در یکی از سفرهای کاری‌ام به یزد، مهمان خانه‌ای سنتی شدم که میزبان با افتخار از ظروف مسی‌اش برای پذیرایی استفاده می‌کرد. او با لبخند گفت: «این‌ها فقط ظرف نیستند، گنجینه‌ای از سلامتی‌اند.» آن شب، طعم غذا و حس خوب بعد از آن، مرا به فکر واداشت. آیا واقعاً فواید ظروف مسی فقط یک باور سنتی است یا پشتوانه علمی دارد؟
اما جالب است بدانید تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از ظروف مسی می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت بدن داشته باشد. از خواص آنتی میکروبیال گرفته تا نقش در جذب آهن و سلامت قلب، این ظروف بیش از آنچه تصور می‌کنیم مفیدند. در این مقاله، با نگاهی علمی و تجربی، به بررسی این تأثیرات می‌پردازیم. تا انتها با ما باشید.
تاریخچه استفاده از ظروف مسی
مس اولین فلزی بود که توسط دست انسان شکل داده شد و این تاریخ به زمان بسیار دوری برمی‌گردد – حدود ۱۱ هزار سال پیش. این امر، قدمت رابطه انسان با مس را تقریباً به اندازه کشاورزی می‌رساند، اگرچه برای چندین هزار سال ما استفاده چندانی از آن فراتر از شکل دادن به اشیاء تزئینی نداشتیم.
چند هزار سال بعد، اما همچنان قبل از آنکه مصریان اهرام خود را برپا کنند، اجداد ما دریافتند که چگونه ورق‌های مسی را با چکش به کاسه و سایر ظروف تبدیل کنند. تا زمان رومیان، اگر نگوییم قبل از آن، ما از مس برای ساخت ظروف پخت و پز استفاده می‌کردیم.
چرا از ظروف مسی برای پخت و پز استفاده می شود؟
مس به دلیل توانایی خود در هدایت گرما و الکتریسیته مشهور است – تصادفی نیست که این مس است و نه آهن که در سیم‌های برق درون دیوارهای ما جریان دارد – و همین ویژگی است که آن را به فلزی بسیار جالب برای پخت و پز تبدیل می‌کند.
از بسیاری جهات، مس در انتهای مخالف طیف هدایت و حفظ حرارت نسبت به چدن قرار دارد، و این امر آن‌ها را به دو ماده بسیار متفاوت، اما مکمل، برای پخت و پز تبدیل می‌کند.
ظروف مسی نه به اندازه‌ای سنگین هستند که بلند کردنشان دشوار باشد، نه آنقدر سبک که روی اجاق گاز ناپایدار باشند و به طور محکم و ایمن قرار بگیرند. دسته‌های ساخته شده از برنج ریخته‌گری، اطمینان حاصل می کند که وزن محتویات یک قابلمه را تحمل کند، در عین حال یک تابه مسی به اندازه‌ای سبک خواهد بود که برای کارهایی مانند تفت دادن مناسب باشد.
علاوه بر موارد بالا، قیمت مناسب، زیبایی و عمر طولانی موجب شده است تا از این فلز برای ساخت ظروف آشپزی استفاده شود.
فواید ظروف مسی برای سلامتی
حتماً شنیده‌اید که بدن ما به مقادیر کمی از عناصر معدنی نیاز دارد تا به درستی کار کند. یکی از این قهرمانان خاموش، مس است. شاید باورتان نشود، اما همین عنصر به ظاهر ساده، چه نقش‌های مهمی در بدن ایفا می‌کند. از فعال کردن آنزیم‌های حیاتی گرفته تا کمک به ساخت انتقال دهنده‌های عصبی، مس یکه تاز میدان است. مهم ترین فواید ظروف مسی برای سلامتی عبارتند از:
خواص آنتی باکتریال
یکی از مهم‌ترین فواید ظروف مسی، خواص ضد باکتریایی طبیعی آن‌هاست. از نظر علمی ثابت شده است که مس می‌تواند باکتری‌های مضر را از بین ببرد و این ویژگی آن را به انتخابی عالی برای حفظ بهداشت در آشپزخانه شما تبدیل می‌کند. این خاصیت تضمین می‌کند که غذای تهیه و نگهداری شده در ظروف مسی برای مدت طولانی‌تری تازه می‌ماند.
مطالعات نشان داده است که نگهداری ساده آب در یک ظرف یا دیگ مسی ممکن است این باکتری‌های مضر را از بین ببرد.
بهبود هضم و سلامت روده
طبق آیورودا (طب سنتی هند)، نوشیدن آب نگهداری شده در ظروف مسی به هضم غذا کمک کرده و سلامت روده را بهبود می‌بخشد. اعتقاد بر این است که آب غنی شده با مس به تعادل سه دوشا – واتا، پیتا و کافا – کمک کرده و از سلامت کلی بدن حمایت می‌کند. همچنین، این کار باعث تحریک حرکات دودی (انقباضات ریتمیک معده) شده و به تجزیه کارآمدتر غذا کمک می‌کند.
تقویت سیستم ایمنی
از دیگر فواید ظروف مسی، تقویت سیستم ایمنی است. مس نقش حیاتی در بهبود پاسخ ایمنی بدن ایفا می‌کند. این عنصر دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است که به مبارزه با رادیکال‌های آزاد کمک کرده، استرس اکسیداتیو را کاهش داده و خطر عفونت‌ها را پایین می‌آورد. مصرف منظم آب غنی شده با مس می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سلامت کلی کمک کند.
کمک به کاهش وزن
اگر به دنبال کاهش چند کیلوگرم وزن اضافی هستید، از فواید ظروف مسی استفاده کنید. مس به تجزیه سلول‌های چربی کمک کرده و حذف چربی اضافی را برای بدن آسان‌تر می‌کند. استفاده از ظروف مسی در آشپزخانه، به ویژه برای نوشیدن آب، می‌تواند به طور طبیعی از روند کاهش وزن شما حمایت کند.
تنظیم عملکرد تیروئید
مس برای عملکرد صحیح غده تیروئید ضروری است. کمبود مس می‌تواند منجر به عدم تعادل تیروئید، در نتیجه خستگی، نوسانات وزن و اختلالات هورمونی شود. نوشیدن آب از ظرف مسی تضمین می‌کند که بدن شما مقدار کافی از این ماده معدنی حیاتی را دریافت کرده و از سلامت تیروئید حمایت می‌کند.
حفظ سلامت قلب
تحقیقات نشان می‌دهد که مس به تنظیم فشار خون، سطح کلسترول و ضربان قلب کمک می‌کند. همچنین از تجمع پلاک در شریان‌ها جلوگیری کرده و خطر بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد. استفاده از ظروف مسی برای پخت و پز و نگهداری آب می‌تواند در طولانی مدت به سلامت بهتر قلب کمک کند.
بهبود عملکرد مغز
مس به عنوان عاملی برای تقویت عملکرد مغز از طریق بهبود مسیرهای عصبی و جلوگیری از زوال شناختی شناخته شده است. این عنصر به تولید انتقال دهنده‌های عصبی که برای فعالیت روان مغز ضروری هستند، کمک می‌کند. نوشیدن منظم آب غنی شده با مس می‌تواند به تقویت حافظه و تمرکز کمک کند.
آیا مصرف غذا در ظروف مسی عوارض نیز دارد؟
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض دوزهای بالای مس ممکن است منجر به مسمومیت با مس شود که با علائمی مانند تهوع، استفراغ، درد شکم و اسهال مشخص می‌شود. این وضعیت حتی می‌تواند به آسیب کبدی و بیماری کلیوی نیز منجر گردد.
یکی از راه‌هایی که ممکن است دچار مسمومیت با مس شوید، مصرف آب راکدی است که از لوله‌های حاوی مس عبور کرده باشد، زیرا این امر اجازه می‌دهد مقادیر زیادی مس وارد آب شود. در مقاله ی دیگری با عنوان عوارض ظروف مسی به این موضوع به طور کامل پرداخته شده است.
در مورد آبی که در ظروف مسی نگهداری می‌شود، حتی برای مدت زمان‌های تا ۱۶ ساعت، مطالعات نشان می‌دهند که میزان مس حل شده بسیار کمتر از محدودیت‌های ایمنی WHO است. با این وجود، طرفداران این روند پیشنهاد می‌کنند که مصرف آب از ظروف مسی را به ۳ فنجان (۷۱۰ میلی لیتر) در روز محدود کنید.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه می‌کند که میزان مس در هر فنجان آب نباید بیش از ۰.۴۷ میلی‌گرم (۲ میلی‌گرم در هر لیتر) باشد. این امر تضمین می‌کند که از حداکثر میزان قابل تحمل مصرف روزانه که ۱۰ میلی‌گرم است، تجاوز نشود.
کلام آخر:
همانطور که در این مطلب خواندید، فواید ظروف مسی، فراتر از جلوه سنتی و زیبایی شناختی آن، فواید قابل توجهی برای سلامتی به همراه دارد. مهم‌ترین این مزایا، خاصیت آنتی باکتریال طبیعی مس است که می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از باکتری‌های مضر کمک کرده و ایمنی مواد غذایی را افزایش دهد.
با در نظر گرفتن این جوانب، استفاده هوشمندانه و متعادل از ظروف مسی می‌تواند به عنوان یک انتخاب مکمل در کنار سایر روش‌های بهداشتی و تغذیه‌ای برای ارتقای سلامت مورد توجه قرار گیرد. با این حال، لازم است تحقیقات بیشتری در مورد تمام اثرات بلند مدت و دقیق مصرف غذا در این ظروف صورت گیرد و همواره توصیه می‌شود در کنار بهره مندی از فواید احتمالی، جوانب احتیاط و استانداردهای ایمنی نیز مد نظر قرار داده شوند.
سوالات متداول فواید ظروف مسی:
۱- آیا پخت و پز در ظروف مسی برای همه مناسب است؟
به طور کلی، استفاده از ظروف مسی برای اکثر افراد بی‌خطر است. با این حال، افرادی که به بیماری ویلسون مبتلا هستند (یک اختلال ژنتیکی که باعث تجمع بیش از حد مس در بدن می‌شود) باید در استفاده از این ظروف احتیاط کنند و با پزشک خود مشورت نمایند. برای سایر افراد، رعایت نکات ایمنی که قبلاً ذکر شد، کافی است.
۲- آیا استفاده از ظروف مسی می‌تواند باعث مسمومیت با مس شود؟
در صورت استفاده صحیح و رعایت استانداردهای بهداشتی، احتمال مسمومیت با مس بسیار کم است. سازمان‌های بهداشتی محدودیت‌هایی برای میزان مس در آب آشامیدنی تعیین کرده‌اند و مطالعات نشان می‌دهد که میزان مس حل شده از ظروف مسی معمولاً زیر این حد است. با این حال، مصرف بیش از حد آب نگهداری شده در ظروف مسی توصیه نمی‌شود.
دیدگاه شما