مشکلات و عوارض روزه داری در ماه رمضان

عوارض روزه داری ؛ در ماه رمضان بسیاری از مسلمانان روزه دار هستند و تا ساعتها از خوردن، نوشیدن، استعمال دخانیات و رابطه جنسی پرهیز می کنند. پژوهش ها نشان دادند به دلیل تغییر در ساعات غذا خوردن، نوع غذاها و مقدار دریافت مایعات افراد ممکن است تاثیرات مثبت و گاهی منفی را تجربه کنند. در این مقاله سعی داریم شما را با مشکلات سلامت در روزه داری آشنا کنیم.

مشکلات و عوارض روزه داری در افراد سالم

1- تعادل انرژی

در طول ماه رمضان تعداد وعده های غذایی کمتر می شود و اگر مقدار انرژی دریافتی هم پایین باشد ممکن است فرد دچار کاهش وزن شود. بسیاری از پژوهش ها نشان دادند در طول ماه رمضان سوخت و ساز چربی ها، کربوهیدرات ها، پروتئین و هورمون تغییر می کند. نتایج بررسی ها نشان دادند سبک زندگی افراد در ماه رمضان در برخی سبب کاهش، افزایش و یا تثبیت وزن می شود. در حقیقت نقش هر فرد در مثبت یا منفی بودن تعادل انرژی اهمیت زیادی دارد.

2- ایجاد تغییر در خلق و خو

پژوهش های انجام شده بر روی خلق و خوی افراد در ماه رمضان نشان دادند بعضی افراد در این ماه دچار اضطراب، افزایش بی میلی و تحریک پذیری می شوند. نتایج شماری از پژوهش های کوچک نشان دادند در طول ماه رمضان عملکرد شناختی کمتر می شود. بخشی از این تغییرات خلق و خو به دلیل تغییر در برنامه شبانه روزی است. افراد عصر ها و شب ها فعال تر و دچار کم خوابی می شوند. همچنین محدود شدن مصرف تنباکو، کافئین و مایعات در این ماه سبب تغییراتی در افراد می شود.

یکی دیگر از مشکلاتی که روزه داران ممکن است با آن مواجه شوند، سردرد است. سردرد در هنگام روزه داری به دلیل کم آب شدن بدن و یا کاهش گلوکز اتفاق می افتد. البته مواردی مانند کافئین و نیکوتین نیز تاثیرگذار هستند. افرادی دارای میگرن نیز هنگام روزه داری بیشتر در خطر حملات میگرنی قرار می گیرند. بنابراین باید قبل از روزه گرفتن حتما با پزشک خود مشورت کنند و در صورت دستور دکتر روزه نگیرند.

3- تصادف و موارد اورژانسی

در طول ماه رمضان برخی افراد دچار تغییرات خلق و خو و کاهش عملکرد شناختی می شوند که این موضوع سبب تصادفات جاده ای می شود. پژوهش ها نشان دادند آمار تصادف طی این ماه نسبت به ماه های گذشته ( البته به غیر از تعطیلات عید ) مقداری افزایش یافته است. بنابراین رانندگانی که در روزهای عادی، کاری چالش برانگیز دارند ممکن است در این ماه کارشان کمی سخت تر از قبل شود.

4- مصرف داروها

در ماه رمضان کسانی که به دلیل بیماری دارو مصرف می کنند باید با اجازه پزشک روزه بگیرند. مخصوصا کسانی که از داروهای زمان بندی شده استفاده می کنند. پژوهش ها نشان دادند در ماه رمضان درصد محدودی از افراد مصرف قرص ها را کنار می گذارند. پزشک ممکن است دوز یا زمان مصرف داروها را تغییر دهد.

5- آسیب گرما هنگام کار

برخی افراد که مشاغل فیزیکی سنگین دارند ممکن است در طول ماه رمضان دچار مشکلاتی نظیر از دست دادن شدید آب بدن شوند. در بررسی  روی 32 کارگر شرکت تولیدات شیمیایی مشخص شد این افراد تا پایان ماه رمضان حدود 3.6 کیلو وزن کم کردند و دچار کاهش در بسیاری از پارامترهای بیوشیمیایی شدند.

6- خانم های باردار

کاهش انرژی یا دریافت مایعات در خانم های باردار سبب اختلال در رشد جنین می شود. بنابراین روزه گرفتن برای خانم های باردار توصیه نمی شود.

عوارض روزه داری در افراد بیمار

1- دیابت

به دلیل رابطه بین روزه داری و هیپوگلیسمی ( کم شدن قند در خون ) افراد مبتلا به دیابت از آسیب پذیرترین گروه ها به حساب می آیند. با این حال پژوهش ها نشان دادند افراد دیابتی با تغذیه اصولی و توصیه ها پزشک می توانند روزه بگیرند و هم تاثیر مثبتی روی بهبود بیماری خود بگذارند. اما برخی از بیماران دیابتی به انسولین نیاز دارند و بدون اجازه پزشک نمی توانند روزه بگیرند. پزشک با دست کاری دوز داروهای مورد استفاده و تعیین وعده های غذایی کمک می کند بدون مشکل روزه بگیرید.

2- بیماران قلبی عروقی

برخی پژوهش ها ادعا می کنند روزه داری تاثیرات زیادی در کاهش ابتلا به بیماری های قلبی عروقی دارند. روزه داری در ماه رمضان سبب افزایش کلسترول خوب (HDL) و کاهش کلسترول بد ( LDL ) می شود. با این حال بهتر است قبل از هر کاری با پزشک خود مشورت کنید.

3- زخم معده

بررسی ها در رابطه با زخم معده و ماه رمضان نشان دادند تنها مقداری تشدید عوارض برای روزه داران مبتلا به این مشکل مشخص شده است. پزشک بر اساس شدت عوارض،  روزه داری را برایتان جایز یا مانع می داند.

4- سنگ کلیه

در حالت عادی تغییری در افزایش یا کاهش سنگ کلیه در طول ماه رمضان دیده نشده است.  برخی مناطق به دلیل وضعیت آب و هوایی مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستند.

5- بیماران پیوند کلیه

نخوردن آب در طول روزه داری و کم آبی بدن فشار را روی قابلیت های کلیه افزایش می دهد. با این حال پژوهش های انجام گرفته بر روی افرادی با موفقیت پیوند نشان دادند روزه داری تاثیر منفی روی آنها می گذارد. توجه داشته باشید کسانی که پیوند کلیه انجام دادند باید حداقل یک سال پس از انجام عمل روزه بگیرند. برای اینکه کاملا مطمئن شوید حتما با پزشک خود مشورت و سپس اقدام به روزه گرفتن کنید همچنین تا جای ممکن از کم آب شدن شدید بدنتان جلوگیری کنید.

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.