آنچه باید درباره هپاتیت بدانید ؛ آیا هپاتیت قابل درمان است؟

هپاتیت به معنای التهاب کبد است و بیشتر به دلیل عفونت ویروسی اتفاق می افتد. کبد مسئول فیلتر کردن مواد مضر جریان خون مانند سلول های مرده، سموم، چربی ها، هورمون ها و بیلی روبین ( ماده زرد رنگ در خون و مدفوع افراد) است. کبد ملتهب، نرم و بزرگ عملکرد طبیعی ندارد. در نتیجه سموم در بدن باقی می مانند و برخی از مواد مغذی توسط بدن پردازش نمی شوند.

برخی از انواع هپاتیت به صورت خود به خود یا بدون درمان خاصی برطرف می شود، اما انواع دیگر آن مانند هپاتیت C مزمن می توانند کشنده باشند. ویروس اصلی هپاتیت از راه های مختلفی در بدن افراد منتقل می شود ولی مواد سمی (الکل و برخی داروها) و بیماری های خود ایمنی باعث بروز هپاتیت غیرویروسی می شوند.

در آمریکا 2/1 میلیون نفر مبتلا به هپاتیت B و بیش از 3 میلیون نفر دچار هپاتیت C هستند و البته بسیاری از بیماری خود اطلاعی ندارند. در ادامه این مقاله می خواهیم درباره انواع هپاتیت، راه های درمان و پیشگیری از این بیماری صحبت کنیم تا از حیاتی ترین عضو بدن یعنی کبد مراقبت کنیم.

انواع هپاتیت

پنج ویروس اصلی هپاتیت به نام های  A، B، C، D و E وجود دارد. در میان انواع ویروسی هپاتیت، A، B و C شایع تر هستند. هپاتیت A و E از راه خوردن غذا یا آب آلوده و سه نوع دیگر هپاتیت در اثر تماس فراورده های آلوده با مایعات بدن هستند.

1- هپاتیت A

هپاتیت A بیماری مسری است که هیچ گاه به حالت مزمن در نمی آید. گاهی اوقات فرد علائمی از این هپاتیت ندارد اما به آن مبتلا هست چون نوعی مسمویت غذایی است که هر کسی را تهدید می کند. هپاتیت A در مناطقی که امکانات بهداشتی مناسبی ندارد و امکان آلوده شدن آب و غذا وجود دارد، منتقل می شود.

علل ایجاد بیماری

• مصرف سبزیجات و میوه های شسته نشده
• خوردن صدف خام پرورش یافته در آب آلوده
• نوشیدن آب آلوده
• آشپز مبتلا به هپاتیت که قبل از آماده کردن غذا دست های خوب را نشسته است.
• رابطه جنسی با فرد حامل ویروس

راه های شناسایی هپاتیت A چیست؟

این بیماری معمولا تا چند هفته پس از مبتلا شدن خود را نشان نمی دهد اما نشانه های آن عبارتند از:

• ناراحتی معده
• اسهال
• تب
• زردی پوست و چشمها

چگونه از ابتلا به هپاتیت A پیشگیری کنیم؟

صندلی های توالت سبب ابتلا به هپاتیت A نیستند اما باید همیشه بعد از رفتن به دستشویی یا تعویض پوشک دست های خود را با آب و صابون به مدت 20 ثانیه بشویید.

آیا راه درمانی برای آن وجود دارد؟

هپاتیت A بعد از چند ماه خودش برطرف می شود و نیازی به درمان خاصی ندارد. اما در صورتی که به این هپاتیت مبتلا شدید با یک واکسن ساده نیز از آن پیشگیری کنید. استفاده از این واکسن برای تمام کودکان یک ساله یا بزرگتر توصیه می شود. اگر به کشوری سفر می کنید که در آن هپاتیت  A شایع است یا شرایطی دارید که در خطر این بیماری قرارتان می دهد، قبل از سفر واکسن را تزریق کنید.

2- هپاتیت B

هپاتیت B یک نوع عفونت کبدی خطرناک است که از طریق خون، مایع منی یا سایر مایعات بدن از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. برای مثال یک مادر آلوده، این بیماری را به فرزندش انتقال می دهد. شریک شدن در سوزن تزریق نیز افراد را در خطر این نوع از هپاتیت قرار می دهد.

پژوهشگران دانشگاه کمبریج نوع منقرض شده از این ویروس را در اسکلت های بسیار قدیمی اروپا و آسیا کشف کردند. یعنی طی 600 سال هپاتیت B به خوبی با انسان سازگار شده و بسیار هوشمند است.

درمان هپاتیت B به چه صورت است؟

اگر هپاتیت B درمان نشود به سیروز (التهاب شدید کبد) و سرطان کبد تبدیل می شود که هر کدام می توانند کشنده باشند. اکثر افراد مبتلا به این نوع هپاتیت هیچ علائمی ندارند. واکسن هپاتیت B مدت زیادیست که استفاده می شود و تاثیر آن تا 95 درصد افزایش یافته است. این واکسن در سه مرحله و به مدت 6 ماه است. جالب اینجاست که 50 درصد افراد آخرین تزریق را فراموش می کنند چون آخرین تزریق پایان 6 ماه است.

متخصصان به تازگی نوعی واکسن جدید برای هپاتیت نوع B معرفی کردند که شامل دو مرتبه تزریق طی یک ماه است. در صورت استفاده از این واکسن ها باز هم رعایت اصول بهداشتی اهمیت بالایی دارد. اگر مشخص شود که هپاتیت نوع B دارید، ناامید نشوید چون پزشکان معتقدند این بیماری قابل درمان است.

3- هپاتیت C

هپاتیت C عفونت ویروسی است که از طریق بغل کردن یا بوسیدن فرد مبتلا منتقل نمی شود. همچنین در شیر مادر ویروس هپاتیت C وجود ندارد و با شریک شدن رژ لب با کسی که مبتلا است هم به این بیماری مبتلا نمی شوید. هپاتیت C یک ویروس خونی است، یعنی تنها زمانی به آن مبتلا می شوید که با خون فرد بیمار در ارتباط باشید.

هپاتیت C ممکن است با استفاده از تیغ فرد مبتلا، خالکوبی با دستگاه استریل نشده و یا رابطه جنسی منتقل شود.

آیا هپاتیت C علائمی هم برای شناسایی دارد؟

معمولا هیچ علامتی ندارد ولی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی خفیف
• تهوع
• کم شدن اشتها
• درد عضلات و مفاصل

آیا هپاتیت C قابل درمان است یا خیر؟

شناسایی هپاتیت C مانند هپاتیت B برای پزشکان دشوار است. 80 درصد افراد مبتلا به این ویروس هیچ علائمی ندارند و این عدم بروز علائم می تواند تا دهه ها ادامه پیدا کند. اگر فکر می کنید به هپاتیت  C مبتلا هستید از پزشک خود بخواهید با تست خون ساده این ویروس را بررسی کند . اگر هپاتیت C به موقع درمان شوند می توان آثار مخرب آن در زندگی را کنترل کرد.

طی چند سال گذشته درمان هپاتیت C پیشرفت های فراوانی داشته است و حتی سبب پیوند کبد در فرد مبتلا می شود. پزشکان قادرند آن را با یک قرص به مدت 12 هفته درمان کنند. 90 درصد افراد با موفقیت و کمترین عوارض جانبی درمان می شوند اما هنوز داروهای درمان هپاتیت C به همه افرادی که به آن نیاز دارند نرسیده است. متاسفانه هزینه های درمان بالاست.

4- هپاتیت D

هپاتیت D را با نام هپاتیت دلتا یا ویروس ناکامل می شناسند. این هپاتیت شدیدترین نوع هپاتیت است. این ویروس برای زنده ماندن نیاز به عفونت همزمان هپاتیت B دارد. هپاتیت B به تنهایی قادر به زندگی نیست و به پروتئنی که هپاتیت B را می سازد، نیاز دارد.  تخمین زده می شود 240 میلیون نفر در جهان دچار هپاتیت B باشند و حدود 20 میلیون از آنها درگیر هپاتیت D شدند.

علائم هپاتیت D را می دانید؟

• احساس خستگی
• تهوع
• کاهش اشتها و لاغری
• روشن شدن رنگ مدفوع
• تیره شدن رنگ ادرار و …

آیا واکسنی برای پیشگیری هپاتیت D وجود دارد؟

واکسن هپاتیت B می تواند افراد را در برابر هپاتیت D نیز محافظت می کند. در حقیقت تنها درمان هپاتیت D ، درمان هپاتیت B است. داروهای بسیاری برای درمان هپاتیت D به کار برده می شود. برای مثال از داروی Lonafarnib که برای درمان انواع سرطان  استفاده می شود می تواند جلوی تکثیر هپاتیت D را نیز بگیرد. به تازگی تست این دارو برای هپاتیت D انجام شده است.

5- هپاتیت E

هپاتیت E نیز همانند هپاتیت A از طریق غذا و آب آلوده منتقل می شود. این بیماری بیشتر در کشورهایی شایع است که منابع آب و غذا کم است. همچنین این ویروس از راه مدفوع نیز منتقل می شود و در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف خود را نشان می دهد.

چگونه بدن را از هپاتیت E محافظت کنیم؟

1. رعایت بهداشت فردی، شستن دست ها
2. خوردن غذاهای پخته شده
3. پرهیز از خوردن گوشت خوک، گراز و آهو
4. پرهیز از نوشیدن آب های تصفیه نشده

آیا راه درمانی برای هپاتیت E  وجود دارد؟

هپاتیت E معمولا خود به خود و بدون درمان خاصی برطرف می شود. شاید روزی واکسن این بیماری نیز ساخته شود. همچنین واکسن هپاتیت E همین حالا هم در چین وجود دارد.

نتیجه گیری

هر بیماری ممکن است برای بدن آسیب زا و خطرناک باشد اما چون هپاتیت روی کبد تاثیر می گذارد شناسایی و درمان آن بسیار مهم است.  خوشبختانه راه های درمان برای آن وجود دارد پس با مشاهده اولین علائم هپاتیت حتما به پزشک مراجعه کنید. شما نیز می توانید با رعایت نکات بهداشتی فردی، استفاده از آب تصفیه شده و سالم، سبزیجات و میوه های تمیز و … از بروز چنین بیماری پیشگیری کنید.

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.