علائم کم کاری تیروئید – خطرات ابتلا تا راه‌های درمان سریع

از عوارض و علائم تیروئید کم کار چه می‌دانید؟ کم کاری تیروئید که به آن Hypothyroidism نیز می‌گویند، زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید هورمون‌های تیروئیدی کافی برای رفع نیازهای بدن شما تولید نمی‌کند. تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است.

هورمون‌های تیروئید نحوه استفاده بدن از انرژی را کنترل می‌کنند، بنابراین تقریباً بر تمام اندام‌های بدن تأثیر می‌گذارند، حتی نحوه ضربان قلب. بدون هورمون‌های تیروئید کافی، بسیاری از عملکردهای بدن شما کند می‌شوند.

برای درمان کم کاری تیروئید باید از داروهای کنترل هورمون تیروئید استفاده شود، البته تا زمانی که دوز توصیه شده را طبق دستورالعمل مصرف کنید. هرگز بدون مشورت با پزشک خود، مصرف دارو را قطع نکنید.

مصرف بیش از حد داروهای هورمون تیروئید می‌تواند باعث مشکلات جدی مانند فیبریلاسیون دهلیزی شود. در ادامه علائم کم کاری تیروئید و علت ایجاد این بیماری را در مجله سلامتی دکتر کرمانی می‌خوانید. با ما همراه باشید.

از عوارض و علائم تیروئید کم کار چه می‌دانید؟

تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است که هورمون‌های تیروئید به نام‌های تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) را تولید می‌کند.

این هورمون‌ها تنظیم تولید پروتئین، کمک به کنترل درجه حرارت بدن و تاثیر بر تمام جنبه‌های متابولیسم بدن را به عهده دارند. زمانیکه غده تیروئید نتواند به اندازه کافی هورمون تولید کند، کم کاری تیروئید رخ می‌دهد.

هنگامی که سطح تیروئید بسیار پایین می‌آید بیماری میکسدما یا میگزدم را ایجاد می‌کند. میکسدما می‌تواند علائم شدیدی ایجاد کند. از جمله این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دمای پایین بدن
• کم‌خونی
• نارسایی قلبی
• گیجی

کم کاری تیروئید و اختلال در ترشح هورمون‌های این غده موجب اختلال در متابولیسم بدن خواهد شد.

این بیماری نتیجه آشفتگی تعادل نرمال واکنش‌های شیمیایی در بدن است. در طول زمان اگر کم کاری غده تیروئید درمان نشود، سبب مشکلاتی مانند‌ (چاقی، درد مفصل و بیماری قلبی) می‌شود.

اگر فرصت مطالعه مقاله را ندارید، می‌توانید به فایل صوتی آن گوش دهید:

علائم کلی کم کاری تیروئید چیست؟

علائم تیروئید کم کار با پیشرفت بیماری، آشکار می‌شود. این زنگ خطرها عبارتند از:

• خستگی
• یبوست
• صورت پف‌آلود
• افزایش وزن غیر قابل توضیح
• افزایش حساسیت نسبت به سرما
• خشونت صدا
• ضعف عضلانی
• سطح کلسترول خون بالا
• دوره‌های نامنظم قاعدگی
• اسپاسم عضلانی
• تغییرات در رشد مو
• احساس سوزش در انگشتان پا یا انگشتان دست
• درد عضلانی حساسیت به لمس و سفتی
• درد، سفتی و تورم مفاصل
• ریزش مو
• ورم پا
• کاهش ضربان قلب
• افسردگی
• اختلال حافظه

وقتی این بیماری درمان نشود، علائم و نشانه‌ها به تدریج شدیدتر شده و تحریک مداوم تیروئید برای آزاد کردن هورمون‌های تیروئید سبب بزرگی این غده (گواتر) می‌شود.

کم کاری غده تیروئید پیشرفته بندرت سبب میگزدم (کم کاری شدید تروئید همراه با تورم صورت و پوست) می‌شود اما وقتی رخ دهد می‌تواند زندگی را تهدید کند.

بنابراین توجه به علائم کم کاری تیروئید خطرناک، درمان آن و توجه به نحوه عملکرد این غده و هورمون‌های حیاتی آن ضروری است و باید  آن را جدی بگیرید!

این ویدئوی دکتر کرمانی در مورد کم کاری تیروئید را از دست ندهید:

آیا تیروئید کم کار باعث لاغری می‌شود؟

سوال بسیاری از افراد این است که آیا کم کاری تیروئید باعث کاهش وزن می‌شود؟

خیر؛ کم کاری تیروئید و لاغری رابطه معکوس دارند. به این معنی که بعید است که کم کاری تیروئید با کاهش وزن مرتبط باشد، زیرا متابولیسم را کند می‌کند، که می‌تواند منجر به افزایش وزن شود و برعکس پرکاری غده تیروئید باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن می‌شود که می‌تواند علائم زیادی مانند کاهش وزن، لرزش دست و ضربان قلب تند یا نامنظم ایجاد کند.

از طرفی از دست دادن وزن یک معامله بزرگ در کاهش این اختلال است. زیرا افراد چاق در معرض ابتلا به بیماری‌های تهدید‌کننده حیات مانند کم کاری غده تیروئید هستند.

یک رژیم غذایی متعادل و با ید کافی، همراه با ورزش‌های مناسب می‌تواند به حفظ یک زندگی سالم در کم کاری غده تیروئید کمک کند. رژیم غذایی و ورزش نه تنها کمک می‌کند تا تیروئید به خوبی عمل کند بلکه در سلامتی کل بدن نیز موثر است.

مهمترین درمان کم کاری تیروئید با تغذیه از طریق غذاهای حاوی ید و به ویژه نمک یددار است.

وعده‌های غذایی کوچک و مکرر نیز بسیار مفیدند. مطالعات نشان داده است که مصرف 5 – 6 وعده غذایی کوچک در روز در کاهش وزن و دفع کردن علائم کم کاری تیروئید موثر است.

از آنجایی که ابتلا به این بیماری می‌تواند سبب کند شدن متابولیسم بدن شود؛ لذا حفظ یک رژیم غذایی مناسب کم کاری غده تیروئید، می‌تواند زندگی شما را نجات دهد.

انواع کم کاری تیروئید

به صورت کلی، سه نوع کم کاری تیروئید در افراد با طیف سنی مختلف وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

کم کاری تیروئید اولیه

در این نوع کم کاری تیروئید، غده تیروئید شما به درستی تحریک می‌شود. اما با این حال قادر به تولید هورمون‌های تیروئید T3 و T4 به منظور عملکرد صحیح بدن نیست.

به بیان ساده‌تر، در این نوع کم‌ کاری، تیروئید شما خودش منبع مشکل است. جالب است بدانید که 99 درصد افرادی که به دلیل مشکل تیروئید خود به پزشک مراجعه می‌کنند به همین نوع کم کاری تیروئید مبتلا هستند.

شایع‌ترین علت این کم کاری بیماری خود ایمنی هاشیموتو است. به علاوه ممکن است فرد به دلایل دیگری از جمله : نقص مادرزادی، نبود ید کافی، مصرف داروهای خاص و.. نیز به کم کاری تیروئید دچار شود.

کم کاری تیروئید ثانویه (مرکزی)

کم کاری تیروئید ثانویه یا مرکزی زمانی اتفاق می‌افتد که غده هیپوفیز شما به اندازه کافی هورمون محرک تیروئید (TSH) را تولید نمی‌کند. این هورمون برای تحریک و عملکرد طبیعی تیروئید بسیار ضروری است.

به عبارت دیگر، در این نوع کم کاری، مشکل تیروئید شما نیست؛ عملکرد غده هیپوفیز است. شایع‌ترین علت به وجود آمدن کم کاری تیروئید ثانویه، تومور هیپوفیز باشد.

کم کاری تیروئید نوع سوم (Tertiary)

در کم کاری تیروئید نوع سوم، غده هیپوتالاموس به اندازه کافی هورمون آزاد کننده تیروتروپین را ترشح نمی‌کند. در نتیجه، هیپوفیز TSH کافی را برای تولید هورمون‌های T3 و T4 به بافت‌ها و اندام‌های بدن نمی‌فرستد و در نهایت، عملکرد تیروئید دچار مشکل می‌شود. این نوع کم کاری تیروئید بسیار نادر است. اما غالبا به دلیل وجود تومور یا توده در نزدیکی و یا روی هیپوتالاموس مغز به وجود می‌آید.

دلایل کم کاری تیروئید چیست؟

عواملی مانند بیماری‌های خود ایمنی، استعداد ژنتیکی، درمان پرکاری تیروئید، اشعه درمانی، جراحی تیروئید و برخی از داروها سبب می‌شوند تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نکند:

بیماری التهابی تیروئیدیت هاشیموتو

در هاشیموتو که شایع‌ترین علت کم کاری تیروئید است، سیستم ایمنی بدن آنتی بادی بر علیه بافت‌های خودش تولید می‌کند. هنوز علت اینکه چرا بدن بر علیه بافت‌های خودش واکنش نشان می‌دهد مشخص نیست.

بیماری‌های خودایمنی زمانی اتفاق می‌افتند که سیستم ایمنی، آنتی‌بادی‌هایی بسازد که به بافت‌های سالم حمله می‌کنند. گاهی اوقات این فرآیند، غده تیروئید را درگیر می‌کند و بر توانایی آن در ساخت هورمون تأثیر می‌گذارد.

مصرف برخی داروهای ضد پرکاری تیروئید

در افرادی که به علت پرکاری تیروئید، بیش از حد هورمون تیروئید تولید می‌شود، برای کاهش و عادی کردن عملکرد تیروئید از ید رادیواکتیو یا داروی ضد تیروئید استفاده می‌شود. با این حال درمان پرکاری تیروئید در برخی موارد می‌تواند سبب کم کاری دائمی تیروئید شود.

جراحی تیروئید

از بین بردن تمام یا بخشی از تیروئید می‌تواند سبب کاهش و یا توقف تولید هورمون تیروئید شود. لذا شما برای تمام عمر نیاز به مصرف هورمون تیروئید دارید.

جراحی غده تیروئید یا قرار گرفتن در معرض پرتودرمانی از دلایل کم کاری تیروئید است.

پرتودرمانی

اگر از اشعه پرتو درمانی در نواحی سر و گردن استفاده شود ممکن است منجر به این بیماری شود. به عنوان مثال پرتوهای مورد استفاده برای درمان سرطان‌های سر و گردن می‌تواند غده تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به کم کاری غده تیروئید شود.

برخی داروها

تعدادی از داروها مانند لیتیم که در اختلالات روانی استفاده می‌شود ممکن است سبب کم کاری غده تیروئید شود. اگر دارو مصرف می‌کنید، از پزشک خود در مورد تأثیر آن بر غده تیروئید سؤال کنید.

بیماری مادرزادی

برخی از نوزادان با غده تیروئیدی متولد می‌شوند که به درستی کار نمی‌کند. برخی دیگر بدون غده تیروئید متولد می‌شوند. در بیشتر موارد، دلیل اینکه غده تیروئید به درستی رشد نکرده، مشخص نیست. اما برخی از آنها یک نوع ارثی از اختلال تیروئید دارند.

اغلب، نوزادانی که با این بیماری متولد می‌شوند، در ابتدا علائم قابل توجهی ندارند. این یکی از دلایلی است که برای غربالگری تیروئید نوزاد ضروری است.

اختلالات مادرزادی تیروئید و مصرف برخی داروها از جمله عوامل موثر در کم کاری تیروئید است.

اختلال هیپوفیز

یکی از علل نسبتا نادر این بیماری، نارسایی غده هیپوفیز در تولید کافی هورمون محرک تیروئید (TSH) است. آسیب غده هیپوفیز توسط عواملی مانند (تروما، سکته مغزی، تومور) سبب می‌شود تا تیروئید، ساختن هورمون تیروئید را متوقف کند.

تغذیه نامناسب

عوامل تغذیه‌ای به دلیل انحراف از فیزیولوژی طبیعی غده با اختلال عملکرد تیروئید ارتباط نزدیک دارند. کمبود ید، یکی از اجزای اصلی هورمون‌های تیروئید (T3 و T4)، یکی از شایع‌ترین علل کم کاری و اختلال غده تیروئید در سراسر جهان است.

ید عمدتاً در غذاهای دریایی، جلبک دریایی، گیاهانی که در خاک غنی از ید رشد می‌کنند و نمک یددار یافت می‌شود.

کم کاری تیروئید در کودکان

انواع مختلفی از کم کاری تیروئید در کودکان وجود دارد، از جمله نوع مادرزادی، نوع اکتسابی و نوع یاتروژنیک. اکثر کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید – که با داروهای خود سازگار هستند – می‌توانند به رشد و تکامل طبیعی دست یابند.

تشخیص کم کاری تیروئید

در موارد خستگی، پوست خشک، یبوست، افزایش وزن و گواتر باید تست  تشخیصی تیروئید انجام شود.

آزمایش‌هایی که برای کم کاری و اختلال غده تیروئید انجام می‌شود شامل TSH, T4, T3RU است:

یک تیروکسین پایین و TSH بالا نشان‌دهنده کم کاری غده تیروئید است. این به این معنی که برای تحریک تیروئید، TSH بیشتر ترشح می‌شود و لذا TSH بالا می‌رود.

اگر در علت کم کاری تیروئید، هیپوفیز یا هیپوتالاموس دخالت داشته باشد، MRI و آزمایشات دیگر ضروری باشد. در این حالت‌ها ممکن است کم خونی را نشان دهد یا آنزیم‌های کبدی می‌تواند بالا باشد، پرولاکتین می‌تواند بالا باشد یا الکترولیت سدیم می‌تواند پایین باشد.

آیا کم کاری تیروئید خطرناک است؟

اگر بیماری کم کاری تیروئید به درستی تشخیص داده نشود و یا در زمان بروز بیماری، درمان را به تعویق بیندازید و آن را جدی نگیرید، این بیماری می‌تواند منجر به بروز عوارض جدی از جمله بیماری‌های قلبی، چاقی مفرط، آسیب به سلامت روان و دستگاه عصبی شود و حتی مشکلاتی را برای تنفس شما به وجود بیاورد.

از این رو، اگر در خانواده خود سابقه این بیماری را دارید و یا مدتیست که علائم مشکوکی را در خود و یا اعضای خانواده مشاهده می‌کنید، در سریع‌ترین زمان ممکن برای پیگیری علت مشکل به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

• گواتر (که سبب اختلال بلع یا تنفس می‌شود)؛
• مشکلات قلبی (مانند افزایش سطح کلسترول بد و اختلال در توانایی پمپاژ قلب، بزرگی و نارسایی قلب)؛
• افسردگی؛
• کاهش عملکرد ذهنی؛
• نوروپاتی محیطی (درد، بی حسی و سوزن سوزن شدن در مناطقی که آسیب عصبی وارد شده و همچنین ضعف عضلات و یا از دست دادن کنترل عضلانی)؛
• تولد نوزادان یا نقص هنگام تولد (مشکلات جسمی و فکری) در ماردران مبتلا به کم کاری تیروئید؛
• ناباروری؛

سطوح پایین هورمون تیروئید در تخمک گذاری دخالت کرده و سبب اختلال در باروی می شود. علاوه بر آن برخی از علل این بیماری مانند (اختلال خود ایمن) نیز باروری را مختل می‌کند.

مهمترین راه درمان کم کاری تیروئید چیست؟

برای برطرف کردن اختلالات غده تیورئید و کم کاری آن باید مجموعه‌ای از درمان‌ها را با هم داشته باشید:

روش‌های زیادی برای درمان کم کاری تیروئید وجود دارد از جمله:

• دارو
• تغذیه مناسب
• رژیم کم کاری تیروئید 
• مصرف غذاهای حاوی ید و …

با ورزش و تغذیه سالم هم بیماری ها رو شکست بدین و هم به تناسب اندام برسین

درسته که کم کاری تیروئید سرعت کاهش وزن رو کند می کنه، اما این دلیل نمی شه که هیچ اقدامی برای کاهش وزن نکنید.
با رژیم غذایی دکتر کرمانی هم وزن کم کنید، هم سلامتی رو به خودتون هدیه بدید.

برای دریافت رژیم کلیک کن

اگر کم‌کاری تیروئید درمان نشود چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر به درمان کم‌کاری تیروئید خود اهمیت ندهید، می‌تواند به یک وضعیت جدی و تهدید کننده تبدیل شود. در این صورت ممکن است دچار عوارض زیر شوید:

• ایجاد مشکلات سلامت روان
• مشکلات تنفسی
• عدم توانایی در حفظ دمای طبیعی بدن
• مشکلات قلبی
• ایجاد گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)

شما همچنین ممکن است به یک وضعیت خطرناک به نام کما میکسدما مبتلا شوید. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که کم‌کاری تیروئید درمان نشود.

سوالات متداول کم کاری تیروئید

علائم کم کاری غده تیروئید چیست؟

خستگی، یبوست، صورت پف‌آلود، افزایش وزن غیر قابل توضیح و افزایش حساسیت نسبت به سرما تنها بخشی از عوارض این بیماری است.

دلایل کم کاری تیروئید چیست؟

قرار گرفتن در معرض اشعه و پرتودرمانی، جراحی و برداشتن بخشی از غده تیروئید، بارداری و تغذیه نامناسب می‌توانند در عملکرد غده تیروئید اختلال ایجاد کنند.

آنچه از مقاله کم کاری تیروئید آموختیم:

کم کاری تیروئید یک بیماری شایع است که در آن تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید را در جریان خون شما ترشح نمی‌کند. این امر باعث می‌شود متابولیسم شما کند شود. کم کاری غده تیروئید که تیروئید کم کار نیز نامیده می‌شود، می‌تواند باعث احساس خستگی، افزایش وزن و ناتوانی در تحمل دمای سرد شود که از جمله مهمترین علائم کم کاری تیروئید هستند.

منابع:

• niddk.nih.gov
• endocrineweb.com

• کم کاری تیروئید و چاقی؛ از شایعه تا حقیقت
• کم کاری تیروئید در کودکان | علت، علائم و درمان قطعی
• غذاهای مفید برای کم کاری تیروئید + معرفی رژیم کم کاری تیروئید
• رژیم هاشیموتو + بایدها و نبایدهای غذایی مبتلایان به هاشیموتو
• علائم کم کاری تیروئید - خطرات ابتلا تا راه‌های درمان سریع
• کم کاری تیروئید در زنان - از علت و علائم تا درمان