رازهای درمانی و زیبایی رازیانه کاربردها، عوارض و طریقه مصرف

رازیانه، گیاهی معطر و خوشبو با نام علمی Fennel، از خانواده چتریان است. این گیاه بومی مناطق مدیترانه‌ ای بوده و به دلیل خواص درمانی فراوانش از دیرباز مورد توجه انسان‌ ها قرار گرفته است. دانه‌ های رازیانه، ساقه و برگ‌ های آن، همگی دارای ترکیبات فعال زیستی هستند که به آن خواص دارویی بخشیده‌اند.

رازیانه، دارای خواص بسیاری برای سلامتی افراد است. این گیاه معطر برای زنان و مردان بسیار مفید است و به افزایش باروری کمک چشمگیری می‌ کند. روش‌ های متنوعی برای مصرف این گیاه وجود دارد که هر کدام از این روش ها مزایای خود را دارند. در این مقاله تمامی فواید این گیاه را برای بدن توضیح خواهیم داد. تا انتها با ما همراه باشید.

رازیانه چیست؟

رازیانه، گیاهی معطر و خوش طعم با خواص بی نظیر است که از دیرباز در طب سنتی جایگاه ویژه ای داشته است. این گیاه پرخاصیت بومی مناطق خاورمیانه، فرانسه، اسپانیا، پرتقال و شمال آفریقا می باشد و در حال حاضر در بسیاری از نقاط دنیا کشت می شود. به دلیل فواید و خواص زیاد، از دانه، ساقه و برگ های آن به روش های مختلفی استفاده می شود.

خواص رازیانه برای بدن چیست؟

خواص رازیانه برای بدن بسیار زیاد است و در ابعاد مختلفی به حفظ سلامتی بدن کمک می کند. این گیاه خاص منبع غنی ویتامین ها، مواد مغذی و معدنی و آنتی اکسیدان ها است. برخی از مهم ترین خواص آن عبارتند از:

خواص دارویی و سلامتی رازیانه

این گیاه ارزشمند، سرشار از ویتامین‌ ها، مواد معدنی و آنتی‌ اکسیدان‌هایی است که برای سلامتی بدن بسیار مفید هستند. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ ترین خواص دارویی رازیانه می‌ پردازیم:

تقویت سیستم ایمنی

رازیانه به دلیل داشتن ویتامین سی (Vitamin C) و آنتی اکسیدان های مختلف مانند کاروتنوئیدها و فلاونوئیدها، سیستم ایمنی بدن را تقویت و به مبارزه با عفونت ها کمک می کند.

ویتامین سی برای تولید گلبول های سفید خون که نقش ایمنی بدن را دارند مفید هستند و آنتی اکسیدان ها با خنثی کردن رادیکال های آزاد، از سلول های بدن در برابر آسیب محافظت می کنند.

کاهش اضطراب و استرس

یکی از خواص رازیانه، کاهش استرس و اضطراب است که آن هم به دلیل وجود ترکیبات لیمونن و لینالول است. این ترکیبات می توانند سیستم عصبی مرکزی را آرام کنند و اضطراب و استرس را کاهش دهند.

بهبود عملکرد گوارش

فیبر، آنزیم های گوارشی و ترکیبات فرار مانند آنتول و فنچون همگی موادی مغذی هستند که درون آن موجود هستند و به سیستم گوارشی در هضم غذا، رفع سوء هاضمه و رفع یبوست کمک می کنند.

به طور کلی این مواد مغذی به حرکت غذا در روده بزرگ، جلوگیری از یبوست، هضم پروتئین ها و چربی ها کمک می‌کنند و می توانند عضلات روده را شل کرده و نفخ را کاهش دهند.

محافظت از قلب

آنتی اکسیدان های بسیاری در این گیاه وجود دارد که می توانند به کاهش کلسترول و فشار خون کمک کنند. آنتی اکسیدان رادیکال های آزاد را خنثی و از رگ های خونی در برابر آسیب محافظت می کند.

ضد سرطان

تمامی پزشکان عصر جدید و طب سنتی بر استفاده از آنتی اکسیدان ها برای پیشگیری از سرطان تاکید دارند. رازیانه گیاهی سرشار از آنتی اکسیدان است که به این امر کمک شایانی می‌کند. همچنین این گیاه به دلیل داشتن ترکیبات لیمونن ممکن است از بدن در برابر آسیب های DNA نیز محافظت کند.

تقویت بینایی

یکی از خواص خوب این گیاه تقویت بینایی است که به دلیل وجود ویتامین A در آن است. این ویتامین به تقویت بینایی و پیشگیری از بیماری های چشمی کمک می‌ کند. این ویتامین همچنین عملکرد شبکیه چشم را بهبود می‌ بخشد و از خشکی چشم و بیماری دژنراسیون ماکولا (Macular Degeneration) نیز جلوگیری می‌ کند.

بهبود سلامت دهان و دندان

گیاه رازیانه دارای خواص ضد باکتریایی نیز هست. در صورتی که از این گیاه استفاده می کنید باید بدانید که مصرف آن باعث می شود باکتری های دهان از بین برود و از بوی بد دهان جلوگیری شود. همچنین خاصیت ضد باکتریایی آن باعث می شود تا از بیماری های لثه جلوگیری شود.

جلوگیری از کبد چرب

بسیاری از خواص رازیانه به دلیل وجود آنتی اکسیدان ها و فیبر است. این گیاه یک دتاکس کامل برای بدن است که می‌تواند رادیکال های آزاد را خنثی کند و به کبد در سم زدایی کمک چشمگیری کند. در نهایت این سموم توسط فیبر از طریق روده بزرگ دفع خواهند شد.

بهبود کیفیت خواب

بهبود کیفیت خواب شامل آرام و سریع به خواب رفتن است. این گیاه می تواند به سیستم عصبی مرکزی بدن آرامش ببخشد و به شما کمک کند سریع تر به خواب بروید و خوابی عمیق و آرام داشته باشید. این خاصیت به دلیل وجود ترکیبات آرامش بخش لیمونن و لینالول است.

خواص رازیانه برای زنان

رازیانه از دیرباز در طب سنتی برای درمان مشکلات زنان، مورد استفاده قرار می‌ گرفته است.

مروری بر 10 مطالعه نشان داد که مصرف مکمل عصاره رازیانه ممکن است گرگرفتگی، خشکی واژن و اختلالات خواب را در زنان یائسه تسکین دهد. با این حال، باید توجه داشت که مطالعات شامل حجم نمونه کوچک بود و عوامل دیگری مانند فعالیت بدنی و تغذیه را در نظر نگرفت.

www.bbcgoodfood.com

مهم ترین خواص رازیانه برای زنان عبارتند از:

بهبود عملکرد رحم و تخمدان

مصرف این گیاه در زنان می تواند به تنظیم هورمون های زنانه کمک کند و باعث افزایش کیفیت تخمک گذاری و کاهش درد قاعدگی شود. این گیاه معجزه گر همچنین باعث کاهش علائم یائسگی در زنان مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و بی خوابی می شود.

درمان نازایی

یکی از خواص رازیانه برای زنان، درمان نازایی است و دلیل آن هم وجود ترکیبات آنتی اکسیدانیست که به تقویت رحم و پیشگیری از بیماری های رحمی مانند فیبروم و کیست تخمدان کمک می کند. همچنین با بهبود گردش خون در رحم باعث افزایش اکسیژن رسانی به این عضو حیاتی می‌شود.

افزایش شیر مادر

ترکیباتی مانند آنتول (Anethole) و فنچون در درون این گیاه وجود دارند که مانند استروژن عمل می کنند. این ترکیبات می توانند با تحریک غدد شیردهی به افزایش شیر مادران کمک کنند.

تنظیم و کاهش درد قاعدگی

این گیاه به دلیل داشتن خواص ضد التهابی و ضد اسپاسم می تواند به کاهش درد قاعدگی کمک شایانی کند. از جمله این موارد کاهش و تسکین درد قاعدگی، شل کردن عضلات رحم، کاهش خونریزی، کاهش نفخ و همچنین کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می باشد.

خواص رازیانه برای رحم و تخمدان نیز بسیار زیاد است. برخی تحقیقات نشان داده اند که رازیانه می تواند به درمان کیست تخمدان کمک کند و موجب تقویت عضلات رحم و بهبود سلامت کلی رحم شود.

فواید رازیانه برای مردان

رازیانه گیاهی است که نه تنها برای زنان، بلکه برای مردان نیز فواید بسیاری دارد. از مهم ترین فواید رازیانه برای مردان به موارد زیر می توان اشاره کرد:

• افزایش سطح تستوسترون: رازیانه به طور طبیعی به افزایش سطح تستوسترون در بدن مردان کمک می‌ کند. تستوسترون هورمونیست که نقش مهمی در میل جنسی، تولید اسپرم و قدرت باروری مردان ایفا می‌ کند.
• بهبود کیفیت اسپرم: رازیانه با بهبود کیفیت اسپرم، از نظر تعداد، تحرک و شکل، به افزایش شانس باروری کمک می‌ کند.
• کاهش التهاب: رازیانه دارای خواص ضد التهابی است که می‌ تواند به کاهش التهاب در دستگاه تناسلی مردان کمک کند و در نتیجه به بهبود عملکرد جنسی و باروری کمک کند.

مفید برای پوست و مو

رازیانه، این گیاه دارویی پرخاصیت، نه تنها برای سلامت عمومی بدن مفید است، بلکه برای زیبایی و سلامت پوست و مو نیز کاربردهای فراوانی دارد. مهم ترین خواص رازیانه برای پوست و مو عبارتند از:

رفع جوش و لک صورت با رازیانه

یکی از مهم‌ ترین خواص این گیاه برای پوست، خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی آن است. این خواص به رازیانه کمک می‌ک نند تا باکتری‌ های عامل ایجاد جوش را از بین ببرد و التهاب پوست را کاهش دهد. علاوه بر این، این گیاه حاوی آنتی‌ اکسیدان‌هایی است که به ترمیم سلول‌ های آسیب دیده پوست کمک کرده و لک‌های پوستی را کمرنگ می‌ کند.

خاصیت ضد پیری و شفافیت پوست

رازیانه سرشار از آنتی‌ اکسیدان‌ هایی مانند ویتامین C است که از سلول‌ های پوست در برابر آسیب رادیکال‌ های آزاد محافظت کرده و از پیری زودرس پوست جلوگیری می‌ کند. همچنین، این گیاه به تحریک تولید کلاژن کمک کرده و باعث افزایش الاستیسیته پوست می‌ شود.

تاثیر رازیانه بر لاغری و تناسب اندام

یکی از بهترین مواد غذایی که برای لاغری و تناسب اندام به افراد کمک می کند رازیانه است. خاصیت رازیانه برای کاهش وزن بسیار شگفت انگیز است و دلیل این موضوع وجود فیبر بالای آن است. فیبر به شما احساس سیری می دهد و باعث می شود تا کالری کمتری مصرف کنید، در نتیجه می توانید رژیم غذایی خود را به راحتی کنترل کنید.

رازیانه به چندین طریق می‌تواند در روند کاهش وزن موثر باشد:

• افزایش متابولیسم: رازیانه با افزایش متابولیسم بدن، به سوخت و ساز چربی‌ ها کمک کرده و به این ترتیب به کاهش وزن کمک می‌ کند.
• کاهش اشتها: فیبر موجود در رازیانه باعث ایجاد احساس سیری طولانی‌ مدت شده و از پرخوری جلوگیری می‌ کند.
• دفع آب اضافی: این گیاه خاصیت ادرارآور دارد و به دفع آب اضافی بدن کمک می‌ کند.
• بهبود هضم: رازیانه با بهبود عملکرد دستگاه گوارش، به هضم بهتر غذاها و کاهش نفخ کمک می‌ کند.

البته در نظر داشته باشید که برای رسیدن به تناسب اندام تنها مصرف مواد غذایی چربی سوز کافی نیست؛ بلکه پیروی از یک رژیم اصولی نیز بسیار اهمیت دارد.

روش های مصرف رازیانه چگونه است؟

رازیانه را می توان به روش های مختلفی مصرف کرد و از خواص بی نظیر آن برای سلامتی و مصارف خانگی بهره مند شد. به طور کلی این گیاه را می توان به صورت های زیر مصرف کرد:

دمنوش

محبوب ترین روش استفاده از رازیانه به صورت نوشیدنی است که از آن به عنوان عصاره و دمنوش استفاده می شود:

برای تهیه دمنوش لاغری رازیانه، 1 قاشق چایخوری دانه آن را در 1 فنجان آب جوش بریزید و به مدت 15 دقیقه دم کنید. این دمنوش را با کمی عسل و لیمو میل کنید.

عرق رازیانه

عرق رازیانه را می توانید به صورت رقیق شده در آب و یا به عنوان طعم دهنده در چای، اسموتی و یا سایر نوشیدنی‌ها استفاده کنید. طریقه مصرف عرق رازیانه برای مشکلات زنانه و لاغری به صورت زیر است:

مشکلات زنانه

• تنظیم قاعدگی: برای تنظیم قاعدگی نامنظم، می‌ توانید روزانه یک تا دو لیوان عرق رازیانه را قبل از وعده‌ های غذایی میل کنید.
• کاهش دردهای قاعدگی: برای تسکین دردهای قاعدگی، می‌ توانید یک هفته قبل از شروع پریود، روزانه یک لیوان عرق رازیانه بنوشید.
• افزایش شیر مادر: مادران شیرده می‌ توانند برای افزایش شیر، روزانه یک تا دو لیوان عرق رازیانه میل کنند.

لاغری

• کاهش اشتها: برای کاهش اشتها و کنترل وزن، می‌ توانید قبل از هر وعده غذایی یک لیوان عرق رازیانه بنوشید.
• افزایش متابولیسم: عرق رازیانه به افزایش متابولیسم بدن و در نتیجه به سوخت و ساز چربی‌ ها کمک می‌ کند.
• دفع آب اضافی: خاصیت ادرارآور عرق رازیانه به دفع آب اضافی بدن کمک می‌ کند.

میزان مصرف مناسب عرق رازیانه

میزان مصرف مناسب عرق رازیانه به عوامل مختلفی مانند سن، وزن، شرایط سلامتی و هدفی که از مصرف آن دارید بستگی دارد. به طور کلی، توصیه می‌ شود که روزانه یک تا دو لیوان عرق رازیانه را میل کنید. اما بهتر است قبل از مصرف، با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.

استفاده موضعی

روغن رازیانه را می توانید به صورت موضعی نیز استفاده کنید. این روغن دارای خواص فراوانی برای تسکین درد عضلات و مفاصل می باشد. همچنین می توانید روغن این گیاه را به روغن های حامل مانند روغن نارگیل اضافه کنید و به صورت موضعی بر روی پوست یا موی خود ماساژ دهید.

به دلیل خواص آنتی باکتریایی این گیاه می توانید روغن این گیاه را به عنوان دهانشویه و یا خوشبو کننده دهان نیز استفاده کنید تا بوی بد دهان را از بین ببرد.

مکمل ها و کپسول ها

مکمل‌ ها و کپسول‌ های رازیانه به دلیل راحتی مصرف و دوز دقیق، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌ اند. برخی از فواید و کاربردهای این مکمل ها عبارتند از:

• سلامت دستگاه گوارش
• تنظیم قاعدگی
• افزایش شیر مادر
• سلامت پوست و مو
• کاهش علائم یائسگی
• تقویت سیستم ایمنی
• بهبود عملکرد جنسی

بهترین زمان مصرف رازیانه چه زمانی است؟

به طور کلی زمان خاصی برای مصرف این گیاه از نظر طب سنتی در نظر گرفته نشده است و زمان مصرف این گیاه بیشتر بستگی به هدف شما دارد. شما می توانید این گیاه را در زمان های ذکر شده مصرف کنید:

• صبح ناشتا: اگر دچار نفخ هستید بهترین زمان مصرف این گیاه صبح ناشتا است. به دلیل اینکه می تواند با تحریک روده به هضم غذا و دفع راحت تر آن کمک کند.
• بعد از غذا: همانطور که مطالعه کردید، رازیانه دارای مقادیر زیادی فیبر است که می‌تواند باعث عملکرد بهتر گوارش شود و به هضم غذا کمک کند.
• بین وعده های غذایی: در صورتی که به دنبال کاهش وزن و لاغری هستید با توجه به رژیم غذایی شما بهترین زمان مصرف رازیانه بین وعده های غذایی است. به دلیل اینکه به شما احساس سیری می دهد و جلوی ریزه خواری را می گیرد.
• قبل از خواب: این گیاه کیفیت خواب را بالا می برد و باعث آرامش اعصاب می شود. منظور از کیفیت خواب در اینجا خواب سریع، آرام و عمیق است.

عوارض و محدودیت های مصرف رازیانه

گیاهانی مانند رازیانه که گنجینه ای طبیعی و هدیه طبیعت به انسان هستند به طور کلی مشکلی برای بدن به وجود نمی‌آورند، مگر آنکه به صورت فراوان و در موارد خاص از آنها استفاده شود. افراد زیر بهتر است آن را با دقت مصرف کنند:

• افراد دارای طبع گرم:  اگر طبع شما گرم است، کمتر رازیانه مصرف کنید؛ به دلیل اینکه باعث خشکی پوست و خارش آنبدن شما می شود.

• زنان باردار: بارداری یک دوره منحصر به فرد در زندگی زنان است. این گیاه طبع بسیار گرمی دارد و ممکن است در صورت مصرف بدون توجه، به مادر و جنین آن آسیب وارد شود، به همین دلیل بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

• افراد با بیماری های خاص: اگر دچار بیماری خاصی هستید که شایع نیست بهتر است از مصرف رازیانه خودداری کنید. به این دلیل که ممکن است این گیاه در آن مقطع زمانی برای شما مفید نباشد. به همین دلیل در صورتی که قصد مصرف آن را دارید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
• مادران شیرده: رازیانه دارای ترکیبات فنچون است که می تواند بر روی هورمون های بدن تاثیر بگذارد و تعادل هورمون ها را به هم بزند. نکته مهم تر اینکه ممکن است در مواردی نوزاد به تاثیرات این گیاه قوی حساسیت داشته باشد و باعث اسهال و دل درد نوزاد شود.
• افرادی که داروهای خاص مصرف می کنند: افرادی که داروهای خاصی مثل داروهای ضدتشنج، ضد انعقاد خون، ضدبارداری و داروهای سرکوب کننده سیستم عصبی مصرف می کنند، بهتر است از مصرف رازیانه خودداری و یا با مشورت پزشک از آن مصرف کنند.

آنچه از مقاله خواص رازیانه آموختیم:

رازیانه، گیاهیست که از دیرباز در طب سنتی برای درمان انواع مختلف بیماری‌ ها مورد استفاده قرار می‌ گرفته است. مطالعات علمی نیز نشان داده‌اند که این گیاه حاوی ترکیبات فعالی است که خواص درمانی متنوعی دارند. از جمله مهم‌ ترین خواص رازیانه می توان به کمک به لاغری، سم زدایی کبد چرب و تنظیم فشار خون اشاره کرد.

با وجود تمام فواید رازیانه، مهم است بدانیم که مصرف بیش از حد آن ممکن است عوارضی مانند اختلالات هورمونی، مشکلات گوارشی و تداخل با برخی داروها را به همراه داشته باشد. بنابراین، قبل از مصرف هر گونه مکمل یا داروی گیاهی، به ویژه اگر تحت درمان پزشکی هستید، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

سوالات متداول مقاله خواص رازیانه:

منابع:

• www.webmd.com

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.