انسان است و برای اینکه بدن در طول روز برای انجام فعالیت‌هایش انرژی کافی داشته باشد لازم است که گلوکز دریافت کند. گلوکز برای اینکه وارد سلول‌های بدن بشود نیاز به هورمونی به نام انسولین دارد. اگر انسولین به مقدار کافی در بدن وجود نداشته باشد، این گلوکز به جای ورود به سلول‌ها، در جریان خون باقی می‌ماند و موجب بالا رفتن قند خون خواهد شد. به این حالت بیماری دیابت گفته می‌شود.

دیابت نوع 1 یک بیماری خودایمنی است و ممکن است در هر سن و سالی عارض شود، اما ابتلا به آن در سنین پایین شایع‌تر است. این بیماری از کودکی تا آخر عمر با فرد خواهد بود. دیابت نوع 1 از بیماری‌های ارثی محسوب می‌شود و می‌توان گفت که تقریبا راه درمانی ندارد و قابل پیشگیری نیست. اما می‌توان آن را کنترل کرد و کیفیت زندگی فرد دیابتی را بالا برد.

بهترین راه کنترل دیابت نوع 1 کنترل سطح قند خون، رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم است. در این بیماری لوزالمعده دست به خودتخریبی زده و نمی‌تواند انسولین تولید کند؛ به همین علت این بیماری را یک نوع بیماری تهاجمی به شمار می‌آورند.

هیچ عضوی از اعضای بدن از عوارض دیابت در امان نخواهد بود. بیماری‌های قلبی و عروقی، آسیب به عصب‌ها و مویرگ‌ها، آسیب به عروق چشمی و بینایی، آسیب به کلیه‌ها و زخم‌ها و بثورات پوستی از شناخته شده‌ترین عوارض این بیماری محسوب می‌شوند.

این بیماری معمولا با تشنگی، تکرر ادرار و کاهش وزن شدید خودش را نشان می‌دهد. علائم این بیماری نسبت به دیابت نوع 2 تهاجمی‌تر و شدیدتر است.

سبک زندگی فرد دیابتی باید متفاوت باشد. پرهیز از مواد قندی و شیرین، داشتن فعالیت و تحرک، پرهیز از استعمال سیگار و دخانیات و مصرف سبزیجات و غذاهای سالم و داشتن خواب منظم از جمله نکات مهمی است که فرد دیابتی باید در زندگی خود لحاظ کند.

رعایت تمام این موارد به نظم و برنامه‌ریزی احتیاج دارد. لذا پیش‌نیاز سبک زندگی سالم، داشتن نظم همه جانبه در برنامه‌ی زندگی است.

نکته‌ی دیگر مصرف به موقع و منظم داروهای مخصوص دیابت است. به موقع خوردن داروها و تزریق انسولین سر ساعت مقرر تاثیر زیادی در کنترل قند خون فرد دیابتی دارد.

فاصله نیفتادن بین وعده‌ها از دیگر موارد مهمی‌ست که فرد دیابتی باید مراقب آن باشد تا دچار افت قند نشود. همچنین حذف نکردن وعده‌های غذایی و مصرف تمام وعده‌ها نیز از نکات حائز اهمیتی‌ست که مبتلایان به بیماری دیابت باید آن را در نظر داشته باشند و سه وعده‌ی اصلی را در طول روز از قلم نیندازند.

توت خشک و خرمای خرد شده گزینه‌های خوب و طبیعی جایگزین قند و شکر هستند. برنج قهوه‌ای تاثیر زیادی روی کنترل قند خون دارد و بهتر است جایگزین برنج سفید شود.

نان سبوس‌دار، فیبرها، سالاد و سبزیجات، میوه‌ی کامل و عدم مصرف آبمیوه و نوشیدنی‌های قندی، دانه‌ها و مغزها و چربی‌های سالم نظیر روغن زیتون، غذاهای دریایی، غذاهای کبابی و بخارپز گزینه‌های مناسبی برای رژیم غذایی مبتلایان به دیابت هستند. در این اپیزود به بررسی نکات مهم این بیماری می‌پردازیم و به صورت مفصل در مورد عوارض، علائم و راه‌های کنترل این بیماری از طریق تغذیه صبحت خواهیم کرد.

مریم اصیلی

بیشتر بخوانید:  غذاهای کم کالری؛ خوردن و اخلاق (قسمت دوم)

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.