عرق کاسنی برای لاغری و کاهش وزن واقعا مفید است؟

کاسنی هم از نظر ظاهری و هم به لحاظ تقویتی و دارویی، در طب سنتی، گیاه شگفت‌انگیزی محسوب می‌شود. از یکسو گل‌های ظریف و آبی‌رنگش لطافت رویایی و شاعرانه این گیاه را تداعی می‌کند و ازسوی دیگر، خواص و ریزمغذی‌های شفادهنده‌اش، نشان از قدرت پنهان آن دارد. مطالعات نشان می‌دهند عرق کاسنی برای لاغری مفید است.

ریشه کاسنی توانایی تنظیم اشتها و کاهش گرسنگی را دارد و با ‌این روش می‌تواند منجربه کاهش‌وزن شود. به‌نظر می‌رسد فیبر ریشه کاسنی، تخلیه معده را کند نموده و سیگنال‌های اشتها را در مغز سرکوب می‌کند و طی این فرایند به افراد کمک می‌کند تا کمتر احساس گرسنگی کنند.

ازسوی‌دیگر، اینولین موجود در عرق کاسنی نیز در بهبود عملکرد روده و تنظیم اشتها نقش مهمی دارد. این مقاله نگاهی کامل‌تر به فواید و عوارض مصرف عرق کاسنی برای لاغری، ارزش غذایی عرق کاسنی، میزان و زمان مصرف آن و تمام جزئیات مربوط به اثرات این نوشیدنی گیاهی بر کاهش‌وزن خواهد داشت.

ارزش غذایی عرق کاسنی

عرق کاسنی حاوی ریزمغذی‌های ارزشمندی، مانند کلسیم، فسفر، پتاسیم، فولات، منیزیم، ویتامین C، ویتامین B6، ویتامین K، ویتامین A و منگنز است. طبع این عرق گیاهی، سرد و تر بوده و برای افراد گرم مزاج به‌ویژه در فصل تابستان یک نوشیدنی فرح‌بخش و گوارا محسوب می‌شود. همچنین، ریشه کاسنی منبع خوبی از اینولین به‌شمارمی‌رود. اینولین نوعی فیبر پری‌بیوتیک است که به کاهش وزن و بهبود سلامت روده کمک می‌کند.

آیا عرق کاسنی لاغر می‌کند؟

شواهد تجربی و علمی حاکی از آن هستند که عرق کاسنی برای لاغری و کاهش‌وزن مفید است. یکی از خواص جالب اینولین موجود در عرق کاسنی این است که بدون هضم از بدن عبور کرده و باکتری‌های روده را تغذیه می‌کند. به‌این‌ترتیب، اینولین می‌تواند به تقویت و بهبود هضم صحیح در روده کمک نموده و یبوست را نیز کاهش دهد.

عرق کاسنی با پاکسازی روده به دفع سموم از بدن، کاهش اشتهای کاذب و لاغرشدن صحیح کمک می‌کند. در یک مطالعه 4 هفته‌ای روی 44 بزرگسال مبتلابه یبوست مشخص شد که مصرف 12 گرم اینولین کاسنی در روز، باعث نرم‌شدن مدفوع و افزایش قابل توجه دفعات حرکت روده شد.

البته باید به‌خاطر داشت که بیشتر مطالعات کنونی روی اینولین موجود در کاسنی متمرکز شده‌اند و به تحقیقات بیشتری درمورد عصاره آن نیاز است. اما فیبر ریشه کاسنی از راه‌های دیگر نیز به‌راحتی به رژیم غذایی راه پیدا می‌کند. درواقع، ممکن است همین الان بدون این‌که متوجه شوید، درحال استفاده آن به‌عنوان یک افزودنی در غذاهای بسته‌بندی شده باشید.

اینولین به‌دلیل خواص ژل‌مانند و طعم شیرین خود، برای افزایش محتوای فیبر یا به‌عنوان جایگزین قند یا چربی در برخی محصولات استفاده می‌شود. یک مطالعه 12 هفته‌ای روی 48 بزرگسال دارای اضافه‌وزن نیز مشخص کرد که مصرف 21 گرم در روز اولیگو فروکتوز مشتق شده از کاسنی (که بسیار شبیه به اینولین است)، منجربه کاهش قابل توجه 1کیلوگرم از وزن بدن شد. این مطالعه همچنین نشان داد اولیگو فروکتوز به کاهش سطح گرلین (هورمون تحریک احساس گرسنگی) کمک می‌کند.

شواهد تجربی و علمی حاکی از آن هستند که عرق کاسنی برای لاغری و کاهش‌وزن مفید است.

فواید مصرف عرق کاسنی برای لاغری

دلایل زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد مصرف عرق کاسنی برای لاغری بسیار مفید است. از جمله این دلایل، می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

حمایت از سیستم ایمنی بدن

از آن‌جایی که بخش زیادی از ایمنی بدن به کارکرد صحیح روده بستگی دارد، بنابراین مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای حمایت‌کننده از کارکرد روده، به‌ویژه در هنگام لاغری و کاهش‌وزن بسیار ضروری است. سلامت روده می‌تواند بدن را در برابر شرایط آلرژیک مانند اگزما نیز محافظت کند.

کاهش سطح کلسترول ناسالم بدن

مصرف منظم عرق کاسنی می‌تواند به کاهش کلسترول بالا کمک کند. نوشیدن روزانه نصف فنجان عرق کاسنی در کاهش لیپوپروتئین با چگالی بالا (کلسترول بد LDL) موثر است و به‌این‌ترتیب بر کاهش وزن و چاقی نیز اثر می‌گذارد.

سایز لباساتو
با رژیـــم ما
کوک کـــنهمین الان ثبت نام کن

تقویت عضلات

یکی از ریزمغذی‌های مفید عرق کاسنی، پتاسیم است که می‌تواند به ریکاوری عضلات پس از تمرینات شدید ورزشی کمک کند. پتاسیم جزء ثابت پودرهای پروتئینی ورزشی است و در تعادل سدیم بدن و کمک به سیستم قلبی – عروقی نقش دارد. مصرف عرق کاسنی در کنار رژیم‌های لاغری، می‌تواند به تعادل الکترولیتی و جلوگیری از تحلیل‌رفتن عضلات کمک کند.

تقویت استخوان‌ها

یکی از اندام‌هایی که در زمان لاغری تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد، استخوان‌ها هستند که ممکن است دچار پوکی و تحلیل شوند. کلسیم موجود در عرق کاسنی علاوه‌بر حمایت از استحکام دندان‌ها و استخوان‌ها، به تقویت عملکرد اعصاب در این دوره نیز کمک می‌کند.

کلسیم موجود در عرق کاسنی، از استحکام دندان‌ها و استخوان‌ها حمایت می‌کند.

سلامت دستگاه گوارش

عرق کاسنی به علت طبع خنک و فیبر فراوان خود، می‌تواند به سلامت دستگاه گوارش کمک قابل توجهی بکند. این نوشیدنی طبی، با حمایت و پشتیبانی از سلامت میکروبیوم روده توسط اینولین خود، می‌تواند غلظت انواع خاصی از باکتری‌های سالم را در روده بزرگ افزایش دهد.

در یک مطالعه کوچک، نوشیدن 300 میلی‌لیتر (یک لیوان بزرگ) عرق کاسنی به‌طور روزانه و به‌مدت 4 هفته به‌طور قابل توجهی نظم روده را بهبود داد. به‌نظر می‌رسد فیبر موجود در کاسنی با کندکردن سرعت تخلیه معده، سیگنال‌های اشتها را در مغز سرکوب نموده و به کاهش‌وزن کمک می‌کند. یک مطالعه کاهش وزن روی 44 فرد مبتلابه پیش دیابت که همگی از یک متخصص تغذیه مشاوره دریافت می‌کردند، نشان داد گروهی که مکمل‌های اینولین را به‌مدت 18 هفته مصرف کرده بودند، 7.6 درصد از وزن بدن خود را کاهش دادند.

علاوه‌براین، اینولین سطح گلوکز و انسولین را نیز بعد از غذا در افراد با وزن متوسط و اضافه‌وزن کاهش می‌دهد. برخی دیگر از تحقیقات نشان می‌دهند مصرف 8 گرم فیبر ریشه کاسنی در روز باعث بهبود جذب می‌شود. فیبر ریشه کاسنی با ایجاد محیط اسیدی‌تر در روده بزرگ، باعث افزایش سطح جذب موادمغذی و اتصال پروتئین‌های بیشتر به کلسیم شده و گرسنگی را کاهش می‌دهد.

روش مصرف عرق کاسنی برای لاغری

فیبر کاسنی یا همان اینولین، نوعی فیبر محلول است که طعم آجیلی و چوبی آن موردپسند طیف وسیعی از سرآشپزهای دنیا برای استفاده در غذاها و نوشیدنی‌ها، ازجمله قهوه، چای، محصولات پخته‌شده و تنقلات است. تفاوت بین فیبر نامحلول و فیبر محلول در این است که فیبر نامحلول به حجیم‌شدن مدفوع کمک می کند و در بخش تفاله‌مانند میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. اما فیبر محلول آب را جذب می‌کند تا ماده‌ای ژل‌مانند در طول هضم ایجاد شده و باعث حرکت روده‌ها شود.

همچنین، فیبر محلول به جذب اسیدهای چرب و کاهش وزن نیز کمک می‌کند. افرادی که به دنبال کاهش مصرف کافئین خود هستند یا به کافئین حساسیت دارند، می‌توانند از ریشه کاسنی بوداده و آسیاب شده به‌عنوان جایگزین قهوه استفاده کنند و یا به روشی ساده‌تر، یک قاشق غذاخوری عرق کاسنی را در فنجان قهوه خود بریزند و میل کنند. برخی دیگر از روش‌های مصرف عرق کاسنی برای لاغری شامل موارد زیر است:

عرق شاه‌تره و عرق کاسنی برای لاغری

استفاده از عرق کاسنی و شاه‌تره در طب سنتی، یک روش بسیار قدیمی و رایج است که با متعادل‌کردن طبع این دو نوشیدنی گیاهی به سلامت کبد، پوست و کمک به کاهش وزن می‌انجامد. کافیست روزانه یک فنجان از مخلوط مساوی این دو نوشیدنی را میل کرده و منتظر دیدن نتایج خوب آن در کنار رژیم غذایی اصولی و ورزش باشید.

دمنوش ریشه و گل کاسنی برای لاغری

کمی ریشه و گل کاسنی را به همراه یک تکه کوچک چوب دارچین در یک لیوان آب‌جوش ریخته و پس از چند دقیقه که دم کشید، آن را صاف کرده و میل کنید. این روش برای افرادی که دمنوش‌ها را به عرقیجات گیاهی ترجیح می‌دهند، راه مناسبی است.

دمنوش ریشه و گل کاسنی برای لاغری مفید است.

لاته شیر طلایی و عرق کاسنی برای لاغری

هندی‌ها به زردچوبه علاقه خاصی دارند و نوعی نوشیدنی نیروزا و مقوی به نام شیرطلایی را با مخلوط‌کردن شیر و زردچوبه برای کمک به سلامت بدن تهیه کرده و می‌نوشند. زردچوبه به‌طورکلی برای کاهش التهاب مفید است، درحالی‌که اینولین موجود در کاسنی وظیفه حمایت از روده را انجام می‌دهد.

زمانی که یک قاشق مرباخوری پودر زردچوبه به یک لیوان شیر درحال جوش اضافه شده و پس از کمی سرد‌شدن یک قاشق غذاخوری عرق کاسنی برای لاغری نیز به آن افزوده شود، معجونی سحرآمیز برای کمک به کاهش‌وزن و کاهش التهاب خواهد ساخت.

پودینگ کاسنی برای لاغری

برای تهیه این پودینگ، کافیست به یک لیوان شیر، یک قاشق غذاخوری آرد ذرت، یک قاشق غذاخوری عرق کاسنی و کمی شربت افرا بیفزایید و روی شعله آن‌قدر حرارت دهید تا کمی غلیظ و فرنی‌مانند شود و سپس نوش جان کنید.

میزان مصرف عرق کاسنی برای لاغری

تخمین زده می‌شود در دوران ماقبل تاریخ – زمانی که اجداد ما سبزیجات بیشتری می‌خوردند و ریشه‌ها را می‌جویدند – به‌طور معمول روزانه حدود 135 گرم اینولین مصرف می‌کردند. البته این مقدار با توجه به عادات گوارشی کنونی ما توصیه نمی‌شود. اما ما می‌توانیم با مصرف مقدار کمتری کاسنی به فرم‌های عرقیجات، دمنوش‌ها یا استفاده در غذاها، همچنان به سلامت خود کمک کنیم. گاهی فیبر کاسنی ممکن است درصورت زیاده‌روی درمصرف، باعث ایجاد گاز و نفخ شود.

به‌همین دلیل، پژوهش‌ها معمولا 10 گرم اینولین در روز را به‌عنوان یک دوز استاندارد پیشنهاد می‌کنند. اما هنوز هیچ دوز رسمی استانداردی برای مصرف عرق کاسنی برای لاغری وجود ندارد. مصرف 5 گرم اینولین در روز به تقویت رشد پروبیوتیک بیفیدوباکتری در روده کمک می‌کند و برای جذب بهتر کلسیم، بهتر است 8 گرم یا بیشتر در روز اینولین دریافت شود که مقادیری از آن می‌تواند از طریق عرق کاسنی به‌دست آید. درمجموع، نوشیدن نصف فنجان عرق کاسنی حل شده در یک فنجان آب، برای جلوگیری از یبوست مناسب به نظر می‌رسد، اما افرادی که سردمزاج یا بلغمی هستند، باید در این خصوص با متخصص تغذیه مشورت کنند.

زمان مصرف عرق کاسنی برای لاغری

بهترین زمان برای مصرف عرق کاسنی، در هنگام صبح و قبل از خوردن صبحانه است تا اثرات خود را برای کاهش‌وزن نشان دهد.

بهترین زمان برای مصرف عرق کاسنی، در هنگام صبح و قبل از خوردن صبحانه است.

عوارض مصرف عرق کاسنی برای لاغری

اینولین موجود در عرق کاسنی مانند هر فیبر دیگر، اگر خیلی سریع یا به مقدار زیاد مصرف شود، می‌تواند باعث ایجاد گاز، نفخ و درد شکم شود. بسیاری از افرادی که از ناراحتی گوارشی شکایت کرده‌اند، متوجه نمی‌شوند روزانه چقدر اینولین مصرف می‌کنند. اکثر آن‌ها حتی در مورد آن چیزی نشنیده‌اند.

البته اینولین در بسیاری از غذاهای دیگر نیز به جز کاسنی وجود دارد که باید موردبررسی قرار بگیرند. با این‌حال مانند هر غذای فیبری دیگر، توصیه می‌شود برای پیشگیری از بروز عوارض، مصرف عرق کاسنی از میزان کم شروع شده و به آرامی افزایش یابد. درغیر این‌صورت، ممکن است فرد، دچار یبوست یا اسهال شود.

علاوه‌براین، افزایش مصرف کل مایعات همزمان با مصرف عرق کاسنی، به پردازش و هضم فیبر موجود در آن کمک می‌کند. برای افرادی که مشکلات گوارشی جدی دارند یا در حال گذراندن دوران نقاهت پس از برخی بیماری‌ها هستند، نوشیدن این عرق گیاهی مناسب نیست و باید با پزشک مشورت شود.

ازسوی‌دیگر، فروکتولیگوساکارید نیز از فیبر ریشه کاسنی (یک فیبر غذایی طبیعی که با کمک آب داغ از گیاه کاسنی استخراج می‌شود) به‌دست می‌آید و در فرایند لاغری دخالت دارد. اینولین همچنین در مقادیر کمتر، در گندم کامل و برخی سبزیجات و میوه‌ها مانند مارچوبه، سیر و موز یافت می‌شود.

اینولین با زنجیره طولانی‌تر، طعمی کرمی داشته و اغلب برای کمک به کاهش محتوای چربی در محصولات استفاده می‌شود. اما اینولین با زنجیره کوتاه (FOS) طعمی تقریبا شیرین دارد که برای کمک به کاهش استفاده از قندهای مصنوعی و به‌عنوان جایگزین شکر در غذاها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. در محتوای مکمل‌های اینولین و برخی غذاها و نوشیدنی‌ها از ترکیبی از اینولین با زنجیره کوتاه و بلند استفاده می‌شود. این ترکیبات معمولاً در تحقیقات نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

همان‌طور که در بالاتر گفته شد، مصرف بیش‌ازحد یا سریع عرق کاسنی برای لاغری، می‌تواند منجربه ناراحتی گوارشی شود؛ البته این ناراحتی می‌تواند با هر فیبری اتفاق بیفتد. فیبر کاسنی با عبور از روده کوچک و تخمیر توسط باکتری‌های روده بزرگ عملکرد خود را انجام می‌دهد. علاوه‌براین، به‌نظر می‌رسد برخی از افراد نسبت به سایرین نسبت به اینولین و FOS حساس‌تر هستند و به همین دلیل، ممکن است نیاز به محدود‌کردن مصرف خود داشته باشند.

البته اینولین فواید گوارشی خاصی نیز دارد. تحقیقات نشان داده است مصرف ترکیبی از اینولین با زنجیره کوتاه و بلند، باعث کاهش ناراحتی روده و کاهش یبوست می‌شود، چون فیبر اینولین مقدار بیفیدوباکترهای مفید و باکتری‌های لاکتوباسیل را در روده افزایش می‌دهد. انجمن ایمنی غذای اروپا نیز با تایید این ادعا، اشاره کرده است که مصرف روزانه حداقل 12 گرم اینولین یا FOS کاسنی یبوست را کاهش می‌دهد.

نوشیدن روزانه نصف فنجان عرق کاسنی برای لاغری و درمان بسیاری از بیماری‌های مربوط به گوارش، کبد و پوست مفید است. این نوشیدنی گیاهی با دارا بودن ریزمغذی‌هایی مانند انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی از قبیل پتاسیم، کلسیم، فسفر و اسید فولیک، می‌تواند به بهبود سیستم ایمنی بدن طی رژیم‌های لاغری کمک نموده و با سرکوب‌کردن سیگنال‌های اشتها در مغز، مانع از گرسنگی زودهنگام شود. همچنین، این عرق گیاهی با طبع سرد و خنک خود برای افراد گرم‌مزاج بسیار مفید است.

اینولین موجود در کاسنی که نوعی فیبر ژل‌مانند و محلول در آب است، بیشترین نقش را در بهبود عملکرد باکتری‌های مفید روده و کاهش یبوست دارد. این موضوع می‌تواند به کند‌کردن عمل تخلیه معده و ایجاد احساس سیری نیز کمک نموده و باعث لاغری شود.

دستورالعمل برخی از روش‌های مصرف عرق کاسنی، مانند مصرف همزمان عرق کاسنی و عرق شاه‌تره، دمنوش ریشه و گل کاسنی، لاته شیرطلایی و عرق کاسنی و پودینگ کاسنی در این مقاله برای کمک به کاهش‌وزن ارائه شده است. باید توجه داشت مصرف بیش از حد یا سریع عرق کاسنی برای لاغری می‌تواند باعث ایجاد نفخ و دل‌درد شود و برای افراد مبتلابه اختلالات گوارشی مضر است.

منبع: +++

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.