از مضرات نوشابه چه می‌دانید! بررسی علمی مضرات نوشابه بر سلامتی

نوشابه، این نوشیدنی شیرین و گازدار که همه جای دنیا یافت می‌شود، به دلیل طعم گوارا و گازدار بودنش طرفداران بسیاری دارد. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که مضرات نوشابه تا چه حد بر سلامتی شما تاثیر منفی دارد؟ مصرف بیش از حد نوشابه، می‌تواند عواقب جدی برای سلامتی شما به همراه داشته باشد.

قند موجود در نوشابه یکی از بزرگترین تهدیدها برای سلامتی است. مصرف زیاد قند می‌تواند منجر به افزایش وزن، چاقی، دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و سایر مشکلات سلامتی شود. علاوه بر قند، نوشابه حاوی اسید فسفریک است که می‌تواند به مینای دندان آسیب رسانده و خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.

در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق‌تر مضرات نوشابه و تأثیرات آن بر سلامتی بپردازیم. با ما همراه باشید تا با شناخت عواقب مصرف بیش از حد نوشابه، بتوانید تصمیمات آگاهانه‌تری در مورد رژیم غذایی خود بگیرید.

مضرات نوشابه چیست؟

نوشابه، علیرغم طعم خوشایندش، حاوی مقادیر زیادی قند، اسید و مواد افزودنی مضر است که می‌تواند برای سلامتی مضر باشد. مصرف مداوم نوشابه با طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامتی مرتبط است. در ادامه به برخی از مهم‌ترین مضرات نوشابه می‌پردازیم:

اعتیاد به قند

نوشابه حاوی مقادیر بسیار زیادی قند است که به سرعت جذب بدن می‌شود. این افزایش ناگهانی قند خون، باعث ترشح هورمون انسولین می‌شود تا قند اضافی را از خون به سلول‌ها برساند. این چرخه باعث می‌شود که بدن به دنبال دریافت دوباره قند باشد و در نتیجه به نوشابه و سایر مواد قندی اعتیاد پیدا کند.

چربی شکم

قند فروکتوز موجود در نوشابه موجب ایجاد چربی‌های شکمی می‌شود که خطرات سلامتی خاص خودش را دارد. فروکتوز باعث می‌شود چربی، زیر شکم و زیرِ پوست جمع شود. حتی اگر وزن کلی‌تان سالم باشد، چربی شکمی خطرناک است و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت نوع 2 و سرطان سینه را بیشتر می‌کند

افزایش وزن

نوشابه به طور قابل توجهی باعث افزایش وزن می‌شود. چندین مطالعه ارتباط روشنی بین مصرف نوشابه‌های گازدار و افزایش وزن بدن گزارش می‌دهند. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که افراد تمایل دارند نوشابه را همراه با غذاهای پرکالری، بنوشند.

یکی از دلایل این امر آن است که فروکتوز موجود در نوشابه موجب ترشح هورمون‌هایی می‌شود که کمتر احساس سیری کنید. همچنین نوشابه و سایر کربوهیدرات‌های مایع نیز در مقایسه با غذاهای جامد، احساس سیری کمتری ایجاد می‌کنند.

سندرم متابولیک و دیابت

مصرف بیش از حد فروکتوز ممکن است منجر به مقاومت به انسولین شود که یکی از ملزومات سندرم متابولیک است. ممکن است نسبت به هورمون انسولین که قند را از خون شما پاک می کند، حساسیت کمتری داشته باشید.

سندرم متابولیک اغلب قبل از دیابت نوع 2 ظاهر می شود، خطر دیگری که با نوشیدنی های شیرین مرتبط است. حتی یک نوشابه در روز می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را تا بیش از 20 درصد افزایش دهد.

ایجاد بیماری قلبی

یکی از مضرات نوشابه ایجاد بیماری‌های قلبی است. مصرف قند با فشار خون بالا، کلسترول بالا و چربی اضافی مرتبط است که همگی خطر بیماری قلبی را افزایش می دهند. علاوه بر این قند و سدیم موجود در نوشابه‌ها می‌تواند فشار خون را بالا ببرد و در طولانی مدت به قلب آسیب برساند.

سرطان

نوشابه و سایر نوشیدنی های شیرین با افزایش خطر ابتلا به سرطان پانکراس مرتبط هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان یائسه در صورت مصرف نوشابه ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان آندومتر (یا رحم) باشند.

پوسیدگی دندان

هم اسیدها و هم قندهای موجود در نوشابه می تواند موجب پوسیدگی دندان و آسیب به سلامت دهان و دندان شود. قند موجود در نوشابه‌ توسط باکتری‌های دهان به اسید تبدیل می‌شود. این اسید به مینای دندان آسیب رسانده و آن را ضعیف می‌کند.

قند و سایر مواد موجود در نوشابه به سطح دندان می‌چسبد و محیطی مناسب برای رشد باکتری‌ها ایجاد می‌کند. این باکتری‌ها با تغذیه از قند، اسید بیشتری تولید کرده و باعث پوسیدگی دندان می‌شوند.

مضرات نوشابه برای نقرس

قند فروکتوز موجود در نوشابه باعث افزایش تولید اسید اوریک در بدن می‌شود. اسید اوریک یک ماده زائد است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود. وقتی سطح اسید اوریک در خون بیش از حد بالا برود، کریستال‌هایی تشکیل می‌شوند که در مفاصل رسوب کرده و باعث التهاب و درد شدید می‌شوند که به آن نقرس می‌گویند.

زوال عقل

یکی از مضرات نوشابه زوال عقل است. مصرف زیاد نوشابه‌های شیرین نه تنها باعث افزایش قند خون و در طولانی مدت، مقاومت به انسولین می‌شود، بلکه می‌تواند به مغز آسیب رسانده و خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی از جمله زوال عقل را افزایش دهد. به علاوه مصرف نوشابه ممکن است باعث پیری زودرس مغز و کاهش حجم برخی از نواحی مغز شود.

کبد چرب

قند معمولی (ساکاروز) و شربت ذرت با فروکتوز بالا از دو مولکول – گلوکز و فروکتوز – تقریباً به مقدار مساوی تشکیل شده‌اند. گلوکز می‌تواند توسط هر سلولی در بدن شما متابولیزه شود، در حالی که فروکتوز فقط می‌تواند توسط یک اندام – کبد شما – متابولیزه شود. نوشابه‌ها ساده‌ترین و رایج‌ترین راه برای مصرف بیش از حد فروکتوز هستند.

هنگامی که بیش از حد نوشابه مصرف می‌کنید، کبد شما متحمل قند زیادی شده و فروکتوز را به چربی تبدیل می‌کند. بخشی از این چربی به عنوان تری گلیسیریدهای خون ارسال می‌شود، در حالی که بخشی از آن در کبد شما باقی می‌ماند. با گذشت زمان، این موضوع می‌تواند به بیماری کبد چرب غیر الکلی منجر شود.

افزایش مقاومت به لپتین

لپتین هورمونیست که توسط سلول های چربی بدن شما تولید می شود و کالری های دریافتی و مصرفی شما را تنظیم می کند. سطح لپتین در پاسخ به گرسنگی و چاقی تغییر می کند، بنابراین اغلب به آن هورمون سیری یا گرسنگی می گویند.

اعتقاد بر این است که مقاومت در برابر اثرات این هورمون – که به آن مقاومت به لپتین گفته می شود – یکی از محرک های اصلی افزایش چربی در انسان است. در واقع، تحقیقات حیوانی، مصرف فروکتوز را با مقاومت به لپتین مرتبط می‌داند.

در یک مطالعه، موش‌ها پس از تغذیه با مقادیر زیادی فروکتوز به لپتین مقاوم شدند. به طور قابل توجهی، زمانی که آنها به رژیم غذایی بدون قند بازگشتند، مقاومت به لپتین در آنها ناپدید شد.

مضرات نوشابه برای مشکلات کلیوی

مصرف مکرر نوشابه‌های گازدار به دلیل محتوای بالای قند و تأثیر آن بر تعادل مایعات بدن، یکی از عوامل مستعد کننده تشکیل سنگ‌های کلیوی است. کاهش مصرف این نوشیدنی‌ها و جایگزینی آن با آب و سایر نوشیدنی‌های سالم، می‌تواند به کاهش ریسک ابتلا به این عارضه کمک شایانی نماید.

آیا همه‌ی نوشابه ها عوارض دارند؟

بله، به طور کلی می‌توان گفت که مصرف نوشابه‌ مخصوصا به طور منظم و به مقدار زیاد برای سلامتی خطراتی را به همراه دارد. دلایل اصلی مضر بودن نوشابه‌ها عبارتند از:

• قند بالا: نوشابه‌ها حاوی مقدار زیادی قند هستند که می‌تواند به افزایش وزن، چاقی، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی منجر شود.
• فروکتوز: فروکتوز موجود در نوشابه‌ها به طور مستقیم به کبد ارسال می‌شود و در آنجا به چربی تبدیل می‌شود که می‌تواند منجر به بیماری کبد چرب غیر الکلی شود.
• اسید فسفریک: این اسید موجود در نوشابه‌ها می‌تواند به مینای دندان آسیب رسانده و باعث پوسیدگی دندان شود. همچنین، اسید فسفریک می‌تواند جذب کلسیم را کاهش داده و خطر پوکی استخوان را افزایش دهد.
• رنگ‌های مصنوعی و مواد افزودنی: بسیاری از نوشابه‌ها حاوی رنگ‌های مصنوعی و مواد افزودنی هستند که ممکن است برای سلامتی مضر باشند و با برخی بیماری‌ها مانند سرطان مرتبط باشند.
• کافئین: نوشابه‌های انرژی‌زا حاوی کافئین هستند که می‌تواند باعث بی‌خوابی، اضطراب، تپش قلب و سایر مشکلات سلامتی شود.

بهترین جایگزین برای نوشابه چیست؟

کارشناسان تغذیه بر این باورند که بهترین گزینه برای رفع تشنگی به جای نوشابه آب است. آب برای سلامت کلی انسان مفید است و می‌تواند به بدن کمک کند تا

• دمای مناسب را حفظ کنید
• مفاصل را روغن کاری کنید
• مواد زائد را از طریق ادرار، حرکات روده و تعریق دفع کنید
• از سنگ کلیه جلوگیری کنید

برای این کار می‌توانید:

• یک بطری آب سرد در یخچال نگهداری کنید؛
• برای طعم بیشتر یک تکه لیمو ترش، خیار، لیمو یا هندوانه به آب اضافه کنید؛
• یک بطری آب در طول روز پر کرده تا در صورت نیاز آن را مصرف کنید.

همچنین می توانید مواد زیر را در حد اعتدال مصرف کند:

• قهوه تلخ
• چای ساده
• آب گازدار
• سلتزر
• آب های بدون طعم

مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها خاطرنشان می‌کند که قندهای اضافه شده باید کمتر از 10٪ منبع کل کالری روزانه یک فرد را تشکیل دهند. علاوه بر این، افراد زیر 2 سال نباید غذا یا نوشیدنی حاوی قند اضافه شده مصرف کنند.

www.medicalnewstoday

آنچه از مقاله مضرات نوشابه آموختیم:

نوشیدن مقادیر زیاد نوشیدنی های شیرین شده با قند – مانند نوشابه – می تواند اثرات نامطلوب مختلفی بر سلامت شما داشته باشد. این موارد از افزایش احتمال پوسیدگی دندان تا خطر بالای بیماری قلبی و اختلالات متابولیک مانند دیابت نوع 2 متغیر است. علاوه بر این مصرف منظم نوشابه یک عامل خطر ثابت برای افزایش وزن و چاقی نیز می‌باشد.

اگر می‌خواهید وزن کم کنید، از بیماری‌های مزمن دوری کنید و بیشتر عمر کنید، مصرف نوشیدنی‌های شیرین همانند نوشابه را محدود کنید.

سوالات متداول مقاله مضرات نوشابه:

منابع:

• www.webmd.com

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.