دکتر کرمانی » مجله » بیماری و درمان » یبوست
بسیاری از افراد فقط برای مدت کوتاهی یبوست را تجربه می‌کنند، اما برای برخی دیگر یبوست می‌تواند یک بیماری مزمن باشد که باعث درد و ناراحتی قابل توجهی شده و کیفیت زندگی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. عوارض یبوست هم به‌صورت جسمی و هم روانی خود را نشان داده و معمولا شامل تب، نفخ، سردرد، هموروئید، […]
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
بسیاری از افراد فقط برای مدت کوتاهی یبوست را تجربه می‌کنند، اما برای برخی دیگر یبوست می‌تواند یک بیماری مزمن باشد که باعث درد و ناراحتی قابل توجهی شده و کیفیت زندگی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. عوارض یبوست هم به‌صورت جسمی و هم روانی خود را نشان داده و معمولا شامل تب، نفخ، سردرد، هموروئید، شقاق و حتی افسردگی می‌شود. این مقاله نگاهی جامع و کامل به عوارض ناشی از یبوست، عوامل موثر در ایجاد آن و زمان خطرناک‌شدن این بیماری دارد.
یبوست یک بیماری شایع است که می‌تواند افراد را در هر سنی تحت‌تاثیر قرار دهد. در این بیماری، عمل دفع به‌طور منظم یا کامل انجام نمی‌شود. یبوست می‌تواند مدفوع را سفت و توده‌ای کند. شدت یبوست در افراد مختلف متفاوت است. یبوست می‌تواند در نوزادان، کودکان و بزرگ‌سالان رخ دهد. تخمین زده می‌شود در دنیا از هر 7 بزرگ‌سال، 1 نفر و در بریتانیا از هر 3 کودک، 1 نفر مبتلابه یبوست است. این عارضه زنان را دوبرابر بیشتر از مردان تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و در افراد مسن و دوران بارداری شایع‌تر است. عوارض یبوست، عمدتا شامل ناراحتی و تحریک هستند که می‌توانند منجر به موارد زیر شوند:
گاهی اوقات، مشکل در دفع مدفوع می‌تواند باعث عوارض جدی‌تری شود، مانند:
معجون معجزه آسای دکتر کرمانی برای رفع یبوست
یبوست معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که مدفوع خیلی آهسته در دستگاه گوارش حرکت کرده یا نتواند به‌طور موثر از رکتوم دفع شود. یبوست مزمن علل احتمالی زیادی دارد که عبارتند از:
مشکلات عصبی نیز می‌تواند بر اعصابی که باعث انقباض عضلات روده بزرگ و راست روده و حرکت مدفوع از طریق روده می‌شود، تأثیر بگذارد که عبارتند از:
هورمون‌ها به تعادل مایعات در بدن کمک می‌کنند. بیماری‌ها و شرایطی که تعادل هورمون‌ها را برهم می‌زند نیز ممکن است منجر به یبوست شود، از جمله:
عوارض یبوست هم به‌صورت جسمی و هم روانی خود را نشان می‌دهد.
علل یبوست عبارتند از:
مصرف برخی داروها، ازجمله آرام‌بخش‌ها، داروهای ضداسید، داروهای ضددرد و مخدر، برخی‌از داروهای ضدافسردگی یا داروهای کاهش فشارخون نیز می‌تواند از عوامل موثر بر ایجاد یبوست باشد.
عوارض یبوست مزمن عبارتند از:
یکی از عوارض یبوست شدید، هموروئید است.
نفخ زمانی اتفاق می‌افتد که باکتری‌های روده بزرگ از کربوهیدرات‌هایی که در مدفوع هستند، تغذیه کنند. دفع گاز در اثر یبوست ممکن است سخت‌تر شود. تغییرات رژیم غذایی مانند کاهش تعداد وعده‌ها و آهسته غذاخوردن می‌تواند به بهبود نفخ کمک کند. استفاده از یک رژیم غذایی با FODMAP کم نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. FODMAPها گروهی از قندها هستند که در موادغذایی مانند لبنیات، لوبیاها و برخی میوه‌ها یافت می‌شوند که به آنها غذاهای نفخ‌آور گفته می‌شود. این موادغذایی به‌خوبی در روده کوچک تجزیه نشده و هنگامی که به روده بزرگ می‌رسند، به سوخت برای باکتری‌ها تبدیل می‌شوند.
اگر فرد هنگام یبوست سردرد را تجربه کند، ممکن است تصور کند کندی روده مقصر است. بااین‌حال، مشخص نیست آیا سردرد نتیجه مستقیم یبوست است یا خیر!؟ حتی سردرد و یبوست ممکن است عوارض جانبی یک بیماری زمینه‌ای دیگر باشند. یبوست زمانی رخ می‌دهد که فرد کمتر از سه بار در هفته اجابت مزاج داشته و مدفوع او سفت و سخت باشد. همچنین، ممکن است در راست روده خود احساس پری داشته باشد. سردرد در هر جایی از سر می‌تواند رخ دهد و ممکن است تیز، ضربان‌دار یا کسل‌کننده باشد یا چند دقیقه یا چند روز طول بکشد. انواع مختلفی از سردرد وجود دارد، از جمله:
اما هنگامی که سردرد و یبوست خودبه‌خود بروز کنند، ممکن است جای نگرانی نباشد و به‌سادگی با کمک فیبر و آب بیشتر یا راه‌هایی برای مقابله بهتر با استرس حل شود. اما اگر سردرد و یبوست به‌طور همزمان و منظم اتفاق می‌افتد، ممکن است پای یک بیماری مزمن زمینه‌ای مانند فیبرومیالژیا درمیان باشد. بسیاری از افراد مبتلابه فیبرومیالژیا دارای سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) هستند. IBS باعث بروز دوره‌های یبوست، سردرد و اسهال می‌شود. علاوه‌براین، یبوست و سردرد ممکن است از علائم اختلالات خلقی مانند اضطراب و افسردگی باشد. در برخی موارد، یبوست و سردرد باعث ایجاد یک چرخه معیوب می‌شود. ممکن است فرد به‌دلیل یبوست استرس بیشتری داشته باشد که به نوبه خود باعث سردردهای مرتبط با آن می‌شود. همچنین، بیماری سلیاک یک اختلال خودایمنی است که در اثر عدم تحمل گلوتن ایجاد می‌شود. گلوتن پروتئینی است که در گندم، جو و چاودار یافت می‌شود. بسیاری از علائم احتمالی بیماری سلیاک، از جمله سردرد و یبوست باهم رخ می‌دهند. برخی‌از داروها نیز ممکن است باعث یبوست و سردرد شوند؛ به عنوان‌مثال، مواد افیونی به دلیل ایجاد یبوست شدید شناخته شده هستند و استفاده طولانی‌مدت از آنها ممکن است باعث سردردهای برگشتی شود.
یبوست نمی‌تواند مستقیماً باعث تب شود. طبق گفته کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده، تب پاسخی به یک بیماری یا عفونت است. بدن در هنگام تب، در تلاش است تا با ایجاد دمایی بالاتراز حد طبیعی که بقای پاتوژن‌ها را دشوار می‌کند، باکتری یا ویروس را از بین ببرد. این دمای بالاتر بدن، سیستم ایمنی را برای شروع‌به کار فعال می‌کند. ازسوی‌دیگر، طبق گفته موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK)، یبوست ناشی از حرکت کند مدفوع در روده بزرگ است. این حرکت کند می‌تواند ناشی از کم‌آبی بدن، تغییر در رژیم غذایی، کمبود ورزش یا برخی داروها باشد و منجر به تب شود. بااین‌وجود، یبوست و تب ارتباط مستقیمی با هم ندارند. بنابراین اگر تب همراه با یبوست باشد، به این معنی است که یک دلیل زمینه‌ای برای هر دو وجود دارد. افرادی که تب و یبوست دارند، نباید به تشخیص خودشان عمل کنند. وجود این دو علامت باهم آن‌قدر مستدل نیست که به تشخیص دقیق کمک کند و هرچه باشد، احتمالاً به درمان پزشکی نیاز خواهد داشت.
دیورتیکول‌ها کیسه‌های کوچک و برآمده‌ای هستند که می‌توانند در امتداد روده بزرگ ایجاد شوند. در برخی موارد، باکتری‌ها در این کیسه‌ها به دام افتاده و منجر به ایجاد عفونت و التهاب می‌شوند که به آن دیورتیکولیت می‌گویند. دیورتیکولیت علاوه بر تب، می‌تواند باعث درد ناگهانی، شدید یا خفیف در سمت چپ شکم شود که با گذشت زمان افزایش می‌یابد. پس از مراجعه به بیمارستان، احتمالاً یک معاینه کامل و حتی یک اسکن کامپیوتری (CT) برای تعیین منبع تب و یبوست تجویز خواهد شد. نتیجه نهایی این است که تب و یبوست می‌توانند همزمان رخ دهند، اما لزوماً به این معنی نیست که تب از عوارض یبوست باشد. در وض، داشتن هر دو علامت به طور همزمان معمولاً به این معنی است که یک مشکل اساسی دیگر وجود دارد. مهم‌ترین کاری که باید در این شرایط انجام شود، مراجعه فوری به پزشک است.
اگر تب همراه با یبوست باشد، به این معنی است که یک دلیل زمینه‌ای برای هر دو وجود دارد.
تصور می‌شود یبوست یکی از علل اصلی هموروئید باشد. هموروئید سیاهرگ‌هایی در کانال مقعدی هستند که اغلب به دلیل فشار زیاد متورم شده‌اند. یبوست تقریباً همیشه منجر به زور‌زدن می‌شود که فشار ناخواسته‌ای بر آن رگ‌ها وارد می‌کند. زور‌زدن بیش‌ازحد به‌دلیل یبوست می‌تواند باعث هموروئید داخلی یا خارجی شود. هموروئیدهای داخلی به ندرت باعث درد می‌شوند (می‌توانند خونریزی کنند، متورم شوند و خارش داشته باشند)، اما هموروئیدهای خارجی که در نزدیکی دهانه مقعد ایجاد می‌شوند، می‌توانند به‌مرور زمان بسیار دردناک باشند. اما برعکس آن امکان ندارد و هموروئید باعث یبوست نمی‌شود. تقریباً 75 درصد از بزرگ‌سالان درطول زندگی خود به هموروئید مبتلا می‌شوند. پیشگیری از یبوست و هموروئید با یک سبک زندگی سالم آغاز می‌شود. نوشیدن آب کافی و دریافت مقدار مناسب فیبر در رژیم غذایی برای جلوگیری از یبوست و هموروئید بسیار مهم است.
شقاق مقعدی یک زخم یا پارگی است که در پوشش روده بزرگ، نزدیک مقعد ایجاد می‌شود. شقاق مقعدی معمولاً دراثر آسیب به پوشش مقعد یا کانال مقعدی، آخرین قسمت روده بزرگ، ایجاد می‌شود. بیشتر موارد این بیماری در افرادی رخ می‌دهد که یبوست دارند، به‌ویژه زمانی که یک تکه مدفوع خشک، سفت یا بزرگ، پوشش مجرای مقعد را پاره می‌کند. سایر علل احتمالی شقاق مقعدی، عبارتند از:
در بسیاری از موارد نیز هیچ علت روشنی قابل شناسایی نیست. شایع‌ترین علائم شقاق مقعدی، عبارتند از:
اجازه ندهید خجالت مانع از جستجوی کمک و مراجعه به پزشک شود! شقاق مقعدی، از جمله عوارض یبوست است که اغلب بدون درمان بهبود می‌یابد، اما مراجعه به پزشک برای سایر بیماری‌ها با علائم مشابه مانند هموروئید (بواسیر) ضروری است. پزشکان می‌توانند درمورد اقدامات و درمان‌های خودیاری تسکین‌دهنده علائم و کاهش خطر بازگشت شقاق به بیمار کمک کنند. پزشک معمولا از بیمار درمورد علائم و نوع دردی که تجربه کرده یا عادات رفتن به دستششویی می‌پرسد. پزشک معمولاً با باز‌کردن آرام باسن می‌تواند شقاق را ببیند. معاینه فیزیکی رکتال به این صورت است که پزشک انگشت چرب شده و دستکش‌دار را به مقعد بیمار وارد می‌کند تا ناهنجاری‌ها را احساس کند. البته این روش معمولاً برای تشخیص شقاق مقعدی استفاده نمی‌شود، زیرا احتمالاً دردناک است. اما اگر مشکل جدی‌تر باشد، ممکن است نیاز به معاینه کامل‌تری از مقعد باشد که با استفاده از بیهوشی برای به حداقل رساندن درد انجام می‌شود. گاهی‌اوقات، ممکن است برای شقاق‌هایی که به درمان‌های ساده پاسخ نداده‌اند، فشار اسفنکتر مقعد اندازه‌گیری شود.
یبوست مزمن اغلب با افسردگی همراه است. طی سال‌های اخیر، دانشمندان ارتباط قوی بین اختلالات روانپزشکی و افزایش خطر یبوست، به‌ویژه در افراد مسن را پیدا کرده‌اند. حدود یک سوم افراد مبتلابه افسردگی، یبوست را تجربه می‌کنند و طبق برخی گزارش‌ها، یبوست نقش مهمی در کاهش کیفیت زندگی این افراد دارد. برخی‌از داروهای ضدافسردگی نیز برای کاهش تحرک روده و کاهش حرکات روده شناخته شده‌اند که درنتیجه، شانس ابتلابه یبوست را افزایش می‌دهند.
یبوست مزمن اغلب با افسردگی همراه است.
اگر یبوست ناگهانی همراه با درد یا گرفتگی شکم بود و فرد اصلاً قادر به دفع یا دفع گاز نشد، فوراً باید به پزشک مراجعه شود. درصورتی که موارد زیر مشاهده شود نیز یبوست خطرناک است:
یبوست باعث بروز مشکلات مختلفی می‌شود. ازجمله عوارض یبوست می‌توان به سردرد، نفخ، هموروئید، شقاق و افسردگی اشاره نمود، اما تب، نتیجه یبوست نیست و احتمالا به‌علت بیماری‌های زمینه‌ای دیگر رخ می‌دهد. عوامل ایجاد یبوست نیز عموما کمبود آب بدن، سن بالا، زن بودن، رژیم غذایی کم‌فیبر، تحرک کم و مصرف برخی داروها از جمله داروهای ضداسید است.
منبع: +++++++++
از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نظر شما
نام *
ایمیل
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
