آیا روزه گرفتن سالم است؟علم چه می گوید؟

( مطلبی که مطالعه می کنید مقاله ترجمه شده ای است از دکتر ویل کلاور نویسنده، عصب شناس، متخصص تغذیه و بناینگذار مدیترانه سلامتی )

بسیاری روزه گرفتن را تنها یک فریضه دینی می دانند، اما واقعا روزه به همینجا ختم می شود؟ در واقعا چنین نیست، این روزها علم ثابت کرده که روزه فواید فراوانی دارد. برای مثال بسیاری از رژیم های شناخته شده در خود قسمتی مانند زمان روزه داری دارند. اگر بخواهم یک نمونه برایتان مثال بزنم برنامه غذایی ( 6:1 ) است که در آن یک روز به طور کامل چیزی خورده نمی شود ( این تنها مثالی بود از به کار گیری روزه در برنامه های غذایی ).

علم درباره فواید روزه گرفتن چه می گوید؟ بیایید بررسی کنیم که چه زمانی روزه داری خوب است و چه زمانی ممکن است آسیب برساند.

آیا روزه گرفتن برایمان خوب است؟ مزایا و معایب

ایده اینکه حذف غذا خوردن می تواند سالم باشد شاید در ابتدا متناقض به نظر برسد، چون غذاهای حاوی مواد مغذی هستند و شما به آنها نیاز دارید. جواب اینکه روزه می تواند سالم باشد یا خیر به بیش از مقدار کالری و اینکه چه زمانی غذا می خورید بستگی دارد. اینکه در چه شرایطی روزه می گیرید هم تاثیر بزرگی روی آن خواهد داشت.

محدود شدن کالری

بنجامین فرانکلین ( یکی از اولین بنیان گذاران ایالات متحده ) می گوید: برای بالا بردن طول عمرت، غذایت را کمتر کن. تحقیقات نشان داده کاهش مجموع کالری مصرفی در روز می تواند عمل برخی آنتی اکسیدان ها در کاهش عوامل بالا برنده سن در مغز و بدن را تقلید کند.

به عبارت دیگر، یکی از قوی ترین شاخص های طول عمر غذایی که می خورید نیست بلکه مقدار غذایی است که می خورید. آنهایی که کمتر غذا می خورند بیشتر هم زندگی می کنند.

با این حال اگر کاهش کالری دریافتی بیش از حد باشد و این کار به صورت مداوم ادامه پیدا کند بدن این شرایط را یک عامل استرس زا قلمداد می کند. پس قرار نیست خود را کاملا از غذا خوردن محروم کنیم.

برای مثال اگر یک فرد دو روز چیزی نخورد دچار نشانه هایی مانند مقاومت به انسولین می شود و همین می تواند در برخی موارد منجر به دیابت شود. در کنار افزایش هورمون های استرس و مقاومت به انسولین، بدنتان می تواند به حالتی برود که به آن قحطی زدگی بدن می گویند، در این شرایط سوخت و ساز بدن کاهش پیدا می کند ( کمتر کالری می سوزانید ). حتی بدتر از این، ممکن است بدن چربی هایی که دارد را حفظ کند.

روزه داری متناوب

روزه داری متناوب یعنی مدتی روزه بگیرید و سپس مدتی استراحت کنید. در واقع نوعی رژیم غذایی به حساب می آید.

محققان می گویند روزه داری متناوب می تواند برای بدن و وزنتان مفید باشد. در تحقیقی که روی روزه داری های دینی مانند رمضان صورت گرفت محققان متوجه شدند کسانی که اقدام به روزه داری در این ماه می کنند در واقع دچار هیچگونه مشکل متابولیک مربوط به محدود شدن کالری ها نمی شوند.

آنچه دیگر تحقیقات درباره تاثیر روزه داری متناوب بدست آوردند:

• آیین 21 روز روزه داری دانیل ( در این رسم فرد محصولات حیوانی و غذاهای حاوی مواد نگه دارنده را مصرف نمی کند ) باعث بهبود پارامترهای سلامت و کاهش خطر بیماری های قلبی می شود.
• روزه ارتدوکس یونانی نشان داده که می تواند باعث بهبود شاخص های LDL/HDL شود.
• روزه داری در طول ماه رمضان نشان داده که می تواند تاثیری مثبت روی سیستم ایمنی بدن بگذارد، و همچنین التهاب را پایین آورده و سطح کلسترول را بهبود ببخشد.

مسلما به تحقیقات بیشتری نیاز است تا کاملا متوجه شد چرا روزه داری تاثیرات مثبتی روی سلامتمان دارد.

موضوع فقط مقدار کالری یا عنصر مذهبی نیست، در موارد بالا روزه داری سالم چیزی است که در چارچوب ذهن نیز رخ می ده و باعث پاکی روحی، احساسی و فیزیکی است. ذهن و بدن با هم درگیر می شوند تا به نتیجه ای سالم برسند.

در مقابل، روزه داری ناسالم یعنی فرد فقط روی محروم ساختن خود تمرکز کند، یعنی بدون برنامه ریزی فقط قصدش کاهش غیر هوشمندانه کالری ها باشد.

سخن پایانی

روزه گرفتن به خودی خود برای شما بد یا خوب نیست. بستگی به این دارد که شما چگونه انجامش دهید. اگر می خواهید از روزه داری به عنوان یک رژیم سفت و سخت برای کاهش سریع وزن و مجازات خود برای پرخوری های قبلی استفاده کنید، بدن بر علیه تلاشتان عمل خواهد کرد.

از سوی دیگر، اگر از روزه به عنوان ابزاری برای تمیز کردن فکر، بدن، و روح استفاده می کنید، راهنمایتان می شود. دلیلش هم این است که برنامه غذایی بیش از آن چیزی است که فقط می خورید.

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.