سماق برای لاغری + خواص بی‌نظیر سماق برای کاهش وزن

در این مقاله با خواص سماق برای لاغری این ادویه خوش‌طعم آشنا می‌شوید. یکی از محبوب‌ترین چاشنی‌های سنتی در غذاها که طرفداران زیادی دارد سماق است.

اکثر ایرانیان با شنیدن اسم سماق به یاد دورهمی و کباب کوبیده می‌افتند؛ چرا که معروف‌ترین چاشنی این غذا سماق است.

سماق ادویه‌ای خوشمزه است که به غذاها طعم دلنشین و ترش مانند می‌دهد. اما متاسفانه این ادویه خاص محدود به همان غذاهای کبابی است و خانواده‌های ایرانی آن را در سبد غذایی خود نادیده گرفته‌اند.

جالب است بدانید که سماق داری خواص شگفت انگیز زیادی برای سلامتی بدن است که یکی از این خواص مربوط به لاغری و کاهش وزن است. در این مقاله به بررسی مفصل خواص سماق برای لاغری، ارزش غذایی و میزان مصرف آن و همچنین دمنوش سماق می‌پردازیم. پس تا انتهای مقاله مجله سلامتی دکتر کرمانی را همراهی کنید:

سماق چیست؟

سماق با نام علمی (Rhus) از کلمه عربی summaq به معنای قرمز تیره گرفته شده که در منطقه خاورمیانه از محبوبیت بالایی برخوردار است و در آشپزی کاربرد زیادی دارد.

این ادویه پرکاربرد اسلحه مخفی در کابینت آشپزخانه شماست که طعم اسیدی فوق‌العاده‌ای را به غذای شما می‌دهد و در عین حال آن را تلخ نمی‌کند.

سماق از چه چیزی به دست می‌آید؟

سماق از درختچه‌ای کوهستانی با نام (Rhus coriaria) به دست آمده که میوه‌های خوشه‌ای دارد و معمولا در مناطق مرتفع کوهستانی مدیترانه مانند سیسیل، آفریقا، آسیا و آمریکای شمالی رشد می‌کند.

ارتفاع درختچه‌های گیاه سماق، با توجه به آب و هوا و منطقه‌ای که در آن رشد می‌کند، به طور متوسط به 3 الی 4 متر می‌رسد، اما در برخی مناطق ارتفاع کمتر از 3 متر نیز وجود دارد.

پودر سماق از میوه‌های خوشه‌ای درختچه‌ای کوهستانی به دست می‌آید.

به علاوه، سماق در مناطقی از ترکیه و ایران نیز یافت می‌شود. اگر کلمه سماق را در اینترنت جستجو کنید، به احتمال زیاد تصاویری از درختچه‌هایی با میوه تیره رنگ به شما نمایش داده می‌شود که خوراکی و تقریبا اندازه نخود هستند و به صورت خوشه‌های متراکم از انتهای شاخه‌های گیاه رشد می‌کنند.

این میوه‌ها، پس از رسیدن توسط کشاورزان برداشت شده و طی مراحلی خشک و آسیاب می‌گردند. سماق فرآوری شده بیشتر رنگ قرمز مایل به تیره است.

گیاه سماق خودرو است و کمتر توسط انسان‌ها کاشته یا پرورش داده می‌شود. از طرفی، جالب است بدانید که یک نوع سماق به رنگ سفید وجود دارد که سمی است و باید از مصرف آن پرهیز کنید.

ارزش غذایی سماق

سماق دارای طعم منحصر به فرد و دلنشینی شبیه به لیمو است، با این تفاوت که مزه تلخ لیمو را ندارد. تحقیقات اخیر در آمریکا نشان می‌دهد که این میوه دارای ارزش غذایی بالایی می‌باشد.

سماق یک چاشنی غذای فوق‌العاده است که کالری کمی دارد. از این رو، استفاده از آن در رژیم‌های غذایی بلامانع است. وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا، ارزش غذایی یک قاشق غذا خوری سماق را این‌طور اعلام کرده است:

انواع سماق

گونه‌های مختلفی از درختچه‌های میوه سماق از نظر شکل برگ، ارتفاع و حتی نحوه رشد کردن وجود دارند که هرکدام در دمای 20 درجه سانتی‌‌گراد مقاوم هستند. ادویه سماق به رنگ قرمز و قهوه‌ای در بازار موجود است که طعم سماق قهوه‌ای ترش‌تر از نوع قرمز است.

به علاوه، سماق قرمز از کیفیت بیشتری برخوردار است. اگر آسیاب کردن میوه سماق به همراه سایر بخش‌های گیاه آن انجام شود، به سبب کم شدن کیفیت، رنگ سماق قهوه‌ای رنگ خواهد شد. در این قسمت چند گونه از مهم‌ترین انواع گیاه سماق را ذکر می‌کنیم:

• سماق شاخ گوزنی: درختچه‌ای با شاخه‌های بزرگ و گسترده متمایل به اطراف و ظاهر چتر مانند که به دلیل ظاهر جالب و شبیه شاخ گوزن به این نام معروف شده است.
• سماق شاخ گوزنی برگ بریده: این سماق رشد نسبتا ضعیفی دارد و رنگ آن قرمز روشن است. ارتفاع و عرض رشد آن به 2 تا 3 متر می‌رسد.
• سماق صیقلی یا براق: این سماق صیقلی و مایل به قرمز است. ارتفاع 2 تا 3 متر دارد و شاخه‌های آن برخلاف سایر گونه‌های سماق صاف هستند. در پاییز برگ‌های این گونه سماق به رنگ قرمز- نارنجی و خوشه‌های آن شرابی رنگ می‌شوند.
• سماق برگ سرخسی: این درخت سماق دارای برگ‌های ریز پینه‌ای و سرخس مانند است که ارتفاع آن تا 4 متر و عرض دو برابر می‌رسد.
• سماق شاخ گوزن کوچک: همان‌طور که از اسم این گونه پیداست، ارتفاع درختچه‌های شاخ گوزن کوچک بین 5/1 تا 2 متر است و با فرا رسیدن فصل پاییز، رنگ برگ‌های آن زرد، نارنجی و قرمز می‌شوند.

جالب است بدانید یکی از خواص سماق کمک به چربی‌سوزی و کاهش وزن است؛ البته به دلیل اینکه طبع سرد و خشکی دارد باید به همراه مصلح خود (به عنوان مثال انیسون یا مصطکی) مصرف شود.

علاوه بر خاصیت سماق برای لاغری، می‌توان از آن برای کاهش قند خون در افراد دیابتی نیز استفاده کرد اما باید این نکته مهم درباره مصرف دمنوش سماق را به یاد داشته باشید که ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. بنابراین قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

خواص سماق چیست؟

سماق گیاهی پرقدمت است که تحقیقات شگفت‌ انگیزی طی پنجاه سال روی فواید آن انجام شده است. رومیان باستان از این ادویه به جای آبلیمو استفاده می‌کردند. این میوه خوش‌رنگ نه تنها حس چشایی ما را بالا می‌برد، بلکه حاوی مواد مغذی، فیبر و چربی‌های سالم است.

همچنین، سرشار از آنتی اکسیدان فلاونوئید، پلی فنول و ترکیبات ضد التهابی و ضد میکروبی است و برای سلامتی بدن خواص و فواید زیادی دارد:

سپر دفاعی در مقابل سرطان

سماق حاوی طیف گسترده‌ای از ترکیبات آنتی اکسیدانی قوی از جمله تانن‌ها، آنتوسیانین، فلاونوئید و پلی فنول است که از سلول‌های شما در برابر انواع آسیب‌های مخرب محافظت کرده و عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی اکسیدان‌ها را کاهش می‌دهد. رادیکال‌های آزاد اتم‌های ناپایداری هستند که باعث تخریب سلول‌های بدن می‌شوند.

از طرفی، پزشکان معتقدند که عامل بسیاری از بیماری‌ها وجود التهابات مزمن است. خاصیت ضد التهابی سماق از بروز التهابات ناشی از بیماری سرطان جلوگیری کرده و مثل یک سپر دفاعی برای ما در مقابل این بیماری خواهد بود.

یکی از خواص سماق و آنتی اکسیدان‌‎های قوی آن، کمک به پیشگیری از انواع سرطان‌ است.

خواص سماق برای تنظیم قند خون و کنترل دیابت نوع 2

برخی تحقیقات پزشکی در آمریکا نشان می‌دهد که سماق خوراکی موثری در تنظیم و کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 است.

یک مطالعه در سال 2014 بر روی 41 نفر از افراد مبتلا به دیابت در آمریکا نشان داد که مصرف روزانه 3 گرم سماق در این افراد، توانست سطح قند خون آن‌ها را در مقایسه با گروهی که صرفا دارو مصرف می‌کردند، پایین بیاورد.

علاوه براین، از گروه دیگری که مبتلا به دیابت بودند، خواسته شد که به طور روزانه و به مدت 3 ماه، سه گرم پودر سماق مصرف کنند. جالب است بدانید که در 25 درصد از این افراد حساسیت به انسولین کاهش یافته بود.

زنان (بارداری، قاعدگی، شیردهی)

در دوران بارداری بیش از 90 درصد خانم‌ها با مشکل تهوع روبرو هستند که می‌توانند با پاشیدن سماق روی غذاها تا حد زیادی حالت تهوع خود را برطرف سازند.

به علاوه، سماق سرشار از آنتی اکسیدان است که این خاصیت فوق‌العاده به درمان التهابات ناشی از دوران قاعدگی در خانم‌ها کمک می‌کند و باعث تسکین دردهای عضلانی آن‌ها در این دوران می‌شود.

علاوه براین، سماق مانند یک استروژن عمل می‌کند و برای درمان اختلالات قاعدگی و خونریزی‌های غیرطبیعی موثر است. خواص سماق برای خانم‌ها به این دو دوران منتهی نمی‌شود.

مادران شیرده نیز می‌توانند به میزان قابل توجهی از این ادویه استفاده کنند؛ چرا که به افزایش تولید شیر آن‌ها کمک می‌کند؛ اما لازم است قبل از مصرف حتما با پزشک خود مشورت نمایند.

سلامت استخوان‌ها

پوکی استخوان وضعیتی است که حدود 25 درصد از زنان ممکن است آن را تجربه کنند. مطالعات انجام شده روی موش‌های ماده نشان می‌دهد که سماق به سلامت استخوان‌ها و کاهش شکنندگی استخوان‌های ضعیف کمک می‌کند.

سلامت قلب

آنتی اکسیدان‌های قوی و اسید اولئیک موجود در سماق که نوعی چربی تک غیر اشباع است، آسیب‌های جدی ناشی از رادیکال‌های آزاد را در بدن خنثی کرده و از بروز بیماری‎های قلبی و سکته جلوگیری می‌کند.

همچنین، سماق برای کاهش کلسترول خون و تجزیه چربی‌ها بسیار مفید است که از این طریق نیز به سلامت قلب و پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.

کاهش عفونت ادرار و مشکلات کلیوی

سطح بالای قند خون علاوه بر ایجاد کردن بیماری دیابت، باعث بروز مشکلاتی در کلیه‌ها می‌شود که سماق با کاهش دادن سطح قند خون از آسیب به کلیه‌ها جلوگیری می‌کند.

علاوه بر این، سماق یک ادرارآور قوی است و سموم و مواد زائد را با افزایش حجم ادرار دفع می‌کند. همچنین، در گذشته نیز برای درمان عفونت‌های ادراری و مشکلات گوارشی نیز استفاده شده است.

خاصیت ضد التهابی برای دهان و دندان

خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریایی سماق برای تسکین درد دندان‌های پوسیده و تقویت لثه‌ها نیز به صورت ضماد توصیه می‌شود.

به علاوه، این چاشنی شگفت انگیز از عفونت دهان و دندان‌ها نیز جلوگیری می‌کند. شما می‌توانید از سماق به عنوان یک خمیر دندان سفید کننده و ضد باکتریایی استفاده کنید و با آن مسواک بزنید.

افزایش قوای جنسی در مردان

جالب است بدانید که سماق به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان‌های قوی باعث تقویت سیستم ایمنی آقایان می‌شود و تمایل جنسی آن‌ها را بالا می‌برد.

کنترل هپاتیت

هپاتیت به وجود آمدن التهاب مزمن و شدید در بافت کبدی است که مسری بوده و می‌تواند از راه خون، مدفوع، ظرف آلوده و.. منتقل شود. تحقیقات بسیاری نشان داده است که مصرف سماق به سبب خاصیت ضد میکروبی خود در کنترل رشد ویروس هپاتیت مخصوصا هپاتیت B بسیار موثر است.

علاوه بر خواص سماق برای لاغری، این ادویه با خاصیت ضدمیکروبی خود، به پیشگیری از هپاتیت کمک می‌کند.

سلامت کبد

تاثیر مثبت خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی سماق در سلامت کبد نیز تاثیرگذار است و باعث دفع سموم و مواد زائد از کبد شده و در نهایت به درمان بیماری شایع کبد چرب و التهابات ناشی از فیبروز کبدی کمک می‌کند!

فیبروز کبدی مربوط به زمانی است که بافت سالم کبد دچار التهابات شدید و زخم می‌شود. به همین خاطر، مصرف سماق به دلیل خاصیت ضد التهابی در کاهش دادن التهابات این بیماری بسیاری مفید است.

مبارزه با عفونت ریه‌ها

جالب است بدانید که سماق توانایی بسیار بالایی در مبارزه با عفونت قارچی آسپرژیلوس فلاووس دارد. این قارچ در ریه‌ها باعث عفونت و تنگی نفس می‌شود که خوردن سماق عفونت‌های قارچی ریه، قلب، کلیه‌ها و مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

از طرفی، سرخپوستان آمریکایی در گذشته، از سماق برای درمان سرماخوردگی و تب استفاده می‌کردند. سماق برای درمان عفونت‌های ناش از گلودرد و حتی درمان بیماری آسم نیز تاثیرگذار است.

کودکان

سماق حاوی مقادیر مناسبی فیبر رژیمی است که به حفظ سلامت دستگاه گوارش، روده‌ها و جلوگیری از اسهال کمک می‌کند.

همچنین، این گیاه یک اشتها آور فوق‌العاده است و برای رشد جسمانی کودکان نیز مفید است. به علاوه، خاصیت آنتی اکسیدانی سماق باعث تقویت سیستم ایمنی کودکان نیز می‌شود.

جوانساز پوست

آنتی اکسیدان و ویتامین C موجود در سماق جوانساز پوست است و چین و چروک‌های عمیق پوست شما را از بین می‌برد. از طرفی، این دو ماده مغذی به شفافیت و درخشندگی پوست شما کمک می‌کند. از این رو، خواص معجزه آسای سماق را شوخی نگیرید!

خواص معجزه ‌آسای سماق در لاغری و کاهش وزن

پژوهش‌های علمی انجام شده روی سماق نشان می‌دهد که این گیاه باعث تجزیه چربی‌های شکمی و سوزاندن کالری‌های بدن شده و در عین حال به هضم سریع غذاها کمک می‌کند. اخیرا متخصصان رژیم غذایی به این نتیجه رسیده‌اند که یکی از راهکارهای کاهش وزن استفاده از سماق به همراه ماست است!

خوردن این دو ترکیب جادویی چربی‌سوزی را تسریع کرده و به کاهش وزن شما کمک می‌کند. از طرفی، مشکل نفخ شکمی را از بین می‌برد و برای کسانی که از یبوست رنج می‌برند بسیار مفید است. خوردن سماق با ماست، علاوه بر آب شدن چربی‌های شکمی، به چربی‌سوزی ناحیه ران و کمر نیز کمک می‌کند.

همچنین، ترکیب فیبر و پروتئین در کنار هم مانع از احساس گرسنگی شما در طول روز می‌شود و انرژی کافی را برای انجام فعالیت‌های روزانه در اختیار شما قرار می‌دهد.کافیست یک قاشق غذا خوری سماق را با یک کاسه ماست پرچرب ترکیب کرده و آن را در ساعات بعد از ظهر رژیم غذایی خود جای دهید.

مصرف کدام سماق برای لاغری بهتر است؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، سماق قرمز در مقایسه با سماق قهوه‌ای از کیفیت و مرغوبیت بالاتری برخوردار است. از این رو، سماق ارگانیک و بدون مواد افزودنی بهترین انتخاب شما برای لاغری خواهد بود. برای اینکه بتوانید سماق اصل را از تقلبی تشخیص دهید:

• پس از خریداری، پودر سماق را داخل یک لیوان بریزید و مقداری آب به آن اضافه کنید. پس از چند دقیقه خواهید دید که در لیوان آب حالتی به وجود می‌آید. اگر سماق تقلبی باشد، فقط رنگ آب داخل لیوان تغییر می‌کند. اما اگر سماق اصل باشد، آب داخل لیوان شفاف و خالص نخواهد بود و شما ذرات سماق را داخل آب مشاهده خواهید کرد.
• از طرفی، رنگ بیش از اندازه قرمز سماق نشان دهنده این است که رنگ افزودنی به سماق اضافه شده است.

میزان مصرف سماق برای لاغری چقدر است؟

براساس تحقیقات، هنوز دوز معینی برای استفاده از سماق مشخص نشده است. اما تحقیقات بالینی نشان می‌دهد که مصرف 3 گرم سماق در طول روز برای لاغری و درمان بیماری‌ها بی‌خطر و بلامانع است.

سماق را به چه شکل‌هایی می‌توان مصرف کرد؟

با توجه به اینکه در بسیاری از مناطق سماق به صورت خودرو رشد می‌کند، شما می‌توانید سماق خشک را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کرده و آن را بعد از آسیاب مصرف نمایید. در این قسمت به شما خواهیم گفت که بهتر است سماق را به چه صورتی مصرف کنید:

دمنوش سماق

مقداری پورد سماق را به همراه کمی نبات، داخل قوری آب جوش ریخته و آن را روی کتری یا سماور بگذارید تا دم بکشد. سپس دمنوش را از صافی گذرانده و میل کنید.

همچنین می‌توانید به صورت سرد این دمنوش را تهیه کنید:

میوه‌های خشک شده آن را جدا کرده و به مدت 24 ساعت در آب خنک بخیسانید و داخل یخچال بگذارید. سپس آن را از صافی رد کرده و با عسل نوش جان کنید.

به عنوان چاشنی غذاها

• مصرف سماق آسیاب شده یک راه آسان و رایج برای استفاده از این گیاه است. می‌توانید مرغ، ماهی و گوشت قرمز خود را با آن مزه دار کنید.
• به صورت خشک روی گوشت کبابی بپاشید.
• روی سالادها بپاشید و استفاده کنید.
• با سالاد شیرازی به همراه خیار، گوجه فرنگی و سرکه میل نمایید.
• روی سبزیجات کبابی استفاده کنید.
• کدو، کلم بروکلی، چیپس و سیب زمینی شیرین را با سماق مزه دار کنید.
• سماق را به ماست اضافه کنید.
• روی طالبی یا خربزه بپاشید و مصرف کنید.
• با برنج یا کینوا مخلوط کنید.
• روی بادمجان یا قارچ کبابی بریزید.

مضرات مصرف سماق چیست؟

اگر سماق راخالی مصرف کنید، اشتها آور است و باعث گرسنگی و ولع شما نسبت به خوردن خواهد شد. پس توصیه می‌شود که حتما آن را با غذا و یا یکی از روش‌های بالا استفاده کنید. با این حال مصرف بیش از اندازه سماق:

• باعث کاهش فشار خون، افت قند خون و انرژی خواهد شد؛ پس آن را در حد اعتدال مصرف نمایید.
• لازم به ذکر است که طبع سماق سرد و خشک است و با طبع افراد سرد مزاج سازگار نیست. از این رو، بعد از مصرف حتما از یک مصلح مناسب به عنوان مثال چای نبات در کنار آن استفاده کنید.
• سماق تازه سمی است؛ بنابراین، حواس‌تان باشد که سماق را به صورت خشک مصرف کنید.

با وجود تمام خواص سماق، این گیاه طبع سرد و خشک دارد به همین دلیل بهتر است همراه چای نبات یا نبات مصرف شود.

چه کسانی مجاز به مصرف سماق نیستند؟

• سماق از خانواده گیاه بادام هندی و انبه است. به همین خاطر اگر به این دو ماده حساسیت دارید، قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
• بهتر است قبل از مصرف سماق در دوران بارداری و شیردهی حتما با پزشک خود مشورت کنید؛ چرا که ممکن است به این ماده حساسیت غذایی داشته باشید.
• افرادی که لاغر یا دارای وزن ایده آلی هستند و تمایلی به کاهش وزن ندارند، بهتر است در مصرف سماق احتیاط کنند؛ چرا که سماق با جلوگیری از جذب چربی در روده کوچک باعث کاهش وزن خواهد شد.
• سماق ممکن است با داروهای کاهنده فشار خون، کاهنده کلسترول (استاتین‌ها) و دیابت تداخل داشته باشد، از این رو، بهتر است این افراد قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنند.

سوالات متداول خواص سماق

خواص سماق برای لاغری چیست؟

سماق اگر همراه با ماست مصرف شود می‌تواند به تجزیه چربی‌های شکمی، هضم بهتر غذا و عملکرد دستگاه گوارش کمک کند.

برای کاهش وزن چقدر سماق مصرف کنیم؟

مصرف 3 گرم سماق در طول روز برای لاغری بی خطر و بلامانع است. البته اگر دارو مصرف می‌کنید یا آلرژی دارید حتما قبل از مصرف سماق برای لاغری با پزشک خود مشورت کنید.

خواص سماق برای قند خون و دیابت نوع 2 چیست؟

تحقیقات نشان می‌دهد که سماق خوراکی موثری در تنظیم و کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 است. یک مطالعه در سال 2014 بر روی 41 نفر از افراد مبتلا به دیابت در آمریکا نشان داد که مصرف روزانه 3 گرم سماق در این افراد، توانست سطح قند خون آن‌ها را در مقایسه با گروهی که صرفا دارو مصرف می‌کردند، پایین بیاورد.

آنچه از مقاله سماق و خواص شگفت انگیز آن برای لاغری آموختیم:

در این مقاله با خواص سماق برای لاغری آشنا شدیم. ادویه‌ای که خواص بسیار زیادی برای بدن از جمله، سلامت کبد، ریه‌ها، قلب، کلیه، پوست و.. دارد؛ اما بزرگترین خاصیت آن برای کاهش وزن است. سماق با آب کردن چربی‌های شکم، ناحیه ران و کمر به لاغری افراد چاق کمک می‌کند. یکی از روش‌های مصرف سماق برای لاغری استفاده از آن با ماست است. کافیست یک قاشق غذاخوری از سماق را با یک کاسه ماست مخلوط کنید و در وعده‌های ظهر طبق رژیم غذایی خود نوش جان نمایید. همچنین دمنوش سماق هم می‌تواند گزینه مناسبی برای کاهش وزن باشد! مصرف سماق خالی می‌تواند اشتهای شما را نسبت به غذا زیاد کند؛ پس حتما آن را همراه با غذا مصرف کنید.

منابع:

• eater.com
• healthline.com
• nutritionix.com