پروبیوتیک چیست

پروبیوتیک یعنی چه؟ اگر پاسخ به این پرسش شما را به این مقاله کشانده است باید بگوییم پروبیوتیک یعنی گروهی از میکروارگانیسم‌های زنده که برخلاف تصور رایج، حضورشان در بدن نه‌ تنها مضر نیستغ بلکه گاهی حیاتی و سودمند است. این باکتری‌ها و مخمرهای مفید، ساکنان پنهانی روده ما هستند که با ایفای نقش‌هایی کلیدی، از گوارش گرفته تا ایمنی بدن، تاثیرات مثبتی بر سلامت دارند.

در دنیایی که استرس، تغذیه نامناسب و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل طبیعی بدن را برهم زده‌اند، پرو بیوتیک‌ها به‌عنوان ناجیان کوچک شناخته می‌شوند. از ماست و کفیر گرفته تا مکمل‌های دارویی، منابع مختلفی برای دریافت این جانداران مفید وجود دارد. در این مطلب از دکتز کزمانی، با دنیای پیچیده اما دوست‌داشتنی پرو بیوتیک‌ها آشنا می‌شوید؛ دنیایی که شاید کلید بسیاری از مشکلات پنهان جسم و حتی روان‌ ما در آن نهفته باشد.

پروبیوتیک‌ها در خط مقدم سلامتی؛ سربازهای ریز

اگرچه رایج‌ترین مکان مرتبط با این باکتری‌ها روده است، اما دهان، واژن، مجاری ادراری، پوست و ریه‌ها نیز میزبان این میکروارگانیسم‌های خوب هستند. وظیفه اصلی پرو بیوتیک‌ها یا باکتری‌های خوب، حفظ تعادل سالم، در بدن است. هنگام بیماری، باکتری‌های شرور و مهاجم وارد بدن شده، تعدادشان مدام افزایش می‌یابد و به تدریج بدن را از تعادل خارج می‌کنند.

در این زمان، باکتری‌های خوب با مبارزه با باکتری‌های بد، تعادل را دوباره به بدن بازمی‌گردانند. در واقع، این موجوات با حمایت از عملکرد سیستم ایمنی بدن و کنترل التهاب جسم را سالم نگه می‌دارند و به تجزیه و جذب داروها نیز کمک می‌کنند.

البته این عملکرد تعادلی به طور طبیعی همیشه در بدن اتفاق می‌افتد و برای تحقق آن نیازی به مصرف مکمل‌ها نیست. پروبیوتیک‌ها همانند اندام‌های بدن، یک بخش طبیعی از جسم انسان هستند، اما داشتن یک رژیم غذایی متعادل و غنی از فیبر به تناسب تعداد آن‌ها کمک می‌کند.

پرو بیوتیک‌ها کجا زندگی می‌کنند؟ سفر به روده‌ها

اگرچه رایج‌ترین مکان مرتبط با میکروب‌های مفید، روده‌ است (عمدتاً روده بزرگ)؛ اما مکان‌های مختلفی داخل و روی بدن‌مان وجود دارد که میزبان میکروب‌های خوب است. این مکان‌ها با «جهان بیرون» در تماس هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:

• روده
• دهان
• واژن
• مجاری ادراری
• پوست
• ریه‌ها

همانطور که اشاره شد پرو بیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌هایی زنده هستند که در صورت مصرف صحیح، تاثیرات مثبتی بر سلامت میزبان دارند. شناخت این باکتری‌ها می‌تواند نقشی مؤثر در پیشگیری و بهبود بسیاری از اختلالات گوارشی ایفا کند.

پروبیوتیک‌ چگونه کار می‌کند؟ نبرد با باکتری‌های بد

وظیفه اصلی پرو بیوتیک‌ها یا باکتری‌های خوب، حفظ تعادل سالم در بدن است. هنگامی که بیمار هستید، باکتری‌های بد وارد بدن می‌شوند و در طول دوره بیماری تعداد آن‌ها افزایش می‌یابد. این امر موجب خارج شدن بدن از حالت تعادل می‌شود. اما وقتی باکتری‌های خوب در بدن وجود داشته باشند؛ با باکتری‌های بد مبارزه می‌کنند و تعادل را به بدن باز می‌گردانند و باعث می‌شوند احساس بهتری داشته باشید.

باکتری‌های خوب با حمایت از عملکرد سیستم ایمنی و کنترل التهاب کمک می‌کنند تا:

• غذای خود را به خوبی هضم کنید.
• با باکتری‌های بد مبارز کنید و بیمار نشوید.
• از سلول‌هایی که روده را می‌پوشانند، محافظت کنید
• داروها را به خوبی تجزیه و جذب کنید.

این عمل متعادل‌کننده، به طور طبیعی همیشه در بدن شما اتفاق می‌افتد و برای تحقق آن نیازی به مصرف مکمل‌های پروبیوتیک ندارید. تنها مصرف یک رژیم غذایی متعادل و غنی از فیبر هر روز به حفظ تعداد باکتری‌های خوب در سطح مناسب کمک می‌کند.

پرو بیوتیک، پری‌بیوتیک و سین‌بیوتیک؛ تفاوت‌ها و فواید هر یک

پروبیوتیک‌ها، پری‌بیوتیک‌ها و سین‌بیوتیک‌ها هر یک نقش متفاوت و مهمی در حفظ سلامت دستگاه گوارش دارند. در جدول زیر، تفاوت‌های این سه را به صورت دقیق‌تر مشاهده می‌کنید:

جدول تفاوت پرو بیوتیک، پری‌بیوتیک و سین‌بیوتیک
مفهوم	توضیح
پرو بیوتیک	باکتری‌ها یا مخمرهای زنده که به بهبود سلامت گوارش و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند.
پری‌بیوتیک	موادی غیرقابل‌هضم (معمولاً فیبر) که به رشد و فعالیت باکتری‌های مفید در روده کمک می‌کنند.
سین‌بیوتیک بیشتر بخوانید: مضرات و خواص دمنوش گل گاوزبان	ترکیبی از پروبیوتیک و پری‌بیوتیک که به تقویت اثرات مثبت هر دو کمک می‌کند و جذب بهتر را فراهم می‌آورد.

این جدول به شما کمک می‌کند تا تفاوت‌های این سه را به‌طور واضح و قابل‌فهم درک کنید.

خواص پروبیوتیک چیست؟ از بهبود گوارش تا تقویت سیستم ایمنی بدن

پرو بیوتیک‌ها با تنظیم فلور میکروبی روده، نقش مؤثری در بهبود فرآیندهای گوارشی، کاهش التهابات و تقویت عملکرد ایمنی ایفا می‌کنند. گنجاندن آن‌ها در رژیم غذایی می‌تواند گامی مؤثر در جهت ارتقای سلامت کلی بدن باشد. از فواید پروبیوتیک‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تقویت سلامت میکروبیوم روده
• بازگرداندن تعادل به میکروبیوم پس از یک بیماری یا درمان
• حمایت از سیستم ایمنی

پرو بیوتیک‌ها ممکن است برای افراد با شرایط مختلف سلامتی مفید باشند. با این حال، تعیین دقیق این‌که چه کسی از کدام نوع باکتری سود می‌برد به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. در ادامه به برخی از فواید قطعی پرو بیوتیک‌ها اشاره شده است:

درمان اسهال و مشکلات گوارشی؛ بازگرداندن تعادل روده

سویه‌های خاصی از پروبیوتیک‌ها نتایج مثبتی در درمان اسهال و گاستروانتریت (التهاب پوشش روده که می‌تواند باعث اسهال شود) نشان داده‌اند. از طرفی پروبیوتیک و سیستم گوارش سالم دو یار جدا نشدنی هستند. چرا که پرو بیوتیک‌ها، باکتری‌های مفید بدن هستند و سطح گوارش را با متعادل کردن pH دستگاه گوارش و ایجاد فضایی نامطلوب برای باکتری‌های بیماری‌زا تقویت می‌کنند.

استرس و کمبود خواب می‌تواند نسبت باکتری‌های خوب به بد را در روده مختل کند. همین مورد به تنهایی، پرو بیوتیک را برای حفظ سلامت کلی و گوارش بهتر ضروری می‌کند.

بهبود مشکلات روحی و روانی؛ خواص پروبیوتیک برای سلامت مغز و خلق‌وخو

مطالعات منابع معتبر پزشکی به ارتباط بین میکروبیوتای روده و سیستم عصبی مرکزی از جمله مغز اشاره کرده‌اند. این پیوند به عنوان محور روده و مغز شناخته می‌شود.  برخی از دانشمندان بر این باورند که باکتری‌های روده می‌توانند بر سیستم عصبی و طرز تفکر و احساس افراد تأثیر بگذارند.

درمان کلسترول بالا؛ چگونه پرو بیوتیک‌ها به کنترل چربی خون کمک می‌کنند؟

یک بررسی در سال ۲۰۱۷ به این نتیجه رسید که مصرف غذاهای حاوی باکتری لاکتوباسیلوس پروبیوتیک می‌تواند سطح لیپوپروتئین با چگالی کم یا کلسترول “بد” و همچنین کلسترول کل را کاهش دهد.

در سال ۲۰۱۸، نویسندگان یک متاآنالیز منبع معتبر، همچنین به تأثیر پروبیوتیک‌ها بر کلسترول کلی توجه کردند. پس از این مطالعه، محققان به این نتیجه رسیدند که مکمل‌های پرو بیوتیک می‌توانند به طور قابل توجهی سطح کلسترول کلی خون را کاهش دهند. گفتنی است که افزودن مکمل‌های پرو بیوتیک به رژیم غذایی می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مکمل در کنترل هایپرکلسترولمی در نظر گرفته شود.

درمان فشار خون بالا؛ تنظیم فشار خون به‌طور طبیعی

نتایج یک مطالعه نشان داده است که شیر تخمیر شده با سویه‌های لاکتوباسیلوس ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند. این بررسی همچنین نشان داد که مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند منجر به افزایش سطح ویتامین D شود که به جلوگیری از فشار خون بالا کمک می‌کند. اگر تحقیقات آتی نشان دهد که پروبیوتیک‌ها می‌توانند به مدیریت فشار خون کمک کنند، این باکتری‌ها روزی می‌توانند در درمان و پیشگیری از بیماری‌های قلبی نقش داشته باشند.

کاهش التهاب و بهبود روده تحریک پذیر؛ نجات روده‌ها

یکی از خواص پروبیوتیک این است که باکتری‌های موجود در پروبیوتیک، می‌توانند علائم آرتروز را کاهش دهند. پروبیوتیک‌ها همچنین می‌توانند باعث کاهش التهاب روده که اغلب به دلیل IBS رخ می‌دهد بشوند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پرو بیوتیک‌ها ممکن است به درمان سندرم روده تحریک پذیرنیز  (IBS) کمک کنند. یک بررسی در سال ۲۰۱۹ به این نتیجه رسید که یک پرو بیوتیک چند سویه ممکن است علائم IBS را بهبود بخشد.

کاهش عفونت به ویژه عفونت‌های قارچی؛ نگهبان بی‌صدا

در آزمایش‌های آزمایشگاهی، دانشمندان دریافتند که شکل خاصی از لاکتوباسیلوس پروبیوتیک ممکن است روده را در برابر عفونت لیستریا، یک نوع باکتری مضرتر، محافظت کند. اگر به عفونت‌های قارچی مبتلا می‌شوید، بهتر است مصرف ماست خود را بالا ببرید. محققان بر این باورند که خوردن ماست حاوی پرو بیوتیک و یا مصرف مکمل آن، می‌تواند مقدار زیادی باکتری محافظ را به واژن برساند و به حفظ تعادل ارگانیسم‌ها در آن کمک کند. همه این موارد باعث کاهش عفونت‌های قارچی می‌شوند.

التیام پسوریازیس و سندرم خستگی مزمن؛ التیام از درون برای دردهای مزمن

در سال ۲۰۱۳، محققان شواهدی یافتند که نشان می‌داد بیفیدوباکتریوم اینفانتیس می‌تواند برای افرادی که دارای بیماری‌هایی مانند پسوریازیس و سندرم خستگی مزمن هستند، مفید باشد. این نوع خاص از باکتری‌ها اغلب در مکمل‌ها برای تقویت سیستم گوارشی قرار داده می‌شود.

کاهش عوارض آنتی‌بیوتیک‌ها؛ ترمیم بعد از درمان

با این‌که آنتی بیوتیک‌ها نهایتا باعث می‌شوند حالتان بهتر شود؛ اما عوارض‌شان می‌تواند ناراحت کننده باشد. بسیاری از آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند تعادل میکروبی روده را مختل کنند و معمولا باعث اسهال و عفونت قارچی ‌شوند. ترکیب پروبیوتیک با آنتی بیوتیک می‌تواند این علائم را کاهش دهد. فقط مطمئن شوید پروبیوتیک را یک ساعت بعد از آنتی بیوتیک مصرف می‌کنید تا از کشته شدن باکتری‌های خوب در روده جلوگیری شود.

افزایش سرعت بهبود کرونا؛ همیار پنهان شما در مبارزه با کرونا

محققان معتقدند که بهبود میکروبیوم روده از طریق مکمل‌های پرو بیوتیک و رژیم غذایی ممکن است در مبارزه با ویروس SARS-CoV-2 مؤثر باشد. افراد مبتلا به COVID-19 علائم گوارشی مانند اسهال و درد شکم را گزارش کرده‌اند. برخی پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که پروبیوتیک‌ها می‌توانند با مسدود کردن گیرنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) از ورود ویروس به سلول‌های دستگاه گوارش جلوگیری کنند.

همچنین، تعامل میان روده و ریه‌ها (محور روده-ریه) می‌تواند بر سلامت ریه‌ها تأثیر بگذارد، زیرا عدم تعادل میکروبیوم روده با بیماری‌های تنفسی مرتبط است. تحقیقات دیگر نشان می‌دهند که پرو بیوتیک‌ها ممکن است پاسخ ایمنی و ضدویروسی بدن را تقویت کنند و به پاکسازی ویروس کمک کنند. با این حال، این فرضیه‌ها هنوز در مرحله نظری بوده و برخی مطالعات تأکید دارند که همه سویه‌های پروبیوتیک اثرات یکسانی ندارند.

تاثیر پروبیوتیک‌ها در درمان برخی بیماری‌ها؛ پرو بیوتیک‌ها برای سلامت بهتر

در حال حاضر تحقیقات زیادی در مورد این ایده که این باکتری‌ها دقیقا چه خاصیتی دارند و چه کاری برای بدن انجام می‌دهند، در حال انجام است و محققان در حال تلاش برای یافتن پاسخ‌های قطعی هستند. با این حال، سودمندی آن‌ها در سلامت انسان امری اثبات شده است، ولی کارکرد آن‌ها می‌تواند برای افراد مختلف متفاوت باشد و آن‌چه برای یک فرد مفید است، الزاما برای دیگری کارساز نباشد.

با این وجود، برخی از بیماری‌هایی که ممکن است با افزایش میزان باکتری‌های خوب محافظ در بدن (از طریق غذا یا مکمل‌ها) بهبود یابند، عبارتند از:

• اسهال باکتریایی یا عفونی
• یبوست
• بیماری التهابی روده (IBD)
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
• عفونت‌های مخمری
• عفونت‌های دستگاه ادراری
• بیماری لثه
• عدم تحمل لاکتوز
• اگزما (درماتیت آتوپیک)
• عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی (عفونت گوش، سرماخوردگی، سینوزیت)
• سپسیس (به ویژه در نوزادان)

این موجودات میکروسکوپی با تقویت سیستم ایمنی و بهبود تعادل میکروبی روده، به بدن کمک می‌کنند تا بهتر و سریع‌تر در برابر بیماری‌ها مبارزه کند.

تاثیر پروبیوتیک‌ها بر وزن؛ راز کاهش طبیعی

طبق نظریات مختلف، احتمالا باکتری‌های خوب با کمک مکانیسم‌های زیر باعث کاهش چربی شکم و توده بدن می‌شوند:

• کاهش اشتها: یک مطالعه نشان داده است که وقتی افراد به طور منظم پرو بیوتیک‌ها را مصرف می‌کنند، این باکتری‌ها به عنوان سرکوب کننده اشتها وارد عمل شده و فرد را از خوردن بیش از حد انواع غذاهای چاق کننده باز می‌دارند.
• تشویق بدن به دفع چربی: مصرف پروبیوتیک با کاهش توانایی بدن برای جذب چربی از غذا، بدن را تشویق می‌کند تا چربی بیشتری را از طریق مدفوع (به جای ذخیره در بافت‌ها) دفع کند.
• کاهش توانایی بدن برای ذخیره چربی: مطالعات علمی متعدد نشان داده‌اند که مصرف این قبیل مخمرها با سطوح بالاتر پروتئین مرتبط است که بر کاهش توانایی بدن برای ذخیره چربی جذب شده از غذا تأثیر می‌گذارد.
• تسریع کاهش وزن: مطالعاتمتعدد نشان داده است که مصرف پرو بیوتیک با کاهش توده بدن و کاهش دور کمر رابطه مستقیم دارد.

با افزودن پروبیوتیک‌ها به رژیم غذایی، می‌توان به یک ابزار طبیعی برای مدیریت وزن دست یافت که در کنار تغذیه سالم و ورزش، تأثیرات مثبت خود را به نمایش می‌گذارد.

انواع پروبیوتیک؛ کدام‌یک از سویه‌های پرو بیوتیک مناسب‌تر است؟

اگرچه انواع مختلفی از باکتری‌ها وجود دارد که می‌توان آن‌ها را پروبیوتیک در نظر گرفت، اما سه نوع باکتری خاص در این زمینه بیشتر شناخته شده‌اند:

• لاکتوباسیلوس: این باکتری ممکن است رایج‌ترین پرو بیوتیک باشد و همان چیزی است که در ماست و سایر غذاهای تخمیر شده پیدا خواهید کرد. سویه‌های مختلف می‌توانند به اسهال کمک کنند و ممکن است به افرادی که نمی‌توانند لاکتوز (قند موجود در شیر) را هضم کنند، کمک کند.
• بیفیدوباکتریوم: این باکتری مفید را می‌توانید در برخی از محصولات لبنی پیدا کنید. بیفیدوباکتریوم می‌تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و برخی شرایط دیگر کمک کند.
• ساکارومیس بولاردی: ساکارومیس بولاردی مخمری است که در پروبیوتیک‌ها یافت می‌شود و به نظر می‌رسد که به مبارزه با اسهال و سایر مشکلات گوارشی کمک می‌کند.

در این مطلب به نکاتی که هنگام انتخاب بهترین پروبیوتیک برای زنان و مردان باید توجه کنید، اشاره شده است.

نقش پرو بیوتیک‌ها؛ درمان‌ بیماری‌های شایع تنها با یک باکتری مفید

پروبیوتیک‌ها با تأثیر بر اعصابی که حرکت روده را کنترل می‌نمایند، به ارسال غذا از طریق روده کمک می‌کنند. محققان هنوز در تلاش هستند تا دریابند کدام‌یک برای برخی از مشکلات سلامتی بهتر است. برخی از مشکلات رایجی که پرو بیوتیک‌ها آن‌ را درمان می‌کنند عبارتند از:

• سندرم روده تحریک پذیر
• بیماری التهابی روده (IBD)
• اسهال عفونی (ناشی از ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها)
• اسهال ناشی از آنتی بیوتیک‌ها

همچنین تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد پروبیوتیک‌ها برای مشکلات سایر قسمت‌های بدن مفید هستند. به عنوان مثال، برخی از افراد بر این باورند که پرو بیوتیک‌ها در موارد زیر موثر هستند:

• شرایط پوستی، مانند اگزما
• سلامت ادرار و واژن
• جلوگیری از آلرژی و سرماخوردگی
• بهداشت دهان و دندان

برای دستیابی به بیشترین بهره‌وری از پرو بیوتیک‌ها، بهتر است این مکمل‌ها را در زمان‌های مشخص و با فواصل منظم مصرف کنید. به‌ویژه، بهتر است پروبیوتیک‌ها را با معده خالی و قبل از غذا مصرف کنید تا تأثیر بیشتری داشته باشند.

منابع غذایی پروبیوتیک‌ها؛ کدام غذاها دارای پرو بیوتیک هستند؟

همانطور که اشاره شد می‌توانید میکروب‌های مفید بدن خود را از غذاهایی که می‌خورید افزایش دهید. برخی از غذاها دارای پرو بیوتیک (باکتری‌های خوب) هستند و می‌توانند برای سلامت میکروبیوم شما مفید باشند. منظور از میکروبیوم، ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌هایی هستند که به طور طبیعی در بدن زندگی می‌کنند.

ممکن است در حال حاضر به طور مرتب آنها را مصرف کنید و متوجه نباشید که آن‌ها حاوی پرو بیوتیک هستند. چند پیشنهاد برای برخی از غذاهای غنی از پروبیوتیک که می‌توانید به رژیم غذایی خود اضافه کنید عبارتند از:

• ماست
• کفیر
• آب دوغ
• پنیر نرم
• محصولات مبتنی بر سویا، مانند میسو، تمپه، و برخی از نوشیدنی‌های سویا
• کیمچی یا ترکیمچی
• ترشی‌ها و شوریجات، مثل خیارشور و کلم ترش غیر پاستوریزه
• آب میوه
• غلات صبحانه
• نان‌های پخت شده با خمیر ترش
• نوشیدنی کامبوجا
• سوپ میسو (میسو خمیر مورد استفاده در غذا‌های ژاپنی است که از دانه‌های سویای تخمیرشده با برنج قهوه‌ای به دست می‌آید)

بسیاری از محصولات به‌عنوان “حاوی پروبیوتیک” به بازار عرضه می‌شوند، اما بدن احتمالاً از برخی اقلام سود می‌برد. به عنوان مثال، خوردن پنیر نرم ممکن است راه خوبی برای اطمینان از رسیدن باکتری‌های پرو بیوتیک به روده به شکل مفید باشد.

البته در این فهرست تنها تعدادی از غذاها و نوشیدنی‌های حاوی باکتری‌های خوب معرفی شده است، اما هر فرد باید به نوبه خودش مطمئن شود که در هر وعده غذایی روزانه از حداقل یکی از این مواد غذایی استفاده کند.

با این وجود و اگرچه افزودن غذاهای غنی از پرو بیوتیک معمولا به رژیم غذایی آسیبی نمی‌رساند، اما تعادل همچنان شرط کلیدی سلامت است و افزودن بیش از حد فقط یک نوع ماده غذایی، مانع بهره‌مندی بدن از مزایای سایر گروه‌های غذایی می‌شود.

علائم کمبود پرو بیوتیک؛ علامت‌های هشداردهنده بدن

حمایت از سلامت روده می‌تواند کلید مبارزه با بیماری‌های پوستی، تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود اختلالات خلقی و حتی کاهش وزن باشد. مصرف غذاهای سرشار از پروبیوتیک و مصرف مکمل‌های آن، می‌تواند سلامت روده را بهبود بخشیده و حتی ممکن است برخی از مشکلات سلامت مرتبط با عدم تعادل باکتریایی در دستگاه گوارش را معکوس کند.

وجود پرو بیوتیک‌ها در روده برای تحت کنترل نگه داشتن باکتری‌های مضر و آشوب‌گر، بهبود هضم غذا و قوی نگه داشتن سیستم ایمنی ضروری است. باکتری‌های خوب به بدن کمک می‌کنند تا ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را به طور موثرتری جذب کند و حتی می‌توانند در تعادل انتقال دهنده‌های عصبی در مغز نیز نقش مهمی داشته باشند. آن‌ها به نوعی مسئول کنترل خلق و خوی انسان هستند و به همین دلیل است که سلامت روده می‌تواند به کاهش استرس، اضطراب و افسردگی ختم شود.

افرادی که فاقد باکتری‌های سالم روده هستند، اغلب با آسم، اختلالات پوستی، عفونت‌ها، سندرم روده تحریک پذیر و بسیاری از مشکلات دیگر دست و پنجه نرم می‌کنند که می‌تواند ناشی از سلامت ضعیف روده باشد. در ادامه علائم نشان دهنده عدم تعادل باکتریایی روده عنوان شده‌اند:

آلرژی و آسم؛ ارتباط با روده سالم

سندرم روده نفوذپذیر یکی از علل اصلی آلرژی‌های غذایی و آسم است که با بهبود وضعیت میکروبیوم روده می‌توان به کاهش شدت این بیماری‌ها کمک کرد. تحقیقات نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها، با افزایش تعداد باکتری‌های مفید در روده، می‌توانند به کاهش علائم آسم در کنار داروهای درمانی کمک کنند. بهبود تعادل میکروبی در روده نه تنها برای سلامت گوارش مفید است، بلکه نقش مؤثری در تقویت سیستم ایمنی و کنترل واکنش‌های آلرژیک نیز ایفا می‌کند.

اختلالات خلقی و روده؛ راه‌حل‌های طبیعی برای تعادل ذهنی

افسردگی، اضطراب، تحریک‌پذیری و سایر اختلالات خلقی، می‌تواند ناشی از باکتری‌های بد روده باشد، زیرا فلور روده با انتقال دهنده‌های عصبی مغز که خلق و خو را کنترل می‌کنند، تعامل دارد. پیشنهاد می‌شود افرادی که از یک یا چند اختلال خلقی رنج می‌برند، سعی کنند از پروبیوتیک‌ها همراه با ویتامین‌های B ضروری استفاده کنند که علاوه بر کمک به تقویت روده به بهبود سلامت کلیه نیز کمک می‌کند، زیرا کلیه هم در تنظیم خلق و خو نقش دارد.

اثر مسمومیت غذایی بر روده؛ چگونه پرو بیوتیک‌ها کمک می‌کنند؟

هر گونه باکتری بد روده که در اثر مسمومیت غذایی باقی می‌ماند، می‌تواند رشد کند و از باکتری‌های خوب روده سبقت بگیرد. در این‌گونه موارد لازم است افراد به آخرین باری که مسمومیت غذایی داشتند، فکر کنند و از خود بپرسند که آیا از آن زمان تا کنون مشکلات گوارشی مزمن داشته‌اند یا خیر و حتی اگر متوجه شدند که از یبوست، اسهال و سایر مشکلات مرتبط با روده نیز رنج می‌برند، سعی کنند با استفاده از پروبیوتیک‌ها به حذف بقایای فلور روده کمک کنند.

اثرات مصرف آنتی بیوتیک؛ نیاز دو چندان به مصرف پرو بیوتیک‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها برعکس پروبیوتیک‌ها هستند و برای از بین بردن تمام باکتری‌های بدن صرف‌نظر از «خوب» یا «بد» طراحی شده‌اند. اگر فردی آنتی بیوتیک مصرف کرده باشد، به احتمال زیاد نیاز به افزایش و تعادل مجدد میزان باکتری‌های مفید در روده خود خواهد داشت. پیشنهاد می‌شود هنگام مصرف آنتی بیوتیک‌ها، مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی باکتری‌های محافظ نیز ادامه یابد تا فلور روده هر چه سریع‌تر به تعادل برسد.

بیماری‌های همیشگی و متوالی؛ کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن

فقدان باکتری‌های سالم در روده می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف و فرد را مستعد ابتلا به ویروس‌ها، عفونت‌ها و بیماری‌هایی، مانند آنفولانزا، سرماخوردگی و عفونت‌های ادراری کند که ممکن است برای بازیابی ایمنی مجدد بدن نیازمند مصرف پرو بیوتیک‌ها باشد.

ابتلا به بیماری‌های پوستی؛ آکنه و پسوریازیس

شستشوی مواد زائد از روده به داشتن پوستی سالم و شفاف کمک می‌کند. به همین دلیل است که مشکلات گوارشی معمولاً با بیماری‌های پوستی، مانند آکنه، پسوریازیس، اگزما، کهیر و بثورات مرتبط است. اگر افراد در مدیریت یک یا چند بیماری پوستی مشکل داشته باشند و درمان‌های موضعی نیز تاثیرگذار نباشند، ممکن است لازم باشد پوست با کمک پروبیوتیک‌ها از درون به بیرون پاک شود.

مشکلات گوارشی؛ خطری برای سلامت دستگاه گوارش

هنگامی که باکتری‌های مفید روده و معده کارایی خود را از دست بدهند یا میزان آن‌ها در بدن بسیار کاهش پیدا کند، منجر به عدم کارایی دستگاه گوارش، به ویژه روده بزرگ مانند یبوست، اسهال و نفخ می‌شود. این مشکلات نیز ممکن است منجر به بیماری‌های دیگری مانند سرطان معده یا روده ‌شوند.

مشکلات خواب و سیستم گوارش؛ ارتباط پنهان و تأثیرات آن بر بدن

عدم وجود باکتری‌های مفید در دستگاه گوارش، مانند پرو بیوتیک‌ها، باعث مشکلاتی مانند نفخ، سوزش معده و هضم دشوار غذا می‌شود. این اختلالات گوارشی نه تنها بر هضم تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند منجر به بی‌خوابی، اختلالات خلقی و افزایش استرس نیز شوند. حفظ تعادل میکروبی در روده می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و سلامت روان کمک کند، زیرا روده و مغز ارتباط مستقیم دارند.

میل به شیرینی‌جات؛ چرا نمی‌توانیم از آنها دست بکشیم؟

میل به خوردن شیرینی دلایل مختلفی دارد و ممکن است به دلیل میزان استرس بالا باشد. در این مواقع بدن بدون برنامه به سمت مصرف غذای شیرین کشیده می‌شود. در این صورت هضم غذا با مشکلاتی مواجه خواهد شد. مصرف درست و به اندازه پروبیوتیک‌ها به کاهش میل به شیرینی‌جات بسیار کمک خواهد کرد. زیرا سطح استرس را کاهش داده و به هضم بهتر غذا کمک می‌کنند.

قرص پروبیوتیک برای چی خوبه؛ مهمترین فواید قرص پروبیوتیک چیست؟

شاید این سوال برای شما نیز مطرح شده باشد که “قرص پرو بیوتیک برای چی خوبه؟” در پاسخ باید بیان کنیم مکمل‌ها در کنار غذاها و نوشیدنی‌های پروبیوتیک مصرف می‌شوند و در واقع، راهی برای افزودن باکتری‌های خوب به بدن هستند. آن‌ها از باکتری‌ها و مخمرها ساخته می‌شوند و در داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های بزرگ به فروش می‌رسند.

بسیاری از افراد برای کمک به تامین باکتری‌های خوب روده، به خصوص پس از مصرف آنتی بیوتیک به سمت مکمل‌ها و کپسول‌های پرو بیوتیک می‌روند.

مکمل‌های حاوی پروبیوتیک کدامند؟ کپسول، قرص و پودرهای ترکیبی

همانطور که اشاره شد پرو بیوتیک‌ها به عنوان مکمل نیز در دسترس هستند، اگرچه هنوز شواهد کافی برای اثبات اینکه یک برند یا نوع خاص به یک بیماری خاص کمک می‌کند، وجود ندارد. مکمل‌های دارویی پروبیوتیک را می‌توانید به شکل قرص‌ها، کپسول‌ها یا پودرهایی که حاوی باکتری‌های زنده و مفید هستند نیز  تهیه کنید. این مکمل‌ها معمولاً به منظور تأمین نیاز بدن به پروبیوتیک‌ها و بهبود تعادل فلور میکروبی روده مصرف می‌شوند. در ادامه انواع مختلف مکمل‌های دارویی پروبیوتیک آورده شده است:

• کپسول‌ها و قرص‌های پرو بیوتیک: این مکمل‌ها به صورت کپسول یا قرص به فروش می‌رسند که داخل آن‌ها انواع مختلف باکتری‌های پروبیوتیک مانند Lactobacillus, Bifidobacterium, و Saccharomyces boulardii وجود دارد. این مکمل‌ها معمولاً برای مشکلات گوارشی مانند اسهال، یبوست، و بیماری‌های التهابی روده تجویز می‌شوند.
• پودرهای پروبیوتیک: پودرهای پرو بیوتیک نیز به‌طور معمول حاوی میکروارگانیسم‌های زنده هستند که به راحتی در نوشیدنی‌ها یا غذاها مخلوط می‌شوند. این نوع مکمل‌ها معمولاً برای کسانی که مشکل بلع قرص دارند یا نیاز به دوز بالاتری از پرو بیوتیک دارند، مناسب هستند.
• پرو بیوتیک‌های ترکیبی: این مکمل‌ها حاوی ترکیب چندین نوع از باکتری‌های پروبیوتیک مختلف هستند که هرکدام به هدف خاصی از سلامت دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. مثلاً ممکن است ترکیبی از Lactobacillus و Bifidobacterium برای کمک به هضم غذا و تقویت ایمنی بدن در یک محصول وجود داشته باشد.

مکمل‌های معرفی شده به‌طور معمول از داروخانه‌ها و به‌صورت نسخه‌ای یا بدون نسخه در دسترس هستند و مصرف آن‌ها معمولاً به توصیه پزشک یا بر اساس نیازهای خاص گوارشی انجام می‌شود.

عوارض مصرف پروبیوتیک؛ وقتی مفیدها دردسرساز می‌شوند!

در حالی که مصرف پرو بیوتیک‌ها مزایای زیادی برای سلامت دارد، ممکن است برخی عوارض جانبی جزئی نیز به همراه داشته باشد. اکثر افراد این عوارض را پس از چند روز اول مصرف تجربه می‌کنند، مانند گاز و ناراحتی شکمی. این علائم معمولاً با استفاده مداوم از بین می‌روند. با این حال، افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، از جمله مبتلایان به HIV یا ایدز، ممکن است دچار عفونت‌های خطرناک شوند و بهتر است قبل از مصرف پروبیوتیک با پزشک مشورت کنند.

عوارض دیگر می‌تواند شامل سردرد باشد که ناشی از آمین‌های موجود در غذاهای پرو بیوتیک است. همچنین، برخی مکمل‌ها حاوی مواد حساسیت‌زا مانند لبنیات، تخم‌مرغ یا سویا هستند که می‌توانند برای افرادی که به این مواد آلرژی دارند، مشکل‌ساز شوند. افرادی که به مخمر حساسیت دارند، باید از پروبیوتیک‌های مبتنی بر مخمر خودداری کنند.

در موارد نادر، باکتری‌ها یا مخمرها می‌توانند وارد جریان خون شده و عفونت ایجاد کنند. با این حال، خطر این اتفاق بسیار کم است. برای کاهش احتمال عوارض جانبی، بهتر است مصرف پروبیوتیک با دوز کم شروع و به تدریج افزایش یابد. اگر علائم مانند نفخ بیش از چند هفته ادامه پیدا کرد، باید مصرف آن قطع و با پزشک مشورت شود.

از کجا پروبیوتیک تهیه کنیم؟ راهنمای خرید مکمل‌های مفید برای روده

تمام افراد می‌توانند میکروارگانیسم‌های محافظ بدن خود را از طریق غذاها، نوشیدنی‌ها و مکمل‌ها افزایش دهند. برخی غذاها مانند غذاهای تخمیر شده (مثلاً ماست و ترشیجات) و نوشیدنی‌های تخمیری، مانند کامبوجا (چای تخمیری) یا کفیر وجود دارد که پرو بیوتیک‌های اضافی را بدون دردسر وارد رژیم غذایی می‌کند.

البته به جز غذا با کمک مکمل‌های غذایی نیز می‌توان این باکتری‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه نمود، اما مهم است که همیشه قبل از شروع هر نوع مکمل یا تغییر اساسی در رژیم غذایی با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت شود.

خطرات و اقدامات احتیاطی؛ چه کسانی باید از مصرف آنها خودداری کنند؟

پروبیوتیک‌ها احتمالاً برای اکثر افراد بی‌خطر هستند، اما نکاتی وجود دارد که باید قبل از استفاده یا افزایش مصرف آنها در نظر بگیرید. سازمان غذا و دارو معتقد است در حالی که پرو بیوتیک‌ها احتمالاً برای افرادی که از سلامت خوبی برخوردارند، بی خطر است، اما این باکتری‌ها ممکن است برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا سایر مشکلات سلامتی را دارند، خطراتی ایجاد کند.

این افراد ممکن است با خطرات زیر روبرو شوند:

• عفونت
• ترشح مواد مضر در بدن
• مقاومت آنتی بیوتیکی

همیشه بهتر است قبل از مصرف مکمل‌ها یا ایجاد تغییرات قابل توجه در رژیم غذایی، به ویژه برای افرادی که مشکلات سلامتی دارند، با پزشک مشورت کنید.

پروبیوتیک‌؛ رمز سلامت روده و بدن

پروبیوتیک‌ها، باکتری‌ها و مخمرهای مفیدی هستند که نقش بسزایی در حفظ تعادل میکروبی روده و بهبود سلامت گوارش دارند. این میکروارگانیسم‌های مفید می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی، بهبود خلق و خو، کاهش التهاب و حتی به کاهش وزن کمک کنند.

با این حال، مانند هر مکمل دیگری، مصرف پرو بیوتیک‌ باید با احتیاط انجام شود، به ویژه برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا به مشکلات خاص سلامتی مبتلا هستند. در این افراد، مصرف پرو بیوتیک‌ها ممکن است با خطراتی مانند عفونت یا ترشح مواد مضر همراه باشد. بنابراین، مشورت با پزشک قبل از مصرف و افزایش دوز پرو بیوتیک‌ها ضروری است. با رعایت این نکات، می‌توان از فواید پروبیوتیک‌ها بهره‌مند شد و سلامت کلی بدن را بهبود بخشید.

سوالات متداول