فرمول محاسبه BMI برای خانم ها – بهترین BMI برای زنان چند است؟

بسیاری از زنان، به‌ویژه زنان و دختران جوان به‌دنبال تناسب اندام هستند. شاخص توده بدنی (BMI) و فرمول محاسبه BMI برای خانم ها یکی از روش‌های کارآمد و پرکاربرد در یافتن بهترین BMI برای زنان به‌شمارمی‌رود. این شاخص با تعیین نسبت وزن به قد، می‌تواند رده ساختار وزنی بدن را نشان دهد. اما شاخص توده وزنی بدن، با محدودیت‌هایی نیز روبه‌رو است که ازآن‌جمله می‌توان به محدودیت‌های قومیتی، جنسیت، سن و حتی وضعیت سلامتی افراد اشاره نمود. در این مقاله به تعریف وزن مناسب خانم‌ها باتوجه به معیار BMI، فرمول محاسبه آن برای زنان مختلف و اعتبار این شاخص به لحاظ سلامتی برای زنان، به‌ویژه زنان یائسه پرداخته‌ایم.

BMI چه چیزی را نشان می‌دهد؟

شاخص توده بدنی (BMI)، ابزاری است که محققان اغلب برای ردیابی چاقی یا کمبود وزن افراد جامعه از آن استفاده می‌کنند. پزشکان و متخصصان تغذیه نیز از این شاخص برای ارزیابی سلامت افراد بهره می‌برند. بااین‌حال، جامعه پزشکی درمورد استفاده از BMI به‌عنوان معیار چاقی و سلامت، به دلیل محدودیت‌های قابل‌توجه آن به‌ویژه در ارزیابی سلامت سیاه‌پوستان و جوامع اسپانیایی‌تبار هنوز با تردیدهایی روبه‌روست. با این وجود، برخی از سازمان‌های بهداشتی توصیه می‌کنند افراد در محدوده مشخصی از BMI باقی بمانند تا کمتر درمعرض ابتلا به بیماری‌ها قرار بگیرند. باید توجه داشت شاخص توده وزنی، مفهومی یکسان برای همه نیست. پزشکان ممکن است بسته‌به نژاد، عضلانی بودن و سایر عوامل، نقاط برش متفاوتی را توصیه کنند.

وزن مناسب برای خانم‌ها چگونه تعریف می‌شود؟

وزن ایده‌آل یک زن به عوامل مختلفی بستگی دارد، مانند:

• قد
• ساختار اسکلتی بدن
• نسبت چربی و عضله
• سن

اما باید توجه داشت نسبت متوسط درمجموع عوامل بالا به‌معنی وزن متعادل نیست. شاخص توده وزنی بدن، راه مناسبی برای تخمین چاقی، لاغری یا تناسب اندام زنان به‌شمار می‌رود.

اگر نمی‌دانید BMI مناسب برای شما چند است، حتما این ویدئوی دکتر کرمانی را تماشا کنید:

بهترین BMI برای زنان چند است؟

برای رسیدن به بهترین BMI برای زنان، لازم است نکات ظریف و مختلفی نیز روشن شود. یکی از این نکات این است که این شاخص برای زنان همیشه دقیق نیست! BMI معمولاً به‌صورت تقسیم وزن (بر حسب کیلوگرم) بر مجذور قد (بر حسب متر) اندازه‌گیری می‌شود. عدد به‌دست‌آمده نشان می‌دهد زنان دچار کمبود وزن، تناسب اندام، اضافه وزن یا چاق هستند. متخصصان تغذیه و پزشکان معمولاً از BMI به‌عنوان پنجره‌ای رو به سلامت کلی افراد استفاده می‌کنند، اما وقتی صحبت از BMI برای زنان باشد، این منظره کمی مه‌آلود می‌شود. تعیین شاخص توده وزنی به‌طورکلی مفید است، زیرا یک ارزیابی سلامت سریع و راحت به‌شمارمی‌رود، اما تفاوت‌های کلیدی در مردان و زنان وجود دارد که می‌تواند بر قابلیت اطمینان آن به عنوان شاخص سلامت تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، چربی بدن زنان به‌طور معمول بیشتر از مردان است، اما نمودار BMI جداگانه‌ای برای زنان وجود ندارد. با این وجود، بهترین BMI برای زنان معمولا در رده 24.9 – 18.5 قرار دارد.

فرمول محاسبه BMI برای خانم ها

برای محاسبه شاخص توده وزنی زنان (فرمول محاسبه وزن زنان) از این روش استفاده می‌شود:

BMI = وزن بدن (بر حسب کیلوگرم) ÷ قد (بر حسب متر) مجذور

• BMI کمتر از 18.5: زیر وزن نرمال
• BMI 5 تا زیر 24.9: وزن طبیعی
• BMI 25 تا زیر 29.9: اضافه وزن
• BMI 30 تا زیر 34.9: چاقی کلاس I
• BMI 35 تا زیر 39.9: چاقی کلاس II
• BMI 40 یا بیشتر: چاقی کلاس III

آیا محاسبه BMI شاخص خوبی برای تشخیص BMI زنان است؟

BMI یک ابزار بحث برانگیز است و بسیاری از کارشناسان بهداشت می‌گویند دایناسوری است که باید منقرض شود، اما تاکنون راه موجه‌تر و بهتری جایگزین این شاخص توده وزنی بدن نشده است. 180 سال پیش از این شاخص برای کسب اطلاعات درمورد اجساد استفاده می‌شد، اما در سال‌های اخیر به‌عنوان شاخص میانگین قد و وزن زنان و مردان کاربرد پیدا کرده است. استفاده از BMI به‌تنهایی برای تعیین وزن ایده‌آل، به‌ویژه در زنان دارای اشکالاتی است، زیرا وزن عضله بیشتر از چربی است و بدن زنان بیشتر از چربی تشکیل شده است؛ به‌عنوان مثال، زنان مسن‌تری که به دلیل افزایش سن دچار کاهش توده عضلانی می‌شوند، ممکن است درصد چربی بدنشان کمتر از واقعیت ارزیابی شود. درمجموع، محدوده BMI زنان در موارد زیر می‌تواند غیرقابل اعتماد باشد:

شاخص توده وزنی بدن، راه مناسبی برای تخمین چاقی، لاغری یا تناسب اندام زنان به‌شمار می‌رود.

شاخص BMI برای زنان ورزشکار

زنان ورزشکار توده عضلانی بیشتری نسبت به سایر زنان دارند. عضلات با تراکم بالاتر نیز وزن بیشتری نسبت به بافت چربی دارا هستند. بنابراین، این موضوع می‌تواند نتایج BMI را منحرف کند. بیشتر ورزشکاران زن در این شاخص، در محدوده اضافه وزن تا چاقی قرار دارند که درست نیست.

بهترین BMI برای زنان؛ شاخص BMI زنان غیرسفیدپوست

نژاد می‌تواند بر توزیع چربی بدن و توده عضلانی زنان یا حتی مردان تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد زنان مکزیکی‌تبار چربی بیشتری نسبت به زنان سفیدپوست و سیاه پوست داشتند. همچنین مشخص شد زنان سیاه‌پوست نسبت به زنان سفیدپوست یا مکزیکی‌تبار توده عضلانی بیشتری دارند. اما BMI این تفاوت‌ها را درنظرنمی‌گیرد. به‌طورمتوسط، زنان مکزیکی – آمریکایی، توده چربی بیشتری نیز در ناحیه شکم خود دارند. یک بررسی نشان داد زنان مکزیکی – آمریکایی ممکن است 3 تا 5 درصد چربی بدن بیشتر و دور کمر بیشتری نسبت به زنان سفیدپوست یا سیاه‌پوست با BMI مشابه داشته باشند. محققان همچنین دریافته‌اند قومیت‌های مختلف، از جمله سفیدپوستان، سیاه‌پوستان، ساکنان آسیای جنوبی و خاورمیانه، درمعرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیابت نوع 2 در نمرات BMI مختلف قرار دارند. بنابراین، شاخص توده وزنی بدن، می‌تواند باعث عدم ثبات و اعتبار بیرونی در نتایج سلامتی افراد رنگین‌پوست شود.

علاوه بر این، محققان می‌گویند ارتباط بین شاخص توده بدنی و خطر مرگ‌ومیر درمیان زنان سیاه‌پوست بسیار ضعیف‌تر از زنان سفیدپوست است، چرا که شاخص توده بدنی معیار ضعیف‌تری برای میزان چربی بدن در زنان سیاه‌پوست است و به‌طور متوسط، زنان سیاه‌پوست توزیع چربی متفاوتی نسبت به زنان سفیدپوست دارند. به علاوه، این شاخص با سطح چربی خون در زنان سیاه پوست برخلاف زنان سفیدپوست مرتبط نیست. همچنین، تحقیقات نشان می‌دهد زنان آسیایی و آسیای جنوبی نسبت به وزن بدنشان چربی بیشتری نسبت به زنان سفیدپوست دارند. به عنوان مثال، زمانی که BMI زنان آسیایی و آسیای جنوبی 23 تا 27.5 باشد، در رده اضافه وزن قرار می‌گیرند و زمانی که BMI آن‌ها بیش‌از 27.5 باشد، چاق محسوب می‌شوند.

توصیه‌های دوران بارداری، براساس BMI

پزشکان توصیه می‌کنند زنان درطول بارداری براساس محدوده BMI قبل‌از بارداری، وزن خود را افزایش دهند. در جدول (1) دستورالعمل‌های افزایش وزن در دوران بارداری ارائه شده است:

با این وجود، باید درخصوص افزایش وزن صحیح در این دوران، با پزشک متخصص زنان صحبت شود. پزشکان می‌توانند به زنان باردار در تعیین چگونگی افزایش وزن سالم در دوران بارداری براساس نیازهای خاص و سلامت کلی آنان کمک کنند.

پنج روش برای اندازه‌گیری سلامت و وزن (با یا بدون BMI)

راه‌های موثر دیگری نیز برای بررسی سلامت وزنی زنان وجود دارد.

جذب‌سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DEXA)

DEXA یک اسکن تراکم استخوان است که درصد توده استخوانی، توده عضلانی و چربی بدن را نشان می‌دهد تا فرد تصویر واضح‌تری از ترکیب بدن خود داشته باشد. همچنین زنان می‌توانند از این طریق بهترین BMI برای بدن خود در نظر بگیرند.

اسکنر الکترونیکی چربی بدن

بسیاری از ترازوها مجهز به اسکنر چربی بدن هستند که جریانات ساده‎‌ای را به بدن فرد می‌فرستند تا تخمین تقریبی از درصد چربی بدن او را ارائه دهند. این اسکنرها معمولاً دارای انحراف استاندارد در حدود مثبت یا منفی هفت در مقیاس دقت هستند.

تکنیک آینه

نگاه کردن به خود در آینه نیز یک روش سنتی، اما مفید و ارزشمند برای کسانی است که دوست دارند حین دستیابی به اهداف سلامتی خود، پیشرفت خود را نیز اندازه‌گیری کنند.

نگاه کردن به خود در آینه یک روش مفید و ارزشمند برای کسانی است که  پیشرفت خود را اندازه‌گیری می‌کنند.

کولیس پوستی و درصد چربی ضروری بدن

درصد چربی ضروری بدن، حداقل چربی بدن است که برای سالم ماندن و عملکرد مغز سالم به آن نیاز است. یک شخص باتجربه – مانند یک مربی ورزش – با استفاده از کولیس‌هایی که شبیه انبر هستند، یک آزمایش شش نقطه‌ای روی بدن فرد انجام می‌دهد. این آزمایش نشان می‌دهد درصد چربی بدن وی چقدر است و آیا تراکم عضلانی او بیشتر از آن چیزی است که BMI نشان می‌دهد یا خیر!؟ میانگین محدوده درصد چربی ضروری بدن برای زنان 25 تا 31 درصد است.

نسبت دور کمر به باسن (WHR)

نسبت دور کمر به باسن یعنی اندازه‌ دور کمر تقسیم بر اندازه باسن بر حسب سانتی‌متر. این نسبت نشان می‌دهد آیا اضافه وزن وجود دارد یا خیر!؟ چگونه این وزن می‌تواند بر سلامت فرد تأثیر بگذارد. نحوه ارتباط WHR با سلامتی فرد به این‌صورت است:

• 8 یا کمتر = خطر کم
• 81 تا 0.84 = خطر متوسط
• 85 یا بالاتر = خطر زیاد

درمجموع، بهتر است از ترکیبی از اندازه‌گیری‌ها، BMI و چربی بدن برای به‌دست آوردن دقیق‌ترین نتایج ممکن استفاده شود.

[static_cta type=2]

آیا BMI زنان یائسه با خانم‌های عادی فرق دارد؟

هرچه سن زنان بیشتر باشد، چربی بدن آنان نیز بیشتر می‌شود. زمانی که زنان یائسه می‌شوند، سطح هورمون آن‌ها کاهش یافته و باعث کاهش توده عضلانی و افزایش چربی شکم می‌شود. زنان مسن‌تر نسبت به زنان جوان‌تر، توده عضلانی کمتر و چربی بیشتری درقسمت شکم خود دارند که به دلیل تغییرات مرتبط با افزایش سن در سطوح هورمونی، کند شدن فعالیت بدنی و کاهش قد به دلیل پوکی استخوان است. بنابراین، حتی اگر وزن یک زن در 70 سالگی برابر با 30 سالگی باشد، ممکن است چربی بدن او به‌میزان قابل توجهی بیشتر باشد. شواهد نشان می‌دهد یائسگی به تغییر در ترکیب بدن کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، تجمع چربی احشایی در یائسگی، صرف‌نظر از تغییر وزن بدن بیشتر است. علاوه‌براین، زنان یائسه بافت استخوانی خود را ازدست می‌دهند و همین موجب کوتاهی قد و افزایش عدد شاخص توده وزنی می‌شود.

بهترین BMI برای زنان، معمولا در رده 24.9 – 18.5 برآورد می‌شود. اما این تمام داستان نیست! برخی محدودیت‌ها در این شاخص توده وزنی بدن، ازجمله محدودیت‌های نژادی، جنسیت، شرایط سلامتی و موارد دیگر وجود دارد. به عنوان مثال، زنان مکزیکی به‌طور طبیعی از زنان سفیدپوست چربی بیشتری در بافت شکمی خود دارند یا زنان یائسه به دلیل ازدست‌دادن تراکم استخوانی و کوتاهی قد ممکن است از BMI بالاتری برخوردار باشند. بنابراین، اگرچه این شاخص معیار خوبی برای سنجش تناسب یا عدم تناسب اندام محسوب می‌شود، اما نمی‌تواند به تمام زنان تعمیم داده شود.

منبع: ++++

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.