مدت‌هاست که محققان می‌دانند افرادی که دارای بیماری‌های تیروئید هستند بیشتر در معرض افسردگی هستند و بالعکس. پس اگر دچار استرس، افسردگی و غم و اندوه بی‌دلیل و نامشخص هستید، شاید از علائم تیروئید عصبی یا گواتر عصبی باشد.
اگر فرصت مطالعه مقاله را ندارید، می‌توانید به فایل صوتی آن گوش دهید:
تیروئید عصبی از نتایج کم کاری یا پرکاری تیروئید است. رابطه کم کاری تیروئید و اعصاب به معنای ارتباط عملکرد تیروئید با خلقیات و روحیه است.
در این صورت ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشکلات روحی شما مشخص شود. اگر علت تیروئید، عصبی باشد یعنی باید داروها و مواد غذایی مصرف کنید که عملکرد غده تیروئید‌تان را بهبود ببخشند. در این مقاله به بررسی این بیماری و تغذیه مناسب برای آن می‌پردازیم.
تیروئید عصبی چیست؟
تیروئیدِ عصبی یک اصطلاح غیرپزشکی است که برای توصیف پرکاری موقت غده تیروئید در اثر استرس شدید یا اضطراب به کار می‌رود. در این حالت، استرس می‌تواند باعث آزادسازی بیش از حد هورمون‌های تیروئید یا تشدید علائم موجود شود، هرچند خودِ تیروئید معمولاً دچار بیماری ساختاری نمی‌شود. پزشکان این حالت را به‌طور رسمی «تیروئید عصبی» نمی‌نامند و برای تشخیص، معمولاً آزمایش خون و ارزیابی علائم واقعی اختلالات تیروئید انجام میشود.
بیشتر بخوانید: اختلال تیروئید چیست؟
بیماری تیروئید ممکن است ابتدا با عوارض عصبی ظاهر شود یا ممکن است همزمان در بیمارانی که از سایر اختلالات عصبی رنج می‌برند، به ویژه آنهایی که اختلالات خودایمنی دارند، بروز کند.
علت تیروئید عصبی چیست؟
غده تیروئید هورمون‌های تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3) را می‌سازد که نقش مهمی در عملکرد کل بدن شما دارند.
اگر غده تیروئید شما بیش از حد T4 و T3 تولید کند، این به عنوان پرکاری تیروئید تعریف میشود. همانطور که گفته شد پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به عصبی شدن تیروئید شود.
شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید، اختلال خود ایمنی بیماری گریوز است. در این اختلال، بدن آنتی بادی به نام ایمونوگلوبولین محرک تیروئید (TSI) می‌سازد که باعث میشود غده تیروئید بیش از حد، هورمون تیروئید بسازد. بیماری گریوز بیشتر در زنان دیده میشود.
پرکاری تیروئید همچنین ممکن است ناشی از گواتر ندولار یا چند ندولار سمی باشد که گره‌هایی در غده تیروئید هستند که باعث می‌شوند تیروئید مقادیر زیادی هورمون تیروئید تولید کند. التهاب غده تیروئید که تیروئیدیت نامیده میشود ممکن است به طور موقت علائم پرکاری تیروئید را ایجاد کند.
برخی از افرادی که بیش از حد ید (از غذاها یا مکمل‌ها) مصرف می‌کنند یا از داروهای حاوی ید (مانند آمیودارون) استفاده می‌کنند، ممکن است باعث شوند غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئید تولید کند.
ارتباط تیروئید و اعصاب
هنگامی که غده تیروئید بیش از حد فعال است، فرآیندهای بدن سرعت می‌گیرد و ممکن است تیروئید عصبی (عصبی شدن ناشی از پرکاری تیروئید)، اضطراب، ضربان قلب سریع، لرزش دست، تعریق بیش از حد، کاهش وزن و بی خوابی، از جمله علائم دیگر را تجربه کنید.
پرکاری تیروئید که باعث عصبی شدن تیروئید میشود وضعیتیست که در آن غده تیروئید بیش از حد فعال است و مقادیر زیادی هورمون تیروئید تولید می‌کند. به همین دلیل متخصصان مغز و اعصاب معمولاً با بیماران مبتلا به تیروئید مواجه می‌شوند
دکتر شرلیس رزنفیلد سخنگوی انجمن متخصصان غدد بالینی آمریکا (AACE) معتقد است: یک نظریه دیگر این است که داشتن یک مشکل فیزیکی مانند کم کاری تیروئید نیز می‌تواند اضطراب را افزایش دهد. علائم کم کاری تیروئید شامل تمرکز ضعیف، کاهش حافظه و دشواری در انجام فعالیت‌های روزانه است که همگی می‌توانند باعث ایجاد اضطراب شوند.
بنابراین دو عامل مهم تیروئید عصبی، کم کاری یا پرکاری آن است.
انواع تیروئید عصبی کدام است؟
همانطور که بالاتر گفتیم تیروئید عصبی ممکن است کم کار یا پر کار باشد که در ادامه علائم هر کدام را برای شما بیان کرده ایم:
تیروئید عصبی کم کار و علائم آن
در تیروئید عصبی کم کار میزان ترشح هورمون‌های غده تیروئید از حد طبیعی کمتر است و همین امر موجب اختلالات عصبی در بدن میشود. علائم این تیروئید عبارتند از:
- خستگی و ضعف شدید
- خشکی پوست
- ریزش مو
- کاهش سوخت و ساز بدن
- کم شدن اشتها
- بی‌تحرکی
- عدم تحمل سرما
تیروئید عصبی پرکار و علائم آن
افزایش بیش از اندازه ترشح هورمون‌های غده تیروئید موجب تیروئید عصبی پرکار و اختلالات عصبی خواهد شد. هر کدام از این موارد، تغذیه مناسب خودش را دارد تا ترشح غده تیروئید را به حد تعادل برساند.
اگر دچار افسردگی یا استرس غیر طبیعی شدید، به سراغ قرص‌های ضدافسردگی و ضداسترس نروید. ابتدا آزمایش تیروئید بدهید. شاید علت، تیروئید عصبی باشد و با داروی تیروئید و تغذیه مناسب آن، درمان شود.
بیشتر ما تا غم و غصه، افسردگی و استرس به سراغ‌مان می‌آید، سریع به سراغ قرص‌های ضدافسردگی و ضداضطراب می‌رویم؛ غافل از اینکه این مشکلات در اثر تیروئید عصبی و مشکلات این غده است.
پرکاری تیروئید که منجر به گواتر عصبی میشود علائم مختلفی دارد که عبارتند از:
- خستگی یا ضعف عضلانی
- لرزش دست
- نوسانات خلقی
- عصبی بودن یا اضطراب
- ضربان قلب سریع
- ضربان قلب نامنظم
- خشکی پوست
- مشکل خواب
- کاهش وزن
- افزایش دفعات اجابت مزاج
- تیک عصبی
- بی‌خوابی
- تنش عضلانی
- ناتوانی در توقف نگرانی
- عرق کردن و لرزش
- تغییرات در اشتها
- مشکل در تنفس
- تغییر در عادات روده
روش‌های درمان تیروئید عصبی چیست؟
برای درمان گواتر عصبی یا پرکاری تیروئید می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد. با درمان پرکاری تیروئید علائم آن از جمله عصبی بودن به تدریج برطرف میشود. بنابراین می‌توان انتظار داشت که تیروئید عصبی نیز درمان شود.
- کار با یک درمانگر
- ورزش منظم (به خصوص هوازی)
- انجام تمرینات ذهن و بدن مانند یوگا
- مدیتیشن یا تمرین تکنیک‌های ذهن آگاهی
- مصرف داروهای تیروئید و ضد اضطراب طبق دستور پزشک
- داروهای ضد پر کاری تیروئید مانند متیمازول
- ید رادیواکتیو
- جراحی برای برداشتن تیروئید
- تغذیه مناسب
تغذیه مناسب برای درمان تیروئید عصبی چیست؟
افزایش مواد مغذی کلیدی در رژیم غذایی شما به تنظیم عملکرد تیروئید و سطح هورمون کمک می‌کند. مصرف سبزیجات و میوه‌جات بیشتر و عدم مصرف مواد پرکالری، قند، چربی، نمک و مواد غذایی آماده به درمان تیروئید عصبی کمک می‌کند.
به عنوان مثال سلنیوم برای تیروئید سالم مهم است. آجیل، غذاهای دریایی و گوشت ارگانیک بهترین منابع سلنیوم هستند.
برخی از رژیم های غذایی نیز هستند که علاوه بر بهبود علائم کم کاری تیروئید به کاهش وزن که معضل بزرگی در این بیماری است کمک می کنند. یکی از این رژیم های اثبات شده و مفید، رژیم کتوویژن دکتر کرمانی است. این رژیم امتحان خود را برای مبتلایان به کم کاری تیروئید پس داده است.
درمان گواتر عصبی در طب سنتی چیست؟
مصرف برخی مواد غذایی در طب سنتی به تسکین علائم تیروئید کمک می‌کند. این موارد عبارتند از:
- شربت سکنجبین و عسل
- انجیر
- زیتون
- دمنوش گیاه درمنه ترکی
- کندر
- کرفس
- گیاه بومادارن
- مالت جو
- جوانه گندم
- بید مشک
- بهار نارنج
- شلغم
- انار
- تخم گشنیز
- گل گاوزبان
- خاکشیر
- خرما
- انواع توت‌ها
- برگه زردآلو
توجه: ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا مشخص کند علت گواتر عصبی شما، کم کاری غده تیروئید است یا پرکاری آن. آن گاه بر اساس نوع اختلال تیروئید خود، مواد غذایی مناسب را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید.
کلام آخر:
در مجموع، تیروئید عصبی یک عنوان غیرعلمی است که بیشتر به تأثیر استرس و اضطراب بر شدت علائم تیروئیدی اشاره دارد تا وجود یک بیماری مستقل. آگاهی از این موضوع به افراد کمک می‌کند علائم خود را بهتر درک کنند و به‌جای نگرانی، برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به پزشک مراجعه کنند. با مدیریت استرس و بررسی‌های پزشکی لازم، می‌توان تعادل هورمونی و آرامش جسمی و روانی را به‌طور مؤثرتری حفظ کرد.
سوالات متداول مقاله تیروئید عصبی:
۱) رابطه کم کاری تیروئید و اعصاب چیست؟
رابطه کم کاری تیروئید و اعصاب به معنای ارتباط عملکرد تیروئید با خلقیات و روحیه است. مدت‌هاست که محققان می‌دانند افرادی که دارای بیماری‌های تیروئید هستند بیشتر در معرض افسردگی هستند و بالعکس. پس اگر دچار استرس، افسردگی و غم و اندوه بی‌دلیل و نامشخص هستید، شاید از علائم تیروئید عصبی است.
۲) ایا تیروئید باعث لرزش بدن میشود؟
بله، پرکاری تیروئید می‌تواند به‌دلیل افزایش متابولیسم و تحریک سیستم عصبی باعث لرزش بدن شود.
۳) آیا بغض باعث تیروئید میشود؟
خیر، بغض یا ناراحتی به‌تنهایی باعث ایجاد بیماری‌های تیروئید نمی‌شود، اما استرس و تنش‌های شدید می‌توانند علائم تیروئیدی موجود را تشدید کنند یا برخی نشانه‌ها را شبیه مشکلات تیروئید جلوه دهند.
۴) آیا کم کاری تیروئید باعث افسردگی میشود؟
بله، کم کاری تیروئید می‌تواند باعث افسردگی یا تشدید آن شود زیرا کاهش هورمون‌های تیروئید فعالیت مغز و سطح انرژی را پایین می‌آورد و بر خلق و خو تأثیر منفی می‌گذارد.
منابع:
سلام و خسته نباشید دکتر. من عادات ماهانه میشم و این سرگیجه و خستگی های شدید و چشم درد های شدید تا دو هفته همراه من هستند…عادت ماهانه تاثیر زیادی روی تیروئید میزاره؟؟؟راه کنترلش چیه؟یا ربطی نداره..این احساس خستگی جوریه که همش در حال خوابیدنم و غش کردن…
سلام دوست خوبم . اختلالات غده تیروئید میتونه روی عادت ماهانه تاثیر بگذاره با توجه به شرایطی که دارید بهتره به متخصص مراجعه کنید و آزمایش های لازم رو انجام بدین .