کاهش وزن ناگهانی و خطرهای جدی آن + علت کاهش وزن یکدفعه ای در خانم ها

کاهش وزن ناگهانی یا کاهش وزن، بدون هیچ گونه تغییر در سبک زندگی خطری جدی است و خبر از مشکلی اساسی می‌دهد. اگر در طول ۶ تا ۱۲ ماه بدون هیچ دلیلی ۵ درصد از وزن خود را از دست داده اید بدون شک باید به پزشک مراجعه کنید. به یاد داشته باشید لاغری ناگهانی همیشه جدی نیست، بلکه ممکن است به دلیل تغییری در زندگی یا یک حادثه استرس‌آور اتفاق بیافتد.

علائم کاهش وزن ناگهانی غیر طبیعی کدامند؟

بسیاری از متخصصین تغذیه بر این عقیده هستند که کاهش وزن نیم تا ۱ کیلو در هفته، نرمال و طبیعی است. در صورتی‌که کاهش وزن سریع‌تر از این مقدار رخ دهد، یک امر غیر طبیعی شمرده شده و ممکن است خطر آفرین باشد. اگر در دوره‌ی خاصی بدون هیچ دلیل یا بیماری خاصی دچار کاهش وزن شدید بهتر است اول این علائم را بررسی کنید. موارد زیر نشان دهنده‌ی کاهش وزن غیر طبیعی هستند:

• کاهش وزن بیش از ۱ کیلو در هفته
• کاهش وزن بدون هیچ تغییر در سبک زندگی
• کاهش وزن بدون ورزش و افزایش تحرک
• کاهش وزن بدون پیروی از هرگونه رژیم غذایی
• کاهش وزن بدون ابتلا به بیماری خاص

حال که با نشانه‌های غیر طبیعی کاهش وزن ناگهانی آشنا شدید، می‌توانید دلایل آن را در ادامه بررسی کنید. لاغری ناگهانی ممکن است به دلیل یکی از مشکلات زیر باشد:

دلایل کاهش وزن ناگهانی کدامند؟

۱- کاهش وزن ناگهانی ؛ از دست دادن عضله

از دست دادن عضله یا از بین رفتن بافت عضلانی سبب کاهش وزن بی دلیل می‌شود. مهم‌ترین علامت برای نشان دادن این مشکل ضعف عضلانی است. حتی ممکن است یکی از اندام‌ها از دیگری کوچکتر به نظر برسد.

بدن ما از بافت‌های چربی و بدون چربی شامل عضلات، استخوان‌ها و آب ساخته شده است. اگر عضله از دست بدهید وزن کم می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که برای طولانی مدت از عضلات استفاده نکنید. این مشکل در میان کسانی که ورزش نمی‌کنند و شغلشان به نحوی است که باید پشت میز بنشینند و یا مدتی بستری شوند شایع است. باید بدانید که ورزش و تغذیه مناسب، موجب حفظ بافت عضلانی می‌شود.

دلایل دیگر کاهش بافت عضلانی عبارتند از:

• آسیب‌ها مانند شکست استخوان
• بالا رفتن سن
• سوختگی
• سکته مغزی
• پوکی استخوان
• روماتیسم مفصلی
• آرتروز
• مولتیپل اسکلروزیس (MS)
• آسیب رسیدن به عصب‌ها

۲- کاهش وزن ناگهانی ؛ آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید نوعی بیماری خود‌ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به پوشش مفاصل حمله می‌کند و منجر به التهاب می‌شود. التهاب مزمن سرعت سوخت و ساز بدن را بالا می‌برد و وزن را کاهش می‌دهد.

از علائم آرتریت روماتوئید، ورم کردن مفصل و درد است. این بیماری معمولا در دو سمت بدن روی مفاصل به صورت یکسان تاثیر می‌گذارد. اگر به آرتریت روماتوئید مبتلا باشید ممکن است در صورت عدم تحرک، عضلات شما به مدت یک ساعت یا بیشتر احساس سفتی کنند. دلیل اصلی مشکل آرتریت روماتوئید هنوز معلوم نیست. ممکن است این بیماری مربوط به یکی از موارد زیر باشد:

• سن
• ژنتیک
• تغییرات هورمونی
• سیگار کشیدن
• قرار گرفتن در معرض دود سیگار
• چاقی

درمان آرتریت روماتوئید معمولا با دارو شروع می‌شود.

۳- کاهش وزن ناگهانی ؛ دیابت

از دیگر دلایل کاهش وزن ناگهانی دیابت نوع ۱ است. در دیابت نوع ۱ سیستم ایمنی بدن به سلول‌های پانکراس که انسولین می‌سازند حمله می‌کند. بدن، بدون انسولین از گلوکز به عنوان انرژی استفاده نمی‌کند؛ در نتیجه سبب بالا رفتن گلوکز خون می‌شود و کلیه، گلوکز بدون استفاده را از طریق ادرار دفع می‌کند. همان طور که قند از بدن خارج می‌شود کالری نیز دفع می‌شود.

دیابت نوع ۱ سبب مشکلات زیر می‌شود:

• تکرر ادرار
• کم آبی بدن
• خستگی
• تاری دید
• تشنگی شدید
• گرسنگی زیاد

دیابت نوع ۱ از طریق انسولین، کنترل قند خون، اصلاح رژیم غذایی و ورزش قابل درمان است.

۴- کاهش وزن ناگهانی ؛ افسردگی

کاهش وزن ممکن است از عوارض جانبی افسردگی باشد که با احساس غم، شکست یا پوچی به مدت حداقل دو هفته تعریف می‌شود. این احساسات روی فعالیت‌های روزانه مانند رفتن به محل کار یا مدرسه تاثیر می‌گذارد. افسردگی روی نقاط اشتها در مغز تاثیر می‌گذارد. این تاثیر سبب کاهش اشتها و در نهایت کم شدن وزن می‌شود. البته در بعضی افراد هم افسردگی سبب افزایش اشتها می‌شود که علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. دیگر علائم افسردگی عبارتند از:

• احساس ناراحتی پیوسته
• از دست دادن علاقه به سرگرمی‌های مورد علاقه
• کمبود انرژی
• پایین آمدن تمرکز
• خواب بسیار کم یا بسیار زیاد
• فکر کردن به مرگ یا خودکشی
• تحریک پذیری

برای درمان افسردگی از روش‌های رفتار درمانی، روان درمانی و داروهای ضد‌افسردگی استفاده می‌شود.

۵- کاهش وزن ناگهانی ؛ بیماری التهاب روده

کاهش وزن ناگهانی می‌تواند یکی از نشانه‌های بیماری التهاب روده (IBD) باشد. التهاب روده شامل چندین اختلال التهاب مزمن در سیستم گوارشی می‌شود. دو نوع از شایع‌ترین اختلالات بیماری کرون و کولیت اولسراتیو هستند.

التهاب مزمن، بدن را وارد شرایط کاتابولیک (یعنی استفاده‌ی پیوسته بدن از انرژی) می‌کند. این بیماری سبب مختل شدن گرلین (هورمون گرسنگی) و لپتین (هورمون سیری) نیز می‌شود. نتیجه این اختلال از دست دادن اشتها و کاهش وزن است.

دیگر علائم بیماری التهاب روده عبارتند از:

• اسهال
• معده درد
• نفخ معده
• مدفوع خونی
• و خستگی

این علائم با خوردن غذاهایی خاص تحریک می‌شوند. اگر به بیماری التهاب روده مبتلا هستید باید نسبت به آنچه می‌خورید دقت کنید. درمان بیماری التهاب روده معمولا با نظارت روی تغذیه، دارو و در برخی موارد جراحی انجام می‌گیرد.

۶- کاهش وزن ناگهانی ؛ اندوکاردیت

اندوکاردیت نوعی عارضه است که سبب التهاب لایه درونی قلب یا اندوکاردین می‌شود. این بیماری زمانی پیشرفت می‌کند که میکروب‌ها (معمولا باکتری‌ها) وارد جریان خون شده و در قلب جمع می‌شوند. بسیاری از افراد مبتلا به اندوکاردیت دچار تب و بی اشتهایی می‌شوند. بالا رفتن حرارت بدن، سرعت سوخت و ساز را افزایش داده و منجر به چربی سوزی و کاهش وزن می‌شود.

دیگر علائم اندوکاردیت عبارتند از:

• سرفه کردن همراه با خون یا بدون آن
• درد شکمی
• درد قفسه سینه
• سختی در تنفس
• تعریق شبانه
• کمر درد
• سردرد
• ایجاد نقاط قرمز یا بنفش روی پوست

اندوکاردیت در افرادی که قلب سالمی دارند بسیار نادر است. معمولا این بیماری در افرادی رخ می‌دهد که مادرزادی دچار آسیب دیدگی دریچه‌ی قلب هستند و یا دریچه‌های قلبشان مصنوعی است. درمان بیماری اندوکاردیت شامل آنتی بیوتیک‌ها وعمل  جراحی می‌باشد.

۷- کاهش وزن ناگهانی ؛ بیماری سل

از دیگر دلایل کاهش وزن ناگهانی بیماری سل است. سل نوعی بیماری مسری است که معمولا ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. عامل این بیماری نوعی باکتری به نام Mycobacterium tuberculosis است. کاهش وزن و کاهش اشتها از علائم اصلی بیماری سل هستند، اما دلیل آن هنوز کاملا مشخص نشده است.

بیماری سل از طریق هوا پخش می‌شود و ممکن است بدون بیمار کردن فرد دیگری را به سل دچار کند. اگر سیستم ایمنی با این بیماری مقابله کند، باکتری عامل آن از کار می‌افتد که به این حالت سل پنهان می‌گویند. این باکتری ممکن است بعد از گذشت زمان دوباره فعال شود و فرد را به سل مبتلا کند.

علائم بیماری سل عبارتند از:

• سرفه‌های مکرر (ممکن است ۳ هفته یا بیشتر طول بکشد)
• درد در قفسه سینه
• سرفه کردن همراه با خون یا خلط
• خستگی
• تعریق شبانه
• لرز
• تب

برخی از افراد در خطر بیماری سلِ فعال هستند. این مورد شامل افرادی می‌شود که سیستم ایمنی ضعیفی دارند. افراد زیر بیشتر در خطر بیماری سل هستند:

• افراد با وزن پایین
• افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند
• افراد مبتلا به دیابت
• افراد مبتلا به سیلیکوزیس
• افرادی که از لوسمی رنج می‌برند
• افرادی که به بیماری هوچکین مبتلا هستند
• افرادی که به اچ آی وی یا ایدز دچارند
• افرادی که عضو دریافت کرده‌اند

بیماری سل با دریافت یک دوره ۶ تا ۹ ماهه آنتی بیوتیک درمان می‌شود.

۸- کاهش وزن ناگهانی ؛ بیماری مزمن انسدادی ریه

بیماری مزمن انسدادی ریه بیماری یک بیماری تصاعدی ریه است که شامل آمفیزم و برونشیت مزمن می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری مزمن انسداد ریه معمولا هر دو مشکل را دارند. آمفیزم به مرور به کیسه‌های هوای موجود در ریه آسیب می‌زند و در نتیجه تنفس برای فرد دشوار می‌شود. برونشیت مزمن سبب التهاب مسیر تنفسی که هوا را وارد ریه می‌کند شده و خلط، سرفه و مشکل تنفسی را ایجاد می‌کند.

بیماری مزمن انسداد ریه در ابتدا خفیف است. در بعضی افراد شاید هیچ نشانه‌ای برای تشخیص نداشته باشد اما افرادی که دچار آن می‌شوند این موارد را خواهند دید:

• تنگی نفس
• خس خس کردن
• گرفتگی قفسه سینه
• سرفه خفیف همراه با خلط و بدون آن

در مراحل بعد، بیماری مزمن انسداد ریه سبب کاهش وزن می‌شود. تنفس سخت، کالری بسیار زیادی می‌سوزاند. در واقع فردی که دچار بیماری مزمن انسدادی ریه است برای تنفس نسبت به یک فرد عادی ۱۰ برابر بیشتر کالری مصرف می‌کند. همچنین غذا خوردن و تنفس همزمان برای این افراد بسیار ناراحت کننده است.

علائم بیماری مزمن انسدادی ریه عبارتند از:

• ورم کردن پا، کف پا یا زانو
• استقامت عضلانی پایین
• خستگی

دلیل اصلی بیماری مزمن انسدادی ریه سیگار کشیدن است. قرار گرفتن در معرض هوای آلوده و گرد و خاک برای مدت طولانی سبب بیماری مزمن انسدادی ریه می شود. برای درمان برونشیت و ریه درمانی از روشی همچون اکسیژن درمانی استفاده می‌شود.

۹- کاهش وزن ناگهانی ؛ سرطان

سرطان، نوعی بیماری است که سبب تکثیر سریع و غیر طبیعی سلول‌ها می‌شود. از اولین نشانه‌های ابتلا به سرطان، کاهش وزن ناگهانی به مقدار ۵ کیلو یا بیشتر است. این حالت بیشتر در سرطان پانکراس، ریه، معده و مری شایع است.

سرطان، التهاب را افزایش می‌دهد. این حالت، موجب تحلیل عضلات شده و هورمون‌های تنظیم کننده اشتها را مختل می‌کند. یک تومور در حال رشد، مقدار انرژی مصرفی در حالت استراحت را نیز افزایش می‌دهد.

نشانه‌های اولیه‌ی سرطان عبارتند از:

• تب
• خستگی
• درد
• تغییر در ظاهر پوست

بسیاری از مشکلات، ممکن است چنین علائمی را به وجود بیاورند. گاهی سرطان هیچ گونه علائمی از خود نشان نمی‌دهد. درمان‌ها بستگی به نوع سرطان دارد که عبارتند از جراحی، شیمی درمانی، ارتعاش درمانی و ایمونوتراپی.

۱۰- کاهش وزن ناگهانی ؛ بیماری آدیسون

بیماری آدیسون زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به غده آدرنال حمله کند. کورتیزول، بسیاری از عملکردهای بدن از جمله سوخت و ساز و اشتها را تنظیم می‌کند. سطح پایین کورتیزول باعث کاهش اشتها و کاهش وزن می‌شود.

دیگر علائم بیماری آدیسون عبارتند از:

• فشار خون پایین
• خستگی مزمن
• ضعف عضلانی
• هوس خوردن نمک
• هیپرپیگمانتاسیون

بیماری آدیسون کمیاب است و به سختی از هر ۱۰۰٫۰۰۰ نفر در آمریکا ۱ نفر به آن مبتلا می‌شود. برای درمان این بیماری از داروهای تنظیم کننده آدرنال استفاده می‌شود.

۱۱- کاهش وزن ناگهانی ؛ HIV

HIV به سلول‌های ایمنی به نام سلول های T حمله می‌کند و کار بدن برای مقابله با عفونت‌ها دشوار می‌شود. بیماری ایدز در حالت پیشرفته سبب کاهش وزن می‌شود و با علائم دیگری مانند گلو درد، زخم‌های دهان و خستگی که غذا خوردن را دشوار می‌کنند، همراه است. HIV خطر عفونت ثانویه را نیز افزایش می‌دهد.

دیگر علائم HIV عبارتند از:

• تب
• لرز
• گر گرفتگی
• تعریق شبانه
• تورم غدد لنفاوی
• درد عضلانی

علائم HIV بستگی به فرد و سطح عفونت دارد. از داروهای ضد رتروویروسی برای درمان HIV و جلوگیری از انتشار آن استفاده می‌شود، این درمان به بهبود کاهش وزن کمک می‌کند.

۱۲- کاهش وزن ناگهانی ؛ نارسایی احتقانی قلب

از عوارض نارسایی احتقانی قلب کاهش وزن است. نارسایی احتقانی قلب زمانی اتفاق می‌افتد که قلب با خونِ کافی پر نشود یا با نیروی کافی خون را پمپاژ نکند و یا اینکه هر دو مورد با هم اتفاق بیافتند.  این مشکل یک یا دو سمت قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

اگر به نارسایی احتقانی قلب مبتلا هستید، سیستم گوارشتان خون کافی دریافت نخواهد کرد. این حالت سبب بروز حالت تهوع و سیری زود هنگام می‌شود. به علاوه در حال غذا خوردن ممکن است تنفس برایتان دشوار شود. التهاب در بافت آسیب دیده قلب سوخت و ساز را افزایش می‌دهد و سبب کاهش وزن ناگهانی می‌شود.

دیگر علائم نارسایی احتقانی قلب عبارتند از:

• تنگی نفس
• سرفه‌های پی در پی
• ورم کردن
• خستگی
• ضربان سریع قلب

داروهای زیادی برای درمان نارسایی احتقانی قلب از جمله آنژیوتانسین (برای تبدیل آنزیم ها) ، بتا بلوکرها و دیورتیک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و در بعضی موارد جراحی الزامی می‌شود.

۱۳- کاهش وزن ناگهانی ؛ بیماری سلیاک

سلیاک نوعی مشکل گوارشی است که در آن روده مواد مغذی را جذب نمی‌کند. در حقیقت بیماری سلیاک اختلال خود ایمنی مرتبط با گلوتن است که سبب کاهش وزن می‌شود. از جمله عوارض دیگر این بیماری عبارتند از:

• معده درد
• تغییر رنگ مدفوع
• اسهال
• و حالت تهوع بعد از خوردن غذاهای چرب

۱۴- کاهش وزن ناگهانی ؛ پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید زمانی به وجود می‌آید که غده تیروئید مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید کند. این هورمون‌ها عملکردهای مختلف بدن از جمله سوخت و ساز را کنترل می‌کنند. اگر تیروئید بیش از حد فعال باشد به سرعت کالری می‌سوزانید حتی اگر اشتهای خوبی داشته باشید. در نتیجه مقدار زیادی وزن کم خواهید کرد.

علائم دیگر پرکاری تیروئید عبارتند از:

• سرعت بالا و نامنظم ضربان قلب
• اضطراب
• خستگی
• عدم تحمل حرارت (تب)
• اختلال در خواب
• لرزش دست
• به هم ریختن چرخه قاعدگی در خانم‌ها

دلایل احتمالی پرکاری تیروئید عبارتند از:

• بیماری گریوز
• تیروئیدیت ( بیماری که در آن غده تیروئید ملتهب می شود )
• خوردن بیش از حد نمک
• مصرف بیش از حد داروی تیروئید

درمان پرکاری تیروئید به سن و شدت بیماری بستگی دارد. این بیماری با تجویز داروهای ضد تیروئید، یُد رادیواکتیو، بتابلاکرها و جراحی درمان می‌شود.

اگه پرکاری تیروئید داری و وزنت بالا نمی‌ره، چاره ‌‌ی کارت اینجاست!

درسته که یه سری بیماری‌ها مثل پرکاری تیروئید باعث کاهش ناگهانی وزن می‌شن، اما رژیم غذایی صحیح و ورزش می‌تونه عوارض اونها رو به حداقل برسونه.
با رژیم افزایش وزن دکتر کرمانی دیگه حسرت اضافه وزنو نخور
برای دریافت رژیم کلیک کن

رژیم افزایش وزن

۱۵- کاهش وزن ناگهانی ؛ بیماری لوپوس

لوپوس نوعی بیماری خودایمنی است که به اعضای بدن به خصوص پوست، مفاصل، کلیه ها و سیستم عصبی مرکزی حمله می‌کند و برای طولانی مدت در بدن فرد باقی می‌ماند. لوپوس در سیستم گوارشی نیز مشکل ایجاد کرده و موجب می‌شود مواد مغذی کمتری جذب بدن شود. این موضوع موجب می‌شود فرد مبتلا، دچار کاهش وزن ناگهانی شود و به صورت مداوم احساس خستگی و کسالت کند.

۱۶- کاهش وزن ناگهانی ؛ استرس

گاهی اوقات به دلیل مشکلات نگران کننده از قبیل تصادف، مرگ عزیزان و .. ممکن است دچار استرس شوید و مقدار غذایتان تغییر کند. بعضی افراد میل کمتری به خوردن دارند و دچار کاهش وزن می‌شوند اما بعد از مدتی باید همه چیز به حالت قبل بازگردد. اگر این روند کاهش وزن ادامه‌دار بود حتما باید با پزشک مشورت کنید.

۱۷- کاهش وزن ناگهانی ؛ اعتیاد به الکل

مصرف الکل به دلیل ایجاد نفخ در معده سبب افزایش احساس سیری می‌شود. در نتیجه مشکلات گوارشی به خصوص زخم معده را به وجود می‌آورد که همین مساله عامل مهمی برای کاهش وزن ناگهانی در فرد است.

۱۸- کاهش وزن ناگهانی ؛  آلزایمر

افراد مبتلا به آلزایمر خیلی بیشتر از افراد سالم به کاهش وزن ناگهانی مبتلا می‌شوند، چون با وجود آلزایمر فرد فراموش می‌کند که باید غذا بخورد؛ درنتیجه به یکباره دچار کاهش وزن می‌شود. از علل دیگر کاهش وزن ناگهانی در بیماری آلزایمر، اختلال مکانیسم بدن است.

کاهش وزن ناگهانی با عوارض زیادی همراه است که گاهی اوقات تحمل آن برای فرد غیر ممکن می‌شود.

عوارض کاهش وزن ناگهانی کدامند؟

برخی از عوارض کاهش وزن ناگهانی عبارتند از:

• سردرد
• تحریک پذیری
• خستگی
• سرگیجه
• یبوست
• اختلال در قاعدگی
• ریزش مو
• تحلیل عضلانی