قند رژیمی

قند رژیمی یکی از جایگزین‌های محبوب قندهای معمولی است که به دلیل کالری کمتر و تأثیر کمتر بر قند خون، موردتوجه بسیاری از افراد به‌ویژه کسانی که رژیم کاهش وزن یا کنترل دیابت دارند قرار گرفته است. این نوع قندها به صورت طبیعی یا مصنوعی تولید می‌شوند و به دلیل خاصیت شیرینی خود، می‌توانند در نوشیدنی‌ها، دسرها و محصولات غذایی مختلف استفاده شوند بدون اینکه به سلامت بدن آسیب بزنند. قند رژیمی علاوه بر کاهش کالری مصرفی، به حفظ تعادل قند خون کمک می‌کند و از بروز نوسانات شدید قندی جلوگیری می‌نماید.

در این مطلب از دکتر کرمانی به معرفی انواع مختلف قندهای رژیمی، فواید و عوارض احتمالی آنها و نکاتی که هنگام مصرف باید به آن توجه کنید، پرداخته می‌شود تا انتخاب بهتری برای حفظ سلامتی داشته باشید. با ما همراه باشید تا بیشتر با دنیای قندهای رژیمی آشنا شوید.

آیا قند باعث چاقی میشود؟

 قند رژیمی چیست؟ قند بدون قند

قند رژیمی به نوعی قند یا شیرین‌کننده گفته می‌شود که کالری کمتری نسبت به قند معمولی دارد یا تأثیر کمتری بر سطح قند خون می‌گذارد. این قندها می‌توانند طبیعی یا مصنوعی باشند و معمولاً در رژیم‌های کاهش وزن و برای افراد دیابتی کاربرد دارند. قندهای رژیمی با تأمین شیرینی مورد نیاز بدن، بدون افزایش چشمگیر کالری یا قند خون، به حفظ سلامت کمک می‌کنند. به همین دلیل، آنها جایگزین مناسبی برای شکر سفید در محصولات غذایی و نوشیدنی‌ها محسوب می‌شوند.

ترکیبات قند رژیمی؛ کالری قند رژیمی چقدر است؟

قندهای رژیمی ترکیباتی هستند که برای جایگزینی شکر معمولی استفاده می‌شوند، اما برخلاف شکر، کالری بسیار کمی دارند یا اصلاً کالری ندارند. این شیرین‌کننده‌ها ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشند و اغلب شیرینی آن‌ها چندین برابر بیشتر از شکر است، بنابراین در مقادیر بسیار کم‌مصرف می‌شوند.

در بسیاری از محصولات بدون قند، معمولاً ترکیبی از چند شیرین‌کننده استفاده می‌شود تا طعم بهتر، ماندگاری بیشتر و کاربرد گسترده‌تری (مثلاً برای پخت یا نوشیدنی) داشته باشند.

قندهای رژیمی انتخاب مناسبی برای افراد دیابتی، دارای رژیم کاهش وزن یا کسانی هستند که می‌خواهند مصرف قند و کالری را کاهش دهند، اما همیشه باید به ترکیب، مقدار مصرف و نوع استفاده (مثلاً در پخت یا نوشیدنی) توجه کرد.

ساختار متفاوت، تأثیر متفاوت؛ چرا قند رژیمی بهتر از شکر سفید است؟

قند معمولی یا شکر سفید عمدتاً از ساکارز تشکیل شده که از نیشکر یا چغندرقند استخراج می‌شود و کالری بالایی دارد. در مقابل، قندهای رژیمی شامل انواع شیرین‌کننده‌های طبیعی و مصنوعی هستند که ساختار مولکولی متفاوتی دارند و اغلب کالری کمی یا حتی صفر دارند. برخی قندهای رژیمی مانند استویا یا زایلیتول از منابع طبیعی استخراج شده و برخی دیگر مانند آسپارتام به صورت مصنوعی ساخته می‌شوند.

جدول تفاوت قند رژیمی با قند سفید
ویژگی	قند معمولی (شکر سفید)	قند رژیمی
کالری	بالا	کم یا صفر
تأثیر بر قند خون	افزایش سریع و شدید	تأثیر کم یا بدون افزایش
تأثیر بر وزن	افزایش وزن در صورت مصرف زیاد	کمک به کنترل وزن
سلامت دندان	افزایش خطر پوسیدگی دندان	کمترین یا بدون آسیب

قند رژیمی گزینه بهتری برای کنترل قند خون و کاهش کالری مصرفی است و برای افرادی که به سلامت خود اهمیت می‌دهند، توصیه می‌شود.

کدام قند‌‌ها مورد تأیید FDA هستند؟ انواع قند رژیمی

هفت شیرین‌کننده غیرمغذی که توسط سازمان غذا و دارو ایالات متحده (FDA) تأیید شده، عبارت‌اند از: آسپارتام، زایلیتول، اریتریتول، سوکرالوز، ساخارین، استویا، عصاره میوه راهب. در ادامه با انواع قند رژیمی بیشتر آشنا می‌شوید.

استویا؛ شیرینی برگ‌ها، سلامتی در دهان

استویا یک شیرین‌کننده طبیعی است که از برگ گیاه استویا به دست می‌آید. این شیرین‌کننده تا ۳۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است و بدون کالری محسوب می‌شود. استویا یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای افرادی است که به دنبال کاهش قند خون و وزن هستند.

جدول مزایا و معایب قند استویا
مزایا	معایب
بدون کالری	طعم تلخ برای برخی افراد
طبیعی و گیاهی	ممکن است گران‌تر از سایر گزینه‌ها باشد
مناسب برای دیابتی‌ها	در مقادیر بالا ممکن است طعم غذا را تغییر دهد

با اینکه طعم استویا ممکن است کمی تلخی یا طعم پس‌زمینه گیاهی داشته باشد، اما در محصولات طبیعی، نوشیدنی‌ها و حتی آشپزی استفاده زیادی دارد. این نوع قند رژیمی در ایران چند سالی است که طرفداران خود را پیدا کرده است. همچنین برگ‌های فراوری نشده این گیاه در عطاری‌ها به فروش می‌رسد.

زایلیتول؛ شیرین و بی‌خطر برای دندان

زایلیتول نوعی الکل قندی است که به طور طبیعی در برخی میوه‌ها یافت می‌شود. شیرینی آن تقریباً برابر با شکر است؛ اما کالری آن کمتر است.

جدول مزایا و معایب زایلیتول
مزایا	معایب
شیرینی مشابه شکر	ممکن است در مصرف زیاد مشکلات گوارشی ایجاد کند
مناسب برای دیابتی‌ها	سمی برای سگ‌ها
کمک به سلامت دهان و دندان	قیمت بالاتر نسبت به شکر معمولی

این شیرین‌کننده تأثیر کمی بر قند خون دارد و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند. در پخت‌وپز نیز کاربرد زیادی دارد. بااین‌حال، مصرف زیاد آن ممکن است موجب نفخ یا اسهال شود.

اریتریتول؛ بدون کالری، بدون دردسر گوارشی

اریتریتول هم نوعی الکل قندی است که تقریباً ۷۰% شیرینی شکر را دارد، اما با کالری بسیار کم (تقریباً صفر). این ماده به‌راحتی در بدن جذب می‌شود و برخلاف زایلیتول، کمتر مشکلات گوارشی ایجاد می‌کند.

جدول مزایا و معایب اریتریتول
مزایا	معایب
تقریباً بدون کالری	شیرینی کمتر از شکر
تأثیر بسیار کم بر قند خون	ممکن است در مصرف زیاد کمی نفخ ایجاد کند
سازگار با بدن و گوارش	طعم سرد و خنک روی زبان

در میان گزینه‌های رژیمی، یکی از سازگارترین و بی‌عارضه‌ترین انتخاب‌هاست.

سوکرالوز؛ شیرینی ماندگار، ساخت دست انسان

سوکرالو ۶۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است و می‌توان از آن به عنوان جایگزینی برای شکر در پخت‌وپز استفاده کرد. این شیرین‌کننده در بسیاری از غذا‌ها و نوشیدنی‌‌های کم‌کالری، مانند محصولات پخته شده و سایر دسر‌ها، میوه‌‌های کنسرو شده، محصولات لبنی و شربت‌‌ها یافت می‌شود. سوکرالوز ممکن است به عنوان یک شیرین‌کننده برای شیرینی پذیرایی استفاده شود و معمولاً در یک بسته زرد بسته‌بندی شده است.

جدول مزایا و معایب سوکرالوز
مزایا	معایب
شیرینی بالا با مقدار بسیار کم	شیرین‌کننده مصنوعی
مناسب برای پخت‌وپز و نوشیدنی	ممکن است در برخی افراد باعث حساسیت شود
بدون تأثیر بر قند خون	برخی تحقیقات درباره اثرات بلندمدت هشدار می‌دهند

بدن انسان سوکرالوز را جذب نمی‌کند، بنابراین کالری ندارد. اما برخی مطالعات درباره تأثیرات بلندمدت آن نظرات متفاوتی دارند.

آسپارتام؛ شیرین ولی مخصوص، نه برای همه!

آسپارتام حدود ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است و به عنوان یک قند رژیمی در طیف گسترد‌ه‌ای از غذا‌ها و نوشیدنی‌‌ها، از جمله غلات، ماست، دسر‌های منجمد و ژلاتینی، آب نبات، آدامس‌‌های بدون قند، آب میوه‌‌ها، نوشابه‌‌های رژیمی و بسیاری از محصولات دیگر استفاده می‌شود. همچنین در دارو‌هایی مانند مکمل‌‌های ویتامینی و ملین‌‌ها استفاده می‌شود.

جدول مزایا و معایب آسپارتام
مزایا	معایب
شیرینی بالا با کالری بسیار پایین	مناسب نبودن برای افراد مبتلا به PKU بیشتر بخوانید: گرانولا چیست؟
بدون تأثیر بر قند خون	در حرارت بالا ناپایدار است و برای پخت مناسب نیست
کاربرد گسترده در محصولات رژیمی	در برخی افراد باعث سردرد یا حساسیت می‌شود

این محصول، اغلب در یک بسته آبی یافت می‌شود. به‌طورکلی، افراد مبتلا به فنیل کتونوری (PKU) (یک اختلال ژنتیکی نادر است) باید از مصرف این شیرین‌کننده اجتناب کنند.

عصاره میوه راهب؛ شیرینی کهن، طعمی نو

عصاره میوه راهب، شیرین‌کننده‌های طبیعی است که از میوه له شده راهب تهیه می‌شود. این شیرین‌کننده جدیدترین قند رژیمی موجود در بازار است و تقریباً ۱۰۰۰ سال است که از آن به عنوان شیرین‌کننده در چین استفاده می‌شود.

جدول مزایا و معایب عصاره میوه راهب
مزایا	معایب
طبیعی و بدون کالری	قیمت بالا نسبت به سایر شیرین‌کننده‌ها
مناسب برای دیابتی‌ها	گاهی با شیرین‌کننده‌های دیگر ترکیب می‌شود
بدون اثر بر قند خون و انسولین	ممکن است کمی طعم پس‌زمینه داشته باشد
مناسب برای نوشیدنی‌ها و غذاهای سرد	در برخی کشورها کمتر در دسترس است

قدرت شیرینی عصاره میوه راهب بین ۱۰ تا ۲۵۰ برابر شکر است و به دلیل طعم خوب و اثر صفر بر قند خون، گزینه‌ای عالی برای دیابتی‌ها و افرادی با رژیم کم‌کالری است. معمولاً با اریتریتول یا استویا ترکیب می‌شود.

ساخارین؛ یکی از اولین قندهای رژیمی دنیا

ساخارین یکی از قدیمی‌ترین شیرین‌کننده‌های مصنوعی است که در اواخر قرن نوزدهم کشف شد. این ماده حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است و هیچ کالری‌ای ندارد. برخلاف شکر، تأثیری بر قند خون ندارد، به همین دلیل برای افراد دیابتی مناسب است. اغلب در یک بسته صورتی یافت می‌شود.

جدول مزایا و معایب ساخارین
مزایا	معایب
بسیار شیرین با مقدار مصرف کم	طعم فلزی یا تلخ پس‌زمینه در برخی افراد
بدون کالری و مناسب برای دیابتی‌ها	سابقه بحث‌برانگیز درباره اثرات جانبی (در گذشته)
تأیید شده توسط FDA و WHO	اغلب همراه با سایر شیرین‌کننده‌ها مصرف می‌شود
پایداری بالا در دماهای بالا	مصنوعی بودن ممکن است برخی مصرف‌کنندگان را نگران کند

در گذشته، نگرانی‌هایی درباره‌ی اثرات سرطان‌زای آن مطرح شد، اما تحقیقات جدیدتر نشان داده‌اند که در دوزهای مجاز، مصرف آن ایمن است و توسط سازمان FDA و بسیاری از نهادهای سلامت تأیید شده است. معمولاً در نوشابه‌های رژیمی، آدامس، و برخی مواد غذایی بدون قند استفاده می‌شود.

آیا شیرین‌کننده‌های طبیعی و قند‌های رژیمی یکی هستند؟ تفاوت در شیرینی، تفاوت در تأثیر

شیرین‌کننده‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: شیرین‌کننده‌های مغذی (دارای کالری) و شیرین‌کننده‌های غیرمغذی (قندهای رژیمی). شیرین‌کننده‌های مغذی مانند فروکتوز، گلوکز و ساکاروز انرژی تولید می‌کنند و به‌صورت طبیعی در غذاهایی مثل میوه‌ها یافت می‌شوند یا به‌صورت قندهای افزوده به محصولات غذایی اضافه می‌شوند. این قندها طعم، بافت و ماندگاری را افزایش می‌دهند اما مصرف زیادشان می‌تواند باعث چاقی، دیابت و بیماری‌های متابولیک شود.

در مقابل، قندهای رژیمی یا شیرین‌کننده‌های غیرمغذی معمولاً کالری ندارند یا بسیار کم‌کالری‌اند و تأثیر ناچیزی بر قند خون دارند. این شیرین‌کننده‌ها (چه طبیعی مثل استویا و لو‌هان گو، و چه مصنوعی مثل آسپارتام یا سوکرالوز) چندین برابر شیرین‌تر از شکر هستند، به همین دلیل مقدار مصرفی آن‌ها بسیار کمتر است. برخی از آن‌ها برای پخت‌وپز هم مناسب‌اند، ولی چون ممکن است با حرارت تغییر ساختار دهند، حتماً باید راهنمای محصول بررسی شود.

پس می‌توان گفت شیرین‌کننده طبیعی لزوماً رژیمی نیست، و هر قند رژیمی هم طبیعی نیست!

مزایای شیرین‌کننده‌‌های غیرمغذی چیست؟ قند بدون کالری

شیرین‌کننده‌های غیرمغذی کالری بسیار کمی دارند یا اصلاً کالری ندارند و تأثیر کمی روی قند خون می‌گذارند. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که گزینه‌ای عالی برای کنترل وزن و دیابت باشند و درعین‌حال طعمی شیرین و دلپذیر ارائه کنند.

کنترل وزن در قند رژیمی؛ قند رژیمی برای لاغری

شیرین‌کننده‌های غیرمغذی گزینه‌ای عالی برای افرادی هستند که قصد کاهش وزن یا حفظ وزن فعلی خود را دارند. برخلاف شکر که هر ۴ گرم آن حدود ۱۶ کالری انرژی دارد، قندهای رژیمی کالری بسیار کمی دارند یا اصلاً کالری ندارند. این شیرین‌کننده‌ها می‌توانند شیرینی لازم را در پخت‌وپز و نوشیدنی‌ها فراهم کنند بدون اینکه کالری اضافی وارد بدن شود.

با کاهش مصرف کالری‌های اضافه، کنترل وزن ساده‌تر می‌شود و احتمال افزایش وزن ناشی از مصرف شکر به حداقل می‌رسد. البته، برای نتایج بهتر، مصرف کل کالری و سبک زندگی نیز باید مدیریت شود. استفاده از قندهای رژیمی به‌عنوان جایگزین شکر یک ابزار مؤثر و خوش‌طعم در مسیر کاهش وزن به شمار می‌آید.

سلامت قلب؛ قدمی به سوی قلبی سالم‌تر

کاهش مصرف شکر و جایگزینی آن با قندهای رژیمی می‌تواند به کاهش فشار خون و کاهش التهاب کمک کند. این تغییر ساده در رژیم غذایی ممکن است ریسک بیماری‌های قلبی را کاهش دهد و سلامت عروقی را بهبود بخشد. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف قندهای افزوده بالا با مشکلات قلبی مرتبط است، اما شیرین‌کننده‌های غیرمغذی این خطر را به حداقل می‌رسانند. بنابراین، استفاده از قند رژیمی می‌تواند بخش مهمی از سبک زندگی سالم قلب باشد.

قند رژیمی برای دیابتی ها؛ شیرینی که قند خون را بالا نمی‌برد

برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، کنترل سطح قند خون حیاتی است. شیرین‌کننده‌های غیرمغذی به دلیل اینکه کالری کمی دارند و تقریباً تأثیری بر افزایش قند خون ندارند، جایگزین مناسبی برای قندهای افزوده شده به شمار می‌روند. استفاده از قند رژیمی برای دیابتی ها در غذاها و نوشیدنی‌ها می‌تواند به مدیریت بهتر بیماری کمک کند و ریسک نوسانات شدید قند خون را کاهش دهد.

به علاوه، این شیرین‌کننده‌ها به بیماران دیابتی اجازه می‌دهند همچنان از طعم شیرین لذت ببرند بدون نگرانی درباره افزایش قند خون. بااین‌حال، همیشه بهتر است مصرف هر نوع شیرین‌کننده تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود.

دیابتی‌ها بخوانند: توصیه کارشناس دکتر کرمانی درباره بهترین قند مناسب شما!

شیرینی پایدار در هر شرایط؛ دوام بالا

قندهای رژیمی در برابر حرارت، رطوبت و نگهداری طولانی‌مدت مقاوم‌تر از شکر معمولی هستند. این ویژگی باعث می‌شود که در تولید محصولات غذایی مختلف، از نوشیدنی‌ها گرفته تا کیک و شیرینی، عملکرد بهتری داشته باشند و طعم شیرینی آن‌ها در طول زمان حفظ شود. این دوام بالا به تولیدکنندگان کمک می‌کند محصولات سالم‌تر و با ماندگاری بیشتر عرضه کنند.

پیشگیری از پوسیدگی دندان در قند رژیمی؛ محافظ دندان‌ها در برابر حفره‌ها

شیرین‌کننده‌های غیرمغذی برخلاف شکر، باعث افزایش ریسک پوسیدگی دندان نمی‌شوند. به همین دلیل از آن‌ها در محصولات بهداشتی دهان مانند خمیردندان و دهان‌شویه استفاده می‌شود. برخی شیرین‌کننده‌ها مانند زایلیتول حتی خاصیت ضدباکتریایی دارند و به کاهش رشد باکتری‌های مولد پوسیدگی کمک می‌کنند.

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زایلیتول می‌تواند به پیشگیری از حفره‌های دندانی کمک کند و سلامت دهان را بهبود بخشد. این ویژگی باعث شده قندهای رژیمی نه‌تنها گزینه‌ای مناسب برای کاهش کالری، بلکه محافظی برای سلامت دهان نیز باشند.

طعم مطبوع در قند رژیمی؛ شیرینی سالم و دلپذیر

شیرین‌کننده‌های غیرمغذی طعمی شیرین و دلپذیر ارائه می‌کنند که برای افرادی که می‌خواهند مصرف قندهای افزوده را کاهش دهند، بسیار جذاب است. این شیرین‌کننده‌ها به حفظ لذت طعم شیرینی در غذاها و نوشیدنی‌ها کمک می‌کنند بدون اینکه نگرانی از کالری اضافه یا افزایش قند خون وجود داشته باشد.

همچنین برخی از آن‌ها مانند استویا و لو‌هان گو طعم طبیعی‌تر و پس‌زمینه کمتر تلخی دارند که باعث رضایت بیشتر مصرف‌کنندگان می‌شود. به‌این‌ترتیب، قندهای رژیمی به افراد کمک می‌کنند سبک زندگی سالم‌تری داشته باشند و درعین‌حال از طعم شیرین لذت ببرند.

[static_cta type=1 utm=”?utm_source=test&utm_medium=test&utm_campaign=test”]

مناسب برای رژیم‌های خاص؛ شیرینی بدون محدودیت

قندهای رژیمی انتخابی عالی برای افرادی هستند که به دلایل پزشکی یا سبک زندگی خاص، مصرف قند را محدود کرده‌اند. بیماران دیابتی، کسانی که رژیم کتوژنیک یا کم کربوهیدرات دارند، می‌توانند با خیالی آسوده از این شیرین‌کننده‌ها بهره ببرند.

این مواد طعمی شیرین فراهم می‌کنند بدون اینکه بر سطح قند خون تأثیر منفی بگذارند یا از محدودیت‌های رژیم خارج شوند. بنابراین، قندهای رژیمی تنوع و آزادی بیشتری در تغذیه ایجاد می‌کنند.

عوارض قند رژیمی؛ معایب قند‌‌های مصنوعی و ابهامات این نوع قند‌ها

مطالعات حیوانی نیز احتمال اعتیادآور بودن برخی شیرین‌ کننده‌ها مانند ساخارین را مطرح کرده‌اند. ایمنی طولانی‌ مدت این مواد هنوز به طور کامل مشخص نیست و مصرف بالای آن‌ها ممکن است عوارضی داشته باشد. عوارض قند رژیمی به طور خلاصه عبارتند از:

• جایگزینی کالری از منابع دیگر و خنثی شدن کاهش وزن
• کاهش میل به مصرف غذاهای طبیعی و سالم
• افزایش هوس شیرینی و احتمال افزایش وزن
• احتمال اعتیادآور بودن برخی شیرین‌کننده‌ها
• نگرانی‌های مربوط به اثرات طولانی‌مدت مصرف بالا

دیگر عوارض این قندها عبارتند از:

افزایش احساس گرسنگی

مصرف این شیرین کننده‌ها در پیام‌های گرسنگی بدن تداخل ایجاد می‌کند. در واقع پس از مصرف این ترکیبات، بدن نمی‌تواند به طور مؤثری از مواد غذایی حاوی آن‌ها استفاده کند. مصرف شیرین کننده‌های رژیمی مانع ترشح هورمون تنظیم کننده قند خون شده و باعث افزایش حس گرسنگی می‌شود.

ناهنجاری‌های متابولیکی

مطالعات نشان می‌دهد احتمال ابتلا به ناهنجاری‌های متابولیکی در افرادی که نوشیدنی‌های رژیمی بیشتری مصرف می‌کنند، دو برابر بیشتر از افرادی است که از این نوشیدنی‌ها استفاده نمی‌کنند. ناهنجاری‌های متابولیکی شامل افزایش فشار خون، سطح قند خون، میزان تجمع چربی اطراف شکم و سطوح غیرطبیعی کلسترول است. این ناهنجاری‌ها خطر ابتلا به سکته مغزی و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.

ابتلا به دیابت نوع دو

مطالعات انجام شده در جوامع اروپایی حاکی از آن است که نوشیدنی‌های حاوی شکر و انواع شیرین شده کننده‌های رژیمی، خطر ابتلا به دیابت نوع دو را زیاد می‌کنند. خطر ابتلا به دیابت نوع دو در افرادی بسیار بالاست که روزانه حداقل یک نوشابه رژیمی یا حاوی شکر مصرف می‌کنند. حتی افرادی که وزن طبیعی دارند پس از مصرف نوشیدنی‌های حاوی این نوع شیرین کننده‌ها مستعد ابتلا به دیابت نوع دو خواهند شد.

ایجاد حساسیت در بیماران خاص

اسپارتام (یکی از شیرین کننده‌های رژیمی) در بیماران مبتلا به فنیل کتونوری (بیماری متابولیکی ارثی نوزادان) ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. چرا که در ساختار آن فنیل آلانین وجود دارد. لذا باید هشدار لازم در زمینه وجود این ترکیب روی بسته‌بندی درج شود.

اثراتی نظیر سردرد، افسردگی، مشکلات رفتاری- شناختی، واکنش‌های عصبی و بیماری‌های کلیوی مزمن با مصرف بیش از حد محصولات حاوی شیرین کننده‌های رژیمی گزارش شده است که به مطالعات بیشتر و دقیق‌تری در این زمینه نیاز است.

پزشکان مصرف این مواد را در دوران بارداری توصیه نمی‌کنند. چرا که هم خطر بروز توده‌های سرطانی را افزایش می‌دهد و هم خطر زایمان زودرس را بالا می‌برد. در هر صورت باید با پزشک درباره میزان مصرف آن مشورت شود.

چون این شیرین کننده‌ها میزان مصرف شکر را به طور قابل توجه‌ای کاهش می‌دهند؛ مصرف آن‌ها در داخل کشور نیز رو به افزایش است. بنابراین برای ارتقای سطح سلامت عمومی باید مصرف کلیه شیرین کننده‌‌ها کاهش یابد، نه فقط شکر. بهتر است مصرف‌کنندگان به ترکیبات درج شده روی بسته‌بندی مواد غذایی توجه کرده و با آگاهی بیشتری نسبت به انتخاب و خرید آن اقدام کنند.

مصرف چه مقدار قند رژیمی ایمن است؟ نکته قابل‌توجه

جایگزین‌های قند مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در مقادیری که معمولاً مردم مصرف می‌کنند، کاملاً ایمن محسوب می‌شوند. این سازمان برای هر شیرین‌کننده غیرمغذی، یک حد مجاز مصرف روزانه (ADI) تعیین کرده است؛ مقدار مصرفی که در طول عمر بدون خطر برای سلامتی است. جالب اینکه، معمولاً افراد به سختی می‌توانند این میزان را فقط از طریق غذاها و نوشیدنی‌های کم‌کالری که حاوی شیرین‌کننده هستند، مصرف کنند.

تنها استثنا برای آسپارتام است که برای افراد مبتلا به اختلال ژنتیکی نادر «فنیل کتونوری» (PKU) خطرناک است. این افراد نمی‌توانند فنیل آلانین، یکی از محصولات تجزیه آسپارتام، را به درستی متابولیزه کنند و باید از مصرف محصولات حاوی آسپارتام اجتناب کنند. برای سایر افراد، مصرف قندهای رژیمی در حد مجاز نه تنها بی‌خطر است بلکه می‌تواند به کاهش مصرف کالری و کنترل وزن کمک کند.

بنابراین، رعایت میزان مصرف توصیه شده و خواندن برچسب محصولات کلید استفاده ایمن و هوشمندانه از قندهای رژیمی است.

ضد و نقیض‌های شیرین‌کننده‌‌‌های غیرمغذی؛ نکات مهم

مطالعات مختلف درباره تأثیر شیرین‌کننده‌های غیرمغذی بر دیابت نوع ۲ نتایج متناقضی ارائه کرده‌اند. برخی تحقیقات، مصرف نوشابه‌های شیرین شده مصنوعی را با افزایش خطر دیابت مرتبط می‌دانند، در حالی که سازمان‌های معتبر، این شیرین‌کننده‌ها را در محدوده مصرف ایمن می‌دانند. برای درک بهتر این موضوع، خلاصه‌ای از دیدگاه‌های مختلف در جدول زیر آورده شده است:

جدول ضد و نقیض‌های قند رژیمی
موضوع	شواهد و دیدگاه‌ها
ارتباط با دیابت نوع ۲	برخی مطالعات (۲۰۱۴ و ۲۰۱۶) افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را با مصرف نوشابه‌های شیرین شده مصنوعی نشان داده‌اند.
ایمنی مصرف	FDA مصرف شیرین‌کننده‌های غیرمغذی در مقادیر مجاز را ایمن می‌داند و برای اکثر افراد مشکلی ایجاد نمی‌کند.
تأثیر بر کنترل وزن	شواهدی وجود دارد که شیرین‌کننده‌های غیرمغذی می‌توانند به کنترل وزن کمک کنند، اما برخی نگرانی‌ها در مورد جایگزینی کالری وجود دارد.
تناقض در توصیه‌های سازمانی	سازمان‌های بهداشتی توصیه‌های متفاوت و گاهی ناسازگاری درباره مصرف شیرین‌کننده‌های غیرمغذی دارند.
رویکرد پیشنهادی	انجمن قلب آمریکا مصرف موقت و محدود را توصیه می‌کند، اما کاهش کلی مصرف شیرینی و افزایش مصرف آب بهترین گزینه است.

باتوجه‌به این دیدگاه‌های متناقض، بهتر است در مصرف شیرین‌کننده‌های غیرمغذی اعتدال را رعایت کرده و همواره به دنبال راهکارهای سالم‌تر و طبیعی‌تر برای کاهش مصرف قند باشید.

قند رژیمی؛ دوست یا دشمن؟

شیرین‌کننده‌های غیرمغذی یا قندهای رژیمی، انتخابی محبوب برای کاهش کالری و کنترل قند خون به نظر می‌رسند، اما تحقیقات هنوز پاسخ‌های قطعی درباره اثرات بلندمدت آن‌ها ارائه نکرده‌اند. از یک سو، این شیرین‌کننده‌ها می‌توانند به کاهش وزن و مدیریت دیابت کمک کنند و از افزایش قند خون جلوگیری کنند. اما از سوی دیگر، برخی مطالعات نگرانی‌هایی درباره افزایش اشتها، تغییر در عادات غذایی و حتی ارتباط احتمالی با برخی مشکلات متابولیک مطرح کرده‌اند.

نکته مهم این است که مصرف این قندها باید در حد متعادل و با آگاهی انجام شود. به‌ویژه افراد مبتلا به بیماری‌های خاص مانند دیابت یا حساسیت‌های نادر، باید با مشورت پزشک اقدام کنند. در نهایت، بهترین راهکار حفظ تعادل، انتخاب غذاهای طبیعی و کاهش مصرف کلی قند است تا سلامت طولانی‌مدت تضمین شود. قند رژیمی می‌تواند بخشی از یک سبک زندگی سالم باشد، اما نباید جایگزین کامل قندهای طبیعی شود.

سؤالات متداول