قارچ گانودرما چیست؟ هر آنچه که می‌خواهید در مورد خواص قارچ گانودرما بدانید، اینجاست!

قارچ‌ها یکی از غذاهای فوق‌العاده و مورد علاقه ما هستند و بسیاری از ما از طعم و فواید موثر بر سلامتی بدن، آن‌ها را در انواع مختلفی از دستور العمل‌ها و غذاها مورداستفاده قرار می‌دهیم. با این حال، یک قارچ خاص وجود دارد که قرن‌ها محبوب بوده است: قارچ گانودرما. اگر نمی‌دانید که آیا این قارچ ارزش گنجاندن در روال سلامتی خود را دارد یا خیر، ما همه چیزهایی را که باید درباره خواص این قارچ بدانید در ادامه آورده‌ایم.

قارچ گانودرما چیست؟ بررسی ارزش غذایی، تاریخچه و خواص این قارچ

قارچ ریشی که با نام‌های Ganoderma lucidum و lingzhi نیز شناخته می‌شود در نقاط مختلف گرم و مرطوب آسیا رشد می‌کند. بسیاری برای سالیان متمادی این قارچ را در مصارف طبی شرقی مورد استفاده قرار می‌دادند. قارچ ریشی یا گانودرما یک قارچ قهوه‌ای مایل به ارغوانی با ساقه‌ی بلند، هاگ‌های قهوه‌ای و کلاهکی به شکل بادبزن با ظاهری براق و پوشیده از لاک است. گانودرما برروی چوب‌های پوسیده یا کنده‌های درخت رشد می‌کند.

این قارچ، بومی چین، ژاپن و آمریکای شمالی است اما در سایر کشورهای آسیایی کشت می‌شود. پرورش ریشی یک فرآیند طولانی و پیچیده است. ریشی در 6 رنگ رشد می‌کند که تصور می‌شود هر کدام ویژگی‌های متفاوتی دارند و به نام های: Aoshiba (ریشی آبی)، آکاشیبا (ریشی قرمز)، کیشیبا (ریشی زرد)، شیروشیبا (ریشی سفید)، کوروشیبا (ریشی سیاه)، و موراساکیشیبا (ریشی سیاه) شناخته می‌شوند.

گانودرما از دسته قارچ‌های غنی و خوراکی در طبیعت است که مواد بسیار مفید آن مانند، تری ترپنوئیدها، پلی ساکاریدها و پپتیدوگلیکان‌ها سبب شده تا تعداد زیادی از پزشکان به‌ویژه در طب سنتی توصیه کنند از این قارچ استفاده شود. عمده افراد این قارچ را به‌شکل تازه مصرف می‌کنند. اما روش‌های دیگری نیز برای استفاده از خواص قارچ گانودرما وجود دارد. از جمله این روش‌ها، مصرف به‌صورت پودر و تهیه عصاره خالص این قارچ و استفاده از آن است.

قارچ ریشی بیش از 4000 سال است که در طب سنتی چینی برای درمان خستگی، آسم، سرفه و بیماری‌های کبدی و افزایش طول عمر استفاده می‌شود. نام گانودرما در قدیمی‌ترین متون پزشکی چینی که بیش از 2000 سال قدمت دارد، ثبت شده است. کشت ریشی در دهه 1980 آغاز شد. بسیاری از مردم براین باورند که قارچ ریشی خواص تقویت سیستم ایمنی و درمان سرطان را دارد. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که شواهد محدودی برای این ادعاهای مربوط به اثربخشی قارچ وجود دارد. قارچ ریشی ممکن است برای افرادی که مشکلات خونریزی دارند، باردار هستند یا داروهای خاصی مصرف می‌کنند مضر باشد. قبل از امتحان قارچ ریشی، بهتر است در مورد ایمنی و خطرات آن با پزشک صحبت کنید.

در ادامه قصد داریم با ارائه خواص قارچ گانودرما به تمامی ابهامات پاسخ‌های منطقی دهیم.

قارچ گانودرما از جمله قارچ‌های موجود در طبیعت است که خواص متعددی دارد.

خواص قارچ گانودرما

1- تقویت دستگاه ایمنی

یکی از مهمترین اثرات قارچ گانودرما تقویت سیستم ایمنی بدن شماست. در حالی که برخی از جزئیات هنوز نامشخص هستند، مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که گانودرما می‌تواند بر روی ژن‌های گلبول‌های سفید، که بخش‌های حیاتی سیستم ایمنی بدن شما هستند، تأثیر بگذارد.

مطالعه دیگری نشان داد که این قارچ می‌تواند تعداد سایر گلبول های سفید خون (لنفوسیت‌ها) را در مبتلایان به سرطان کولورکتال افزایش دهد. اگرچه بیشتر خواص این قارچ برای تقویت سیستم ایمنی در افراد بیمار دیده شده است، اما برخی شواهد نشان داده‌اند که این قارچ می‌تواند به افراد سالم نیز کمک کند. قارچ گانودرما می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی را از طریق تأثیراتش بر روی گلبول‌های سفید که به مبارزه با عفونت و سرطان کمک می‌کند، تقویت کند.

در یک مطالعه، این قارچ باعث بهبود عملکرد لنفوسیت‌هایی که به مبارزه با عفونت‌ها و سرطان در ورزشکارانی که در معرض شرایط استرس‌زا قرار داشتند، شد. با این حال، تحقیقات دیگر در بزرگسالان سالم هیچ بهبودی در عملکرد ایمنی یا التهاب پس از 4 هفته مصرف عصاره گانودرما نشان نداد. به طورکلی، واضح است که این قارچ بر گلبول‌های سفید خون و عملکرد سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارد. البته برای اثبات تعیین میزان فواید آن در افراد سالم و بیمار تحقیقات بیتشر و جامع‌تری مورد نیاز است.

2- خاصیت ضدسرطانی

بسیاری از مردم این قارچ را به دلیل خواص بالقوه آن برای مبارزه با سرطان مصرف می‌کنند. در واقع، یک مطالعه روی بیش از 4000 بازمانده از سرطان سینه نشان داد که حدود 59٪ قارچ گانودرما مصرف می‌کردند. علاوه بر این، چندین مطالعه در محیط آزمایشگاهی نشان داده که این قارچ می‌تواند منجر به مرگ سلول‌های سرطانی شود. با این‌حال، نتایج این مطالعات لزوماً نشان‌دهنده اثربخشی برابر در حیوانات یا انسان نیست.

برخی از تحقیقات درباره خواص این قارچ بررسی کرده‌اند که آیا گانودرما می‌تواند برای سرطان پروستات به دلیل اثرات آن بر هورمون تستوسترون مفید باشد یا خیر؟ درحالی‌که یک مطالعه موردی نشان داد که مولکول‌های یافت شده در این قارچ ممکن است روند سرطان پروستات را در انسان معکوس کند، مطالعه بیشتر این تاثیر را تایید نکرد.

قارچ گانودرما همچنین به دلیل نقش آن در پیشگیری یا مبارزه با سرطان روده بزرگ مورد مطالعه قرار گرفته است. برخی تحقیقات نشان داد که یک سال درمان با این قارچ باعث کاهش تعداد و اندازه تومورها در روده بزرگ شد. علاوه بر این، گزارش مفصلی از مطالعات متعدد نشان داد که گانودرما می‌تواند تأثیر مفیدی بر بیماران سرطانی بگذارد. این مزایا شامل افزایش فعالیت گلبول های سفید بدن است که به مبارزه با سرطان کمک می‌کند و کیفیت زندگی در بیماران سرطانی را بهبود می‌بخشد.

اگرچه به‌نظر می‌رسد قارچ ریشی برای پیشگیری یا درمان سرطان نویدبخش است اما باید قبل از تبدیل شدن به بخشی از درمان استاندارد به اطلاعات بیشتری نیاز است.

3-بهبود خستگی و افسردگی

خواص این قارچ بر روی سیستم ایمنی اغلب بیشتر مورد تاکید است، اما مزایای بالقوه دیگری نیز دارد. فواید دیگر این قارچ شامل، کاهش خستگی، افسردگی و همچنین بهبود کیفیت زندگی است.

یک مطالعه اثرات آن را بر روی 132 فرد مبتلا به نوراستنی که یک وضعیت نامناسب مرتبط با درد، سرگیجه، سردرد و تحریک‌پذیریاس، بررسی کرد. محققان دریافتند که پس از 8 هفته مصرف مکمل‌های حاوی این قارچ، خستگی کاهش و سلامتی بهبود می‌یابد. مطالعه دیگری نشان داد که پس از 4 هفته مصرف پودر گانودرما در گروه 48 نفره از افراد مبتلا به سرطان سینه، خستگی و میزان استرس کاهش و کیفیت زندگی بهبود یافته است. علاوه بر این، افراد مورد مطالعه نیز اضطراب و افسردگی کمتری را تجربه کردند.

درحالی‌که قارچ ریشی ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری‌های خاص نویدبخش باشد، اما مشخص نیست که آیا این قارچ برای افرادی که سالم هستند مفید است یا خیر. برخی از مطالعات اولیه نشان داده‌اند که قارچ ریشی می‌تواند اضطراب و افسردگی زمستانی را کاهش دهد و همچنین کیفیت زندگی را در افرادی که دارای شرایط خاص پزشکی هستند بهبود بخشد.

ادعا می‌شود که قارچ گانودرما بر روی کاهش افسردگی و اضطراب موثر است.

4- بهبود سلامت قلب

یک مطالعه 12 هفته‌ای روی 26 نفر نشان داد که قارچ ریشی ممکن است کلسترول HDL “خوب” را افزایش و تری گلیسیرید را کاهش دهد. علاوه براین، یک تجزیه و تحلیل گسترده پس از بررسی پنج مطالعه مختلف که شامل حدود 400 نفر بود، هیچ اثر مفیدی برای سلامت قلب نشان نداد. محققان دریافتند که مصرف قارچ ریشی تا 16 هفته باعث بهبود کلسترول نمی‌شود. درواقع هنوز میزان دقت این آزمایش‌ها به اثبات جمعی نرسیده و نیازمند تحقیقات بیشتر دراین خصوص است.

5- تنظیم قند خون

چندین مطالعه درباره خواص قارچ گانودرما نشان داده‌اند که مولکول‌های موجود در قارچ ریشی می‌توانند قند خون را در حیوانات کاهش دهند. برخی از تحقیقات اولیه در انسان یافته‌های مشابهی را گزارش کردند. با این حال، اکثر تحقیقات این موارد را پشتیبانی نکرده‌اند. پس از ارزیابی صدها شرکت‌کننده، محققان مدارک و مستندات محکمی درخصوص تاثیر مصرف گانودرما بر قند خون پیدا نکردند.

6- خاصیت آنتی‌اکسیدانی

آنتی‌اکسیدان‌ها مولکول‌هایی هستند که می‌توانند از آسیب جدی به سلول‌های بدن جلوگیری کنند. به دلیل این عملکرد مهم، امروزه در سبد غذایی تاکید قابل توجهی به غذاها و مکمل‌هایی است که حاوی آنتی اکسیدان هستند. بسیاری ادعا می کنند که قارچ ریشی برای این منظور موثر است. با این‌حال، چندین مطالعه هیچ تغییری در سطح دو آنزیم آنتی‌اکسیدانی مهم در خون پس از مصرف قارچ به مدت 4 تا 12 هفته نشان نداده است. تعداد کمی تحقیقات نشان داده‌است که قارچ ریشی می‌تواند کلسترول خوب یا قند خون را بهبود بخشد.

ارزش غذایی قارچ گانودرما

اگرچه می‌توانید این قارچ را به صورت خام بخورید، اما به دلیل بافت لاستیکی و چوب‌پنبه مانند آن، بسیاری ترجیح می‌دهند آن را به‌صورت پودر مصرف کنند. زیرا پخت‌وپز با آن راحت‌تر و متنوع‌تر است و طعم آن اجازه می‌دهد تا از قارچ به روش‌های مختلف استفاده شود. بنابراین اطلاعاتی که درخصوص ارزش غذایی و خواص قارچ گانودرما ارائه‌شده‌ مربوط به شکل مصرفی پودری آن است.

• قارچ ریشی یک منبع عالی از آنتی اکسیدان‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی است.
• با وجود اینکه این ماده غذایی منشا حیوانی ندارد اما متخصصان تغذیه معتقدند منبع خوبی از پروتئین است.
• این قارچ حاوی 19.5 میلی‌گرم پروتئین در هر 100 گرم است که این مقدار 16.3 درصد بیشتر از قارچ صدفی است و برخلاف سایر غذاهای گیاهی، نسبت بالایی از پروتئین را دارد.
• همچنین قارچ‌ها منابعی ایده‌آل از مواد معدنی هستند، گانودرما یک منبع خوب پتاسیم در میان قارچ‌های خوراکی است.
• شاید مهمترین نکته درارتباط با خواص قارچ گانودرما به‌خصوص اگر از رژیم گیاهخواری استفاده می‌کنید، این باشد که ریشی منبع عالی انواع ویتامین‌های خانواده B و اسیدهای آمینه است.
• قارچ ها به طور کلی منابع عالی اسیدهای آمینه هستند، همچنین گانودرما حاوی تیامین، ریبوفلاوین، اسید فولیک و نیاسین است. افزودن قارچی مانند Reishi به هر شکلی به هر رژیم غذایی گیاهی باارزش خواهد بود.
• ویتامین D یکی دیگر از مواد مفید موجود در قارچ گانودرما است که پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید و خشک شدن، مقادیر قابل توجهی از آن توسط این قارچ تولید می‌شود. ویتامین مهمی که به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند. از طرفی استفاده مرتب از این ویتامین باعث رشد گلبول‌های سفید و در ازای آن تقویت نسبی سیستم ایمنی بدن خواهد شد.

برای آشنایی بیشتر با قارچ گانودرما توصیه می‌کنم، صحبت‌های دکتر کرمانی رو در این زمینه گوش بدید:

مقدار مصرف مجاز قارچ گانودرما در روز

برخلاف برخی مواد غذایی یا مکمل‌ها، دوز قارچ ریشی می‌تواند بسته به نوع مصرف آن متفاوت باشد. بیشترین مقدار در بدن زمانی مشاهده می‌شود که شخص خود قارچ گانودرما را مصرف کند. در این موارد، بسته به اندازه قارچ، دوز ممکن است از 25 تا 100 گرم متغیر باشد.

دوز قارچ ریشی براساس شکل قارچ متفاوت است، بنابراین مهم است که بدانید از کدام شکل استفاده می‌کنید. مصرف خود قارچ دوزهای بالاتری را فراهم می کند، در حالی که عصاره‌ها دوزهای پایین‌تری را خواهند داشت.

درحالتی‌که از عصاره قارچ استفاده شود، دوز آن در بدن تقریباً 10 برابر کمتر از زمانی است که خود قارچ مصرف می‌شود.. دوزهای عصاره قارچ متفاوت است اما معمولاً بین 1.5 تا 9 گرم در روز متغیر است. از آنجایی که دوز پیشنهادی بسته به نوع قارچی که استفاده می‌شود می‌تواند بسیار متفاوت باشد، بسیار مهم است که بدانید از کدام نوع مصرف قارچ استفاده می‌کنید.

خطرات و عوارض احتمالی مصرف قارچ گانودرما

خطرات و ملاحظاتی وجود دارد که باید قبل از مصرف قارچ ریشی در نظر داشت.

• مکمل‌های این قارچ ممکن است باعث موثرتر شدن داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت‌ شوند که خطر خونریزی را افزایش می‌دهد. بنابراین، افرادی که قصد عمل جراحی دارند و افرادی که مبتلا به اختلالات خونریزی و مشکلات اتعقاد خون هستند، به‌هیچ عنوان نباید از این قارچ استفاده کنند.
• این نوع از قارچ همچنین ممکن است فشار خون را کاهش دهند. افرادی که فشار خون پایینی دارند یا داروهای فشار خون مصرف می‌کنند، بهتر است از مصرف گانودرما خودداری کنند.
• این توصیه برای کسانی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند نیز صدق می‌کند، زیرا مکمل‌های قارچ ریشی ممکن است اثربخشی آن‌ها را خنثی کند.

توجه به این نکته مهم است که سازمان غذا و دارو نظارتی بر مکمل‌ها و داروهای طبیعی ندارد. با وجود محبوبیت و خواص این قارچ، کسانی هستند که ایمنی مصرف قارچ ریشی را زیر سوال برده‌اند.

برخی از تحقیقات نشان داده است که افرادی که قارچ ریشی را به مدت 4 ماه مصرف کرده‌اند، تقریباً دو برابر بیشتر از افرادی که داروهای شیمیایی مصرف می کنند، دچار عوارض جانبی می‌شوند. با این حال، این اثرات جزئی و شامل افزایش ناچیز ناراحتی معده و گوارشی بود. همچنین هیچ اثر نامطلوبی بر سلامت کبد گزارش نشده است.

همچنین تحقیقات دیگر نشان داد که چهار هفته مصرف عصاره قارچ ریشی هیچ اثر مضری بر کبد یا کلیه در بزرگسالان سالم نداشته‌ است.

مهم است که توجه داشته‌ باشید که اطلاعات محدودی به طور کلی در مورد مضرات و خواص این قارچ در دسترس است. با این وجود، چندین گروه وجود دارند که احتمالاً باید از مصرف ریشی اجتناب کنند. زنان باردار یا شیرده، افراد مبتلا اختلالات خونی، کسانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند یا فشار خون پایینی دارند از جمله کسانی هستند که پزشکان و متخصصان تغذیه آن‌ها را از مصرف قارچ گانودرما منع می‌کنند.

قارچ Reishi یک قارچ محبوب در طب شرقی بوده که بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. مطالعات نشان می‌دهد مصرف گانودرما سیستم ایمنی بدن را از طریق تأثیراتش بر گلبول‌های سفید، به ویژه در افرادی که بیمار هستند، مانند افراد مبتلا به سرطان، تقویت می‌کند. این قارچ همچنین می‌تواند اندازه و تعداد تومورها را در انواع خاصی از سرطان کاهش دهد و کیفیت و طول زندگی برخی از بیماران سرطانی را بهبود بخشد.

اکثر تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف گانودرما میزان کلسترول، قند خون یا آنتی‌اکسیدان‌ها در انسان را به‌طور چشمگیری افزایش نمی‌دهد. اما ممکن است در برخی موارد در کاهش خستگی یا افسردگی موثر باشد. برخی از مطالعات روی خواص قارچ گانودرما دلایل مستحکمی را ارائه نکرده‌اند، اما برخی دیگر گزارش داده‌اند که مصرف چند ماهه آن احتمالا بی‌خطر است. با این وجود، چندین مورد آسیب شدید کبدی با عصاره ریشی همراه بوده است.

منبع ++++

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.