رژیم یویو؛ خودکشی تدریجی سلول‌ها

یکی از چالش‌های افراد در مسیر رژیم لاغری، برگشت وزن و چاقی است. در واقع چیزی که از کاهش وزن و لاغر شدن سخت‌تر است، لاغر ماندن و حفظ وزن کم شده و ثابت نگه داشتنِ عدد جدید ترازو است.

بازگشت مکرر اضافه وزن و رژیم‌های پی در پی جهت از بین بردن آن و دوباره چاق شدن را اصطلاحا رژیم یویو می‌گویند. یعنی فرد در یک چرخه‌ی تمام‌نشدنی گرفتار می‌شود و تقریبا همیشه در حال رژیم و کاهش وزن است.

یعنی هیچوقت به وزن دلخواهش نمی‌رسد و مجدد با افزایش وزن روبرو شده و دوباره برای کم کردن وزنش تلاش می‌کند. درست مثل یویو که معلق بین زمین و آسمان، با کنترل یک نخ بالا و پایین می‌رود و روی یک نقطه قرار ندارد.

کاهش و افزایش مکرر وزن نه تنها امید و انگیزه‌ی افراد را برای لاغری کم می‌کند، بلکه سلامتی را نیز نشانه می‌گیرد. علت اصلی حالت یویویی وزن را می‌توان سبک زندگی غلط و عادات ناسالمی دانست که گرفتن رژیم نتوانسته به ترک آن‌ها منجر شود.

نگاه مقطعی به رژیم، رها کردن رژیم پس از چند کیلو کاهش وزن و بازگشت به روال سابقِ پیش از رژیم علت اصلی افزایش وزن بعد از لاغری و بازگشت اضافه وزن است. در پروسه‌ی لاغری، سرعت سوخت و ساز بدن پایین می‌آید و به مرور بدن مقابل رژیم و کاهش وزن مقاومت کرده و هورمون گرسنگی بیشتری ترشح می‌کند.

وقتی رژیم را کنار گذاشته و به سرعت به مقدار غذا و کالری دریافتی خودتان می‌افزایید، متابولیسم بدن هنوز در حالت رژیمی و کند خود قرار دارد و فرصت نکرده با فرآیند بعد از رژیم شما خودش را تطبیق دهد. لذا شما در حال دریافت کالری فراوانی هستید، در حالی که سرعت سوخت و سازتان همچنان کم است و در نتیجه اضافه وزن پیدا می‌کنید.

رژیم‌های سخت‌گیرانه و کم کردن وزن زیاد در مدت زمان محدود نیز این حالت را تشدید می‌کند. در واقع هر قدر سرعت و شدت کاهش وزنتان بیشتر باشد، چاقی با شتاب بیشتری به سمت شما بازخواهد گشت.

یکی از پیامدهای منفی رژیم یویو، افزایش درصد چربی بدن است. کاهش و افزایش وزن، باعث می‌شود مقداری عضله و چربی از دست بدهید. این در حالیست که چربی‌ها بسیار راحت‌تر از عضله بازسازی می‌شوند.

چرب شدن کبد، بالا رفتن تری‌گلیسیرید خون و متعاقبا بیماری‌های قلبی و عروقی از عوارض رژیم یویو است.

همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد یکی از پیامدهای ناگوار رژیم یویو، ایجاد ناامیدی و بی‌انگیزگی در امر کاهش وزن است. وقتی فرد مدام در پی کاهش وزن، با افزایش مجدد وزن روبرو بشود و چاقیِ مکرر را تجربه کند، به مرور از رژیم گرفتن دلسرد می‌شود و آن را کاری بیهوده و بی‌نتیجه تلقی می‌کند.

باید همزمان با رژیم گرفتن، تغییر سبک زندگی را در اولویت قرار داد و برای آن برنامه‌ی جدی داشت. تغییر سبک زندگی یعنی فارغ از داشتن یا نداشتن رژیم، شما به اصولی همیشگی پای‌بند باشید.

حذف و کنترل مصرف قند و شیرینی‌جات، محدود کردن کربوهیدرات‌ها، استفاده از روغن‌های سالم و طبیعی، تحرک و فعالیت مستمر و روزانه، استفاده از سبزیجات، میوه‌جات و منابع پروتئینی و خواب و استراحت کافی از اصول سبک زندگی سالم است. تا وقتی این کارها ملکه‌ی ذهن و رفتار شما نشود، کاهش وزن و رژیم گرفتن با هر روشی در نهایت با شکست روبرو خواهد شد و نتیجه‌ای غیر از سرخوردگی در پی نخواهد داشت.

در این اپیزود از رادیو کرمانی به حالتِ یویوییِ کاهش و افزایش وزن و چاقی و لاغری مکرر پرداخته‌ایم و راهکارهایی برای برون‌رفت از این بحران ارائه داده‌ایم.