عسل یک غذای بسیار کامل و سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی است و خواص و فواید زیادی دارد که در طول تاریخ بسیار شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است. خواص عسل طبیعی از تسکین گلودرد گرفته تا التیام زخم یا سوختگی، همه و همه را در برمی گیرد.
عسل بیشتر حاوی قند و همچنین ترکیبی از اسیدهای آمینه، ویتامین ها، مواد معدنی، آهن، روی و آنتی اکسیدان هاست که علاوه بر استفاده به عنوان یک شیرین کننده طبیعی، به عنوان یک عامل ضد التهاب و ضد باکتری نیز استفاده می شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی خواص عسل طبیعی، روش تشخیص آن از انواع تقلبی، نحوه مصرف و عوارض آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
منظور از عسل طبیعی چیست؟
منظور از عسل طبیعی، عسلی است که زنبور برای درست کردن آن مستقیما از شهد گل‌ها و گیاهان تغذیه کرده است و این عسل حاصل تغذیه زنبور از مواد قندی نیست. عسل خالص خواص زیادی دارد که در ادامه مقاله با آن آشنا می‌شویم.
خواص عسل طبیعی کدامند؟
عسل طبیعی شامل طیف وسیعی از فواید و خواص است که عبارتند از:
سرشار از مواد مغذی
یک قاشق غذاخوری یا ۲۰ گرم (گرم) عسل حاوی ارزش غذایی زیر است:
کالری: ۶۱
کربوهیدرات: ۱۷ گرم
ریبوفلاوین: ۱ درصد از ارزش روزانه
فیبر: ۰ گرم
پروتئین: ۰.۱ گرم
عسل اساساً قند طبیعی است، بدون چربی و پروتئین. با این حال، شایان ذکر است که عسل سرشار از ترکیبات گیاهی تقویت کننده سلامتی به نام پلی فنول می باشد.
سرشار از آنتی اکسیدان
یکی از خواص عسل مربوط به اثرات آنتی اکسیدانی آن است. عسل طبیعی حاوی بسیاری از ترکیبات گیاهی زیست فعال و آنتی اکسیدان هایی مانند فلاونوئیدها و اسیدهای فنولیک است. گونه‌های تیره تر نسبت به انواع روشن تر، آنتی اکسیدان بیشتری دارند.
آنتی اکسیدان ها به خنثی کردن گونه های فعال اکسیژن که در سلول ها تجمع کرده و باعث آسیب می شوند، کمک می کنند. این آسیب می تواند به شرایطی مانند پیری زودرس، دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی منجر شود.
خواص ضد عفونی کنندگی
خواص ضد عفونی کنندگی عسل در طول تاریخ از عسل برای التیام زخم‌های عفونی و سوختگی‌های کوچک استفاده شده است. دلیل آن این است که عسل دارای خواص ضدعفونی کننده باورنکردنی است که احتمال عفونت در زخم‌های باز یا سوختگی را محدود می‌کند.
خواص عسل برای معده و ناراحتی های گوارشی
با ترکیب عسل با سایر محصولات طبیعی مانند آبلیمو یا دارچین، می‌توان فعالیت دستگاه گوارش را تقویت کرد. به این ترتیب، مصرف عسل، سوخت و ساز غذا را تسهیل کرده، به رفع اسیدیته معده کمک می‌کند و حتی به انتقال صحیح باقیمانده مواد غذایی از روده کمک می‌کند. بنابراین، عسل برای تسکین ناراحتی‌های مختلف معده مانند سنگینی معده یا یبوست استفاده می‌شود.
افزایش سلامت قلب
یکی از خواص عسل پیشگیری از بیماری های قلبی است. طبق یک بررسی، می تواند به کاهش فشار خون، بهبود سطح چربی خون، تنظیم ضربان قلب و جلوگیری از مرگ سلول‌های سالم کمک کند – همه عواملی که می‌توانند عملکرد و سلامت قلب شما را بهبود بخشند.
یک مطالعه مشاهده ای، شامل بیش از ۴۵۰۰ نفر بالای ۴۰ سال، نشان داد که مصرف متوسط عسل با کاهش فشار خون بالا در میان زنان مرتبط است. مطالعه دیگری روی جوندگان نشان داد که عسل به محافظت از قلب در برابر استرس اکسیداتیو کمک می کند.
علاوه بر این، عسل خام معمولاً حاوی بره موم است، رزینی که زنبورها از درختان شیره‌زا و گیاهان مشابه تولید می‌کنند. بره موم ممکن است سطح کلسترول و تری گلیسیرید را بهبود بخشد. در مجموع، هیچ مطالعه طولانی مدت انسانی در مورد عسل و سلامت قلب وجود ندارد و برای درک بهتر اثرات عسل بر سلامت قلب به تحقیقات بیشتری نیاز است.
درمان زخم
سابقه ای تاریخی برای استفاده از عسل موضعی برای التیام زخم و سوختگی وجود دارد. این استعمال هنوز هم رایج است. بررسی ۲۶ مطالعه در مورد عسل و مراقبت از زخم ها نشان داد که مصرف عسل موجب التیام سوختگی های جزئی و زخم هایی که پس از جراحی عفونی شده اند، می شود. محققان بر این باورند که قدرت شفابخش عسل ناشی از اثرات ضد باکتریایی و ضد التهابی آن است
عسل مانوکا، به طور خاص، ممکن است کاربردهای مفیدی در درمان سوختگی داشته باشد. با این حال، اگر سوختگی شدید دارید، درمان‌های خانگی جایگزین مناسبی برای مراقبت‌های اورژانسی نیستند و باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
سرکوب سرفه در کودکان
سرفه یک مشکل رایج برای کودکان مبتلا به عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی است. این عفونت ها می توانند بر خواب و کیفیت زندگی کودکان و والدین تأثیر بگذارند. یک بررسی از چندین مطالعه در مورد عسل و سرفه در کودکان نشان داد که عسل موثرتر از دیفن هیدرامین برای علائم سرفه است. همچنین ممکن است به کاهش مدت زمان سرفه کمک کند.
بررسی دیگری نشان داد که عسل ممکن است کیفیت خواب را در بین کودکان مبتلا به سرفه و همچنین والدین آنها بهبود بخشد. علاوه بر این، بر خلاف برخی از داروهای سرفه، عسل هیچ گونه عوارض جانبی ندارد. با این حال، به دلیل خطر بوتولیسم، هرگز به کودکان زیر ۱ سال عسل ندهید.
افزایش سیستم ایمنی
به نظر می رسد عسل فرآوری نشده غنی از پلی فنول های ضد التهابی است که می تواند از سیستم ایمنی بدن پشتیبانی حمایت کند. تأثیر عسل ممکن است شامل افزایش تعداد سلول های ایمنی مانند سلول های T و B، نوتروفیل ها و سلول های کشنده طبیعی و همچنین آنتی بادی ها باشد.
درمان اسهال
عسل طبیعی دارای اثر تسکین دهنده ای بر هضم غذا دارد و به درمان علائم اسهال کمک می کند. یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داد که عسل حاوی گلوکونات روی ممکن است مدت زمان اسهال را در کودکان کاهش دهد و زمان بهبودی را تسریع کند.
محافظت از مغز
برخی شواهد نشان می دهد که قدرت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی عسل می تواند برای مغز مفید باشد. یک بررسی در سال ۲۰۲۲ نشان داد که عسل می تواند به افزایش ظرفیت حافظه و جلوگیری از آسیب نورون کمک کند. علاوه بر این، یک بررسی منبع معتبر در سال ۲۰۱۷ نشان داد که عسل طبیعی حاوی موادی است که به مبارزه با التهاب در هیپوکامپ، بخشی از مغز که در حافظه نقش دارد، کمک می‌کند.
رفع جوش و آکنه
عسل خام (به ویژه عسل مانوکا خام) به خلاص شدن از شر جوش ها کمک می کند. دلیل آن هم خواص آبرسانی شدید به همراه خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی آن است. Czerwony می گوید: «آنزیمی در عسل به نام کاتالاز وجود دارد که به تسکین التهاب جزئی کمک می کند.
برای رفع جوش و آکنه می‌توانید مقدار کمی عسل را روی جوش های خود بمالید تا به مبارزه با باکتری‌ها و کاهش تورم کمک کند.
مفید برای سرماخوردگی
عسل به عنوان یک ماده طبیعی و سرشار از ترکیبات مفید، یکی از بهترین گزینه‌ها برای حفظ سلامتی و تکمیل رژیم غذایی در فصل سرماست. این ماده طلایی به دلیل خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی، نقش موثری در پیشگیری و درمان بیماری‌های شایع زمستانی مانند سرماخوردگی و گلودرد ایفا می‌کند. گنجاندن عسل در رژیم غذایی روزانه می‌تواند به بهبود سلامت عمومی و افزایش انرژی بدن کمک کند.
چگونه عسل را در فصل سرما مصرف کنیم؟
عسل یک ماده همه کاره است که می‌توان آن را به روش‌های مختلف در فصل سرما مصرف کرد تا از فواید آن بهره‌مند شد. در ادامه، به چند روش ساده و موثر برای مصرف عسل در فصل سرما اشاره می‌کنیم.
ترکیب عسل با چای یا آب ولرم
یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌های مصرف عسل، ترکیب آن با چای یا آب ولرم است. این ترکیب نه تنها به تسکین گلودرد کمک می‌کند، بلکه باعث آرامش و گرم شدن بدن می‌شود. توجه داشته باشید که عسل را به چای داغ اضافه نکنید، زیرا حرارت بالا باعث از بین رفتن آنزیم‌های مفید آن می‌شود. افزودن کمی دارچین به این ترکیب، اثر گرمابخشی آن را افزایش می‌دهد.
ترکیب عسل و لیمو
ترکیب عسل و لیمو یک شربت طبیعی و قدرتمند برای پیشگیری از سرماخوردگی است. لیمو سرشار از ویتامین C بوده و به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند، در حالی که عسل خاصیت ضدالتهابی و تسکین دهندگی دارد. یک قاشق عسل را با آب لیموی تازه مخلوط کرده و صبح‌ها میل کنید تا از فواید آن بهره‌مند شوید.
دمنوش عسل و زنجبیل
این ترکیب نیز یک ترکیب قدرتمند برای سرماخوردگی است. زنجبیل تازه را رنده کرده و در آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. پس از ولرم شدن، ۱ قاشق عسل اضافه کنید.
این دمنوش نه تنها گرفتگی بینی و سرفه را بهبود می‌بخشد، بلکه به دلیل خاصیت گرمابخشی زنجبیل، بدن را در برابر سرما مقاوم می‌کند.
از کجا بفهمیم یک عسل، طبیعی است؟
تنها راهی که می‌توان عسل طبیعی را از سایر عسل‌ها تشخیص داد، این است که بر روی آن آزمایشات لازم انجام شود و فاکتور‌های اصلی و مهم مثل میزان ساکارز، دیاستاز، پرولین و نسبت فروکتوز به گلوکوز مورد بررسی قرار گیرد.
در برگه آزمایش عسل، ساکاروز باید زیر ۵ درصد، پرولین بالای ۱۸۰ و دیاستاز بیشتر از ۸ باشد. همچنین نسبت فروکتوز به گلوکوز باید بالای ۰.۹ باشد. ولی مهم‌ترین عامل، میزان ساکاروز است که باید زیر ۵ درصد باشد.
میزان پرولین در عسل نشان می‌دهد که زنبور برای تهیه عسل از شهد گل‌ها استفاده کرده است. البته معمولا با میزان ساکاروز موجود در عسل نیز می‌توان به طبیعی بودن آن پی برد.
ترکیبات عسل چیست؟
عسل عمدتاً از قندها (۸۰-۷۸%) تشکیل شده است، که ۳۸% مربوط به فروکتوز و ۳۱% مربوط به گلوکز است. درصد باقی مانده مربوط به ساکارز، مالتوز و سایر ترکیبات، مشابه است. به غیر از قندها، عسل دارای عناصر دیگری است که بر خواص باورنکردنی آن تأثیر می گذارد. مهم ترین ترکیبات عسل عبارتند از:
اسیدهای آمینه: در عسل می‌توان انواع مختلفی از اسیدهای آمینه آزاد را یافت. همچنین می‌توان آسپارتیک، گلوتامیک، آلین یا آرژنین را در بعضی از عسل‌ها پیدا کرد.
پروتئین‌ها: درصد پروتئین موجود در عسل حدود ۰.۲۶٪ و تقریباً صفر است.
مواد معدنی: بسته به تنوع عسلی که با آن مواجه می‌شویم، مواد معدنی موجود در آن متفاوت است. با این حال، مواد معدنی مانند روی، منیزیم یا پتاسیم هست که در یک عسل طبیعی وجود دارد.
ویتامین‌ها: از جمله خواص عسل، ویتامین‌های فراوان آن است که قابلیت جذب بالایی دارند. ویتامین A، ویتامین B1، ویتامین B2، ویتامین B3، ویتامین B5، ویتامین B6، ویتامین B8 – ویتامین B9، ویتامین C، ویتامین D یا ویتامین K در عسل طبیعی یافت می‌شود.
آنزیم‌ها: در عسل می‌توان آنزیم‌هایی مانند آمیلاز A و B یا گلوکز اکسیداز را نیز یافت.
آیا مصرف عسل عوارض هم دارد؟
به طور کلی مصرف عسل با عوارض خاصی همراه نیست، اما افراد زیر نباید عسل مصرف کنند:
نوزادان زیر ۱ سال : عسل می تواند باعث یک بیماری نادر اما جدی در دستگاه گوارش نوزاد به نام بوتولیسم شود. باکتری های حاصل از هاگ ها می توانند در روده نوزاد رشد کرده و تکثیر شوند و سم خطرناکی تولید کنند.
افرادی که به عسل آلرژی دارند: اگرچه نادر است، اما آلرژی به گرده زنبور عسل می تواند باعث واکنش های نامطلوب جدی و گاهی کشنده شود. علائم و نشانه های آلرژی عبارتند از:
- خس خس سینه
- علائم آسم
- سرگیجه
- تهوع
- استفراغ
- ضعف
- تعریق بیش از حد
- غش
- ریتم نامنظم قلب (آریتمی)
آنچه از مقاله خواص عسل آموختیم:
عسل، هدیه ای ارزشمند از طبیعت است که به دلیل خواص درمانی و تغذیه ای بی نظیرش، از دیر باز مورد توجه انسان قرار گرفته است. این ماده شیرین و طبیعی، سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و آنزیم های مفید است که به بهبود سلامت عمومی بدن کمک می‌کند. خواص عسل در درمان بیماری ها به دلیل فواید ضد التهابی و آنتی اکسیدانی آن می باشد.
مصرف منظم عسل، به شرط آنکه با اعتدال و همراه با یک رژیم غذایی سالم صورت گیرد، می تواند به بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از بسیاری از بیماری ها کمک کند. با این حال، افراد مبتلا به دیابت یا افرادی که به گرده گل حساسیت دارند، باید قبل از مصرف عسل با پزشک خود مشورت کنند.
سوالات متداول مقاله خواص عسل:
۱- آیا عسل بهتر از شکر است؟
عسل دارای شاخص گلیسمی پایین تری نسبت به شکر است، به این معنی که سطح قند خون را به سرعت بالا نمی برد. همچنین از نظر طعم شیرین تر از شکر است، بنابراین از نظر تئوری ممکن است کمتر به آن نیاز داشته باشید، اما کالری آن در هر قاشق چایخوری کمی بیشتر است، بنابراین عاقلانه است که مراقب اندازه وعده های غذایی باشید.
۲- فواید عسل برای کاهش وزن چیست؟
منابع معتبر تحقیقاتی در مورد عسل نشان می دهد که ممکن است اثرات ضد چاقی در حیوانات داشته باشد. تحقیقات بیشتری لازم است تا ببینیم آیا این تأثیر بر انسان نیز دارد یا خیر.
۳- بهترین نوع عسل چه عسلی است؟
بهترین عسل برای مصرف، عسل خام است، چرا که فرآوری کمتری روی آن صورت گرفته است. عسل خام عسلی است که مستقیماً از کندو بیرون می‌آید و کاری جز جمع کردن و تقسیم آن در ظرف‌ها با آن انجام نشده است. هرچه عسل تیره تر باشد، مقدار فرآوری کمتری روی آن انجام شده است.
منبع:
مطلب به درد بخوری بود
ممنون از همراهی شماعزیزم
سلام میرصالحی هستم میخاستم بدونم چطور برای گلودرد و سرماخوردگی از عسل استفاده کنم؟
سلام عزیزم با اب گرم و اب لیمو ترکیب کنید
محتوای خوبی بود
ممنون عزیزم