کلسترول چیست و بالا بودن آن چه خطراتی به دنبال دارد؟

اگرچه بدن برای ساخت سلول‌های سالم به مقداری کلسترول نیاز دارد، اما کلسترول بالا با ایجاد رسوبات چربی در رگ‌های خونی درصد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. رسوبات چربی با رشد و چسبیدن به یکدیگر حرکت جریان خون را در شریان‌های فرد دشوار می‌کنند و گاهی حتی ممکن است این توده‌های چربی به طور ناگهانی بشکنند و لخته‌هایی تشکیل دهند که عامل حمله قلبی یا سکته شود. کلسترول بالا ممکن است ارثی باشد، اما اغلب نتیجه انتخاب شیوه زندگی ناسالم است که البته قابل پیشگیری و درمان است. ما در این مقاله به موضوع کلسترول چیست و میزان مجاز کلسترول خون، علل، عوارض و راه‌های کاهش آن پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.

کلسترول چیست؟

Cholesterol یک ماده مومی شکل و چربی مانند است که بدن به طور طبیعی تولید می‌کند و در ساخت و عملکرد سلول‌های بدن دخالت دارد. کارکرد کلسترول برای بدن اغلب در راستای سلامت جسم، تشکیل بافت سلول، تولید برخی هورمون‌ها و برخی آنزیم‌های هضم کننده غذاهاست.

کلسترول بخش مهم و حیاتی یک بدن سالم است، اما وجود مقادیر بیش از حد آن در خون می‌تواند مشکل‌ساز باشد. باید توجه داشت که علاوه بر کلسترولی که بدن می‌سازد، غذاها نیز می‌توانند بر سطح کلسترول فرد تأثیر بگذارند.

میزان مجاز کلسترول خون

طبق دستورالعمل‌های مدیریت کلسترول خون منتشر شده در مجله قلب و عروق (JACC)، در سال 2018 مقادیر قابل قبول، مرزی و بالای کلسترول خون برای بزرگسالان طبق جدول (1) است. (مقادیر بر حسب میلی‌گرم در دسی‌لیتر ناشتا هستند.)

کلسترول می‌تواند ژنتیکی یا ناشی از کم‌کاری تیروئید باشد، اما در بیشتر موارد Cholesterol بالا به دلیل مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع در برنامه غذایی است و به همین دلیل، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و کاهش چربی‌های اشباع شده، یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش کلسترول است.

علاوه بر این، اگرچه سطوح بالای کلسترول خون خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر را افزایش می‌دهد، اما در موارد نادر سطح بسیار پایین لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL یا کلسترول “بد”) نیز با برخی از مشکلات سلامتی مرتبط است که مکانیسم آن چندان مشخص نیست، اما پزشکان همچنان در حال تلاش برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد ارتباط بین کلسترول پایین و خطرات سلامتی هستند.

در مورد تعریف کلسترول بسیار پایین LDL اتفاق نظر وجود ندارد، اما معمولا نظر بر این است که اگر کلسترول کمتر از 40 میلی‌گرم در دسی‌لیتر خون باشد، LDL بسیار پایین در نظر گرفته شود. سطوح بسیار پایین کلسترول LDL ممکن است با افزایش خطر ابتلا به موارد زیر مرتبط باشد:

• سرطان
• سکته هموراژیک
• افسردگی
• اضطراب
• زایمان زودرس و وزن کم نوزاد در هنگام تولد

لازم به ذکر است که در برخی موارد مشخص نیست که آیا کلسترول پایین باعث مشکل سلامتی می‌شود یا برعکس. به عنوان مثال، افراد مبتلا به افسردگی ممکن است سطح کلسترول پایینی داشته باشند، اما ثابت نشده است که کاهش کلسترول باعث افسردگی می‌شود. در مقابل، مزایای کاهش کلسترول کل و LDL به ویژه در افراد مبتلا به بیماری قلبی یا در معرض خطر بالای بیماری قلبی یا سکته مغزی به طور گسترده نشان داده شده است.

کلسترول بالا با ایجاد رسوبات چربی در رگ‌های خونی درصد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.

انواع کلسترول کدامند؟

دو نوع کلسترول اصلی وجود دارد: LDL (کلسترول بد) و HDL (کلسترول خوب). اگر مقادیر کلسترول LDL بیش از حد مجاز باشد، می‌تواند در امتداد دیواره سرخرگ‌ها رسوب کرده و آتروما (مواد چربی) را تشکیل دهد و به این ترتیب، با گذشت زمان تجمع تدریجی آتروما باعث تنگ یا مسدود شدن رگ‌های خونی شود.

این فرآیند آترواسکلروز نامیده می‌شود و در صورتی که چربی‌های انباشته شده ناگهان دچار شکستگی شده و یا باعث تشکیل لخته خون در مسیر حرکت جریان خون شوند، ممکن است در نهایت علائم حملات قلبی و سکته را ایجاد کنند.

نوع “خوب” کلسترول، لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) است. این کلسترول LDL را از شریان‌ها خارج نموده و به کبد باز می‌گرداند و شرایط خروج آن از بدن را فراهم می‌کند. HDL همچنین ممکن است مانع از تجمع کلسترول در شریان‌ها شود. تری گلیسیرید نیز سومین نوع چربی و در واقع رایج‌ترین نوع چربی در بدن است که از طریق غذا و همچنین با تولید توسط بدن ایجاد می‌شود. تری گلیسیریدها نیز می‌توانند با تجمع در دیواره‌های رگ‌ها باعث ایجاد پلاک شوند.

علائم کلسترول چیست؟

کلسترول معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و در بیشتر موارد فقط باعث بروز حوادث اضطراری می‌شود. به عنوان مثال، حمله قلبی یا سکته مغزی می‌تواند در نتیجه آسیب ناشی از کلسترول بالا باشد که البته این رویدادها نیز معمولاً تا زمانی که کلسترول منجر به تشکیل پلاک در شریان‌ها نشود، رخ نمی‌دهند. این پلاک‌ها هستند که می‌توانند شریان‌ها را باریک نموده و با تغییر آرایش دیواره شریانی منجر به عوارض جدی شوند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

طبق گفته موسسه ملی قلب، ریه و خون (NHLBI) در آمریکا، اولین غربالگری کلسترول فرد باید در سنین 9 تا 11 سالگی انجام شود و سپس هر پنج سال یک بار پس از آن تکرار شود. NHLBI توصیه می‌کند غربالگری کلسترول هر یک تا دو سال برای مردان 45 تا 65 سال و برای زنان 55 تا 65 سال انجام شود و افراد بالای 65 سال ضروری است که هر سال آزمایش کلسترول را انجام دهند.

در هر صورت، اگر نتایج آزمایش در محدوده مطلوب نباشد و یا در صورت وجود سابقه خانوادگی کلسترول بالا، بیماری قلبی یا سایر عوامل خطر مانند دیابت یا فشار خون بالا پزشک ممکن است اندازه‌گیری‌های مکرر کلسترول را توصیه کند.

غربالگری کلسترول هر یک تا دو سال برای مردان 45 تا 65 سال و برای زنان 55 تا 65 سال انجام شود.

علت افزایش کلسترول چیست؟

کلسترول از طریق خون حمل و به پروتئین‌ها متصل می‌شود. ترکیب پروتئین و کلسترول لیپوپروتئین نامیده می‌شود. بر اساس آن‌چه لیپوپروتئین حمل می‌کند، سه نوع کلسترول به وجود می‌آید که در سطرهای قبل معرفی شدند. اما برخی شرایط جسمی یا ژنتیکی از جمله موارد زیر وجود دارند که می‌توانند باعث ایجاد کلسترول بیش از حد و ناسالم شوند:

• بیماری مزمن کلیوی
• دیابت
• HIV/AIDS
• کم‌کاری تیروئید
• لوپوس

سطوح کلسترول می‌تواند با مصرف برخی از داروهایی که برای سایر مشکلات سلامتی تجویز می‌شود، افزایش یابد:

• آکنه
• سرطان
• فشار خون بالا
• HIV/AIDS
• تپش قلب
• پیوند عضو

سایر علل و عواملی که می‌توانند خطر افزایش سطح کلسترول ناسالم را در پی داشته باشند، عبارتند از:

• رژیم غذایی نامناسب: مصرف بیش از حد چربی‌های اشباع شده (گوشت و لبنیات پرچرب) یا چربی‌های ترانس (دسرها، شیرینی‌ها و روغن‌های نباتی) می‌تواند منجر به ایجاد کلسترول بالا شود.
• چاقی: شاخص توده بدنی (BMI) 30 یا بیشتر
• عدم فعالیت ورزشی: ورزش به افزایش HDL بدن، یعنی کلسترول “خوب” کمک می‌کند.
• استعمال دخانیات: استعمال دخانیات ممکن است سطح HDL، کلسترول “خوب” را کاهش دهد.
• مصرف الکل: نوشیدن الکل می‌تواند سطح کلسترول ناسالم را افزایش دهد.
• سن: حتی کودکان خردسال نیز ممکن است کلسترول ناسالم داشته باشند، اما این موضوع در افراد بالای 40 سال بسیار شایع‌تر است. با افزایش سن، کبد به میزان کمتری قادر به حذف کلسترول LDL خواهد بود.

رژیم غذایی نامناسب، می‌تواند منجر به ایجاد کلسترول بالا شود.

عوارض کلسترول بیش از حد مجاز

همان‌گونه که پیش‌تر شرح داده شد، اگر ذرات کلسترول بیش از حد در خون فرد وجود داشته باشد به تدریج روی دیواره شریان رسوب خواهد نمود و در نهایت، رسوباتی به نام پلاک تشکیل خواهد داد که در صورت ترکیدن پلاک‌ها، لخته خون ایجاد می‌شود. این فرایند آترواسکلروز نام دارد که می‌تواند باعث عوارضی مانند موارد زیر شود:

• درد قفسه سینه: اگر شریان‌هایی که قلب را با خون تغذیه می‌کنند (شریان‌های کرونر) تحت تأثیر افزایش کلسترول قرار گیرند، ممکن است درد قفسه سینه (آنژین) و سایر علائم بیماری عروق کرونر آغاز شود.
• حمله قلبی: اگر پلاک‌ها پاره شوند، ایجاد لخته خون در محل پارگی پلاک جریان خون را مسدود می‌کند و در پی انسداد و توقف جریان خون در بخشی از قلب، حمله قلبی رخ می‌دهد.
• سکته مغزی: مشابه حمله قلبی، سکته مغزی نیز زمانی رخ می‌دهد که لخته‌های خون مانع از عبور جریان خون و رسیدن به بخشی از مغز شوند.

آیا جنسیت روی کلسترول تاثیر دارد؟

به طور کلی، در مورد کلسترول کل، دستورالعمل‌ها برای مردان و زنان بالای 20 سال مشابه است، اما در مورد کلسترول HDL تفاوت‌هایی وجود دارد. زنان برای کاهش کلسترول باید سطوح بالاتری از کلسترول HDL را هدف خود قرار دهند، چرا که مشاهدات نشان داده‌اند که زنان نسبت به مردان بیشتر به کلسترول دچار می‌شوند و به این لحاظ حتی کلسترول خوب هم ممکن است مضراتی برای بدن زنان ایجاد کند.

علاوه بر این، خطر ابتلا به کلسترول بالا به ویژه برای زنانی که یائسگی را پشت سر گذاشته و از این رو سطوح استروژن پایین‌تری دارند، بالاست و در حدود سن 55 سالگی، خطر افزایش کلسترول آن‌ها را تهدید می‌کند. در واقع، زنان بالای 55 سال در مقایسه با مردان همسن، تقریباً دو برابر شانس افزایش کلسترول دارند.

از سوی دیگر، زنان در سنین جوانی در معرض خطر کمتری برای ابتلا به کلسترول هستند که عمدتاً به دلیل اثر محافظتی هورمون زنانه استروژن است، اما با افزایش سن و کاهش سطح استروژن این اثر محافظتی از بین رفته و ریسک خطر برای آن‌ها با مردان برابر می‌شود.

طبق گزارش‌ها بیماری‌های قلب و عروق عامل اصلی مرگ و میر مردان و زنان در ایالات متحده است. همچنین، مردان نسبت به زنان تمایل بیشتری به مصرف گوشت و غذاهای چرب اشباع دارند، همان‌طور که زنان اغلب تمایل به مصرف قند بیشتری نسبت به مردان دارند و لبنیات و بستنی بیشتری می‌خورند و مجموع این عوامل می‌تواند منجر به التهاب و در نتیجه، کلسترول بالا در هر دو جنس شود.

راه‌های کاهش کلسترول چیست؟

حتی اگر پزشک برای کاهش کلسترول دارویی هم تجویز کند، اما در نهایت به افراد توصیه خواهد نمود که سبک زندگی خود را تغییر داده و با پیروی از یک رژیم غذایی سالم، افزایش فعالیت بدنی، کاهش وزن و عدم استعمال دخانیات به بهبود خود کمک کنند.

بنابراین مهم نیست که افراد در مورد برنامه درمانی خود چه تصمیمی می‌گیرند، بلکه مهم آن است که به آن پایبند باشند. باید توجه داشت که بدن به طور طبیعی تمام کلسترول بد (LDL) مورد نیاز خود را تولید می‌کند و به این ترتیب، یک سبک زندگی ناسالم باعث می‌شود که کلسترول LDL بیش از حد وارد بدن شود و دقیقا همین دلیل افزایش کلسترول LDL برای اکثر افراد است. رفتارهایی که می‌توانند بر سطح کلسترول تأثیر منفی بگذارند، عبارتند از:

• رژیم غذایی ناسالم
• عدم فعالیت بدنی
• سیگار کشیدن یا قرار گرفتن در معرض دود تنباکو
• اضافه وزن یا چاق بودن

برای کاهش کلسترول چه باید کرد؟

ابتدا باید سابقه خانوادگی مشکلات مربوط به کلسترول بررسی شود. برخی از افراد ژن‌هایی را از مادر، پدر یا حتی پدربزرگ و مادربزرگ خود به ارث می‌برند که باعث افزایش بیش از حد Cholesterol در خون آن‌ها شده و اصطلاحا هیپرکلسترولمی خانوادگی (FH) نامیده می‌شود. شدت FH به مدت ماندگاری و درجه کلسترول LDL در خون بستگی دارد. FH خطرناک است، زیرا می‌تواند باعث بیماری آترواسکلروتیک زودرس قلبی شود.

در قدم دوم، ایجاد تغییرات در سبک زندگی برای کاهش خطر بیماری قلبی راهی عالی است. باید توجه داشت که ایجاد تغییرات حتی اندک در حال حاضر می‌تواند به پیشگیری از مشکلات پزشکی مهم در آینده کمک کند. برای پیشگیری از افزایش کلسترول خون انجام پیشنهادات زیر بسیار کمک کننده است:

• استفاده از از یک رژیم کم نمک مبتنی بر میوه‌های تازه، سبزیجات و غلات کامل
• محدود کردن مصرف چربی‌های حیوانی
• استفاده از چربی‌های خوب در حد اعتدال
• کاهش وزن اضافی و تثبیت وزن سالم
• ترک استعمال دخانیات
• داشتن فعالیت بدنی در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه در روز
• مدیریت استرس
• عدم مصرف الکل

علاوه بر این، بهتر است تمرکز برنامه غذایی بر غذاهای کم‌چرب و یا حاوی چربی‌های اشباع شده و ترانس مانند موارد زیر باشد:

• غذاهای سبوس دار، مانند نان سبوس‌دار و برنج سبوس‌دار
• ماکارونی و برنج قهوه‌ای (حداقل نیمی از وعده‌های غذایی باید شامل غلات کامل باشد)
• شیر و فرآورده‌های شیر بدون چربی و کم‌چرب
• مرغ بدون پوست و گوشت بدون چربی
• ماهی‌های چرب، مانند سالمون، قزل آلا، تن و ساردین (بهتر است کباب یا آب‌پز شوند)
• آجیل، مغزها و حبوبات بدون نمک
• روغن‌های گیاهی غیرگرمسیری، مانند روغن کانولا، ذرت، زیتون یا گلرنگ

همچنین لازم است برخی مواد غذایی از قبیل موارد زیر محدود شوند:

• غذاهای حاوی سدیم (نمک) زیاد
• شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر
• گوشت‌های قرمز چرب
• محصولات لبنی پرچرب، مانند شیر کامل، خامه، بستنی، کره و پنیرخامه‌ای
• محصولات پخته شده با چربی‌های اشباع و ترانس، مانند دونات، کیک و کلوچه
• غذاهایی که عبارت «روغن‌های هیدروژنه» در ترکیبات آن ذکر شده است
• روغن‌های گیاهی، مانند روغن نارگیل، نخل (پالم) و روغن هسته خرما
• چربی‌های جامد، مانند مارگارین و روغن نباتی
• غذاهای سرخ شده و فست فودها

کاهش مصرف غذاهای سرخ شده و فست فودها، می‌تواند باعث کاهش کلسترول خون شود.

خواب با کیفیت نیز یکی دیگر از آیتم‌هایی است که می‌تواند کلید گشایش قفل سلامت باشد. مشکلات خواب، به خصوص کم‌خوابی، آپنه خواب و بی‌خوابی می‌تواند خطر چاقی، کلسترول، فشار خون بالا، دیابت نوع 2، سکته مغزی، بیماری عروق کرونر قلب و به طور کلی CVD را افزایش دهد.

همچنین، مطالعات نتایج امیدوارکننده‌ای در مورد تأثیر مدیتیشن بر کاهش خطرات قلبی عروقی ارائه کرده‌اند. شواهدی وجود دارد که گویای این مطلب است که مراقبه می‌تواند علاوه بر مدیریت بی‌خوابی، افسردگی و اضطراب به افراد در موارد زیر نیز کمک کند:

• مدیریت فشار خون بالا
• کنترل کلسترول خون
• بهبود خواب
• احساس تعادل و ارتباط بیشتر
• کاهش خطر بیماری قلبی

شایان ذکر است که اگر این مراحل به اندازه کافی خطر را کاهش ندهند، پزشک ممکن است داروهای کمکی را تجویز کند.

برنامه درمانی مدیریت کلسترول چیست؟

مشورت با پزشک، آگاهی کامل از مفهوم کلسترول و مدیریت آن و آگاهی از خطر بیماری قلبی و سکته مغزی و چگونگی کاهش آن به افراد کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی اصولی برای بهبود خود در پیش بگیرند و رعایت موارد زیر نیز در پیشرفت این برنامه کمک کننده است:

• کاهش نیم تا یک کیلوگرم وزن در هفته
• 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط ​​در طول هفته
• انتخاب انواع غلات کامل، نان، برنج و پاستا
• مصرف 5 وعده میوه و سبزیجات در روز
• محدودیت مصرف گوشت قرمز بدون چربی به حداکثر سه بار در هفته (هر سهم گوشت قرمز نباید بزرگ‌تر از کف دست باشد)
• جایگزینی گوشت قرمز با مرغ، بوقلمون، ماهی، تخم مرغ یا لوبیا
• مصرف دو بار ماهی در هفته (حداقل یک بار آن چرب باشد)، نمونه‌های ماهی‌های روغنی عبارتند از: ساردین، ماهی خال مخالی، قزل آلا، شاه ماهی یا سالمون
• انتخاب محصولات لبنی کم‌چرب
• مصرف پنیر کمتر از دو قوطی چوب کبریت (تقریباً 30 گرم) در هفته
• مصرف حداکثر 4-6 تخم مرغ در هفته
• روش‌های آشپزی سالم‌تر (پختن، جوشاندن و کباب کردن به جای سرخ کردن غذا)
• استفاده از روغن‌های سالم، مانند کلزا برای پخت و پز به صورت اسپری
• محدودیت مصرف غذاها و نوشیدنی‌های پرچرب، شکر یا نمک (چیپس، پفک، بیسکویت، شکلات، نوشابه)

یکی از راه‌های مدیریت کلسترول خون، استفاده از مواد غذایی سالم و پروتئین‌ها است.

چه مقدار کلسترول در روز مصرف کنیم؟

افرادی که به بیماری قلبی مبتلا هستند، نباید بیش از 200 میلی‌گرم کلسترول در روز مصرف کنند، اما افراد معمولی که فاکتورهای خطر بیماری قلبی ندارند نیز باید مصرف کلسترول خود را به کمتر از 300 میلی‌گرم در روز محدود کنند. توجه شود که همه انواع چربی‌ها (اعم از اشباع، غیراشباع و چندگانه) کالری بالایی دارند و می‌توانند منجر به افزایش وزن شوند.

عوامل تاثیرگذار در کلسترول چیست؟

بخش کوچکی از چربی در رژیم غذایی برای سلامت بدن مورد نیاز است، اما در این میان، برخی از چربی‌ها سالم‌تر از بقیه هستند. سه نوع اصلی چربی در غذا وجود دارد که شامل چربی اشباع شده، چربی تک غیراشباع و چربی اشباع نشده چندگانه است.

رژیم غذایی سرشار از چربی‌های اشباع شده می‌تواند کلسترول LDL را افزایش دهد که کلسترول بد است و به همین دلیل، جایگزینی چربی‌های اشباع شده با چربی‌های غیراشباع یک تغییر مهم در رژیم غذایی برای کاهش سطح کلسترول خون است. باید توجه داشت که لازم است تا حد امکان از مصرف چربی‌های اشباع شده پرهیز شود، زیرا می‌توانند سطح کلسترول خون را افزایش دهند.

روش‌های تشخیص کلسترول چیست؟

آزمایش خون تنها راه برای تشخیص Cholesterol، زمانی است که سطح کلسترول کل خون بالاتر از 240 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) باشد. افرادی که دارای سابقه خانوادگی کلسترول یا تحت تاثیر عوامل خطر زیر هستند، ممکن است به توصیه پزشک لازم باشد چند بار در سال کلسترول خود را چک کنند:

• فشار خون
• اضافه وزن
• دود سیگار

افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی که دارای سطح کلسترول 300 میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر هستند، نیز ممکن است گزانتوما را تجربه کنند که می‌تواند به صورت یک لکه زرد در بالای پوست یا یک توده در زیر پوست ظاهر شود. پزشک ممکن است برای این افراد یک آزمایش خون ناشتا یا غیرناشتا برای اندازه‌گیری سطح Cholesterol تجویز کند.

طی آزمایش خون، انواع چربی (کلسترول کل، کلسترول LDL (بد)، کلسترول HDL (خوب) و تری گلیسیرید) در خون بر حسب میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) اندازه‌گیری و ارزیابی می‌شود.

یکی از راه‌های تشخیص میزان کلسترول، اندازه گیری فشار خون است.

افسانه‌ها و حقایق

درمورد کلسترول خون نیز مانند بسیاری از بیماری‌ها شایعات و واقعیاتی وجود دارد که اطلاع از آن‌ها به تصمیم گیری بهتر فرد کمک می‌کند. در ذیل به برخی از این موارد اشاره شده است:

• افسانه: افراد تا زمانی که به میانسالی نرسیده‌اند، نیازی به بررسی کلسترول ندارند.
• واقعیت: انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه می‌کند سطح کلسترول را یک بار در سنین 9 تا 11 سالگی و دوباره در سنین 17 تا 21 سالگی برای کودکان و بزرگسالان جوان بدون سایر عوامل خطر یا سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودرس بررسی کنند. پس از 20 سالگی، پزشک هر چهار تا شش سال یک بار کلسترول و سایر عوامل خطر را بررسی می‌کند تا زمانی که خطر شما کم باشد.
• افسانه: فقط افراد دارای اضافه وزن و چاق، کلسترول بیش از حد دارند.
• واقعیت: افراد با هر نوع ساختار بدنی ممکن است Cholesterol بالایی داشته باشند. اضافه وزن یا چاقی تنها شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می‌‌دهد، اما لاغر بودن عامل محافظت کننده‌ای نیست.
• افسانه: داشتن کلسترول تنها مشکل مردان است.
• واقعیت: اگرچه آترواسکلروز معمولاً در زنان دیرتر از مردان رخ می‌دهد، CVD علت اصلی مرگ و میر در زنان است. پزشکان باید شرایط خاص زنان مانند یائسگی زودرس (کمتر از 40 سال) و شرایط مرتبط با بارداری را هنگام بحث در مورد سطح کلسترول و گزینه‌های درمانی احتمالی در نظر بگیرند.
• افسانه: اگر پزشک در مورد سطح کلسترول صحبتی نکرده باشد، به این معنی است که فرد مشکلی ندارد.
• واقعیت: افراد در هر حال باید مراقب سلامتی خود باشند و اگر 20 سال یا بیشتر دارند، از پزشک درخواست انجام آزمایش Cholesterol را داشته باشند تا با ارزیابی عوامل خطر احتمال حمله قلبی یا سکته مشخص شود.
• افسانه: سطح Cholesterol بدن فرد نتیجه رژیم غذایی و سطح فعالیت بدنی اوست.
• واقعیت: درست است! رژیم غذایی و فعالیت بدنی روی Cholesterol تأثیر می‌گذارند، اما این عوامل تنها علل تعیین کننده نیستند. افزایش سن، ژنتیک و اضافه وزن یا چاقی نیز بر سطح کلسترول تأثیر می‌گذارد. صرف نظر از این موارد، بسیار مهم است که هر فرد یک رژیم غذایی سالم برای قلب و فعالیت بدنی با شدت متوسط​​ داشته باشد تا خطر حمله قلبی یا سکته را کاهش دهد.
• افسانه: مصارف داروهای کلسترول به این معنی است که افراد نیازی به تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی ندارند.
• واقعیت: مهم است که افراد داروهای خود را دقیقاً همان‌طور که تجویز شده است مصرف کنند، اما بهترین راه برای کاهش خطر بیماری قلبی و سکته، داشتن یک رژیم غذایی سالم برای قلب و گنجاندن فعالیت بدنی منظم در برنامه هفتگی است.
• افسانه: اگر برچسب تغذیه فاقد Cholesterol باشد، غذا برای قلب سالم است.
• واقعیت: بسیاری از غذاهای «بدون کلسترول» یا حتی «کم‌چرب» سرشار از سایر انواع چربی‌های «بد» مانند چربی‌های اشباع شده و ترانس هستند. لازم است حتما برچسب غذا از نظر چربی اشباع، چربی ترانس و کالری کل بررسی شود.
• افسانه: تغییر رژیم غذایی از کره به مارگارین به کاهش Cholesterol کمک می‌کند.
• واقعیت: نه الزاما! کره سرشار از چربی اشباع شده است، اما برخی از انواع مارگارین حتی در چربی‌های اشباع و ترانس در جایگاهی بالاتر از کره قرار می‌گیرند. مارگارین‌های مایع معمولاً چربی‌های «بد» کمتری دارند.
• افسانه: کودکان نیازی به نگرانی در مورد Cholesterol ندارند.
• واقعیت: کودکان نیز مانند بزرگسالان ممکن است سطح کلسترول بیشتری داشته باشند. این امر به ویژه برای کودکانی که سطح Cholesterol بیش از حد مجاز را از یک یا هر دو والدین به ارث می‌برند، بیماری هیپرکلسترولمی خانوادگی (FH) را ایجاد می‌کند. این کودکان در معرض خطر حمله قلبی یا سکته زودرس هستند و به همین دلیل، تشخیص زودهنگام و درمان در این موارد حیاتی است.

اضافه وزن یا چاقی، یکی از عواملیست که بر سطح کلسترول، تأثیر منفی می‌گذارد.

کلام آخر

کلسترول یک ماده چرب است که برای عملکرد روزانه بدن ضروری است و علاوه بر این‌که توسط بدن تولید می‌شود، انواع غذاها نیز آن را وارد برنامه غذایی انسان می‌کنند. البته باید به یاد داشت که مقدار معینی از کلسترول برای سلامت بدن ضروری است، زیرا بخشی از دیواره‌های سلولی را تشکیل می‌دهد و همچنین برای ساخت هورمون‌ها و آنزیم‌های خاص به کار می‌رود، اما بالا رفتن آن از حد مجاز نیز ممکن است خطراتی از قبیل بیماری‌های قلبی و سکته را در پی داشته باشد. در پایان

مطلب کلسترول چیست باید بگوییم که اغلب به علل مختلفی از قبیل سابقه خانوادگی، افزایش وزن، بیماری‌های کلیوی، دیابت، کم‌کاری تیروئید و … ایجاد می‌شود و عوارضی همچون سکته‌های قلبی و مغزی و بیماری‌های قلب و عروق را در پی دارد. رژیم غذایی سالم، دوری از استرس، ورزش منظم و گاهی اوقات مصرف دارو می‌تواند به کاهش کلسترول کمک کند.

منبع: +++++++++

مریم اصیلی

از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.