درمان فیبرومیالژیا؛ از علت تا درمان فیبرومیالژیا را اینجا بخوانید!

درمان فیبرومیالژیا برای کسانی که به دنبال تسکین دردهای فرساینده ناشی از آن هستند، گاهی ممکن است به یک چالش بزرگ تبدیل شود. بهترین راه برای یافتن یک استراتژی درمانی موفق این است که افراد به دنبال پزشکی باشند که فیبرومیالژیا را درک کند، نحوه درمان آن را بداند و بتواند به آن‌ها نیز در درک و مقابله با این وضعیت کمک کند. معمولا توصیه می‌شود برای درمان این بیماری، به پزشکان متخصص روماتولوژیست مراجعه شود. هر چند هنوز درمان قطعی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد، اما استفاده از برخی روش‌ها مانند ماساژ، ورزش، طب سوزنی و تغییر برنامه غذایی در کنار توصیه‌های پزشک برای کمک به روند بهبود موثر خواهد بود. در این مقاله ما به چگونگی روند زندگی با فیبرومیالژیا و روش‌های درمانی آن پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.

چه روش‌هایی برای درمان فیبرومیالژیا وجود دارد؟

زمانی که افراد درد دارند و هیچ پزشکی نمی‌تواند دلیل روشنی برای آن پیدا کند، ممکن است به شدت دچار سردرگمی و تنش‌های درونی شوند و متأسفانه این موضوع، تجربه نامعمول بسیاری از افرادی است که با فیبرومیالژیای مزمن و دردناک زندگی می‌کنند. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا، درد و سختی گسترده در عضلات و مفاصل تمام بدن و همچنین خستگی غیرعادی را تجربه می‌کنند. هیچ کس نمی‌داند چه چیزی باعث این وضعیت می‌شود و هیچ علت فیزیکی ظاهری نیز تا کنون شناسایی نشده است. یک تئوری پیشرو می‌گوید: علت این بیماری به دلیل نقص عملکرد مغز است که با تقویت نابه جای پاسخ‌های عصبی طبیعی باعث می‌شود افراد مبتلا به فیبرومیالژیا زمانی که هیچ عامل محرکی وجود ندارد، درد یا علائم دیگری را تجربه کنند. درهر صورت، فیبرومیالژیا یک اختلال واقعی است و معیارهای عمومی تشخیص آن عبارتند از:

• درد قابل توجه و گسترده
• علائم شدید (مانند خستگی یا “مه مغزی”) حداقل به مدت سه ماه
• فقدان هر گونه توضیح دیگر برای این علائم

فیبرومیالژیا اغلب با اختلالات روانی، مانند اضطراب و افسردگی همراه است، اما خود این بیماری ناشی از بیماری روانی نیست. به بیماران توصیه می‌شود در صورت وجود علائم فیبرومیالژیا به دنبال پزشکی باشند که فیبرومیالژیا را درک نموده و درباره آن مدام تحقیق کند. برای این مورد می‌توان از مشاوره و راهنمایی تخصصی یک روماتولوژیست یا متخصص آرتریت بهره گرفت. قابل توجه است که فیبرومیالژیا را می‌توان به طور موثر با دارو و استراتژی‌های خودمدیریتی، از جمله موارد زیر کنترل کرد:

• دارودرمانی (از جمله داروهای تجویزی و مسکن‌های بدون نسخه)
• ورزش‌های هوازی و تقویت عضلات
• کلاس‌های آموزش بیماران
• تغییر عادات خواب برای بهبود کیفیت آن
• طب سوزنی
• درمان شناختی رفتاری (CBT) برای درمان افسردگی زمینه‌ای. CBT نوعی گفتگودرمانی است که به منظور تغییر شیوه عمل یا تفکر افراد به کار می‌رود.

درمان فیبرومیالژیا برای کسانی که به دنبال تسکین دردهای فرساینده آن هستند، گاهی ممکن است به یک چالش بزرگ تبدیل شود.

علاوه بر این، بسیاری از درمان‌های طبیعی بر کاهش استرس و کاهش درد تمرکز دارند و می‌توانند به افراد کمک کنند هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی احساس بهتری داشته باشند. درمان‌های طبیعی فیبرومیالژیا عبارتند از:

• کاردرمانی و فیزیوتراپی برای بهبود قدرت بدنی و کاهش اضطراب
• ماساژ درمانی
• مراقبه
• یوگا
• تای‌چی
• ورزش
• تکنیک‌های کاهش استرس
• یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی
• درمان با کمک اسید آمینه هیدروکسی تریپتوفان (5-HTP)

در هر حال، توجه به این نکته مهم است که اکثر درمان‌های جایگزین برای فیبرومیالژیا به طور کامل مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند یا اثربخشی آن‌ها ثابت نشده است. بنابراین هر گونه اقدام خودسرانه در این مورد ممکن است منجر به آسیب بیشتر شود. پس لازم است قبل از امتحان هر روش درمانی با پزشک در مورد مزایا و خطرات آن صحبت شود.

آیا روشی برای پیشگیری از فیبرومیالژیا وجود دارد؟

برای پیشگیری از ابتلا به فیبرومیالژیا، داشتن فعالیت بدنی منظم، برنامه غذایی سالم و دوری از استرس شدید ضروری است. کارشناسان 150 دقیقه در هفته فعالیت بدنی متوسط یا پنج روز تمرین ورزشی در هفته را در این رابطه توصیه می‌کنند.

دارو برای درمان فیبرومیالژیا

در حال حاضر برای درمان فیبرومیالژیا هیچ روش قطعی وجود ندارد، اما برای کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بر استفاده از داروها، روی استراتژی‌های مراقبت از خود و تغییر سبک زندگی تمرکز می‌شود. داروها می‌توانند درد را تسکین داده و به بهبود خواب کمک کنند. داروهای رایج برای فیبرومیالژیا شامل مسکن‌ها، داروهای ضد تشنج و داروهای ضد افسردگی است.

درد فیبرومیالژیا می‌تواند آن‌قدر کلافه کننده و مداوم باشد که در روال روزانه کار و زندگی فردی ایجاد اختلال کند. یکی از گزینه‌های درمانی برای دردهای خفیف، مصرف مسکن‌های بدون نسخه است، مانند:

• استامینوفن (تیلنول)
• آسپرین
• ایبوپروفن (ادویل، موترین)
• ناپروکسن (Aleve، Naprosyn)

داروهای رایج برای فیبرومیالژیا شامل مسکن‌ها، داروهای ضد تشنج و داروهای ضد افسردگی است.

داروهای ضدتشنج برای درمان فیبرومیالژیا

Pregabalin Lyrica (داروی ضدتشنج)، اولین داروی تایید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان فیبرومیالژیا بود. این دارو با مسدود کردن ارسال سیگنال‌های درد از سلول‌های عصبی عمل می‌کند. گاباپنتین (Neurontin) نیز برای درمان صرع طراحی شده، اما ممکن است به کاهش علائم در افراد مبتلا به فیبرومیالژیا نیز کمک کند. گاباپنتین برای درمان فیبرومیالژیا مورد تایید FDA قرار نگرفته و به عنوان یک داروی بدون مجوز در نظر گرفته می‌شود.

داروهای ضد افسردگی برای درمان فیبرومیالژیا

داروهای ضدافسردگی مانند دولوکستین (Cymbalta) و میلناسیپران (Savella)، گاهی برای درمان درد و خستگی ناشی از فیبرومیالژیا استفاده می‌شوند. این داروها همچنین ممکن است روی تعادل مجدد انتقال دهنده‌های عصبی موثر باشند و به بهبود خواب کمک کنند. FDA دولوکستین و میلناسیپران را برای درمان فیبرومیالژیا تایید کرده است.

سایر داروها برای درمان فیبرومیالژیا

سایر داروهایی که توسط FDA برای درمان فیبرومیالژیا تایید نشده‌اند، مانند داروهای کمکی خواب، می‌توانند به کاهش برخی علائم خاص این بیماری کمک کنند؛ اما شل کننده‌های عضلانی که زمانی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، دیگر توصیه نمی‌شوند. محققان همچنین در حال بررسی چند درمان تجربی هستند که ممکن است در آینده به افراد مبتلا به فیبرومیالژیا کمک کند.

ماساژ برای درمان فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا شامل طیف وسیعی از علائم مختلف است که بر سلامت جسم و روان تأثیر می‌گذارد. یکی از روش‌های درمانی مکمل که به طور گسترده توسط بیماران فیبرومیالژیا استفاده می‌شود، ماساژدرمانی است. ماساژ می‌تواند به مدیریت علائم فیبرومیالژیا از طریق استفاده از تکنیک‌های درمانی خاص در مناطقی از بدن که درد را تجربه می‌کند، کمک کند. این روش برای کمک به آرامش ذهن و رهایی از استرس نیز موثر است، زیرا استرس می‌تواند باعث تشدید علائم در مبتلایان به فیبرومیالژیا شود. چند سبک ماساژ که می‌تواند برای مدیریت علائم فیبرومیالژیا بسیار موثر باشد، شامل موارد زیر است:

یکی از روش‌های درمانی مکمل که به طور گسترده توسط بیماران فیبرومیالژیا استفاده می‌شود، ماساژدرمانی است.

ماساژ رهاسازی میوفاشیال در فیبرومیالژیا

این تکنیک ماساژ بر کشش دستی نوار بافت همبند زیر پوست تمرکز دارد. این کار درد و سفتی عضلانی را آزاد نموده و جریان خون را بهبود می‌بخشد، موجب تحریک گردش بهتر خون شده و مایعات بیشتری را به ماهیچه‌ها و مفاصل می‌رساند.

ماساژ بافت‌های عمیق در فیبرومیالژیا

ماساژ بافت عمیق با استفاده از فشارهای نقطه‌ای عمیق، آهسته و صاف، لایه‌های زیرین عضله را هدف قرار می‌دهد. این نوع ماساژ، به ویژه برای رهایی از تنش مزمن عضلانی و همچنین هدف قرار دادن نقاط ماشه‌ای که باعث گره، کشیده شدن عضلات و سردرد می‌شوند، مفید است.

ماساژ سوئدی در فیبرومیالژیا

برای مبتلایان به فیبرومیالژیا استرس و اضطراب روحی و روانی بسیار مخرب و آسیب‌زا بوده و می‌تواند منجر به اختلال سیستم گوارش شود. ماساژ سوئدی یک شکل آرامش‌بخش از ماساژ درمانی است که از فشارهای نقطه‌ای آرام برای ایجاد تاثیر روی بدن و ذهن استفاده می‌کند. علاوه بر این، ماساژ سوئدی به کاهش استرس و متعاقباً به بازیابی عملکرد طبیعی گوارش کمک می‌کند.

ماساژ تخلیه لنفاوی در فیبرومیالژیا

ماساژ تخلیه لنفاوی دستی با هدف تخلیه طبیعی مایع لنفاوی، تشویق گردش خون برای کاهش درد و حذف مواد زائد در بدن که می‌توانند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و بر خواب تأثیر منفی بگذارند، طراحی شده است و برای مبتلایان به فیبرومیالژیا تسکین دهنده است.

هنگام انجام ماساژ برای فیبرومیالژیا چه انتظاری باید داشت؟

یک ماساژدرمانگر واجد شرایط می‌تواند به تعیین این‌که کدام نوع ماساژ علائم فیبرومیالژیا را به بهترین شکل مدیریت می‌کند، کمک نماید. بسته به سطح حساسیت و نواحی حساس بدن، ماساژدرمانگر ممکن است ترکیبی از تکنیک‌های فوق را اجرا نموده و یا فقط از یک نوع ماساژ آرامش‌بخش برای کمک به آرامش ذهن و بهبود سطح انرژی استفاده کند. یک مطالعه در مورد استفاده از ماساژدرمانی به عنوان درمان فیبرومیالژیا نشان داد که پنج هفته ماساژدرمانی اثرات مثبتی بر بهبود درد، اضطراب و افسردگی در بیماران دارد. این روش به بهبود خواب و کاهش خستگی مزمن نیز کمک می‌کند. بنابراین یافتن یک ماساژ درمانگر واجد شرایط و آموزش دیده، برای کمک به مدیریت فیبرومیالژیا مهم است.

ورزش

بهترین توصیه به مبتلایان به فیبرومیالژیا این است که اجازه ندهند درد عضلانی و خستگی ناشی از فیبرومیالژیا آن‌ها را در حاشیه نگه دارد. آن‌ها می‌توانند – و باید – حرکت کنند. برای شروع به تمرینات ورزشی، ابتدا باید زمانی برای شل کردن عضلات از طریق گرم کردن اختصاص داده شود تا از آسیب جسمی جلوگیری شود و به همین دلیل بهتر است با حرکات دایره‌ای پاها شروع شده و اگر درد بیشتر شد، متوقف شود. حرکات کششی روزانه نیز می‌تواند به نرم شدن مفاصل کمک کند. کشش 30 ثانیه‌ای عضلات بزرگ ساق پا، ران، باسن، کمر و شانه‌ها در این مورد مفید است.

برای درمان حرکات کششی روزانه نیز می‌تواند به نرم شدن مفاصل کمک کند.

یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل فیبرومیالژیا، انجام ورزش هوازی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری است. ورزش‌های قدرتی نیز می‌توانند درد را کاهش داده و به بهبود افسردگی کمک کنند. همچنین برای افرادی که تمرینات قدرتی منظم موجب ایجاد درد بیشتر در بدن آن‌ها می‌شود، تمریناتی به نام ایزومتریک وجود دارد که در آن بدون هیچ حرکت قابل مشاهده عضله را منقبض می‌کنند. استفاده از یوگا نیز برای تناسب اندام و مدیریت ذهن در هنگام درد مفید است. در یوگا تمرینات آسانا می‌توانند درد را کاهش ‌دهند و تمرینات دهرانا به فرد می‌آموزد افکار خود را متمرکز و به غلبه بر مه فیبرو (مه مغزی ناشی از فیبرومیالژیا) کمک کند.

طب سوزنی

به نظر می‌رسد طب سوزنی به طور متوسط به کاهش بسیاری از انواع دردهای مزمن کمک می‌کند. بنابراین تعجب‌آور نیست که بسیاری از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا علاقمند به امتحان آن باشند. در حالی که مطالعات در مورد اثربخشی طب سوزنی برای علائم فیبرومیالژیا تا حدودی ناهماهنگ است، اما اغلب نشان می‌دهد این روش درمانی نیز ممکن است در درمان فیبرومیالژیا نقش مفیدی داشته باشد. طب سوزنی شامل وارد کردن سوزن‌های بسیار ظریف به اعماق مختلف نقاط استراتژیک بدن است که معمولا به مدت 20 تا 30 دقیقه در جای خود باقی می‌مانند و گاهی با افزودن گرما یا برق بیشتر تحریک می‌شوند. طب سوزنی اگر توسط یک پزشک آموزش دیده انجام شود، خطرات کمی دارد و ممکن است ارزش امتحان کردن را داشته باشد. در صورتی که علائم بیماری در عرض 6 تا 8 هفته شروع به بهبود نکردند، ممکن است طب سوزنی درمان مناسبی برای شما نباشد.

برنامه غذایی

برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا گزارش می‌دهند وقتی از یک برنامه غذایی خاص پیروی یا از غذاهای خاصی اجتناب می‌کنند، احساس بهتری دارند، اما تحقیقات ثابت نکرده است که هر رژیم غذایی می‌تواند علائم فیبرومیالژیا را بهبود بخشد. در هر صورت، غذاهای سالم ممکن است به جلوگیری از تشدید علائم کمک کنند. برخی از استراتژی‌های غذایی برای درمان فیبرومیالژیا، عبارتند از:

• مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها همراه با غلات کامل، لبنیات کم‌چرب و پروتئین بدون چربی
• نوشیدن مقدار زیادی آب
• کاهش مصرف قند و کربوهیدرات

ممکن است برخی موادغذایی مانند گلوتن یا مونوسدیم گلوتامات (MSG)، علائم درد را تشدید کنند که اجتناب از مصرف آن‌ها می‌تواند برای کمک به مدیریت بیماری مفید باشد.

زندگی با فیبرومیالژیا

کیفیت زندگی هنگامی که روزانه با درد، خستگی و سایر علائم همراه باشد، می‌تواند کاهش یابد. عدم درک این دردها و مسائل پیچیده همراه با سوءتفاهمی که بسیاری از مردم در مورد فیبرومیالژیا دارند، جزو دشواری‌های مسیر بیماری است. بنابراین از آن‌جا که علائم فرد به سختی قابل مشاهده است، ممکن است لازم باشد با اطرافیان صحبت شود که درد فرد را خیالی تلقی نکنند. سایر توصیه‌ها برای بهبود کیفیت زندگی همراه با میالژیا عبارت است از:

• مبتلایان به فیبرومیالژیا باید بدانند که شرایط آن‌ها واقعی است.
• در پیگیری درمانی که برای آن‌ها مفید است، پایدار باشند.
• قبل از اینکه احساس بهتری داشته باشند، ممکن است لازم باشد بیش از یک درمان را امتحان کنند یا از چند تکنیک همزمان استفاده نمایند.
• به افرادی مانند پزشک، دوستان صمیمی یا درمانگر خود که درک می‌کنند وی در حال عبور از بیماری است، تکیه کنند.
• با خود مهربان باشند و سعی کنند در هیچ چیز زیاده‌روی نکنند.
• مهم‌تر از همه این‌که ایمان داشته باشند کنار آمدن با شرایط و مدیریت آن ممکن است.

درمان فیبرومیالژیا هنوز به طور کامل شناخته شده نیست، اما استفاده از دارو، رژیم غذایی مناسب، ورزش و ماساژ برای تسکین درد مهم است. هرچند علت فیبرومیالژیا هنوز مشخص نیست، اما می‌توان آن را به طور موثر مدیریت کرد.

منبع +++++

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.