دکتر کرمانی » مجله » تغذیه » خواص مواد غذایی
خرما میوه ی درخت نخل است که در بسیاری از مناطق گرمسیری جهان می روید. این میوه در سال های اخیر بسیار محبوب شده است. قدمت خرما به سالهای دور برمیگردد. انسانها به سرعت از خواص خرما برای سلامتی مطلع شدند و از آن زمان این میوه مغذی در عراق، خاورمیانه و شمال آفریقا محبوب مانده است. مصر امروزه بزرگترین تولید کننده خرماست و تقریباً دیگر کشورهای خاورمیانه پس از آن قرار دارند.
تایید شده توسط کارشناس تغذیه دکترکرمانی قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت نمایید.
خواص خرما برای سلامتی، دوری از ابتلا به انواع سرطان، سلامت پوست و افزایش انرژی اثبات شده است. در دنیای بزرگ امروز که همه چیز از طریق ارتباطات به هم نزدیک است دسترسی به میوهای مانند خرما نیز دیگر برای همه در دسترس است. میوهای که مانند یک وعده غذایی کامل عمل میکند!
خرما از نظر تغذیهای انتخابی عالی است. از آن جا که بیشتر خرماها خشک شدهاند، محتوای کالری آنها بیشتر از اکثر میوههای تازه است. محتوای کالری خرما مشابه سایر میوههای خشک مانند کشمش و انجیر است.
بیشتر کالری موجود در خرما از کربوهیدراتها و بقیه از مقدار بسیار کمی پروتئین تامین میشود. یک وعده ۱۰۰ گرمی خرما، مواد مغذی زیر را فراهم میکند:
خرما خواص بسیار زیادی برای بدن دارد از کنترل قند خون گرفته تا تقویت سیستم ایمنی، همه از خواص خرما محسوب می شوند. مهم ترین خواص خرما برای سلامتی عبارتند از:
یکی از خواص خرما برای سلامتی، بهبود گوارش غذاست. فیبر میتواند با جلوگیری از یبوست به سلامت دستگاه گوارش کمک کند. در یک تحقیق که روی ۲۱ نفر انجام شد این افراد به مدت ۲۱ روز، روزانه ۷ عدد خرما خوردند. بعد از ۲۱ روز محققان متوجه شدند افراد مورد تحقیق نسبت به قبل از مصرف خرما، تعداد دفعات دفع مدفوع بیشتری داشتند و حرکات روده آنها بهبود یافته است.
فیبر موجود در خرما میتواند برای کنترل قند خون نیز مفید باشد. فیبر، هضم را کند میکند و میتواند به جلوگیری از افزایش بیش از حد قند خون بعد از خوردن غذا کمک کند. به همین دلیل، خرما دارای شاخص گلیسمی (GI) پایینی است. شاخص گلیسمی میزان سرعت افزایش قند خون پس از خوردن یک غذای خاص را اندازه گیری میکند.
خرما حاوی آنتی اکسیدانهای فراوانی است که فواید بسیاری برای سلامت بدن دارند و از بروز بیماریها جلوگیری میکنند. آنتی اکسیدانها از سلولها در برابر رادیکالهای آزاد محافظت میکنند، این رادیکالها مولکولهای ناپایداری هستند که موحب ناپایداری مولکولهای دیگر میشوند و ممکن است واکنشهای مضر در بدن ایجاد کرده و منجر به بیماری شوند.
در مقایسه با انواع مشابه میوهها مانند انجیر و آلو خشک، خرما دارای بالاترین میزان آنتی اکسیدان است.
خوردن خرما میتواند به بهبود عملکرد مغز کمک کند. مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهاند که خرما برای کاهش نشانگرهای التهابی مانند اینترلوکین 6 در مغز مفید است. سطوح بالای IL-6 با خطر بیشتر بیماریهای عصبی مانند آلزایمر مرتبط است.
یک مطالعه حیوانی نشان داد موشهایی که با غذای مخلوط با خرما تغذیه میشدند، حافظه و توانایی یادگیری و همچنین رفتارهای مرتبط با اضطراب کمتری نسبت به موشهایی که خرما را مصرف نمیکردند دارند. www.healthline.com
یک مطالعه حیوانی نشان داد موشهایی که با غذای مخلوط با خرما تغذیه میشدند، حافظه و توانایی یادگیری و همچنین رفتارهای مرتبط با اضطراب کمتری نسبت به موشهایی که خرما را مصرف نمیکردند دارند.
www.healthline.com
خواص بالقوه تقویت مغز توسط خرما به محتوای آنتی اکسیدانهای شناخته شده برای کاهش التهاب از جمله فلاونوئیدها نسبت داده شده است.
خرما حاوی مواد معدنی متعددی از جمله فسفر، کلسیم و منیزیم است. همه اینها به دلیل پتانسیل آنها برای جلوگیری از شرایط مرتبط با استخوان مانند پوکی استخوان مورد مطالعه قرار گرفته است. بنابراین مصرف خرما میتواند به بهبود سلامت استخوانها نیز کمک کند.
خرما از قدیم الایام در مناطق روستایی برای بهبود بینایی استفاده میشده است. مردم از برگ درخت خرما برای کاهش دفعات شب کوری استفاده میکردند. اصولاً برگ درخت خرما را آسیاب میکردند تا خمیر صافی به دست آید و بعد آن را به اطراف و روی چشم میمالیدند. این درمان نتایج بسیار خوبی در درمان شب کوری نشان داد.
علاوه بر این خرما منبع فوق العاده فیبر و قند طبیعی است. این میوه سرشار از ویتامینها (ویتامین A و ویتامین K)، مواد معدنی، آهن، کلسیم، منیزیم، ریبوفلاوین، تیامین، روی و فولات است که آن را به غذایی عالی برای حفظ بینایی تبدیل میکند.
وقتی صحبت از خوردن شیرینی میشود، بیشتر آنها برای دندانها مضر هستند، اما خرما به تقویت مینای دندان کمک و از پلاک دندان ها محافظت میکند.
خرما میل به خوردن میان وعدههای شیرین ناسالم را نیز کاهش میدهد. شکل عنصری فلوئور به وفور در خرما یافت میشود. فلورایدها برای ساختار دندان به ویژه مینای دندان مفید هستند و به عنوان عامل ضد حفره عمل میکنند.
ویتامین C موجود در خرما به مبارزه با بیماریهای لثه، تقویت عروق خونی ضعیف و جلوگیری از کم خونی کمک میکنند که به نوبه خود برای سلامت بدن مفید است.
کاهش وزن یکی دیگر از خواص خرماست. محققان در مطالعهای خاطر نشان کردند که یک راه اصلی برای جلوگیری از چاقی مهار لیپاز پانکراس است. در این مطالعه، محققان چندین عصاره خرما را آزمایش کردند و دریافتند که این آنزیم را سرکوب میکنند.
در یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۰، محققان دریافتند که خوردن ۳ عدد خرما در روز منجر به افزایش شاخص توده بدنی (BMI) نمیشود. بنابراین، به نظر میرسد که افراد میتوانند روزانه تعداد کمی خرما بخورند، بدون این که منجر به افزایش وزن شود.
محققان خاطرنشان کردهاند که رژیمهای غذایی حاوی چربی بالا و غذاهای با گلیسمی بالا باعث افزایش وزن میشوند. بنابراین، افرادی که اعتیاد به شیرینی دارند ممکن است از جایگزینی سایر غذاهای شیرین با خرما سود ببرند.
همچنین خرما میتواند به بهبود کلسترول و کاهش التهاب هم کمک کند که هر دوی این موارد روی کاهش وزن نیز تاثیر مثبت دارد.
وقتی نوبت به حفظ سلامت قلب میرسد، آنچه میخورید نقش مهمی ایفا میکند. خرما به عنوان میوهای پر از مواد مغذی مفید برای قلب، انتخاب خوبی برای یک برنامه غذایی مناسب برای سلامت قلب است.
خرما کم سدیم و سرشار از پتاسیم است، اگر فشار خون بالا دارید، خرما انتخاب خوبی است. ۴ عدد خرما اساساً فاقد سدیم بوده و حاوی نزدیک به ۷۰۰ میلی گرم پتاسیم است که ۲۵ درصد ارزش روزانه را تامین میکند.
پتاسیم با کمک به دفع سدیم از بدن و کاهش تنش در رگهای خونی به کاهش فشار خون کمک میکند. انجمن قلب آمریکا توصیه میکند برای سلامت قلب، غذاهای غنی از پتاسیم مانند خرما را بیشتر مصرف کنید.
وقتی فصل سرماخوردگی و آنفولانزا فرا میرسد، بسیاری از ما به طور خودکار به سراغ آب پرتقال، مکملهای روی، و سایر اقلام تقویت کننده سیستم ایمنی میرویم تا از بیماری جلوگیری کنیم.
اما در میان دریایی از غذاها، نوشیدنیها، قرصها و معجونهایی که در دسترس ما هستند، آیا میدانستید خرما میتواند یکی از بهترین چیزهایی باشد که میتوانید برای تقویت سلامت سیستم ایمنی خود بخورید و به مدیریت التهاب مزمن کمک کنید؟
مانند بسیاری از میوهها، خرما نیز از نظر داشتن ویتامین ها و مواد معدنی طبیعی بسیار غنی است و بسیاری از این ریز مغذیها نقشی کلیدی در حمایت از سلامت سیستم ایمنی دارند. از منیزیم گرفته تا مس و آنتی اکسیدان سلنیوم، این میوههای ریز، مملو از عوامل تقویت کننده سیستم ایمنی هستند که بدن شما برای فعال کردن واکنشهای ایمنی مهم به آنها نیاز دارد.
خرما تامین کننده واقعی انرژی است! ۱۰۰ گرم خرما بیش از ۶۰ گرم کربوهیدرات دارد. علاوه بر این، خرما حاوی بسیاری از ریز مغذیهای ضروری شامل کلسیم، پتاسیم، منیزیم و ویتامینهای گروه B است. این یکی از دلایلیست که خرما را منبع کامل انرژی در بین ورزشکاران و افراد فعال میدانند.
کمک به هضم بهتر غذا و دفع بهتر سموم بدن از دیگر خواص خرما برای سلامتی بدن است. خرما حاوی مقدار زیادی مواد معدنی و ویتامین است به همین دلیل در درمان یبوست یک انتخاب مناسب به حساب میآید.
خرما به عنوان یکی از موثرترین درمانهای طبیعی برای یبوست در نظر گرفته میشود، چرا که میزان آبی که به دستگاه گوارش کشیده میشود را افزایش میدهد. این باعث میشود مدفوع با سرعت بیشتری حرکت کند و از سفت شدن و سخت شدن آن جلوگیری میکند.
برای کاهش ناراحتی ناشی از یبوست مزمن، مصرف یک رژیم غذایی غنی از فیبر ضروری است (میتوانید فیبر را از خرما دریافت کنید). خرما منبع عالی فیبر و همچنین مواد معدنی کلسیم، آهن و پتاسیم است که همگی برای بدن و عملکردهای آن از جمله هضم غذا مفید هستند.
خرما منبع عالی ویتامین C و D است که تولید کلاژن را افزایش میدهد و منجر به افزایش خاصیت ارتجاعی پوست میشود. خرما همچنین سرشار از آنتیاکسیدان ها، بهویژه تاننهاست که از آسیب سلولی و اکسیداسیون جلوگیری و به کاهش التهاب کمک میکند.
خرما حاوی مواد مغذی هستند که استحکام بافتهای زیر جلدی را افزایش میدهند که منجر به نرمی و لطافت پوست میشود. آنتی اکسیدانهای موجود در خرما اثرات رادیکال های آزاد را کنترل میکند و ظاهر چین و چروک و خطوط ریز را به تاخیر میاندازد.
مصرف خرما (دو تا سه بار در روز) میتواند در مدت زمان کوتاهی نتایجی برای تقویت موهای شما به ارمغان بیاورد. خرما از آن جایی که سرشار از آهن است، گردش خون را در پوست سر بهبود میبخشد که به رشد سریع مو کمک میکند.
این اتفاق زمانی رخ میدهد که اکسیژن به درستی در کل بدن پخش میشود و در نهایت از ریزش مو جلوگیری و رشد موهای جدید را تحریک می کند. مصرف خرما فولیکولهای مو و ریشه مو را تقویت و از شکستگی و ریزش مو نیز جلوگیری میکند.
خرما برای مردان بسیار مفید است و باید جزئی از رژیم غذایی باشد. در اینجا به برخی از فواید خوردن روزانه خرما برای آقایان اشاره میکنیم:
خرما میتواند تعداد و کیفیت اسپرم شما را افزایش دهد. چگونه؟ آنها حاوی استرادیول و فلاونوئیدها هستند. این دو دارای اثرات مثبتی هستند که کیفیت و تعداد اسپرم را افزایش میدهد.
یکی از فواید حیاتی خوردن خرما برای مردان، بهبود سلامت جنسی است. این میوه هستهدار استقامت جنسی را افزایش میدهد و زندگی جنسی را لذت بخشتر میکند. به علاوه، آنها همچنین پتانسیل افزایش میل جنسی را به طور طبیعی دارند.
در زمانهای قدیم، مردم خرما را برای تقویت قوای جنسی مصرف میکردند. نتایج تحقیقات غیررسمی نشان میدهد که خرما و روغن آن به طور قابل توجهی بر عملکرد جنسی تأثیر میگذارد.
کارشناسان توصیه میکنند برای بهبود عملکرد جنسی و افزایش میل جنسی، خرما را در رژیم غذایی خود قرار دهید. خرما حاوی ویتامین های ضروری مانند A و B6، مواد معدنی و اسیدهای آمینه است که میزان قند میوهای بهتری را فراهم و استقامت جنسی را تقویت میکند.
خرما برای خانمها نیز خواص ویژه ای دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
طبق دادههای جهانی سرطان، حدود ۱۰ میلیون زن در سراسر جهان به سرطان مبتلا هستند. شایعترین سرطانها در زنان سرطان دهانه رحم، ریه، سینه و پوست است.
خرما سرشار از آنتی اکسیدان است که از سلولهای شما در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت میکند. این مواد شیمیایی ناپایدار که به عنوان رادیکالهای آزاد شناخته میشوند، پتانسیل آسیب رساندن به بدن و ایجاد سرطان را دارند.
در مقایسه با سایر آجیلها، خرما دارای محتوای آنتی اکسیدان بالایی است. اسید فنولیک، کاروتنوئیدها و فلاونوئیدها آنتی اکسیدان های اولیه موجود در خرما هستند. از قدیم به مادران باردار به دلایل مختلف توصیه به خوردن خرما شده است. خرما سرشار از فیبر و پتاسیم است که هر دو برای یک بارداری سالم ضروری هستند.
علاوه بر این، خرما حاوی ویتامینها و مواد معدنی است که میتواند به جلوگیری از نقایص مادرزادی و سایر مشکلات در دوران بارداری کمک کند. علاوه بر این، خرما میتواند به کاهش خطر عوارض حین زایمان کمک کند و آن را به بخشی ضروری از رژیم غذایی هر مادر باردار تبدیل کند.
خرما یک منبع تغذیه عالی برای زنان باردار است. یک عدد خرما حدود ۱۵۰ میلی گرم کلسیم دارد که ۴ برابر بیشتر از مقدار موجود در یک لیوان شیر است. مصرف روزانه خرما میتواند اسکلت قوی برای رشد سالم کودک را تقویت کند.
خرما همچنین حاوی آمینو اسیدها و کربوهیدرات های مورد نیاز زنان باردار در دوران بارداری است. علاوه بر این، خرما منبع غنی ویتامین B16 (اسید فولیک) است که خطر ابتلا به نقصهای مادرزادی را کاهش میدهد.
خرما یک میان وعده فوقالعاده برای کودکان نیز است. فقط مطمئن شوید کودکتان به خوبی توانایی جویدن را دارد. مهم ترین خواص خرما برای کودکان به شرح زیر است:
خرما منبع طبیعی فیبر است. کودکان بسته به سنشان باید روزانه ۱۵ گرم فیبر دریافت کنند. اگر کودکان، فیبر کافی در رژیم غذایی خود دریافت نکنند، ممکن است با چالشهای گوارشی مواجه شوند که برای هیچ کس جالب نیست. علاوه بر این، فیبر میتواند به کودکان کمک کند تا مدت طولانی تری احساس سیری کنند.
متاسفانه بسیاری از کودکان دچار فقر آهن هستند. کودکانی که آهن کافی دریافت نمیکنند ممکن است احساس خستگی کنند و اشتهایشان کم باشد – دو چیز که ما قطعاً در مدرسه نمیخواهیم. خرما در کنار غذاهایی مانند گوشت قرمز و سبزیجات با برگ سبز منبع طبیعی این ماده معدنی مهم است که برای حفظ سطح انرژی و سلامتی خود به آن نیاز دارند.
قندهای افزوده در میان وعدهها و غذاهای بچهها رایج است. خوردن بیش از حد قندهای افزوده شده به تعدادی از مشکلات سلامتی بالقوه از پوسیدگی تا چاقی منجر می شود. خرما طعم شیرینی را با شکرهای غیر افزودنی (یا طعم یا رنگ مصنوعی) ارائه میدهد. وقتی بچهها برای آب نبات التماس میکنند، سعی کنید به جای آن این میوههای تازه را پیشنهاد دهید.
استخوانهای کودکان پیوسته در حال رشد هستند و برای حمایت از استحکام آنها به ماده معدنی به نام کلسیم نیاز دارند. خرما استخوانهای کودک را با این ماده معدنی مهم تقویت میکند تا به حفظ سلامت و استحکام آنها کمک کند.
خرما سرشار از کربوهیدرات، قند، مواد معدنی و ویتامین است. به همین دلیل در بین ورزشکاران و بدنسازان ارزش زیادی دارد. تاثیر خرما در ورزش و بدنسازی به گونه ای است که ورزشکاران و بدنسازان میتوانند به این میوه سرشار از مواد معدنی تکیه کنند و همواره سعی کردهاند آن را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
خوردن ۲ تا ۴ عدد خرما قبل از تمرین به ورزشکاران و بدنسازان بسیار توصیه میشود. در ادامه مزایای مصرف خرما برای ورزشکاران را بررسی میکنیم:
پتاسیم ماده معدنی دیگر موجود در خرما است. مواد معدنی موجود در بدن ما در زمان ورزش کاهش مییابد و کمبود پتاسیم منجر به ضعف و اسپاسم عضلانی میشود. جالب ترین چیز این است که پتاسیم موجود در هر خرما بیشتر از مواد معدنی موجود در نوشیدنیهای انرژی زا است.
فواید خرما به تامین انرژی برای ورزشکاران محدود نمیشود. بعد از ورزش، ماهیچهها به انسولین حساس میشوند و میزان گلیکوژن ذخیره شده در بدن به حداکثر مقدار خود میرسد.
از این رو خوردن خرما به ویژه خرمای مضافتی باعث تسریع ریکاوری بدن پس از انجام ورزش های سنگین و تامین انرژی مصرفی بدن می شود.
خرما میوهای مغذی است اما از طرفی باید مواظب مقدار مصرف آن نیز باشیم. توصیه میشود روزانه 3 تا 5 عدد (به همراه چای یا قهوه جایگزین قند و شکر) خرما میل کنید تا هم از مزایای آن برای سلامتتان برخوردار شوید و هم بیش از حد استفاده نکرده باشید.
در طول رژیم هم میتوانید از خرما استفاده کنید فقط باید مواظب مقدار استفاده باشید. برای مثال در رژیم دکتر کرمانی خرما به عنوان میانوعده یا جایگزین قند در کنار چای و قهوه استفاده میشود.
مقدار معمول استفاده از خرما در طول رژیم، حدود ۳ عدد در طول روز است، اما با توجه به میزان فعالیت و وزن این مقدار میتواند بیشتر هم بشود.
قند موجود در خرما با قند معمولی تفاوتی ندارد، اما چون خرما علاوه بر قند حاوی فیبر و مواد مغذی نیز هست میتواند بهترین جایگزین برای قندهای ساده باشد.
رژیم دکتر کرمانی تنها رژیمیه که حسرت هیچ غذایی رو به دلت نمیذاره کافیـه همیـن الان تصمیم بگیری که میخـوای وزنت رو کم کنی و به اون اندامی که همیشه آرزوش رو داشتی برسی! از همین لحظه ما کنارتیم تا باهم به هدفت برسیم.
خرما یک میوه سالم به حساب میآید اما حتی مصرف بیش از حد غذاهای مغذی نیز می تواند عوارض جانبی در پی داشته باشد. عوارض مصرف بیش از حد خرما عبارتند از:
آلرژی: واکنشهای آلرژیک به خرما معمولاً شامل خارش در دهان و گلو، خارش، تورم و قرمزی روی لبها است. این واکنشها بعد از خوردن میوه خرما حدود ۵-۱۵ دقیقه طول میکشد و ممکن است بعد از ۱۵-۶۰ دقیقه دوباره بروز کنند.
مشکلات پوستی: میوههای خشک مانند خرما میتوانند باعث ایجاد بثورات پوستی شوند و مقصر سولفیتها هستند.
هیپرکالمی: هیپرکالمی وضعیتیست که در آن سطوح پتاسیم بیش از حد در خون بالا میرود. خرما منبع غنی پتاسیم است و مصرف بیش از حد آن میتواند منجر به این عارضه شود. بنابراین، اگر سطح پتاسیم شما بالاست، از مصرف خرما خودداری کنید.
مشکلات گوارشی: میوهها اغلب با موم پوشانده میشوند تا ظاهرشان را بهتر کنند و جذابیتی براق به آنها ببخشند – بنابراین برای مدت طولانیتری تازه باقی میمانند و تازه به نظر میرسند. خرما نیز از این قاعده مستثنی نیست. درخشش خرما معمولاً از موم نفتی یا اسپری شیمیایی حاصل میشود که هر دو در دراز مدت میتوانند منجر به مشکلات گوارشی شدید شوند.
عدم تحمل فروکتوز: شیرینی طبیعی خرما به دلیل فروکتوز موجود در آن (حداقل بخشی از آن) است. برخی افراد در هضم فروکتوز مشکل دارند که منجر به شرایطی به نام عدم تحمل فروکتوز میشود.
خواص خرما آنقدر زیاد است که از آن به عنوان یک غذای کامل نام میبرند. همان طور که در طول این مقاله خواندیم خرما یک میوه شیرین و در عین حال بسیار مغذی است که میتواند جایگزین خوبی برای قندهای ساده باشد. خرما را میتوانید به سادگی وارد برنامه غذایی خود کنید و حتی با دیگر غذاها ترکیب کنید.
خواص خرما برای سلامتی، پیر و جوان، زن و مرد نمیشناسد و برای همه مفید است. ورزشکاران میتوانند به راحتی آن را وارد روتین خود کنند و در مسیر پیشرفت خود در ورزش از آن استفاده کنند. حتی افرادی که مبتلا به دیابت هستند با کمی رعایت میتوانند از مزایای خرما بهره ببرند.
خوشبختانه خرما با وجود شیرینی، گلیسمی پایینی دارد. این بدان معناست که وقتی در حد اعتدال مصرف شود، برای افراد مبتلا به دیابت بیخطر است.با این حال اگر مبتلا به دیابت هستید سعی کنید هر بار بیش از ۱ یا ۲ خرما نخورید. خوردن آنها در کنار یک منبع پروتئین باعث میشود کربوهیدراتهای آن کمی آهستهتر هضم شوند و از افزایش قند خون جلوگیری شود.
خیر، خرما به طور معمول باعث یبوست نمیشود، بلکه برعکس، به دلیل داشتن فیبر فراوان میتواند به بهبود هضم و جلوگیری از یبوست کمک کند.
بله، خرما یک شیرین کننده طبیعی و سالم است و میتواند به جای شکر در بسیاری از غذاها استفاده شود.
منابع:
از سال 95 با ورود به مجموعه دکتر کرمانی وارد حوزهی محتوا و به طور تخصصی محتوای تغذیه و سلامتی شدم. ابتدا کار رو با ترجمه شروع کردم و بعد از اون بخش سرپرستی و نظارت بر محتوا رو به عهده گرفتم. به شدت عاشق تولید محتوا هستم و به معجزهی کلمات باور دارم.
برای دریافت مشاوره خرید رژیم دکتر کرمانی شماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم
برای دریافت مشاوره با کارشناسان فیتامینشماره همراه خود را ثبت کنید ما با شما تماس میگیریم