از سکته مغزی چه می دانید؟

در هر 2 ثانیه در دنیا، یک نفر سکته مغزی را تجربه می کند و از هر 6 نفر، یکی دچار آن می شود. سکته مغزی محروم شدن سلول های مغز از اکسیژن و یکی از شایع ترین دلایل مرگ است. وقتی کسی دچار سکته مغزی می شود رسیدگی های سریع پزشکی ضروری است. پزشکان با حضور به موقع معمولا می تواند از آسیب های دائمی مغز پیشگیری کنند.

چه چیزی باعث سکته مغزی می شود؟

دلیل شایع سکته مغزی آترواسکلروز که به معنای مسدود شدن سرخ رگها است. پلاک هایی که باعث مسدودیت می شوند، از چربی، کلسیم، کلسترول، و دیگر موادی که شریان می سازد ساخته می شوند. که این چربی های ساخته شده می توانند در اثر افزایش وزن و نداشتن برنامه غذایی مناسب باشد. در نتیجه انسداد سرخ رگ ها فضای جریان خون را کم می کند و ممکن است یک سلول خونی در این فضای تنگ گیر کند و باعث سکته مغزی ایسکمیک شود. مسدود شدن سرخ رگها نیز کمک می کند خون راحت تر لخته شود. سکته مغزی هموراژیک اغلب به دلیل فشار خون کنترل نشده که باعث ضعیف شدن عروق می شود اتفاق می افتد.

علائم سکته مغزی

علائم سکته مغزی می تواند شامل:

• بی حسی و ضعف ناگهانی، مخصوصا در یک طرف بدن

• تغییر ناگهانی دید و دوبینی، یا مشکل در بلعیدن

• سردرد شدید و ناگهانی بدون هیچ دلیلی

• مشکلات ناگهانی مانند گیج شدن، مشکل در راه رفتن و حفظ تعادل

• سردرگمی ناگهانی، مشکل در صحبت کردن و درک صحبت های دیگران.

اگر هر کدام از این مشکلات را شناسایی کردید سریع با اورژانس تماس بگیرید.

تشخیص سکته مغزی

وقتی شخصی با علائم سکته مغزی وارد اورژانس می شود، اولین گام تشخیص این است که کدام نوع از سکته ی مغزی در حال وقوع است. دو نوع اصلی از سکته مغزی وجود دارد که راه های درمان متفاوتی را شامل می شوند. یک سی تی اسکن به پزشکان کمک می کند تشخیص دهند سکته از نوع مسدود شدن رگ خونی است یا پارگی آن. تست های اضافی نیز شاید گرفته شود تا مشخص بشود لخته یا پارگی در کجای مغز است.

اما چه چیزی باعث سکته مغزی می شود و پزشک ها چطور می توانند آن را درمان کنند؟! با دیدن این ویدئو، می توانید پاسخ این سوالات را پیدا کنید

متن کامل ویدئو:

هر دو ثانیه شخصی در جایی از دنیا سکته مغزی را تجربه می کند. از هر شش نفر یکی در زندگی دچارش می شود. سکته مغزی محروم شدن سلول های مغز از اکسیژن است.

یکی از شایع ترین دلایل مرگ است و از علت های اصلی معلولیت های قابل پیشگیری است. وقتی کسی دچار سکته مغزی می شود رسیدگی های سریع پزشکی ضروری است. معمولا می تواند از آسیب های دائمی مغزی پیشگیری کند. اما قبل از هر چیز چه چیزی باعث سکته مغزی می شود؟ و پزشکان برای درمانش چه کار می توانند بکنند؟

مغز تنها 2 درصد از توده بدن را تشکیل می دهد اما بیش از 20 درصد اکسیژن خون را دریافت می کند. اکسیژن از طریق سیستم های شریانی به مغز منتقل می شود. شریانهای کاروتید جلوی مغز را تغذیه می کنند. شریان های مهره ای پشت مغز را اینها به یکدیگر متصل هستند. به رگ های کوچک و کوچکتر تقسیم می شوند اینها به بیلیون ها نورون، اکسیژنی که نیاز دارند را می رسانند. اگر جریان خون مختل شود ارسال اکسیژن متوقف می شود و سلول های مغز می میرند.

این اتفاق به دو صورت رخ می دهد

1. سکته مغزی هموراژیک : زمانی است که رگ خونی پاره شده اجازه می دهد خون به بیرون نشت کند.

2. اما نوع شایع تر سکته مغزی ایسکمیک است: وقتی یک لخته خون رگ را می بندد و جریان خون را متوقف می کند.

این لخته ها از کجا می آیند؟

در موارد نادر یک تغییر ناگهانی در ریتم قلب از منقبض شدن طبیعی قسمت های بالایی قلب جلوگیری می کند. این اتفاق جریان خون را آهسته می کند پلاکت ها، عوامل لخته شدن خون و فیرین به یکدیگر می چسبند. لخته ممکن است به طرف بالا برده شود به طرف شریان ها و رگ های خونی که مغز را تغذیه می کنند تا وقتی به جایی برسد که نتواند از آن عبور کند به این حالت انسداد جریان خون گفته می شود و این راه تامین اکسیژن تمام سلول های انتهای این جریان را می بندد مغز گیرنده درد ندارد. بنابراین شما نمی توانید مسدود شدن را حس کنید. اما کمبود اکسیژن عملکرد مغز را کند می کند و می تواند تاثیرات ناگهانی و قابل تشخیص داشته باشد.

برای مثال اگر منطقه تحت تاثیر قرار گرفته مسئول صحبت کردن باشد حرف های فرد ممکن است نامفهوم شوند. اگر سکته مغزی قسمتی از مغز را تحت تاثیر قرار داد که حرکت عضلات را کنترل می کرد می تواند باعث ضعف شود. معمولا در یک سمت بدن وقتی چنین اتفاقی می افتد. بدن بلافاصله سعی در جبران می کند با هدایت جریان خون به منطقه تحت تاثیر قرار گرفته. اما این راه حل کامل نیست نهایتا سلول هایی که دچار کمبود اکسیژن شده اند شروع به مردن می کنند منجر به آسیب مغزی می شود، که ممکن است شدید یا دائمی باشد . به همین خاطر بسیار مهم است که در سریع ترین زمان ممکن مراقبت های پزشکی دریافت شود.

درمان های پزشکی

اولین مرحله درمان داروهای وریدی هستند فعال کننده بافت پلاسمینوژن نام دارند. می توانند لخته های خون را بشکنند و اجازه دهند خون دوباره در شریان مختل شده جریان پیدا کند. اگر در چند ساعت رسانده شود این دارو می تواند شانس نجات یافتن از سکته مغزی را بسیار افزایش دهد و جلوی عواقب دائمی را بگیرد. اگر فعال کننده بافت پلاسمینوژن را نتوان داد به دلیل اینکه بیمار داروهای خاصی مصرف می کند. سابقه خون ریزی شدید داشته یا لخته بسیار بزرگ باشد پزشکان می توانند روشی را به کار ببرند.

در این روش  به نام ترومبکتومی آندوسكوكی از رنگ فلورسنت استفاده می کنند که رگ های خونی را زیر اشعه ایکس قوی نمایان می کند. پزشک یک لوله دراز، باریک و انعطاف پذیر را به نام کاتتر وارد یک شریان در پا می کند و به طرف لخته حرکتش می دهد. یک گیرنده از لوله عبور داده می شود. این گیرنده باز می شود و وقتی از لخته عبور کرد به آن گیر می کند . سپس کاتتر وقتی باز گردانده می شود لخته را بیرون می کشد. این درمان ها باید در سریع ترین زمان ممکن انجام شوند تا عملکرد مغز حفظ شود. یعنی اگر کسی دچار سکته مغزی شده بود سریع متوجه شویم پس چگونه می توانیم بگوییم؟

این هم سه چیز سریع که می توانید امتحان کنید:

1. از فرد بخواهید لبخند بزند دهان کج یا افتادگی صورت می تواند نشان دهنده ضعف عضلانی باشد
2. از آنها بخواهید دستشان را بالا ببرند اگر کسی به طرف پایین بیاید آن ضعف دست نیز از علائم سکته مغزی است
3. از آنها بخواهید یک عبارت یا جمله ساده را تکرار کنند.

اگر صحبت کردنشان عجیب یا دچار مشکل بود می توان نشان داد که قسمت زبان در مغزشان دچار کمبود اکسیژن است. گاهی به این آزمایش FAST گفته می شود و T به عنوان زمان قرار داده شده اگر یکی از این نشانه ها را مشاهده کردید سریع با اورژانس تماس بگیرید. ممکن است زندگی یک فرد به آن بستگی داشته باشد.

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.