دکتر کرمانی » مجله » بیماری و درمان
احتمالاً واژه هاشیموتو شما را به یاد یکی از فنون رزمی ژاپنی می‌اندازد! اما در واقعیت یک بیماری به نام هاشیموتو وجود دارد که در اثر کم‌کاری تیروئید به وجود می‌آید. معمولاً پس از شنیدن این که فردی به بیماری تیروئید مبتلا شده، اولین تصویری که در ذهن شما مجسم می‌شود، تورم گلو یا همان […]
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
احتمالاً واژه هاشیموتو شما را به یاد یکی از فنون رزمی ژاپنی می‌اندازد! اما در واقعیت یک بیماری به نام هاشیموتو وجود دارد که در اثر کم‌کاری تیروئید به وجود می‌آید. معمولاً پس از شنیدن این که فردی به بیماری تیروئید مبتلا شده، اولین تصویری که در ذهن شما مجسم می‌شود، تورم گلو یا همان گواتر است.
برای برخی از افراد هم این بیماری تداعی‌گر کمبود مواد غذایی ید دار مانند نمک است. در این بیماری سلول‌های سیستم دفاعی، هورمون‌های تیروئید را مورد هجوم قرار می‌دهند. این حمله معمولاً منجر به کاهش تولید هورمون تیروئید می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا بدانید هاشیموتو چیست و چه علائم و خطراتی دارد، همچنین با چگونگی تشخیص و درمان آن آشنا شوید.
کم‌کاری تیروئید به انواع گوناگونی تقسیم می‌شود. یکی از انواع کم‌کاری تیروئید، هاشیموتو است. سندرم هاشیموتو یا بریج کم‌کاری تیروئید، یک اختلال خودایمنی است. اختلال خودایمنی نوعی بیماری است که در اثر حمله سیستم دفاعی بدن به بافت‌های سالم ایجاد می‌شود. در واقع، سیستم‌های دفاعی به اشتباه به جای مبارزه با ویروس‌ها، به خود اعضای بدن حمله می‌کنند.
پیشرفت علم پزشکی موجب شده تا دیگر در بیماری‌های مختلف، تنها یک دلیل مشخص را به عنوان عامل اصلی بروز بیماری ندانیم. در رابطه با بریج کم‌کاری تیروئید نیز این امر صدق می‌کند. در واقع امروزه عوامل مختلفی در ایجاد این بیماری تأثیرگذار هستند. در نتیجه، یک عامل به عنوان علت بروز آن در نظر گرفته نمی‌شود. عوامل تأثیرگذار بر بیماری هاشیموتو به شرح زیر است:
تحقیقات مختلف نشان داده است که زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
سن مشخصی برای ابتلا به این بیماری در نظر گرفته نشده است، زیرا در سنین مختلف می‌تواند به وجود بیاید. در مجموع، مشاهدات مختلف حاکی از این واقعیت است که افراد میان‌سال بیشتر از مقاطع سنی دیگر می‌توانند به سندرم هاشیموتو مبتلا شوند.
بیماری‌های خودایمنی مانند روماتیسم مفصلی، بیماری سلیاک، سندروم شوگرن، کمبود ویتامین B12، دیابت نوع یک و لوپوس خطر ابتلا به بریج کم‌کاری تیروئید را افزایش می‌دهند. علائم این نوع از بیماری‌ها شامل موارد زیر است:
یک بیماری گوارشی با علائمی مانند:
یکی از بیماری‌های خودایمنی که خطر ابتلا به بریج کم‌کاری تیروئید را افزایش می‌دهد بیماری سلیاک است.
خشکی مفرط در اعضایی مانند: چشم، بینی، پوست، دهان، واژن، دستگاه تنفسی و علائمی همچون:
با علائمی مانند:
شامل علائمی مانند:
این بیماری در اثر حمله سیستم ایمنی به بافت‌های بدن ایجاد می‌شود، با علائمی نظیر:
لوپوس که یک بیماری تاثیرگذار بر روی هاشیموتو است، در اثر حمله سیستم ایمنی به بافت‌های بدن ایجاد می‌شود.
در دوران بارداری فعل و انفعالات متعددی در بدن رخ می‌دهد. در اثر تغییرات به وجود آمده در این دوران، ممکن است افراد پس از دوران بارداری به آن مبتلا شوند. طبق آمارهای اخذ شده، 20 درصد از زنان باردار پس از گذشت یک سال از دوران بارداری به بریج کم‌کاری تیروئید مبتلا می‌شوند. شایان ذکر است هاشیموتو از عوامل جلوگیری در بارداری زنان شناخته می‌شود.
ژنتیک از عوامل بسیار مهم در به وجود آمدن این بیماری است. اگر سابقه این بیماری در یکی از اعضای خانواده مشاهده شود، می‌توان پیش‌بینی کرد که احتمال بروز این بیماری در دیگر اعضا نیز بیشتر است.
اگر در مصرف هر ماده غذایی افراط کنیم، خودمان را در خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف قرار می‌دهیم. در رابطه با این بیماری نیز اگر می‌خواهید خطر ابتلا به این بیماری کاهش یابد، باید از مصرف بیش از اندازه مواد غذایی ید دار، مانند: نمک، موز، سیب‌زمینی پخته، تخم‌مرغ آب‌پز و … پرهیز کنید.
در صورتی که در معرض تشعشعات مختلف هستید، توصیه می‌کنیم شغل یا محل سکونت خود را تغییر دهید. از جمله عوامل تأثیرگذار بر هاشیموتو، حضور در مکان‌هایی است که تشعشعات گوناگون مانند مواد رادیو اکتیو در آنجا دیده می‌شود.
در مورد فرق کم کاری تیروئید و هاشیموتو، همان‌طور که بیان کردیم، کم‌کاری تیروئید انواع مختلفی دارد که یکی از انواع آن هاشیموتو است. سندرم هاشیموتو رایج‌ترین و خطرناک‌ترین نوع کم‌کاری تیروئید است. کم‌کاری تیروئید مشکلیست که تنها در غده تیروئید به وجود می‌آید، در حالی که هاشیموتو سیستم ایمنی بدن را دربر می‌گیرد.
پیش از گفتن علائم بیماری بریج کم‌کاری تیروئید، لازم است نکته مهمی را بدانید. در صورت وجود علائم این بیماری در شما نمی‌توان گفت که به این بیماری مبتلا هستید. بهتر است برای اطمینان بیشتر به پزشک متخصص مراجعه کنید. علائم این بیماری به مرور زمان به وجود می‌آیند.
به همین دلیل کم‌توجهی به آن در درازمدت موجب آسیب‌های بیشتر می‌شود. در مواردی دیده شده که شدت آن منجر به کما رفتن شخص بیمار شده است. بارزترین علامت این بیماری ، گواتر است. گواتر موجب تورم در ناحیه گلو می‌شود.
از دیگر نشانه‌های سندرم هاشیموتو، می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
به دلیل ضروری بودن هورمون تیروئید، هر گونه اختلال در آن موجب عوارض متعدد می‌شود. این بیماری خطرناک‌ترین نوع کم‌کاری تیروئید است. عوارض ناشی از ابتلا به این بیماری به شرح زیر است:
در ادامه هر یک از این موارد را شرح خواهیم داد.
بارزترین نشانه این بیماری ، گواتر است. گواتر در واقع با بزرگ شدن و تورم گلو همراه است. غده هیپوفیز نیاز به تولید هورمون‌های تیروئید دارد. غده تیروئید نیز در شرایط کاهش تولید هورمون نمی‌تواند خواسته‌های غده هیپوفیز را انجام دهد. در نتیجه شاهد ایجاد گواتر هستیم.
برخی از گواترها به دلیل کوچک بودن چندان دیده نمی‌شوند، اما برخی از آن‌ها بزرگ هستند که مشکلات متعددی را به وجود می‌آورند. به طور مثال به دلیل این که گواترهای بزرگ بسیار واضح از سوی افراد دیگر دیده می‌شود، در نتیجه ممکن است کمبود اعتماد به نفس را در فرد بیمار ایجاد کند. گواتر ممکن است تنفس افراد را مختل کند و منجر به سرفه‌های متعدد شود.
یکی از علائم اختلال در غده تیروئید، بیماری گواتر است.
به طور معمول در آغاز بیماری بریج کم‌کاری تیروئید، فرد به افسردگی مبتلا می‌شود. میزان افسردگی نیز به مرور زمان افزایش پیدا می‌کند. استرس نیز از عواملی است که در ایجاد تیروئید تأثیرگذار است. در نتیجه در هنگام هاشیموتو نیز ممکن است شاهد افزایش استرس در بیمار باشیم.
هاشیموتو می‌تواند کلسترول را افزایش دهد. این امر به عنوان یک عامل خطرناک برای ایجاد بیماری‌های قلبی و نارسایی آن شناخته می‌شود.
این بیماری ممکن است مشکلاتی نظیر کاهش میل جنسی، نامنظم شدن دوره عادت ماهیانه، خونریزی بیشتر در قاعدگی و ناتوانی در تخمک‌گذاری را به همراه داشته باشد. از جمله مشکلات جنسی ناشی از آن در مردان نیز می‌توان به اختلال در نعوظ، کاهش تعداد اسپرم و کاهش میل جنسی اشاره کرد.
در صورتی که بریج کم‌کاری تیروئید درمان نشود ممکن است منجر به آسیب‌های شدیدتر مانند کمای میگزدم شود. این بیماری بسیار نادر در افرادی به وجود می‌آید که در درازمدت درگیر این بیماری هستند. میگزدم شامل علائمی مانند خوب آلودگی عمیق است که در نهایت به بیهوشی بیمار ختم می‌شود. قرار گرفتن در معرض سرما، استفاده از داروهای آرام‌بخش، عفونت و استرس نیز از دیگر عوامل ایجاد میگزدم است.
در صورتی که بریج کم‌کاری تیروئید درمان نشود ممکن است منجر به آسیب‌های شدیدتر مانند کمای میگزدم شود.
علائم مختلف این بیماری به یکباره ظاهر نمی‌شود. این نوع بیماری در طول زمان گسترش می‌یابد. به همین دلیل عدم توجه به آن در درازمدت می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری، مانند: کمای میگزدم، مشکلات قلبی، افسردگی و … را به همراه داشته باشد. این عوامل موجب می‌شود تا هاشیموتو به عنوان یک بیماری خطرناک شناخته شود.
مهم‌ترین خطری که می‌تواند یک فرد را تهدید کند، کمای میگزدم است. اگرچه این بیماری نادر است، اما تنها در افراد مبتلا به هاشیموتو اتفاق می‌افتد. از دیگر خطرات ناشی از بریج کم‌کاری تیروئید می‌توان به افسردگی اشاره کرد.
این اختلال روانی می‌تواند زندگی فرد بیمار و اطرافیان آن را به شدت تحت‌تأثیر خود قرار دهد. دیگر خطرات این بیماری شامل موارد زیر است.
مطالعات مختلف نشان داده است که زنان 7 برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به بریج کم‌کاری تیروئید هستند. به همین دلیل این بیماری در زنان باردار مشکلات متعددی را برای نوزادان ایجاد می‌کند. این بیماری به صورت ژنتیکی نیز می‌تواند به افراد دیگر منتقل شود. از همین رو احتمال دارد تا شما هم در آینده به آن مبتلا شوید. از دیگر عوامل تأثیرگذار نیز می‌توان به سن افراد اشاره کرد. افراد بین 40 تا 60 سال بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
مصرف بیش از اندازه نمک و دیگر مواد غذایی ید دار در برخی از افراد نیز آن‌ها را مستعد ابتلا به هاشیموتو می‌کند. در صورتی که به تشعشات مختلف، مانند مواد رادیواکتیو نیز هستید، امکان دارد در آینده به این بیماری مبتلا شوید. از دیگر عوامل تأثیرگذار نیز می‌توان به بیماری‌های خودایمنی، مانند: روماتیسم‌های مفصلی، بیماری سلیاک، کمبود ویتامین B12 و … اشاره کرد.
جهت تشخیص بریج کم‌کاری تیروئید، موارد زیر از جانب پزشکان صورت می‌گیرد:
پزشکان در ابتدا سوابق این بیماری در خانواده را می‌سنجند. سپس سوابق بیماری در خود بیمار و نشانه‌های مختلف هاشیموتو مانند گواتر را مورد بررسی قرار می‌دهند.
در مرحله بعد، لازم است آزمایش‌های خون از فرد مشکوک به هاشیموتو گرفته شود. از جمله هورمون‌هایی که در تست‌های خون مورد بررسی قرار می‌گیرد، شامل موارد زیر است:
در صورت عدم مشاهده هاشیموتو در تست‌های مختلف، اگر پزشک نسبت به وجود این بیماری مشکوک باشد، احتمالاً سونوگرافی را برای فرد در نظر می‌گیرد. در سونوگرافی به طور کامل تیروئید و شدت آن مشخص می‌شود. سونوگرافی همچنین می‌تواند علائم مختلف هاشیموتو را نشان دهد.
هاشیموتو در دوران بارداری ممکن است منجر به سقط جنین شود. در موارد متعددی این بیماری در مادر سبب زایمان زودرس شده است. فشارخون بالا در بارداری نیز از دیگر مشکلات ناشی از این بیماری است. از همین رو، همواره هاشیموتو منجر به مشکلات گوناگونی در مادر و نوزاد می‌شود.
تحقیقات مختلف نشان داده نوزادانی که مادرشان مبتلا به این بیماری بوده، با کندی ذهن مواجه شده‌اند. اوتیسم نیز از دیگر اختلالاتی است که ممکن است بر اثر هاشیموتو در نوزاد به وجود بیاید. همچنین احتمال وجود سایر اختلالات رشدی و مشکلات مختلف در گفتار نیز وجود دارد.
بهترین راه همواره پیشگیری است. در صورت مشاهده هر گونه علائم ناشی از بریج کم‌کاری تیروئید در خود، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. اگر در چنین شرایطی پزشکان مشاهده کنند که سطح TSH در دوران بارداری به صورت طبیعی نیست، درمان با تیروئید مصنوعی را تجویز می‌کنند.
اوتیسم نیز از دیگر اختلالاتی است که ممکن است بر اثر هاشیموتو در نوزاد به وجود بیاید.
تا کنون پزشکان نتوانسته‌اند درمان قطعی را برای بریج کم‌کاری تیروئید در نظر بگیرند. پزشکان با استفاده از داروهای گوناگون سعی می‌کنند سطح هورمون‌ها را تنظیم کنند. قرص‌ها و داروهای تجویز شده بر اساس عوامل مختلفی توسط پزشک تجویز می‌شود. این عوامل تأثیرگذار عبارت است از:
برای درمان هاشیموتو به این ترتیب عمل می‌شود:
توجه:
فراموش نکنید که مصرف بدون تجویز پزشک می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیر شود. به طور مثال مصرف بیش از حد و بدون تجویز لووتیروکسین، موجب پوکی استخوان می‌شود.
در مواردی نیز به دلیل عدم درمان گواتر با دارو، به جراحی نیاز است. در نهایت نکته مهمی که باید بدانید این است که روند درمان تیروئید به طورکلی کند است. به همین دلیل، روند درمان آن چند ماه طول می‌کشد.
حالا که متوجه شدیدهاشیموتو چیست، می‌دانید که عدم توجه به آن می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری را برای شما به وجود بیاورد. از جمله علائم هاشیموتو می‌توان به مواردی مانند خستگی مزمن، گواتر، ضعف عضلانی و … اشاره کرد. پزشکان بر اساس عوامل مختلف، مانند سن، سابقه بیماری زمینه‌ای، وزن و شدت هاشیموتو تلاش می‌کنند این بیماری را در بدن شما کنترل کنند. به جهت درمان این بیماری باید آزمایش‌های مختلفی را بگذرانید. سپس داروهایی بر اساس تجویز پزشک به شما داده می‌شود تا بتوان این بیماری را کنترل کرد.
منبع:
از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزه‌ی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزه‌ی کلمات باور دارم.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
نظر شما
نام *
ایمیل
در مورد بیماری ام اس و کم کاری تیروئید لطفا توضیح دهید
عزیزم مقالاتش در سایت هست چشم
سلام واقعا مطالب عالی بودن
سلام ممنون از همراهی شما عزیزم
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم