در این مقاله با خواص هندوانه ابوجهل آشنا خواهیم شد؛ هنداونه‌ای که ممکن است برخی ها نام آن را تا به حال نشنیده باشند و از فوایدش آگاه نباشند. ظاهر این هندوانه تقریبا مشابه هندوانه اصلی است اما در ابعاد کوچکتر.
بسیاری از میوه ها و سبزیجاتی و گیاهانی که می‌خوریم می‌توانند خاصیت درمانی نیز داشته باشند بعضی از آنها خوش طعم هستند و بعضی را اصلا نمی‌دانید قابل خوردن هستند یا خیر یکی از این موارد هندوانه ابوجهل است که مخصوصا در آسیا شناختاه شده تر است و از آن استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم هرآنچه لازم است درباره خواص هندوانه ابوجهل بدانید را در اختیارتان قرار دهیم.
هندوانه ابوجهل چیست؟
حنظل (Citrullus colocynthis) یا هندوانه ابوجهل گیاهی است که در شرق آسیا رشد میکند. این گیاه نام های متفاوتی دارد از جمله حنضل، هندوانه ابوجهل، خیار تلخ، سیب تلخ، کدوی صحرایی، اگوسی، تاک سدوم و کدوی وحشی.
میوه آن شبیه یک هندوانه کوچک است و حاوی مواد شیمیایی خطرناکی به نام کوکوربیتاسین ها است. این مواد شیمیایی برای معده و روده بسیار تحریک کننده هستند.
در واقع هندوانه ابوجهل گیاهی با ساقه های کرک دار از خانواده کدو (Cucurbitaceae)است در خاک های شنی، ساحلی یا بیابانی رشد میکند و معمولاً به صورت رویشی گسترش می‌یابد. این گیاه دارای گل های کوچک، زرد مایل به سبز کم‌رنگ، پیچک های چنگالی و برگ های کرک دار و عمیقاً بریده شده است. میوه های گرد زرد یا سبز آن طعم تلخی دارند و یک ملین قوی تولید می‌کنند که گاهی در طب عامیانه استفاده می‌شود.
با وجود نگرانی های جدی در مورد ایمنی مردم از هندوانه ابوجهل برای بهبود دیابت، کلسترول بالا، بیماری کبد و سایر بیماری ها استفاده می‌کنند اما هیچ مدرک علمی خوبی برای تأیید این کاربردها وجود ندارد. جالب است بدانید در سال ۱۹۹۱ به دلیل نگرانی های ایمنی برای انسان هندوانه ابوجهل توسط سازمان بهداشت جهانی FDA ممنوع اعلام شد.
در داخل میوه، پالپ اسفنجی شکلی وجود دارد که حاوی تعداد زیادی دانه است که به صورت محلی به عنوان هیبید شناخته می‌شوند. دانه ها خاکستری و به طول ۵ میلی متر و عرض ۳ میلی متر هستند. آنها خوراکی هستند اما به طور مشابه تلخ با طعم آجیلی و سرشار از چربی و پروتئین هستند.
روغن آن شامل ۶۷ تا ۷۳ درصد اسید لینولئیک، ۱۰ تا ۱۶ درصد اسید اولئیک، ۵ تا ۸ درصد اسید استئاریک و ۹ تا ۱۲ درصد اسید پالمیتیک است. علاوه بر این، دانه‌ها حاوی مقدار زیادی آرژنین، تریپتوفان و اسیدهای آمینه حاوی گوگرد هستند. مصرف چنین میوه ای در برنامه غذایی روزانه برای همه توصیه نمی‌شود و باید حتما با مشورت پزشک متخصص باشد.
رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمی‌ذاره. کافیه همین الان تصمیم بگیری که می‌خوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.
آیا هندوانه ابوجهل همان هندوانه کوهی است؟
معمولا هندوانه ابوجهل با هندوانه کوهی اشتباه گرفته می‌شود و دلیلش هم این است که هر دو از گیاهان خود رو هستند. اگر بخواهیم دقیق تر برایتان توضیح دهیم هندوانه کوهی نام دقیق یک گونه مشخص نیست و اصطلاحی کلی برای گیاهان مشابه در طبیعت است و هندوانه ابوجهل یکی از این گونه ها به حساب می‌آید. از دیگر گونه های هندوانه کوهی می‌توان به هندوانه وحشی، بادمجان کوهی، دَک، باکو، داغ قارپوزی، خیاروک، لَگَجی، لگجین، لیجین، لیجون و کبرک درخت اَصَف اشاره کرد.
خواص هندوانه ابوجهل
اصلی ترین خواص هندوانه ابوجهل عبارتند از:
ملین و کمک کننده به هضم
هندوانه ابوجهل به عنوان یک ملین محرک عمل میکند و با افزایش حرکات روده و بهبود عملکرد دستگاه گوارش به رفع یبوست کمک میکند. از این گیاه برای درمان مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه و گاستروانتریت نیز استفاده شده است.
خواص ضد دیابتی
مطالعات نشان می‌دهد که هندوانه ابوجهل ممکن است با کاهش سطح قند خون و HbA1c ( نشانگر کنترل طولانی مدت گلوکز ) به کنترل دیابت نوع ۲ کمک کند. البته اگر دیابت دارید هرگز خودسرانه از این هندوانه استفاده نکنید!
ضد التهاب و تسکین درد
این گیاه به صورت عصاره برای کاهش درد و بهبود آسیب عصبی و عضلانی استفاده می‌شود و به طور بالقوه برای شرایطی مانند آرتروز یا نوروپاتی مفید است. اما به دلیل عوارضی که دارد معمولا در فرآورده های دارویی و به صورت رقیق شده استفاده می‌شود.
اثرات آنتی اکسیدانی
هندوانه ابوجهل حاوی ترکیباتی با خواص آنتی اکسیدانی است که ممکن است بدن را در برابر استرس اکسیداتیو و بیماری های مزمن محافظت کند. با این وجود مصرف خودسرانه آن توصیه نمی‌شود.
کاربردهای سنتی
در طب سنتی باستان هندوانه ابوجهل برای درمان التهاب، اختلالات کبدی و به عنوان مسکن استفاده می‌شد. بیشتر کاربردهای آن موضعی است. به همین دلیل با درمان بیماری های پوستی مرتبط بوده است.
از نظر تاریخی از آن برای درمان موارد زیر استفاده شده است:
- قطران استخراج شده از هندوانه ابوجهل برای درمان اگزما و زخم های مزمن استفاده می‌شود.
- دانه روغنی هندوانه ابوجهل برای درمان گال، شوره سر و آلوپسی آره آتا مفید است.
- یک محقق به طور علمی ثابت کرده است که میتواند تبخال را در عرض پنج روز درمان کند.
- قطران هندوانه ابوجهل به عنوان دافع کنه های آویزان روی پوست دام، طیور و پرندگان استفاده می‌شود.
- خمیر و دانه های هندوانه ابوجهل در درمان التهاب سینه، چشم، مثانه و بواسیر کمک میکند.
- همچنین به عنوان ملین و در درمان فلج صورت، همی پلژی ( یک بیماری سیستم عصبی ) و میگرن استفاده می‌شود.
- میوه هندوانه ابوجهل در درمان سیاتیک، آرتروز و درد ران و کمر مفید بوده است.
- در برخی کشورها این هندوانه را روی آتش گرم می‌کنند و به صورت ضماد روی قسمت آلوده بدن قرار می‌دهند.
- مشخص شده است که خاکستر هندوانه ابوجهل، عنبیه چشم را ترمیم کرده و قرمزی چشم را از بین می‌برد.
- برگ های هندوانه ابوجهل به توقف خونریزی کمک می‌کنند.
- یکی دیگر از رازهای درمانی هندوانه ابوجهل این است که به درمان جذام و ناشنوایی و زردی کمک میکند.
- برخی از زنان از آن برای سیاه کردن موهای خود و کند کردن روند سفید شدن مو استفاده می‌کنند.
- خواص هندوانه ابوجهل به عنوان درمانی برای یبوست مزمن، تقویت حرکات روده، تسهیل هضم و کاهش نفخ معده استفاده می‌شود.
آیا هندوانه ابوجهل به لاغری هم کمک میکند؟
بر اساس تحقیقات موجود، هندوانه ابوجهل ممکن است تا حدودی پتانسیل کمک به کاهش وزن را داشته باشد اما به دلیل نگرانی های قابل توجه در مورد ایمنی توصیه نمی‌شود.
شواهد اثرات کاهش وزن خواص هندوانه ابوجهل عبارتند از:
- مطالعات حیوانی خواص ضد چاقی را نشان می‌دهند: مطالعات انجام شده روی موش های چاق نشان داد که مکمل روغن کولوسینث منجر به کاهش وزن بدن، بهبود پروفایل لیپیدی و کنترل بهتر گلوکز می‌شود. مشخص شد که عصاره ها با تأثیر بر تمایز آدیپوسیت‌ها ( سلول‌های چربی ) تجمع چربی را سرکوب می‌کنند.
- مکانیسم ها: هندوانه ابوجهل ممکن است از طریق تأثیر بر ژن‌هایی مانند PPARγ و SREBP-1c به تنظیم متابولیسم و کاهش ذخیره چربی کمک کند. استفاده سنتی از آن به عنوان ملین ممکن است منجر به کاهش وزن موقت ناشی از از دست دادن آب و کاهش جذب کالری شود.
طریقه مصرف هندوانه ابوجهل
هندوانه ابوجهل حاوی یک ماده قوی و سمی است که نگرانی های جدی در مورد ایمنی آن وجود دارد به خصوص در صورت استفاده نادرست. خود درمانی با آن به خصوص برای کاهش وزن توصیه نمی‌شود. قبل از در نظر گرفتن استفاده از آن همیشه با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی واجد شرایط یا پزشک طب سنتی مشورت کنید:
- هندوانه ابوجهل به اشکال مختلفی استفاده می‌شود، عمدتاً در فرآورده های بسیار رقیق شده یا به عنوان بخشی از محصولات فرموله شده.
- گلوله های هومیوپاتی ( رایج‌ترین شکل ) این مستندترین روش در منابع است که در آن هندوانه ابوجهل در فرآورده های هومیوپاتی بسیار رقیق‌شده استفاده می‌شود .
هندوانه ابوجهل را به صورت خشک شده، له شده و یا مستقیم در شکل میوه استفاده می‌کنند اما به خاطر وجود مواد سمی توصیه می‌کنیم خود سرانه این کار را نکنید.
میزان مصرف هندوانه ابوجهل
اگر آن را به صورت گلوله های هومیوپاتی ( قرص زیر زبانی ) استفاده می‌کنید میزان دوز مصرفی متفاوت خواهد بود. معمولاً به بزرگسالان توصیه می‌شود که ۵ تا ۱۰ قرص را ۳ بار در روز زیر زبان خود حل کنند تا علائم تسکین یابد. این قرص‌ها باید در دهان حل شوند، نباید جویده شوند و نیازی به آب ندارند.
در صورتی که هندوانه ابوجهل را به عنوان مکمل‌های خوراکی ( طب سنتی ) استفاده می‌کنید، روزانه ۳۰۰ میلی‌گرم ( ۱۰۰ میلی‌گرم سه بار در روز ) توصیه می‌شود. با این حال باز هم یک پزشک باید درباره دوز مصرفی نظر بدهد. دوزها باید بسیار کم و با دقت اندازه گیری می‌شوند، دوز درمانی معمول کسری از یک گرم است.
در صورت مصرف موضعی هندوانه ابوجهل دوز خاصی در نظر گرفته نشده اما باز هم مقدار استفاده را پزشک باید تشخیص دهد.
عوارض مصرف هندوانه ابوجهل
هندوانه ابوجهل گیاهی بسیار سمی با خطرات شدید و بالقوه تهدید کننده زندگی است به خصوص در صورت استفاده نادرست. برخی از این عوارض عبارتند از:
- آسیب دستگاه گوارش: حتی دوزهای کم نیز می‌توانند باعث تحریک و التهاب شدید معده و پوشش روده شوند. علائم شایع عبارتند از: اسهال خونی ( هماتوشزی )، گرفتگی شدید شکم و قولنج و تهوع و استفراغ.
- آسیب کلیه و مجاری ادراری: میتواند منجر به آسیب کلیه، ادرار خونی ( هماچوری ) و احتمالاً نارسایی کلیه شود.
- عدم تعادل الکترولیت و کم آبی بدن: اثر ملین قوی آن باعث اسهال شدید می‌شود که منجر به از دست دادن خطرناک مایعات و پتاسیم می‌شود. این میتواند منجر به ضعف عضلانی، آریتمی قلبی و حتی فلج شود.
- سمیت کبدی: شواهدی از آسیب کبدی بالقوه ( سمیت کبدی ) در اثر استفاده وجود دارد.
- مصرف بیش از حد کشنده: در موارد شدید مصرف بیش از حد منجر به مرگ شده است به ویژه در افراد آسیب پذیر مانند کودکان یا افرادی که از قبل بیماری های زمینه ای داشته اند.
چه کسانی نباید هندوانه ابوجهل مصرف کنند؟
همانطور که اشاره شد هندوانه ابوجهل یا هندوانه تلخ در خود ترکیبات سمی دارد بنابراین علاوه بر میزان استفاده باید بدانید شرایط مصرف را دارید یا خیر. این افراد به هیچ وجه از میوه ابوجها استفاده نکنند:
- خانم های باردار و شیرده: کاملاً حطرناک است. از نظر تاریخی برای سقط جنین استفاده می‌شده است و میتواند باعث سقط جنین یا نقص مادرزادی شود.
- کودکان: حتی مقادیر کم آن بسیار خطرناک است و میتواند کشنده باشد.
- افراد مبتلا به اختلالات کلیوی یا گوارشی: مانند بیماری التهابی روده (IBD)، زخم معده یا بیماری کلیوی.
- افرادی که دارو مصرف می‌کنند: به خصوص رقیق کننده های خون ( مانند وارفارین ) زیرا اسهال میتواند اثر آنها و خطر خونریزی را افزایش دهد.
- افراد مبتلا به عدم تعادل الکترولیت: زیرا ترکیبات تلخ آن میتواند باعث تغییرات ناخواسته در سطح الکترولیت‌های بدن شود. این نوسانات ممکن است به مشکلات قلبی و عصبی منجر شود و وضعیت بیمار را وخیم‌تر کند.
کلام آخر
خواص هندوانه ابوجهل در طب سنتی اهمیت زیادی دارد، اما نباید تصور کرد چون یک گیاه است، مصرف آن بدون خطر است. برخی گیاهان ترکیبات فعالی دارند که در صورت استفاده نادرست یا دوز بالاتر از حد مجاز، می‌توانند مشکلات جدی ایجاد کنند. بنابراین، اگر قصد استفاده از هندوانه ابوجهل را دارید، حتماً باید زیر نظر فردی متخصص و آگاه انجام شود.
سوالات متداول مقاله خواص هندوانه ابوجهل:
۱-آیا هندوانه ابوجهل مسموم کننده است؟
بله در صورت استفاده خود سرانه مسموم خواهید شد.
۲-چگونه تلخی هندوانه ابوجهل را بگیریم؟
این کار معمولا با شستشو، جوشاندن و اضافه کردن نمک یا سرکه انجام می‌شود.
۳-آیا مصرف هندوانه ابوجهل در بارداری مجاز است؟
خیر به هیچ عنوان مجاز نیست چون میتواند موجب سقط یا مشکلات مادرزادی جنین شود.
منابع:
سلام خسته نباشید خدمت شما بنده بعد از زیمان آخرم که سزارین بود متاسفانه دچار یبوست شدم والان حدود ۴ سال که این کپسول هارو مصرف میکنم هندونه عبوجهل دچار معد درد شدید دکتر لطف بفرمائید بگید من باید چیکار دنبال درمان برای یبوست خیلی رفتم ولی متاسفانه خوب نشدم بایو چیکار کنم بسیار بسیار سپاسگزارم از شما بزرگوار 🙏🙏
سلام سلامت باشید عزیزم باید ملیتهای مختلف امتحان کنید به طور منظم پیاده روی کنید
شکم وبا روغن زیتون ماساژ بدین
آب ومایعات وسبوس گندم بخورید اما مهم ترعلتشه
سلام عرض ادب .استاد مادر بنده هر روز به اندازه یک قرص هندوانه ابوجهل مصرف میکند برای ملین ان و همچنین دیابت هم دارد و متفورمین مصرف میکند ایا مصرف روزانه ان برا ملین بودن رفع یوبست خطرناک است؟
سلام عزیزم در هفته سه بار استفاده کنن چون بدن عادت میکنه وشاید دیگه بی تاثیر بشه
سلام.میخواستم درمورددیابت مصرف این دارو برای درمان دیابت بدونم.من یک دیابتیم وقندخونم بسیاربالاست…وانسولین تزریق میکنم…آیامیتونم ازین دارو (ابوجهل)استفاده کنم وچطور؟لطفا راهنماییم کنید…ممنون
سلام عزیزم تاثیر این داروها خفیف هست به مقدار کم در هفته تا دوبار استفاده کنید اماقبلشم با پزشکتون مشورت کنید