علت تنبلی تخمدان چیست؟ – علائم و نشانه‌ها

علت تنبلی تخمدان به عوامل متعددی بستگی دارد. تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، وضعیتی است که بر سطوح هورمونی زنان تأثیر می‌گذارد. سندرم تخمدان پلی کیستیک به دلیل عدم تعادل آندروژن‌ها(اصلی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آندروژن هورمون تستوسترون است که موجب خصوصیات مردانه می‌شود.) ایجاد می‌شود.

این بیماری می‌تواند چرخه قاعدگی را مختل کرده و منجر به پریودهای کمتر شود. آکنه، رشد مو، افزایش وزن و لکه‌های تیره پوست، از دیگر علائم این بیماری هستند. گزینه‌های درمانی مختلفی نیز برای این بیماری وجود دارد. در این مقاله به طور مفصل در مورد علت تنبلی درمان صحبت کرده‌ایم. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

تنبلی تخمدان چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCOS) یا تنبلی تخمدان، وضعیتی است که در آن تخمدان‌ها مقدار غیر طبیعی آندروژن‌ها یا هورمون‌های جنسی مردانه را تولید می‌کنند، که معمولاً در زنان به مقدار کم وجود دارد.

نام سندرم تخمدان پلی کیستیک، کیست‌های کوچک متعدد(کیسه‌های پر از مایع) را توصیف می‌کند که در تخمدان‌ها تشکیل می‌شوند. در سندرم تخمدان پلی کیستیک، کیسه‌های کوچکی از مایع در امتداد لبه بیرونی تخمدان ایجاد می‌شود. کیست‌های کوچک، پر از مایع حاوی تخمک‌های نابالغ هستند، که به آن‌ها فولیکول می‌گویند. فولیکول‌ها در این بیماری نمی‌توانند به طور منظم تخمک‌ها را آزاد کنند.

عدم تخمک‌گذاری، همچنین به عنوان سندرم تخمدان تنبل، سندرم تخمدان خسته یا نارسایی عملکردی تخمدان نیز شناخته می‌شود، وضعیتی است که در آن تخمدان‌ها آن طور که باید عمل نکرده و مقدار هورمون‌های مورد نیاز برای چرخه قاعدگی طبیعی را تولید نمی‌کنند.

هورمون محرک فولیکول(FSH) و هورمون لوتئینه کننده(LH) که در غده هیپوفیز تولید می‌شوند، تخمک‌گذاری را کنترل می‌کنند. FSH تخمدان را تحریک می‌کند تا یک فولیکول تولید کند(کیسه‌ای حاوی تخمک) و سپس LH تخمدان را تحریک می‌کند تا یک تخمک بالغ آزاد کند.

علت تنبلی تخمدان چیست؟

علل اصلی تنبلی تخمدان شامل موارد زیر می‌شود:

کیست در تخمدان‌ها

در PCOS، بسیاری از کیسه‌های کوچک پر از مایع در داخل تخمدان رشد می‌کنند. کلمه “پلی کیستیک” به معنای “کیست‌های زیاد” است.

این کیسه‌ها در واقع فولیکول‌هایی هستند که هر کدام حاوی یک تخمک نابالغ هستند. تخمک‌ها هرگز به اندازه‌ای بالغ نمی‌شوند که باعث شروع تخمک گذاری شود.

عدم تخمک گذاری، سطح استروژن، پروژسترون، FSH و LH را تغییر می‌دهد. در این حالت سطح پروژسترون کمتر از حد معمول است، در حالی که سطح آندروژن بالاتر از حد تعادل است.

چاقی و مقاومت به انسولین

تا 70 درصد از زنان مبتلا به PCOS مقاومت به انسولین دارند، به این معنی که سلول‌های آن‌ها نمی‌توانند به درستی از انسولین استفاده کنند. انسولین، هورمونی است که پانکراس برای کمک به بدن در استفاده از قند موجود در غذاها برای انرژی تولید می‌کند. زمانی که سلول‌ها نتوانند به درستی از انسولین استفاده کنند، تقاضای بدن برای انسولین افزایش می‌یابد. پانکراس نیز برای جبران، انسولین بیشتری تولید می‌کند. در نتیجه انسولین اضافی تخمدان‌ها را تحریک می‌کند تا هورمون‌های مردانه بیشتری تولید کنند.

هر رژیم غذایی اصولی که باعث کاهش وزن شود، می‌تواند به وضعیت شما در مورد تنبلی تخمدان نیز کمک کند.

افزایش سطح هورمون‌های مردانه

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) تقریباً 27 درصد از زنان را در سال‌های باروری تحت تأثیر قرار می‌دهد. پزشکان دقیقاً نمی‌دانند که چه چیزی باعث PCOS می‌شود. اما معتقدند که سطوح بالای هورمون‌های مردانه مانع از تولید هورمون‌های تخمدان‌ها و ساخت تخمک به طور طبیعی می‌شود.

این هورمون‌های اضافی مردانه چرخه قاعدگی را مختل می‌کنند، بنابراین زنان مبتلا به PCOS کمتر از حد معمول پریود می‌شوند.

وراثت

ژن‌ها، مقاومت به انسولین و التهاب همگی با تولید بیش از حد آندروژن و در نتیجه ایجاد تنبلی تخمدان مرتبط هستند. دانشمندان معتقدند که این سندروم می‌تواند در یک خانواده موروثی باشد. این احتمال وجود دارد که بسیاری از ژن‌ها‌(نه فقط یک ژن) در این وضعیت نقش داشته باشند. تحقیقات نشان می‌دهد که ژن‌های خاصی ممکن است با PCOS مرتبط باشند. داشتن سابقه خانوادگی PCOS ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد.

التهاب

زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک اغلب سطح التهاب را در بدن خود افزایش می‌دهند. اضافه وزن نیز می‌تواند به التهاب کمک کند. مطالعات التهاب بیش از حد را با سطوح بالاتر آندروژن و در نتیجه تنبلی تخمدان مرتبط دانسته‌اند.

تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای نوعی التهاب طولانی‌مدت و با درجه پایین هستند که باعث تولید آندروژن در تخمدان‌های پلی کیستیک می‌شود. این موضوع همچنین می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و عروقی شود.

به گزارش وب سایت پزشکی Healthline این بیماری می‌تواند ناباروری را افزایش دهد:

پزشکان تنبلی تخمدان را در صورتی تشخیص می‌دهند که زنان حداقل دو تا از سه علامت اصلی را داشته باشند: سطح آندروژن بالا، پریودهای نامنظم و کیست در تخمدان‌ها. این بیماری می‌تواند باردار شدن را سخت‌تر کند و خطر سقط جنین را افزایش دهد. کاهش وزن و سایر درمان‌ها می‌تواند شانس شما را برای داشتن یک بارداری سالم افزایش دهد.

علائم رایج PCOS یا تنبلی تخمدان چیست؟

برخی از زنان در حدود اولین دوره قاعدگی خود علائم را مشاهده می‌کنند. برخی دیگر تنها پس از افزایش وزن زیاد یا مشکل باردار شدن متوجه می‌شوند که PCOS دارند. شایع‌ترین علائم PCOS عبارتند از:

پریودهای نامنظم

عدم تخمک گذاری مانع از ریزش پوشش داخلی رحم در هر ماه می‌شود. برخی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک کمتر از هشت دوره در سال یا اصلاً هیچ پریود نمی‌شوند.

خونریزی شدید

وقتی خونریزی در طول مدت پریود افزایش پیدا می‌کند، دیواره رحم برای مدت طولانی‌تری ایجاد می‌شود، بنابراین دوره‌های پریود می‌تواند سنگین‌تر و طولانی‌تر از حد معمول باشد.

طاسی با الگوی مردانه

یکی از علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان ریزش مو می‌باشد. در این موارد، موهای سر نازک‌تر شده و ممکن است ریزش کنند.

رشد موی زائد

بیش از 70 درصد از زنان مبتلا به این عارضه، روی صورت و بدن خود – از جمله پشت، شکم و سینه – رشد موی زائد دارند. رشد موهای زائد هیرسوتیسم نامیده می‌شود. این مورد هم یکی از علائم تنبلی تخمدان می‌باشد.

آکنه

هورمون‌های مردانه می‌توانند پوست را چرب‌تر از حد معمول کنند و باعث ایجاد جوش‌ها در نواحی مانند صورت، سینه و قسمت بالای کمر شوند.

افزایش وزن

 تا 80 درصد از زنان مبتلا به PCOS دارای اضافه وزن یا چاقی هستند.  این موضوع به دلیل اختلال در هورمون‌ها و عدم تعادل در تولید انسولین می‌باشد.

تیره شدن پوست

یکی دیگر از علائم تنبلی تخمدان لکه های تیره پوست می‌باشد که می‌توانند در چین‌های بدن مانند چین‌های روی گردن، کشاله ران و زیر سینه‌ها ایجاد شوند.

سردرد

 تغییرات هورمونی که باعث ایجاد سندروم تخمدان پلی کیستیک می‌شوند،  باعث سردرد در برخی از زنان می‌شود.

عوارض تنبلی تخمدان

تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک  دارای عوارضی در زنان مبتلا به این بیماری می‌باشد.

از جمله این عوارض به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

سندرم متابولیک

تا 80 درصد از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. چاقی و PCOS خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می‌دهند:

• قند خون بالا
• فشار خون بالا
• کلسترول خوب HDL پایین
• کلسترول بد LDL بالا
• بیماری قلبی
• دیابت
• سکته
• آپنه خواب

آپنه خواب در زنانی که اضافه وزن دارند شایع‌تر است، به خصوص اگر آنها PCOS نیز داشته باشند. خطر آپنه خواب در زنانی که هم چاقی و هم PCOS دارند، 5 تا 10 برابر بیشتر از زنان بدون PCOS است.

افسردگی

تغییرات هورمونی و علائمی مانند رشد موهای ناخواسته می‌تواند بر احساسات شما تأثیر منفی بگذارد. بسیاری از مبتلایان به PCOS در نهایت افسردگی و اضطراب را تجربه می کنند.

سرطان آندومتری

در طی تخمک‌ گذاری، پوشش داخلی رحم ریزش می‌کند. اگر هر ماه تخمک گذاری نکنید، پوشش ممکن است ایجاد شود. ضخیم شدن دیواره رحم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد.

ناباروری

سندرم تخمدان پلی کیستیک چرخه طبیعی قاعدگی را قطع کرده  و باردار شدن را سخت‌تر می‌کند. بین 70 تا 80 درصد از زنان مبتلا به PCOS مشکلات باروری دارند. این وضعیت همچنین می‌تواند خطر عوارض بارداری را افزایش دهد.

زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دو برابر بیشتر از زنانی که این بیماری را ندارند، نوزاد خود را زودتر به دنیا می‌آورند. آن‌ها همچنین در معرض خطر بیشتری برای سقط جنین، فشار خون بالا و دیابت بارداری هستند.

با این حال، زنان مبتلا به PCOS می‌توانند با استفاده از درمان‌های باروری که تخمک گذاری را بهبود می‌بخشد باردار شوند. کاهش وزن و کاهش سطح قند خون می‌تواند شانس شما را برای داشتن یک بارداری سالم افزایش دهد.

تشخیص تنبلی تخمدان

چگونه PCOS تشخیص داده می‌شود؟ راه‌های مختلفی برای تشخیص تنبلی تخمدان وجود دارد. از جمله این راه‌ها به موارد زیر اشاره می‌کنیم:

معاینه و آزمایشات پزشکی

پزشکان به طور معمول سندرم تخمدان پلی کیستیک را در زنانی که حداقل دو مورد از این سه علامت را دارند، تشخیص می‌دهند:

• سطوح بالای آندروژن
• سیکل‌های قاعدگی نامنظم
• کیست در تخمدان‌ها

پزشک شما همچنین باید بپرسد که آیا علائمی مانند آکنه، رشد موهای صورت و بدن و افزایش وزن داشته اید یا خیر.

معاینه لگن

معاینه لگن، نیز می‌تواند هر گونه مشکل در تخمدان‌ها یا سایر قسمت‌های دستگاه تناسلی شما را بررسی کند. در طول این آزمایش، پزشک با معاینه داخل واژن با دست ، هرگونه رشد در تخمدان‌ها یا رحم را بررسی می‌کند.

آزمایش خون

آزمایش خون سطوح بالاتر از حد طبیعی هورمون‌های مردانه را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول، انسولین و تری گلیسیرید برای ارزیابی خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط مانند بیماری قلبی و دیابت انجام شود.

سونوگرافی

سونوگرافی، از امواج صوتی برای بررسی فولیکول‌های غیرطبیعی و سایر مشکلات مربوط به تخمدان‌ها و رحم استفاده کرده ومشکلات مربوط به تخمدان پلی کیستیک را بررسی می‌کند.

درمان تنبلی تخمدان

درمان PCOS معمولاً با تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن، رژیم غذایی و ورزش شروع می‌شود. از دست دادن وزن اضافی بدن می تواند به تنظیم چرخه قاعدگی و بهبود علائم PCOS کمک کند. کاهش وزن همچنین نتایج مثبت زیر را به دنبال دارد:

• بهبود سطح کلسترول
• کاهش انسولین
• کاهش خطر بیماری قلبی و دیابت

آن‌چه از مقاله تنبلی تخمدان آموختیم:

متاسفانه امروزه بیشترین علت تنبلی تخمدان(PCOS) که در سال‌های باروری خانم‌ها ممکن است اتفاق بیفتد، چاقی، اضافه وزن و سبک تغذیه نامناسب است. این بیماری می‌تواند چرخه‌های قاعدگی زنان را مختل کرده و باردار شدن را سخت‌تر کند. مداخلات سبک زندگی تغذیه‌ای صحیح، اولین درمانی است که پزشکان برای PCOS توصیه می‌کنند و اغلب به خوبی جواب می‌دهند. تغییرات سبک زندگی موثر واقع نشد، داروها نیز یک گزینه هستند.

• منابع:
• healthline.com
• mayoclinic.org