بررسی اثر قهوه برای تیروئید آیا خوردن قهوه، همزمان با داروهای تیروئید مشکل ساز است؟

در دنیای پرشتاب امروز، کمتر کسی پیدا می‌شود که روزش را بدون یک فنجان قهوه آغاز نکند. این نوشیدنی محبوب با رایحه دل‌ انگیزش نه‌ تنها خستگی را از تن بیرون می‌کند، بلکه به بخشی جدانشدنی از سبک زندگی بسیاری از ما تبدیل شده است. اما زمانی که صحبت از سلامت تیروئید به میان می‌آید، پرسشی مهم ذهنمان را درگیر می‌کند: آیا قهوه برای تیروئید مفید است یا مضر؟

غده تیروئید، این ارگان کوچک اما حیاتی در بدن، وظیفه تنظیم متابولیسم و تعادل هورمونی را بر عهده دارد. هرگونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند پیامدهایی جدی برای سلامت کلی بدن داشته باشد. حالا تصور کنید که یک فنجان قهوه، با تمام انرژی و لذتی که به همراه دارد، ممکن است بر جذب داروهای تیروئید، سطح هورمون‌ها یا حتی علائم کم‌ کاری و پرکاری تیروئید تأثیر بگذارد. در این مقاله به بررسی علمی و دقیق تاثیر قهوه برای تیروئید می‌پردازیم تا دریابیم آیا باید در نوشیدن این نوشیدنی محبوب تجدید نظر کنیم یا با رعایت چند نکته ساده، همچنان از آن لذت ببریم.

کافئین چگونه بر سیستم‌ بدن تاثیر می‌گذارد؟

کافئین به خودی خود هیچ ماده مغذی برای بدن فراهم نمی‌کند، مزه ای ندارد و ضرورتا اگر داخل غذایی که می‌خورید اضافه شود متوجه آن نمی‌شوید، حتی بعضی داروهایی که استفاده می‌کنید حاوی کافئین هستند.

این ماده روی سیستم بدن تاثیر می‌گذارد و از مشهودترین آنها افزایش انرژی است ولی مصرف بیش از حد آن به مرور زمان موجب وابستگی و بروز علائم ترک می‌شود. در ادامه به تاثیر کافئین روی سیستم های بدن می‌پردازیم.

سیستم عصبی مرکزی

کافئین به عنوان محرک سیستم عصبی مرکزی کار می‌کند. وقتی به مغز می‌رسد یکی از قابل توجه ترین تاثیرات آن بالا رفتن هوشیاری است. احساس بیداری افزایش و خستگی کم می‌شود بنابراین یکی از موادی است که در داروها برای مدیریت و درمان خواب آلودگی، سردرد و میگرن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تاثیری که گفته شد برای مصرف متعادل کافئین است و اگر کافئین بیش از حد مصرف شود می‌تواند موجب بروز علائمی مانند سردرد، حالت تهوع و گیجی شود. همچنین در صورت مصرف بیش از حد رگ های خونی مغز به تاثیر کافئین عادت می‌کنند و در صورتی که به یکباره کنار گذاشته شود ممکن است با علائمی مانند سردرد، اضطراب، تحریک پذیری، خواب آلودگی و حتی لرزش دست مواجه شوید.

سیستم های گوارشی و دفعی

کافئین موجب افزایش اسید موجود در معده می‌شود و ممکن است باعث سوزش سر دل یا ناراحتی معده شود. کافئین اضافه در بدن ذخیره نمی‌شود. بعد از ورود به سیستم بدن توسط کبد پردازش می‌شود و به واسطه ادرار از بدن خارج می‌شود. به همین دلیل است که بعد از نوشیدن قهوه یا نوشیدنی های حاوی کافئین میزان ادرار افزایش می‌یابد.

سیستم های گردش خون و تنفس

کافئین از معده جذب بدن می‌شود. بعد از یک یا دو ساعت به بالاترین حد خود در جریان خون می‌رسد. کافئین در مدت کوتاهی می‌تواند فشار خون را بالا ببرد. تصور می‌شود این تاثیر به دلیل افزایش آدرنالین یا انسداد موقت هورمون هایی باشد که به صورت طبیعی شریان ها را گشاد می‌کنند.

در بیشتر افراد کافئین هیچ تاثیر طولانی مدتی روی فشار خون نمی‌گذارد اما اگر دچار تپش قلب نامنظم هستید ممکن است موجب سخت تر کار کردن قلب شود. مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند موجب تپش قلب سریع یا نامنظم و مشکلات تنفسی هم بشود.

سیستم های اسکلتی عضلانی

مصرف بالای کافئین می‌تواند موجب ایجاد اختلال در جذب و سوخت و ساز کلسیم شود. در چنین شرایطی احتمال دارد استخوان ها دچار ضعف شوند. همچنین مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند موجب گرفتگی عضلات شود.

سیستم تولید مثل

کافئین در جریان خون حرکت می‌کند و به جفت می‌رسد و از آنجا که ماده ای محرک است می‌تواند موجب افزایش ضربان قلب و متابولیسم جنین شود. مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند موجب کُندی رشد جنین و حتی افزایش خطر سقط آن شود.

آیا مصرف قهوه برای تیروئید کم کار مضر است؟

افرادی که با کم کاری تیروئید دست و پنجه نرم می‌کنند مسلما با نام لووتیروکسین آشنا هستند. لووتیروکسین دارویی هورمونی است که برای جبران ترشح پایین هورمون های T3 و T4 در بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید استفاده می‌شود.

وقتی لووتیروکسین مصرف می‌کنید، کافئین می‌تواند سطح هورمون تیروئید T4 مصنوعی را کاهش دهد. پزشکان توصیه می‌کنند لووتیروکسین را صبح با معده ای خالی استفاده کنید و بعد از گذشت یک ساعت غذا بخورید.

خوردن غذا قبل از اینکه لووتیروکسین زمان کافی برای جذب کامل داشته باشد، می‌تواند میزان دارویی که وارد جریان خون می‌شود را کاهش دهد.

قهوه و دیگر نوشیدنی های حاوی کافئین از راه های مختلفی مانع جذب درست لووتیروکسین می‌شوند. کافئین موجود در قهوه و دیگر موارد مشابه باعث عبور سریع دارو از روده می‌شود و در نتیجه جذاب آن کم می‌شود.

کافئین یک محرک است و می‌تواند حرکات روده را افزایش دهد به این صورت که انقباضلات عضلانی روده جهت حرکت دادن غذا بیشتر می‌شود. کافئین همچنین اثر ملین ملایمی دارد و میزان مایعات موجود در مدفوع را افزایش می‌دهد.

هر دوی این موارد می‌توانند باعث شوند که لووتیروکسین خیلی سریع و قبل از اینکه فرصت جذب پیدا کند، از روده ها عبور کند. وقتی این اتفاق می‌افتد، سطح هورمون تیروئید کاهش می‌یابد و منجر به علائم کم کاری تیروئید، از جمله خستگی، ضعف عضلانی، افزایش وزن، گرفتگی صدا و حساسیت به سرما شود.

با رعایت میزان مصرف قهوه و نوشیدنی های حاوی کافئین و همچنین زمان استفاده از لووتیروکسین می‌توانید جلوی مشکلات را بگیرید.

تیروئید پر کار چطور؟

کافئین موجود در قهوه می‌تواند با افزایش تحریک پذیری، اضطراب و ضربان قلب، علائم پرکاری تیروئید را تشدید کند. در صورت مصرف دوز بالای کافئین عملکرد تیروئید تحت تاثیر قرار می‌گیرد در نتیجه مقدار زیادی هورمون کورتیزول تولید می‌شود، این هورمون استرس زاست و باعث می‌شود بدن برای مدت زمان طولانی زیر فشار استرس و اضطراب باقی بماند.

علاوه بر این کافئین می‌تواند با استفاده بیشتر از چربی، سوخت و ساز بدن را برای مدتی افزایش دهد. به خاطر داشته باشید که تیروئید مسئول کنترل سوخت و ساز بدن است. از آنجایی که کافئین می‌تواند سوخت و ساز بدن را سرعت بخشد، غده تیروئید باید برای حفظ تعادل سیستم بدن سخت تر کار کند.

مصرف نسکافه و دیگر نوشیدنی های کافئین دار چطور؟

نسکافه و دیگر نوشیدنی های حاوی کافئین هر کدام دوزهای مختلفی از کافئین را در خود دارند با این حال انواع بدون کافئین نسکافه هم وجود دارد. قبل از مصرف این موارد بهتر است میزان کافئین موجود در آنها را از روی جدول اطلاعات تغذیه ای آن محصول چک کنید.

برای مثال بعضی از نوشیدنی های انرژی زا مقدار زیادی کافئین در خود دارند بنابراین مخصوصا افرادی که دچار مشکلات غده تیروئید هستند باید تعادل را رعایت کنند.

قهوه که از نوشیدنی های معروف حاوی کافئین است نیز انواع مختلفی دارد و بسته به درصد روبوستا و عربیکا میزان کافئین آن متغیراست. اگر می‌خواهید میزان متعادلی از کافئین را دریافت کنید توصیه می‌شود از قهوه هایی که صد درصد عربیکا هستند استفاده کنید، میزان روبوستا هرچقدر بیشتر باشد کافئین نیز بالاتر است.

آیا قهوه با داروهای تیروئید تداخل دارد؟

قهوه می‌تواند در جذب لووتیروکسین اختلال ایجاد کند اما این بدان معنی نیست که اصلا نتوانید از این نوشیدنی استفاده کنید. فقط این دو را نباید با هم یا در فاصله کوتاهی از هم مصرف کنید.

لووتیروکسین برای جذب بهتر باید در شرایطی استفاده شود که وضعیت دستگاه گوارش نرمال است. وقتی قهوه و دیگر نوشیدنی های حاوی کافئین استفاده می‌کنیم سرعت حرکت روده ها بالا می‌رود و همین باعث می‌شود لووتیروکسین به خوبی جذب نشود. بنابراین نمی‌توان گفت قهوه برای تیروئید ضرورتا مضر است.

آیا باید قهوه را کاملاً حذف کنیم؟

اگر مشکلات تیروئیدی دارید نیازی نیست حتما مصرف قهوه را کاملا قطع کنید. قهوه برای تیروئید مضر نیست اگر با فاصله از داروهای آن استفاده شود.

بعضی از افراد ممکن است با وجود دوست داشتن طعم و عطر قهوه واکنش های مطلوبی به آن ندهند برای مثال دچار اضطراب و بی خوابی مزمن شوند و یا حتی دچار افت فشار شوند در چنین مواردی کنار گذاشتن قهوه شاید یک ضرورت باشد. در مصرف سالم ترین غذاها و نوشیدنی ها هم یک چیز اهمیت بسیار بالایی دارد و آن حفظ تعادل است.

مطالعه‌ای گسترده که در سال ۲۰۲۳ انجام شد، نشان داد که مصرف متعادل کافئین در برخی افراد با سطوح پایین‌تر هورمون محرک تیروئید (TSH) مرتبط است. با این حال، سازوکارهای این اثر هنوز به طور کامل درک نشده‌اند.

www.healthline.com

بهترین زمان مصرف قهوه بعد از داروی تیروئید

فاصله بین نوشیدن قهوه و داروهای تیروئیدی هرچه بیشتر از هم باشد بهتر است. داروهای تیروئید مانند لووتیروکسین را بهتر است با شکم خالی استفاده کنید و یک ساعت بعد از آن غذا بخورید. با رعایت این موارد قهوه برای تیروئید ضرری نخواهد داشت و می‌توانید روزانه 2 تا 3 فنجان قهوه میل کنید.

نتیجه گیری

اثر قهوه برای تیروئید وابسته به شرایط فردی است. اگرچه قهوه به‌ تنهایی باعث ایجاد اختلال در عملکرد تیروئید نمی‌شود، اما نحوه و زمان مصرف آن—به‌ ویژه در افرادی که داروهای تیروئیدی مصرف می‌کنند—می‌تواند نقش مهمی در جذب دارو و تعادل هورمون‌ها داشته باشد. بنابراین، آگاهی از این نکات ساده می‌تواند به بهبود روند درمان و حفظ سلامت کمک کند.

اگر شما هم به قهوه علاقه دارید و هم با مشکلات تیروئیدی دست‌ و‌ پنجه نرم می‌کنید، نیازی نیست این نوشیدنی دوست‌ داشتنی را به‌کلی کنار بگذارید. فقط کافی است فاصله زمانی مناسبی بین مصرف دارو و نوشیدن قهوه رعایت کنید و در صورت نیاز با پزشک خود مشورت نمایید. تعادل، کلید ماجراست؛ چه در نوشیدن قهوه، چه در حفظ سلامت تیروئید.

سوالات متداول مقاله قهوه برای تیروئید:

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.