تنوع در رژیم غذایی باعث می‌شود بدن انسان با غذاهای مختلف آشنا شود و موادمغذی هرکدام را جذب خود کند. یکی از مواد غذایی که می‌تواند با طیف وسیعی از خوردنی‌ها ترکیب شود، جوانه گندم است. جوانه گندم محصولی گیاهی و شگفت‌انگیز است که دارای خواص فوق‌العاده زیادی بوده و با افزوده‌شدن به دیگر غذاها می‌تواند موادمغذی خود را به‌شکل موثرتری آزاد کند. این ماده غذایی با طعم دوست‌داشتنی و نوستالژیک خود، ذائقه ایرانی را تحریک می‌کند و یقینا با یک‌بار مصرف، به طرفدار آن تبدیل خواهید شد. در ادامه این مطلب می‌خواهیم از خواص جوانه گندم صحبت کنیم. خواص بی‌شمار این ماده غذایی شما را حیرت‌زده خواهد کرد. با ما همراه باشید.
جوانه گندم چیست؟
قسمت قابل خوردن مغز گندم، شامل سه بخش مختلف مختلف می‌شود؛ جوانه، سبوس و اندوسپرم. غلات کامل با استفاده از این سه بخش اساسی، عناصری مانند ویتامین‌ها، فیبر، کربوهیدرات‌های پیچیده، مواد معدنی، اسیدهای چرب مفید و آنتی‌اکسیدان‌ها را تولید می‌کنند.
ارزش غذایی جوانه گندم
فواید جوانه گندم بسیار زیاد است و ارزش غذایی فوق‌العاده‌ای دارد. تنها در ۱۰۰ گرم از جوانه گندم، مواد معدنی و ویتامین‌های زیر وجود دارد:
- کالری: 360 کیلوژول
- کلسیم: 39 میلی‌گرم
- کربوهیدرات: 51.8 گرم
- فیبر غذایی: 13.2 گرم
- اسیدفولیک: 281 میلی‌گرم
- آهن: 6.26 میلی‌گرم
- منیزیم: 239 میلی‌گرم
- پانتوتنیک اسید: 257 میلی‌گرم
- منگنز: 301 میلی‌گرم
- نیاسین: 813 میلی‌گرم
- تیامین: 882 میلی‌گرم
- پتاسیم: 892 میلی‌گرم
- ویتامین B6: برابر با 300 میلی‌گرم
- روی: 29 میلی‌گرم
- پروتئین: 15 گرم
- سلنیم: 2 میکروگرم
- سدیم: 12 میلی‌گرم
- فسفر: 842 میلی‌گرم
یکی از مواد غذایی که می‌تواند با طیف وسیعی از خوردنی‌ها ترکیب شود، جوانه گندم است.
طعم جوانه گندم
این ماده غذایی مقوی، طعم دودی و کاملاً برشته‌شده آشنا و لذیذ دارد که می‌تواند به‌عنوان یک افزودنی خوش‌طعم در دستور‌العمل‌های مختلف غذایی کاربرد داشته باشد. مسئله‌ای که در طعم‌دهی و خوش‌طعم‌ماندن جوانه گندم اهمیت دارد، طراوت آن است. به همین منظور شما باید این ماده را دائما در یخچال نگه دارید تا موادمغذی، طعم جوانه گندم خام و روغن‌های طبیعی آن حفظ شود.
روش استفاده از جوانه گندم
از جوانه گندم مرغوب و اعلا می‌توان در اکثر مواد غذایی استفاده کرد. شما به‌راحتی می‌توانید آن را به‌عنوان آرد سوخاری استفاده کنید یا به‌عنوان طعم‌دهنده آن را روی ماست بپاشید. اضافه‌کردن آن به اسموتی‌ها یا یک کاسه غلات سرد و شیر هم مرسوم است. به‌طور کلی شما در رسپی‌های مختلف می‌توانید این ماده مغذی را با مواد غذایی زیر ترکیب کنید:
- گوشت
- خورشت
- شیرینی، کیک و کلوچه
- انواع سوپ
- انواع نان
- مافین
- میت لوف
- انواع نوشیدنی‌ها
- کوفته قلقلی
- همبرگرهای گیاهی
- موسلی
- ماهی
- مرغ
- اسموتی
- ماست
- غلات سرد
- بلغور جو دوسر
خواص جوانه گندم چیست؟
برخی از خواص جوانه گندم عبارتند از:
تنظیم سیستم عصبی بدن از خواص جوانه گندم
یکی از مهم‌ترین خواص جوانه گندم، تنظیم سیستم عصبی بدن است. روغن جوانه گندم یک منبع غنی و مفید از اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین B به‌حساب می‌آید که می‌تواند به تنظیم سیستم عصبی بدن شما کمک کرده، شما را پر انرژی کند و تا حد زیادی استرس شما را کاهش دهد.
یکی از مهم‌ترین خواص جوانه گندم، تنظیم سیستم عصبی بدن است.
تقویت سیستم ایمنی بدن
پروتئین موجود در جوانه گندم قادر است فعالیت آنتی‌اکسیدان‌های موجود در بدن را افزایش دهد. این امر مانع از آسیب بافت‌های بدن شما شده و هرگونه ارگانیسم عفونی را از بین می‌برد. نتیجه این اتفاق، افزایش توان سیستم دفاعی بدن خواهد بود. با اضافه‌کردن جوانه گندم به رژیم غذایی‌تان می‌توانید عملکرد سیستم ایمنی بدن خود را افزایش دهید و در برابر انواع بیماری‌ها مانند بیماری قلبی و سرطان مقاوم شوید.
تحقیقات علمی و مطالعات بسیار زیادی نشان می‌دهد آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن انسان مامور تخریب رادیکال‌های آزاد و دیگر میکرو ارگانیسم‌های بیماری‌زا هستند که به‌شکل جدی باعث کاهش یا کم‌شدن ریسک ابتلای شما به بیماری می‌شوند.
بهبود وضعیت سلامت مو از خواص جوانه گندم
یکی از از اصلی‌ترین عوامل داشتن موهای سالم، افزودن ویتامین E به رژیم غذایی است. اگر بدن شما از دریافت ویتامین E محروم شود، موهایتان خشک، شکننده و حساس شده و به‌راحتی با کوچک‌ترین آسیبی دچار ریزش می‌شود. بنابراین اگر دوست دارید موهایی براق، سالم و قوی داشته باشید، باید از روغن جوانه گندم به‌شکل موضعی و یا خود جوانه گندم به‌شکل خوراکی استفاده کنید.
روغن جوانه گندم منبع غنی از ویتامین E بوده و شما برای مصارف گوناگون می‌توانید از آن به‌شکل روغن، کپسول و دانه استفاده نمایید.
آنتی‌کسیدان ضد پیری
جوانه گندم خواص آنتی‌اکسیدان و ضدپیری فوق‌العاده‌ای دارد و به پیشگیری از انواع بیماری‌ها مانند سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های گوارشی و… کمک می‌کند. همچنین این ماده باعث کاهش علایم پیری و رفع چین‌وچروک‌های پوست نیز می‌شود. به‌طورکلی موادمغذی و ویتامین‌های موجود در دانه و روغن جوانه گندم برای سلامت پوست و کاهش ریزش مو مفید بوده و اضافه‌کردن آن به رژیم غذایی روزانه یا هفتگی، یکی از طبیعی‌ترین راه‌ها برای بهره‌مندی از خواص آن در شاداب‌ماندن و جوانی پوست شما خواهد بود.
ویتامین E موجود در این ماده تاثیر قابل توجهی بر سلامت پوست و موی شما خواهد داشت و در بهبود بیماری‌هایی مانند اگزما، آفتاب‌سوختگی، پسوریازیس، چین‌وچروک پوستی و ریزش مو به شما کمک خواهد کرد.
از بین‌بردن جوش‌ها
درمان جوش و آکنه یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های افراد در سنین مختلف است؛ چراکه می‌تواند به‌راحتی زیبایی و اعتمادبه‌نفس انسان را نشانه بگیرد. اگر شما هم از این مشکل رنج می‌برید، می‌توانید برای درمان آکنه از خواص جوانه گندم بهره ببرید. مطالعات زیادی نشان می‌دهد آنتی‌اکسیدان‌های موجود در جوانه گندم به عفونت داخل جوش نفوذ کرده و در کمترین زمان ممکن آنها را خشک می‌کند.
آنتی‌اکسیدان‌های موجود در جوانه گندم به عفونت داخل جوش نفوذ کرده و در کمترین زمان ممکن آنها را خشک می‌کند.
روشن‌شدن پوست از خواص جوانه گندم
یکی دیگر از خواص کاربردی جوانه گندم، روشن کردن، افزایش شفافیت و جوان‌سازی پوست صورت است. جوانه گندم منبعی غنی از ویتامین‌های مختلف به‌حساب می‌آید و قادر است سلول‌های مرده پوست را به‌شکل ملایم لایه‌برداری کند.
زمانی که سلول‌های مرده پوست کاملا لایه‌برداری شوند، این ماده غذایی باعث خواهد شد سلول‌های جوان‌تر مجددا روی پوست قرار بگیرند و تیرگی‌ها را رفع کنند. به این منظور شما می‌توانید از جوانه گندم هم به‌شکل خوراکی و هم به‌صورت موضعی استفاده کنید.
افزایش تمرکز
جوانه گندم در بهبود عملکرد مغز نیز تاثیر بسزایی دارد. جوانه گندم با وجود داشتن مقادیر مناسبی از مواد معدنی، مانند منیزیم و ویتامین‌های خانواده B، انرژی سلول‌های مغزی را تامین کرده و درنتیجه با افزایش تمرکز و بالا‌بردن حالت هوشیاری مغز، قدرت یادگیری را به‌شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.
منبعی غنی از اسیدهای چرب ضروری
تمام متخصصان تغذیه دنیا مصرف اسیدهای چرب ضروری از یک منبع طبیعی را توصیه می‌کنند. باید بدانید جوانه گندم نیز منبع غنی و طبیعی مهمی از اسیدهای چرب ضروری مختلف مانند اسید اولئیک، اسید آلفا لینولنیک و اسید استئاریک به‌حساب می‌آید. این اسیدهای چرب مفید برای تقویت سیستم داخلی بدن و سلامت سیستم قلبی و عروقی بسیار مفید هستند.
هنگامی که بدن شما مقدار مناسبی از اسیدهای چرب ضروری را داشته باشد، می‌تواند با عوامل تهدید‌کننده سلامتی مانند سطح کلسترول بالا مبارزه کند. همچنین اسیدهای موجود در دانه یا روغن جوانه گندم باعث ایجاد پروفایل‌های لیپیدی شده که برای حفظ سلامت قلب و بهبود وضعیت آن مفید است. اسید چرب ضروری و مهم آلفا اسید لینولنیک موجود در روغن جوانه گندم با التهاب داخلی مقابله کرده و در همین حال از سیستم قلبی و عروقی و سیستم ایمنی بدن نیز محافظت می‌کند.
بهبود وضعیت باروری و افزایش قوای جنسی
رژیم‌های غذایی حاوی دانه یا روغن جوانه گندم، غنی از هرگونه مواد لازم برای تقویت بدن هستند. در همین راستا دانشمندان با انجام مطالعات و تحقیقات علمی بسیار زیادی ثابت کرده‌اند جوانه گندم به بهبود وضعیت باروری زنان کمک ویژه‌ای می‌کند. درحقیقت، زنان اگر در یک دوره زمانی طولانی به‌طور منظم جوانه گندم مصرف کنند، می‌توانند شانس باروری خود را افزایش دهند. کمبود موادمغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی، باعث بروز ناباروری در خانم‌ها شده و جوانه گندم تا حد زیادی قادر است این کمبود را جبران کند.
افزایش بنیه و استقامت
تحقیقات نشان داده است ماده اکتاکوزانول خواص ملموسی در افزایش استقامت و عملکرد ورزشی بدن انسان دارد. درحقیقت اگر جوانه گندم به‌شکل منظم در برنامه غذایی ورزشکاران گنجانده شود، کمک می‌کند سطح انرژی بالاتر برود و ورزشکار عملکرد فوق‌العاده‌تری داشته باشد. علاوه‌براین مصرف کلسیم و پروتئین موجود در جوانه گندم هم تقویت قوای جسمی را به همراه خواهد داشت.
بهبود متابولیسم سلولی بدن
یکی دیگر از مفیدترین و کاربردی‌ترین ویتامین‌های موجود در جوانه گندم، ویتامین B است که شامل گروهی از انواع این ویتامین‌ها، از جمله تیامین، نیاسین و فولات می‌شود. این ویتامین‌ها برای متابولیسم سلولی بدن انسان بسیار حیاتی است و موجب تبدیل موادمغذی مانند کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و گلوکز‌ها به انرژی مصرفی مورد نیاز برای سلول‌های بدن شما می‌شود.
همچنین ویتامین در مقابله با اختلالات متابولیکی مثل چاقی مزمن نقش بسزایی ایفا می‌کند و مصرف آن در قالب جوانه گندم باعث افزایش سوخت‌وساز، بالا‌بردن سطح انرژی، کاهش وزن و افزایش میزان قدرت و هوشیاری خواهد شد.
با رژیـــم ما
کوک کـــنهمین الان ثبت نام کن
بهبود وضعیت سلامت عضلات از خواص جوانه گندم
یکی از بهترین منابع پروتئین در رژیم غذایی هر فرد، روغن یا دانه جوانه گندم است و واضح است پروتئین در حفظ سلامت عضلات بدن نقش اساسی ایفا می‌کند. ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده بدن، تنظیم سطح انرژی، تقسیم آن در بدن و کمک به تعادل سیستم کلی بدن تنها بخشی از وظایف اصلی پروتئین‌ها است. همچنین مصرف پروتئین برای ورزشکارانی که دوست دارند حجم توده عضلانی خود را افزایش دهند، لازم است و چه بهتر که این پروتئین به‌شکل گیاهی نیز در برنامه غذایی ورزشکار قرار بگیرد. یکی از منابع گیاهی پروتئین، غلات کامل بوده که غنی‌ترین درمیان آنها، جوانه گندم به شمار می‌آید.
بهبود وضعیت سیستم گوارش از خواص جوانه گندم
جوانه گندم غنی از ماده مفید و مهمی به نام فیبر است. فیبر وظایف بسیار زیادی در بدن شما ایفا می‌کند که شاید مهم‌ترین آنها حفظ سلامت دستگاه گوارش باشد. به‌طورکلی این ماده مانع از تجمع و باقی‌ماندن مواد غذایی در سیستم گوارشی و مشکلات شکمی می‌شود.
باید بدانید تجمع مواد غذایی می‌تواند در طولانی‌مدت باعث ایجاد تومورها، کیست‌ها یا انواع مختلف سرطان‌ها شده و شما با خوردن دوز معمول از جوانه گندم به‌طور روزانه یا هفتگی می‌توانید از بروز این مشکلات جلوگیری کنید.
کمک به بهبود دیابت از خواص جوانه گندم
وجود مقادیر مناسبی از اسیدفولیک در جوانه گندم برای افرادی که درمعرض خطر ابتلابه دیابت ثانویه قرار دارند، بسیار مفید است. اسیدفولیک با ترکیبی موسوم به «هموسیستئین» که در بدن انسان موجب افزایش خطر ابتلابه بیماری‌هایی مانند دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود، ارتباط منفی دارد و عملکرد آن را خنثی می‌کند.
همچنین فیبر غذایی موجود در روغن و دانه جوانه گندم، کلسترول مواد غذایی مختلف را از بین می‌برد. سایر موادمغذی موجود در دانه جوانه گندم در تنظیم جریان خون نیز موثرند. متخصصان تغذیه بر اساس نتایج مطالعات انجام‌شده پیشنهاد می‌کنند ترکیب‌های مختلف جوانه گندم را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا زمان ابتلابه دیابت نوع 2 را به تاخیر بیندازید. فراموش نکنید این ماده یک روش درمانی و پیشگیری مکمل محسوب می‌شود و شما باید مدام با انجام آزمایش‌های گوناگون وضعیت سلامت خود را چک کنید.
جوانه گندم برای افرادی که درمعرض خطر ابتلابه دیابت ثانویه قرار دارند، بسیار مفید است.
جلوگیری از لخته‌شدن خون از خواص جوانه گندم
لخته‌شدن خون یکی از خطرناک‌ترین مشکلاتی است که انسان را در تمامی سنین تهدید می‌کند، چراکه در بسیاری از بیماری‌های مختلف قلبی و عروقی همچون سکته مغزی و حمله قلبی نقش زیادی دارد. متخصصان تغذیه پیشنهاد می‌کنند غذاهای پر از موادمغذی و غلات کامل مانند جوانه گندم را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا با مصرف آنها وضعیت گردش خون در عروق خونی منقبض‌شده را بهبود ببخشید.
غذاهای غنی‌شده از دانه جوانه گندم، منبع طبیعی مواد معدنی مختلف دیگری مانند مس، روی، پتاسیم و… نیز هستند که با عوامل مبارزه‌کننده خود مانع از لخته‌شدن خون در رگ‌های شما و بروز مشکلات جدی‌تر می‌شوند. همچنین این مواد معدنی باعث می‌شوند خون در تمامی نقاط بدن بدون ایجاد مانعی حرکت کند و فرایند خون‌رسانی به بهترین شکل ممکن انجام شود. توصیه می‌شود حتما سالانه برای بررسی وضعیت قلب و عروق خود به پزشک متخصص مراجعه کنید.
بهبود وضعیت سلامت قلب و عروق از خواص جوانه گندم
نتایج مطالعات و تحقیقات انجام‌شده حاکی از این هستند كه مصرف منظم غلات کاملی مانند جوانه گندم می‌تواند ریسک بروز بیماری‌های عروق كرونر قلب را كاهش داده و سلامت سیستم قلبی و عروقی را افزایش دهد. کلسترول خطرناک «LDL» کلسترولی است که طی فرایندهای مختلفی اکسیده شده و به همین علت شریان‌ها و رگ‌های خونی را متورم می‌کند. این یک عامل خطرناک و بسیار مهم برای حمله قلبی و سکته قلبی به شمار می‌آید. خوشبختانه گنجاندن جوانه گندم در رژیم غذایی هفتگی، میزان فیبر دریافتی بدن را افزایش می‌دهد که این اتفاق از لحاظ علمی با کاهش بیماری‌های قلبی و عروقی مرتبط خواهد بود.
پیشگیری از بروز سرطان از خواص جوانه گندم
اضافه‌کردن جوانه گندم به برنامه رژیم غذایی به‌شکل قابل توجهی ریسک ابتلابه انواع مختلف سرطان را کاهش خواهد داد. در سال‌های اخیر پاتریشیا جودسون به همراه گروهی دیگر از متخصصان مطالعات گسترده‌ای در این زمینه انجام دادند که نتایج آن حاکی از اثر شیمیایی پیشگیرانه جوانه گندم در برابر بروز سرطان اپیتلیال تخمدان، خصوصا در مراحل پیشرفته بوده است. علاوه‌براین، مطالعه دیگر محققان مجارستانی از مزایای ضدسرطان عصاره جوانه گندم حمایت می‌کند و نشان می‌دهد این ماده غذایی، متابولیسم گلوکز را در یک سطح اساسی قطع کرده و باعث تحریک کینازهای مختلف می‌شود.
نتایج منتشرشده از این مطالعه می‌گوید افراد آزمایش‌شده با مصرف عصاره جوانه گندم در رژیم غذایی‌شان ترشح «TNF» توسط ماکروفاژها و تحریک فعالیت سلول‌های ناتوان را به‌شکل ملموسی افزایش داده‌اند. هر دو این اتفاق‌ها منجربه آپوپتوز یا مرگ سلولی سلول‌های خطرناک سرطانی، تومور و کیست‌ها خواهد شد.
خواص جوانه گندم برای مادران باردار
دوران بارداری یکی از حساس‌ترین دوره‌های زندگی برای زنان است و رژیم غذایی آن باید فاکتورهای زیادی داشته باشد. جوانه گندم با خواص فوق‌العاده خود توانسته در رژیم غذایی مادران باردار جای خود را باز کند و وضعیت سلامت مادر و جنین را بهبود ببخشد.
سلامت جنین
همان‌طور که گفتیم جوانه گندم سرشار از اسیدفولیک است و این ماده معدنی عنصر بسیار مهمی برای تولد بی‌دردسر و سالم نوزاد محسوب می‌شود. با مصرف جوانه گندم سطح فولات در بدن افزایش می‌یابد. جالب است بدانید زنانی که در بدن خود سطح مناسبی از فولات را دارند، ریسک ابتلای فرزندشان به نقص لوله عصبی و سایر مشکلات اینچنینی تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند.
جوانه گندم سرشار از اسیدفولیک است و این ماده معدنی عنصر بسیار مهمی برای تولد بی‌دردسر و سالم نوزاد محسوب می‌شود.
استخوان‌های مادر و جنین
زنان می‌توانند از خواص جوانه گندم در دوران بارداری جهت تامین کلسیم بدن خود و جنینشان استفاده نمایند. جوانه گندم مقادیر بسیار مناسبی از کلسیم را در خود دارد و بانوان باردار قادر خواهند بود با مصرف آن ریسک ابتلابه پوکی استخوان و خرابی دندان را کاهش دهند. همچنین وجود ویتامین‌های دیگر، جذب کلسیم موجود در جوانه گندم را بالاتر می‌برد و نتیجه این اتفاق شکل‌گرفتن درست و مستحکم استخوان‌های جنین خواهد بود.
بهترین جایگزین‌ها برای جوانه گندم
اگر شرایط مصرف جوانه گندم را به هر دلیلی ندارید، می‌توانید از مواد غذایی که خواص و ترکیباتی نزدیک به این ماده دارد استفاده کنید. این جایگزین‌ها عبارت‌اند از:
کتان آسیاب‌شده
کتان آسیاب‌شده یکی از بهترین جایگزین‌ها برای جوانه گندم به‌حساب می‌آید. این ماده غذایی دارای طعم، خاصیت و رنگی شبیه به جوانه گندم است. شاید برایتان جالب باشد بدانید مقدار اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در کتان آسیاب‌شده بیشتر از جوانه گندم بوده و اگر می‌خواهید از خواص این اسیدها بهره ببرید، توصیه می‌کنیم مصرف کتان آسیاب‌شده را فراموش نکنید.
دانه آفتاب‌گردان آسیاب‌شده
یکی دیگر از جایگزین‌های همیشه در دسترس، دانه‌های آفتاب‌گردان آسیاب‌شده هستند. این دانه‌ها مانند جوانه گندم سرشار از پروتئین و فیبر بوده و با اضافه‌شدن به رژیم غذایی شما همان خواص جوانه گندم را برایتان به همراه خواهند داشت. البته لازم است بدانید مقدار کربوهیدرات دانه آفتاب‌گردان کمتر و میزان چربی آن بیشتر از جوانه گندم است، اما مقدار پروتئین یکسانی دارد. اگر رژیم غذایی کم‌چربی دارید و می‌خواهید در غذاهای پخته‌شده از این جایگزین استفاده نمایید، بهتر است در میزان مصرف آن احتیاط کنید.
سبوس جو دو سر
دیگر جایگزین جوانه گندم، سبوس جو دو سر نام دارد. این ماده از پوسته خارجی دانه جو دو سر تولید می‌شود. از لحاظ تغذیه‌ای و فیبری، سبوس جو دو سر بسیار شبیه به جوانه گندم بوده و همچنین سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳، پروتئین، کلسیم، ویتامین‌های مفید گروه B و آهن است. علاوه‌براین از لحاظ بافت ترد و درشت خود نیز شباهت زیادی به جوانه گندم دارد.
در این مطلب به‌شکل جامع با خواص فوق‌العاده جوانه گندم آشنا شدید. همان‌طور که خواندید این ماده غذایی سرشار از موادمغذی است و این موادمغذی می‌توانند طیف وسیعی از مشکلات داخلی بدن را درمان کنند. به شما توصیه می‌کنیم حتما جوانه گندم را به اشکال مختلف در رژیم غذایی خود بگنجانید.
