عوارض مصرف زیاد پروتئین این نشانه ها می گویند شما بیش از حد پروتئین مصرف می کنید

برخی افراد به دلیل اهدافی مانند افزایش حجم عضلانی یا کاهش وزن، مقدار پروتئین دریافتی خود را به سطوح غیرمتعارفی می‌رسانند، غافل از اینکه مصرف بیش از حد پروتئین می‌تواند پیامدهای نامطلوبی داشته باشد که به‌ مرور زمان به بدن آسیب بزند. عوارض مصرف زیاد پروتئین می‌تواند شامل مشکلات کلیوی، کم‌ آبی بدن، افزایش بار بر روی کبد و حتی خطرات احتمالی در تعادل غذایی باشد.

اگرچه پروتئین نقش حیاتی در سلامت بدن دارد، آگاهی از حد مناسب مصرف و شناخت اثرات جانبی می‌تواند به شما در داشتن رژیم غذایی متعادل و حفظ سلامتی کمک کند. خواندن این مقاله به شما کمک می‌کند تا بفهمید عوارض مصرف زیاد پروتئین بر بدن تأثیر بگذارد و چگونه می‌توانید از بروز مشکلات جلوگیری کنید.

عوارض مصرف زیاد پروتئین

عوارض مصرف زیاد پروتئین می‌تواند به بدن آسیب‌ هایی وارد کند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

آسیب‌های کلیه ناشی از پروتئین

عوارض مصرف زیاد پروتئین و کمبود مصرف مایعات می‌تواند خطر سنگ کلیه را افزایش دهد. پروتئین اضافی باعث بالا رفتن دفع اسید کلیوی می‌شود که بدن برای مقابله با آن از کلسیم موجود در استخوان‌ها استفاده می‌کند. این روند ممکن است منجر به آزاد شدن کلسیم اضافی در ادرار و تشکیل سنگ‌های کلیوی کلسیمی شود.

پروتئین‌های حیوانی منبع غنی پورین هستند که تولید اسید اوریک را در بدن تحریک می‌کند. هیپراوریکوزوری، یا افزایش اسیداوریک در ادرار، می‌تواند به تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی منجر شود. به‌ویژه، درصورتی‌ که pH ادرار کمتر از 5.5 باشد، حلالیت اسید اوریک کاهش می‌یابد و رسوب آن حتی بدون وجود هیپراوریکوزوری نیز ممکن است اتفاق بیفتد.

تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف یک رژیم غذایی پر پروتئین به مدت طولانی باعث افزایش بار اسیدی بر روی کلیه می‌شود که خطر تشکیل سنگ را افزایش می‌دهد. این شرایط با کاهش سطح سیترات در ادرار و افزایش غلظت اسید اوریک مرتبط است که می‌تواند به رسوب و تشکیل سنگ‌ها منجر شود.

رابطه مصرف بیش از حد پروتئین و عملکرد کبد

پروتئین نقش اساسی در رژیم غذایی دارد، اما نوع منبع پروتئین اهمیت زیادی دارد. تحقیقات اخیر نشان داده است که مصرف زیاد پروتئین حیوانی می‌تواند به‌ویژه در افراد مسن و دارای اضافه‌وزن، خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) را افزایش دهد.

مطالعه‌ای که در کنگره بین‌المللی کبد در آمستردام ارائه شد، داده‌های بیش از ۳۴۰۰ فرد هلندی را بررسی کرد. در این بررسی مشخص شد که حدود ۷۰ درصد از شرکت‌ کنندگان دارای اضافه‌ وزن بودند و میانگین سنی آنان ۷۱ سال بود. از میان این گروه، حدود ۳۵ درصد با استفاده از سونوگرافی به بیماری کبد چرب غیرالکلی تشخیص داده شدند.

نتایج این مطالعه نشان داد که در افراد دارای اضافه‌وزن، کسانی که بیشترین میزان کالری خود را از پروتئین حیوانی دریافت می‌کردند، ۵۰ درصد بیشتر در معرض خطر بیماری کبد چرب قرار داشتند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که مصرف بالای پروتئین، به‌ویژه از منابع حیوانی، می‌تواند عاملی برای تشدید مشکلات کبدی در افراد مستعد باشد.

مشکلات گوارشی به دلیل رژیم پر پروتئین

بدن شما نمی‌ تواند پروتئین را همان‌طور که هست جذب کند؛ زیرا بسیار پیچیده است. پروتئین باید به شکل ساده‌تری تجزیه شود تا به‌راحتی توسط بدن شما جذب شود. هنگامی که قادر به هضم پروتئین‌های خاصی نباشید، تورم و التهاب در روده شما ایجاد می‌شود.

این مشکل می‌تواند باعث مشکلات دیگری شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

•  اسهال
•   گرفتگی
•  گاز معده
•  نفخ
• معده درد
• حالت تهوع

عوارض مصرف زیاد پروتئین برای خانم‌ها

عوارض مصرف زیاد پروتئین برای خانم‌ها، مانند سایر افراد، می‌تواند عوارضی داشته باشد که برخی از آن‌ها به طور خاص در زنان بیشتر دیده می‌شود. عوارض پروتئین وی یا سایر اشکال پروتئینی عبارت‌اند از:

•  مشکلات کلیوی
•  افزایش خطر پوکی‌استخوان
• عدم تعادل هورمونی
• خطر افزایش وزن
•  مشکلات گوارشی
•  تاثیر منفی روی قلب
•  تاثیر روی پوست

سایر عوارض مصرف زیاد پروتئین

دفع کلسیم از بدن: تحقیقات نشان داده است که مصرف بیش از حد پروتئین حیوانی می‌تواند باعث افزایش دفع کلسیم از بدن شود که در طولانی‌ مدت ممکن است به کاهش تراکم استخوان و خطر پوکی‌ استخوان منجر شود. توجه به تعادل در رژیم غذایی و مصرف متناسب پروتئین می‌تواند به شما در جلوگیری از این مشکلات کمک کند و سلامت کلی بدن را حفظ کند.

کاهش دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی: تمرکز بیش از حد بر مصرف پروتئین می‌تواند باعث کمبود مصرف سایر گروه‌های غذایی مفید مانند میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات کامل شود. این امر ممکن است به کاهش دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری منجر شود و تعادل غذایی را مختل کند.

افزایش بیماری‌های قلبی: برخی رژیم‌های غذایی پرپروتئین که بر پایه منابع حیوانی هستند، ممکن است حاوی مقادیر بالای چربی‌ های اشباع باشند. مصرف طولانی‌ مدت چنین رژیم‌هایی می‌تواند منجر به افزایش سطح کلسترول و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی شود.

کم‌آب‌شدن بدن: افزایش مصرف پروتئین نیاز به دفع بیشتر مواد زائد نیتروژنی دارد که با مصرف زیاد آب همراه است. درصورتی‌ که مصرف آب کافی نباشد، احتمال کم‌آبی بدن بالا می‌رود. این وضعیت می‌تواند به مشکلات دیگری مانند کاهش عملکرد شناختی و خستگی منجر شود.

برای اکثر مردم، مصرف بیش از حد توصیه شده پروتئین در روز هیچ مزیتی برای سلامتی ندارد و پروتئین تنها ماده مغذی نیست که باید در اولویت قرار دهید. وقتی فقط بر پروتئین تمرکز می کنید، ممکن است فیبر و کربوهیدرات های ضروری را از دست بدهید. لیا گراپو، یک متخصص تغذیه بالینی در Stanford Health می گوید: ما باید به جای تمرکز روی یک عدد، باید بیشتر روی ظاهر بشقابمان تمرکز کنیم.

www.verywellhealth.com

علائم مصرف بیش از حد پروتئین

پروتئین یک ماده مغذی سرشار از اسید آمینه است که برای سلامت عضلات، استخوان‌ها و سیستم ایمنی بدن به آن نیاز دارید. در حالی‌که افزایش مصرف پروتئین می‌تواند در برخی موارد مفید باشد، اما در موارد دیگر مفید نیست و حتی می‌تواند منجر به عوارض جانبی و مشکلات سلامتی شود. برای جلوگیری از ایجاد این عوارض توجه به علائم مصرف بیش از حد پروتئین می‌تواند کمک‌کننده باشد:

کم‌آبی بدن

اگر شروع به خوردن پروتئین بیشتری کنید، احتمالاً دفعات بیشتری ادرار می‌کنید؛ زیرا کلیه‌های شما برای متابولیسم مواد مغذی اضافی سخت‌تر کار می‌کنند. تمام این موارد می‌توانند منجر به کم‌آبی بدن شوند، بنابراین اگر رژیم غذایی پر پروتئین دارید، نوشیدن مقدار زیادی آب مهم است.

افزایش وزن

خوردن پروتئین بیشتر از آنچه بدن شما می‌تواند تحمل کند می‌تواند منجر به افزایش وزن به چند روش شود که به عضله‌ سازی مربوط نمی‌شود. پروتئین بیشتر معمولاً به معنای کالری بیشتر است و منبع پروتئینی که انتخاب می‌کنید ممکن است مملو از چربی اشباع شده باشد. علاوه بر این، بدن شما پروتئین اضافی را به قند تبدیل می‌کند که به‌عنوان چربی ذخیره می‌شود. با گذشت زمان، این عوامل می‌توانند به افزایش وزن کمک کنند.

ناراحتی دستگاه گوارش

اگر پروتئین بیشتری مصرف کنید، علائم گوارشی بسیار رایج است. رژیم غذایی سرشار از پروتئین (به‌ویژه پروتئین حیوانی) و فیبر کم می‌تواند منجر به یبوست، حالت تهوع، اسهال و درد معده شود.

منابع خاصی از پروتئین، مانند گوشت، می‌توانند برای تجزیه بدن شما کار بیشتری را بطلبند. برخی از افراد همچنین معمولاً در هضم آجیل کامل دچار مشکل می‌شوند، به‌خصوص اگر آنها را به‌خوبی نجوند.

اگر به‌شدت به مکمل‌های پروتئینی، شیک‌ها، پودرها و بارهای پروتئینی تکیه می‌کنید، اگر حاوی موادی مانند الکل‌های قندی باشند، ممکن است بیشتر متوجه عوارض جانبی دستگاه گوارش شوید.

بیماری قلبی

بسته به نوع پروتئینی که می‌خورید، پروتئین می‌تواند اثرات مثبت و منفی بر روی سیستم قلبی عروقی شما داشته باشد. ماهی، غذاهای دریایی و پروتئین‌های گیاهی مانند حبوبات، آجیل و دانه‌ها می‌توانند برای سلامت قلب شما مفید باشند، درحالی‌که پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت قرمز، گوشت فراوری شده و غذاها می‌توانند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهند.

ناراحتی کلیه و کبد

اگر بیماری کلیوی یا کبدی دارید، فرایند تجزیه پروتئین اضافی ممکن است کار زیادی باشد. خوردن پروتئین بیش از حد در صورت ابتلا به بیماری کلیوی حتی می‌تواند به نارسایی کلیه (کلیه) کمک کند

موضوع دیگر آمونیاک است، محصول جانبی پروتئین متابولیزه که از طریق ادرار دفع می‌شود. اگر عملکرد کلیه یا کبد شما ضعیف باشد، آمونیاک می‌تواند به سطوح سمی برسد و عوارض جانبی خطرناکی در بدن شما ایجاد کند.

تغییر خلق و خو

وقتی مقدار زیادی پروتئین مصرف می کنیم معمولا کربوهیدرات دریافتی مان کم می شود. مغزمان بر اساس قند این کربوهیدرات ها است که درست کار می کند. پس باید چه کار کنید؟ راه حل ساده این است که وقتی مقدار زیادی کربوهیدرات را با پروتئین عوض کردیم برای بهبود خلق و خو این اختلاف را از بین ببریم.

لازم نیست برای اینکه حالتان خوب شود حتما یک پیتزا را تا آخر بخورید. به جای این کار به سراغ کربوهیدرات های پیچیده مانند میوه، ماست، برنج قهوه ای و غلات کامل بروید.

میزان نیاز روزانه افراد مختلف به پروتئین

میزان نیاز روزانه به پروتئین به عواملی مانند سن، جنسیت، سطح فعالیت بدنی و اهداف سلامتی بستگی دارد. در ادامه، نیاز به پروتئین برای گروه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد:

این مقادیر می‌توانند بر اساس شرایط خاص و مشاوره با متخصص تغذیه تغییر کنند.

خطرات رژیم‌های پر پروتئین

مصرف زیاد پروتئین، به‌ویژه از منابع حیوانی، می‌تواند خطرات متعددی داشته باشد که ازاین‌بین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

افزایش چربی و خطر چاقی

رژیم‌های پر پروتئین که از منابع حیوانی چرب استفاده می‌کنند معمولاً شامل مقدار زیادی چربی‌های اشباع و ترانس هستند. این چربی‌ها می‌توانند به افزایش وزن و خطر بیماری‌های قلبی – عروقی منجر شوند. برای کاهش این خطرات، باید چربی‌های قابل‌مشاهده روی گوشت حذف شده و گوشت‌های کم‌چرب انتخاب شوند.

کاهش فیبر غذایی

رژیم‌های پر پروتئین معمولاً فیبر کمی دارند، زیرا بیشتر منابع پروتئینی حیوانی فاقد فیبر هستند. این می‌تواند باعث یبوست، افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی، دیابت نوع 2 و چاقی شود.

کاهش تراکم استخوان

مصرف زیاد پروتئین می‌تواند باعث افزایش دفع کلسیم از بدن شود. این امر در طولانی‌ مدت منجر به کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر پوکی‌استخوان و سنگ کلیه می‌شود.

افزایش خطر سرطان روده بزرگ

مطالعات نشان داده‌اند که رژیم‌های پر پروتئین حیوانی می‌توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند، در حالی که مصرف پروتئین گیاهی این خطر را کاهش می‌دهد.

کاهش مواد مغذی و تعادل غذایی

مصرف زیاد پروتئین می‌تواند باعث کاهش مصرف مواد مغذی دیگر مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی و کربوهیدرات‌های پیچیده شود که بر سلامتی عمومی بدن تاثیر می‌گذارد. به‌طورکلی، مصرف متعادل پروتئین، همراه با دریافت کافی از سبزی‌ها، میوه‌ها و منابع پروتئینی گیاهی، می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.

رژیم کتوژنیک و مصرف پروتئین

رژیم کتوژنیک به طور عمده بر مصرف چربی‌ های سالم و کربوهیدرات‌های بسیار پایین تمرکز دارد و میزان متوسطی از پروتئین را توصیه می‌کند. اگرچه مصرف پروتئین در این رژیم معمولاً زیاد است، هدف اصلی آن افزایش چربی و ورود بدن به حالت کتوز است.

بااین‌حال، عوارض مصرف زیاد حد پروتئین در این رژیم می‌تواند باعث شکسته‌ شدن پروتئین به گلوکز شده که به افزایش قند خون و خروج بدن از حالت کتوز منجر می‌شود. این امر می‌تواند بر اثربخشی رژیم تأثیر بگذارد و در طولانی‌ مدت منجر به مشکلات کلیوی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی شود.

رژیم پالئو و مصرف پروتئین

رژیم پالئو بر اساس تغذیه‌ای مشابه با رژیم اجداد ما طراحی شده و شامل مصرف فراوان پروتئین حیوانی، سبزی‌ها، میوه‌ها و مغزها است. این رژیم معمولاً پروتئین بیشتری نسبت به رژیم‌های معمولی مدرن دارد. عوارض مصرف زیاد پروتئین در رژیم پالئو نیز می‌تواند منجر به افزایش چربی‌های اشباع و عدم تعادل مواد مغذی مانند فیبر و ویتامین‌ها شود که بر سلامت کلی بدن اثر می‌گذارد.

آنچه از مقاله عوارض مصرف زیاد پروتئین آموختیم:

مصرف پروتئین برای بدن ضروری است، اما عوارض مصرف زیاد پروتئین می‌تواند مشکلاتی مانند افزایش خطر بیماری‌های قلبی – عروقی، کاهش تراکم استخوان، مشکلات گوارشی، چاقی و حتی افزایش خطر سرطان روده بزرگ را به دنبال داشته باشد، به‌ویژه در رژیم‌هایی با پروتئین حیوانی پرچرب.

رعایت تعادل در مصرف پروتئین و استفاده از منابع گیاهی، همراه با تنوع غذایی و دریافت فیبر و ویتامین‌ها، اهمیت دارد. برای پیشگیری از این عوارض، توصیه می‌شود از مشاوره تغذیه کمک بگیرید و به میزان پروتئین مصرفی دقت کنید.

سؤالات متداول عوارض مصرف زیاد پروتئین:

منبع:

• pmc.ncbi.nlm.nih.gov

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.